محدودیت‌ها و خلاقیت‌ها

گروه فرهنگی / کانون تئاتر دینی اداره کل هنرهای نمایشی در ادامه برگزاری تئاتر صاحبدلان در ادوار گذشته، تلاش دارد امسال نیز دوره دهم این رویداد تئاتر دینی را  در تهران و دیگر استان‌های کشور در بخش صحنه‌ای، خیابانی و محیطی برگزار ‌کند؛با توجه به فراگیری ویروس کرونا امسال نمایش‌ها با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و بنا بر دستورالعمل هر استان اجرا می‌شود و با این شرایط اجرای نمایش‌ها از اول مهرماه آغاز شده و در آبان ماه نیز ادامه خواهد داشت؛ در مجموع اجراها 11 اثر به صورت صحنه‌ای، 10 اثر در بخش خیابانی و دو اثر در بخش محیطی با موضوعات کاملاً متنوع اجرا می‌شود؛ در نمایش‌هایی چون آسمانی دیگر، او می‌آید، ایستاده چون سرو به تماشای خورشید، برقع، پولکه‌گردانی آذربایجان، خون رقصه، در عاشورا، دقایقی با رضا، دمام نوازی، زبان اشاره، ژنرال خورشید، سرخِ او، سوگنامه، شبیه سردار، شور و شعور، فقط به‌خاطر تو، کابوس‌هایی که خواستند رؤیا شوند، کوچه نقاش‌ها، مجنون لیلی، نجوای عزازیل، ننه سربخش، وقتی سخو می‌شمارد و هشت؛ روایت شهادت مردان خدا در تاریخ جهان اسلام و تاریخ معاصر و مقاومت مردان، زنان و مادران شهید روایت می‌شود؛ از این فهرست تا کنون نمایش‌های «شبیه سردار»، «دمام نوازی»، «فقط به خاطر تو» و «درعاشورا»  در تهران و«اومی‌آید» در دهلران اجرا شده‌اند؛ از هفته آینده و بنابر مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا درصورت بلامانع بودن طبق برنامه‌های از پیش اعلام شده 11 اثر صحنه‌ای اجرا می‌شود و در غیر این صورت با عادی شدن اوضاع هر استان اجراها از سر گرفته می‌شود. قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی و ابراهیم گله دارزاده مدیر تئاتر شهر هم چند شب پیش با حضور در مجموعه تئاتر شهر از اجراهای «تئاتر صاحبدلان» در محوطه این مجموعه و آخرین اجرای نمایش «بین یه عالمه ماهی» در تالار سایه دیدن و از عوامل این جشنواره و این تئاتر قدردانی کردند.
تئاتر فقط تهران نیست
مرتضی وکیلیان، دیگر کارگردانی است که امسال نمایش «فقط به خاطر تو» را به اجرا می‌برد که این نمایش مضمونی دینی، حماسی و اسطوره‌ای دارد و در قالب تئاتر صاحبدلان در دهمین دوره این رویداد اجرا می‌شود. او درباره شرایط برگزاری دهمین دوره جشنواره به «ایران» می‌گوید: «برگزاری دهمین دوره تئاتر «صاحبدلان» امسال ویژگی‌هایی دارد. تئاتر صاحبدلان امسال تقارن میمون و مبارکی با چهل سالگی دفاع مقدس دارد، دفاعی که  در ایثار و مقاومت  متجلی شده که تا به امروز هم در نسل‌های جوان جاری است و جوان‌های دهه هفتادی هم مثل جوان‌های دو دهه قبل به جبهه‌های حق علیه باطل در قالب مدافعان حرم رفته‌اند.؛ از سویی دیگر شیوع کرونا به هر حال محدویت‌هایی برای برگزاری تئاتر صاحبدلان فراهم کرده که البته راهکارهایی برای آن اندیشیده شده و گروه‌های نمایشی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی نمایش‌های موفقی را در این مدت روی صحنه اجرا کرده اند.» او یکی از ویژگی‌های مثبت این جشنواره را توجه به تئاتر شهرستان‌ها می‌داند و می‌گوید: «باید اشاره کنم من همیشه با تئاتر «صاحبدلان» همراه بوده‌ام و این نهمین حضورم در این رویداد تئاتری معظم و دینی است. تئاتر صاحبدلان ضمن پرداختن به هنرهای نمایشی در جهت ارتقای تئاتر دینی و سنتی ایران در قالب‌های مختلفی نظیر نقالی و تعزیه اهتمام می‌ورزد. تئاتر صاحبدلان با هنرمندی به مسائل اعتقادی می‌پردازد و برای من که اهل روضه و منبر هستم همیشه حضور در تئاتر صاحبدلان یک افتخار محسوب می‌شود و به نمایش‌های دینی که در تئاتر صاحبدلان در این سال‌ها اجرا کرده‌ام اعتقاد قلبی دارم و تلاش کرده‌ام حس، ارادت و خلوص قلبی در کارهایم وجود داشته باشد. نکته مهم این است که برگزاری مستمر و با قوت تئاتر صاحبدلان در ادوار گذشته به رشد و اعتلای تئاتر  دینی و مذهبی کمک کرده و در آن به مفاهیم مهمی پرداخته می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تئاتر صاحبدلان اهمیت‌دادن به تئاتر استان‌هاست. تهران تمام ایران نیست و باید همه فعالیت‌های فرهنگی و دینی در تمام شهرهای ایران برگزار شود و تئاتر صاحبدلان با شناخت درست از چنین مسأله‌ای این رویکرد را در دستور کار خودش قرار داده است.» مهدی مقیمی سرپرست گروه نمایش «در عاشورا» هم درباره ویژگی‌های دهمین دوره برگزاری این جشنواره و همزمانی آن با شیوع کرونا می‌گوید: به هر حال برگزاری تئاتر صاحبدلان در این دوره مصادف است با چهلمین سالروز دفاع مقدس که پر از حماسه و ایثار است و در ضمن با توجه به شیوع کرونا و محدودیت‌های بهداشتی اجرای نمایش‌ها از سبک و سیاق سالنی به سمت تئاتر محیطی رفته و این کار باعث بروز خلاقیت بیشتر از سوی نمایش‌های حاضر می‌شود و در تئاتر صاحبدلان مردم بی واسطه تر به دیدن نمایش‌ها می‌آیند و توأمان شدن با ماههای محرم و صفربُعد معنوی جشنواره را افزایش و به آن حال و هوای عاشورایی می‌دهد.
 نمایش مجازی راه گشا بود
مهدی دریایی یکی از چهره‌های مطرح تعزیه در ایران است که نزدیک به سه دهه در این حوزه فعالیت می‌کند و ماه گذشته هم نمایشگاهی  از نسخ و ادوات تعزیه ( قدمت بعضی از آن‌ها به دوران صفویه برمی‌گشت ) در تماشاخانه سرو برگزار کرد و بسیار هم مورد استقبال قرار گرفت؛ دریایی یکی از پایه‌های ثابت جشنواره صاحبدلان است که تقریباً در تمامی دوره‌های این جشنواره با اثر متفاوتی حضور داشته و امسال هم با نمایش «ننه سربخش» در تئاتر صاحبدلان شرکت کرده است. دریایی درباره برنامه‌هایی که قرار بود امسال داشته باشند و کرونا آن‌را تحت الشعاع قرار داد می‌گوید: «پیش‌تر ما قصد داشتیم امسال که جشنواره با چهلمین سالروز دفاع مقدس و محرم و صفر مصادف شده برنامه‌های متنوعی داشته باشیم اما کرونا این امکان را از ما گرفت و ما هم  سعی کردیم این برنامه‌ها را از طریق شبکه‌های مجازی و شبکه آفتاب به نمایش بگذاریم و به همین دلیل هم تعزیه‌ها را به این سمت بردیم تا همه مردم علاقه‌مند بتوانند از این امکان استفاده کنند، البته در اراک هم ما این نمایش را در سالن «آیینه» با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی روی صحنه بردیم و استقبال خوبی هم از آن به عمل آمد.»