اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد

جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی

مذاکره درباره پیمان استارت جدید
با حضور رسانه‌ها، پوتین سخنانش را با اشاره به کاهش روابط روسیه و امریکا آغاز کرد و سیاست‌های داخلی امریکا را در این زمینه مقصر دانست. از خود واکنشی نشان ندادم. قصد نداشتم در ملأ عام با پوتین منازعه کنم بویژه که او از امتیاز «بازی در خانه» (زمین خودی) برخوردار بود. از آنجایی که مسکو میزبان جام جهانی فوتبال در سال 2018 بود و امریکا (به همراه مکزیک و کانادا) تازه امتیاز میزبانی مشترک بازی‌های سال 2026 را کسب کرده بود، پاسخ دادم انتظار داشتم درباره چگونگی برگزاری موفق جام جهانی چیزی بشنوم. سپس خبرنگاران با نظم و ترتیب از اتاق بیرون رفتند و ما مشغول کار خود شدیم.
 طرز صحبت کردن و رفتار پوتین دست‌کم در ابتدای جلسه طوری بود که گویا مطالبش را از روی کارت ایندکس می‌خواند، مدتی را برای مترجم مکث می‌کرد اما گاهی هم کارت‌ها را به زمین می‌گذاشت تا چیزی شبیه این را بگوید که «این را به ترامپ بگویید.» اوشاکوف، شایگو و لاوروف در این جلسه به جز پاسخ به سؤالات پوتین چیزی نمی‌گفتند. از طرف ما هم (سفیر هانتزمن، فیونا هیل مدیر ارشد بخش اروپا و روسیه در شورای امنیت ملی، جو وانگ مدیر بخش روسیه در شورای امنیت ملی و مترجم ما) همین طور بود و آنها هم چیزی نمی‌گفتند. پوتین با احتساب زمان ترجمه تقریباً 45 دقیقه و عمدتاً درباره برنامه کنترل تسلیحاتی روسیه حرف زد؛ از جمله درباره توان دفاع موشکی ملی امریکا، پیمان موسوم به نیروهای هسته‌ای میانبرد (آی ان اف)، توافق استارت جدید و گسترش تسلیحات کشتار جمعی. وقتی نوبت به من رسید، گفتم ما می‌توانیم یکی از دو رویکرد مفهومی درباره کنترل تسلیحات را دنبال کنیم: مذاکره بین گروه‌های متخاصم برای مهار کردن یکدیگر یا مذاکره بین رقبا برای جلوگیری از فعالیت‌هایی که ممکن است به بروز مشکلاتی منجر شود.
در توضیح رویکرد دوم از مثال خروج امریکا از پیمان کنترل موشک‌های بالستیک (ای بی ام) که سال 1972 امضاشده بود، استفاده کردم. امریکا سال 2001 خروج خود را از این پیمان اعلام کرد.  این توضیح من باعث شد پوتین بگوید احساس می‌کند رفتار باب (رابرت) گیتس وزیر دفاع پیشین و کاندولیزا رایس مشاور امنیت ملی سابق امریکا با  روسیه در این زمینه  ناعادلانه بوده است. پاسخ دادم او بخش بزرگی از تاریخ را بین سال‌های 2001 تا 2003 فراموش کرده است؛ سال‌هایی که ما تلاش کردیم مسکو را ترغیب به خروج از پیمان «ای بی ام» و همکاری دوجانبه در زمینه توان دفاع موشکی ملی کنیم. چنین تلاشی با مخالفت او مواجه شده بود و چندان دور از ذهن هم نبود، زیرا حدسم این بود که روس‌ها در آن سال‌ها فناوری دفاع موشکی را در اختیار داشتند و ما نداشتیم! کنترل تسلیحاتی موضوعی نبود که در دولت ترامپ چندان درباره آن بحث شده باشد و آشکارا به مذاکرات بیشتری قبل از ورود ترامپ به این بحث نیاز بود.
پوتین درباره سوریه، با توجه به خواسته ما برای خروج نیروهای ایرانی از این کشور پرسید: چه کسی می‌خواهد این وظیفه را انجام دهد؟ این یکی از لحظاتی بود که پوتین به من اشاره کرد و گفت که باید به طور مستقیم به ترامپ بگویم روس‌ها به حضور ایرانی‌ها در سوریه نیازی ندارند و  بودن نیروهای این کشور در سوریه منفعتی برای روسیه ندارد. ایران برنامه‌های خود را با توجه به اهدافش در لبنان و در ارتباط با شیعیان، در سوریه دنبال می‌کرد که ربطی به اهداف روسیه نداشت و برای آنها و اسد مشکل ایجاد می‌کرد. پوتین گفت که هدف روسیه تقویت کشور و حکومت سوریه است تا از ایجاد هرج و مرج و آشوب نظیر آنچه در افغانستان می‌گذرد، ممانعت کند. در حالی که روسیه می‌خواست ایران از سوریه بیرون برود، پوتین نمی‌توانست تضمین کند که خروج کامل نیروهای ایرانی از سوریه اتفاق خواهد افتاد و قصد نداشت قولی هم در این زمینه بدهد.