مطالعه کتاب، دستمایه‌ای برای پرداختن به کارهای هنری است

بیژن بیژنی
خواننده و خوشنویس ایرانی
دوران دبستان و دبیرستان را در بابل زندگی می‌کردم و در همان شهر با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آشنا شدم. درواقع این کانون نقطه عطفی بود در آشنایی من با دنیای کتاب. هر زمان که از مدرسه فارغ می‌شدم به سوی کانون می‌رفتم و بسیاری از اوقات روزم را در آنجا و در کنار کودکان و نوجوانان سپری می‌کردم. کانون و زندگی کردن در دنیای کتاب برایم حال و هوای قریبی داشت... روزهایم با صفحات صدای شاعر گره خورده بود و درآن سال‌ها بود که با شاعرانی همچون مهدی اخوان ثالث، فروغ، شاملو و دیگر شاعران نوپرداز آشنا شدم و «ماهی سیاه کوچولو» اثر صمد بهرنگی یکی از خاطرات کتابخوانی آن روزگار است و این شد آغاز راه...
بعد از آن روزها، آرام آرام به آموختن هنر خوشنویسی پرداختم و درکنار خطاطی به کتاب‌های شعر پناه آوردم، به این دلیل که دستمایه من برای خوشنویسی شعر و نظم بود....   بعد از اتمام دوران دبیرستان، به تهران آمدم و در آن شهر بزرگ به هنر موسیقی علاقه‌مند شدم و ناگزیر، به خواندن کتاب‌های موسیقی گرایش پیدا کردم، کتاب‌هایی که در من تأثیر بسزایی داشت، البته در کنار آموختن موسیقی، همچنان به خوشنویسی هم می‌پرداختم و خواندن کتاب‌های شعر را کنار نگذاشتم، چرا که در هنر خطاطی از آن بسیار بهره می‌بردم، بهتر است بگویم بیشتر دغدغه‌های من از گذشته تا به امروز خواندن اشعار شاعران کلاسیک همچون حافظ، سعدی، مولانا، نظامی، عطار و شاعرانی از این دست بوده است و در کنار آن به مطالعه اشعار شاعران معاصر چون شاملو، فروغ، اخوان، مشیری و... نیز پرداخته‌ام و این اشعار علاوه براینکه کمک بزرگی برای انتخاب ترانه‌هایم بود، بلکه در به‌کار بردن آثار خوشنویسی نیز نقش بسیاری داشت. من در طول زندگی‌ام کتاب‌های متعددی مطالعه کرده‌ام، به یاد دارم سال‌ها پیش‌ کتابی منتشر شد با عنوان «یک هفته با شاملو در اتریش» اثر مهدی اخوان لنگرودی که روایتی است شیرین و جذاب از خاطرات این شاعر بزرگ به زبان نویسنده که خواندن آن برایم بسیار دلپذیر بود. دیگر کتاب مورد علاقه‌ام «پیر پرنیان‌‌اندیش» است و برای بار دوم خواندن آن را شروع کرده‌ام. «پیرپرنیان‌ اندیش» گفت‌و‌گوی امیرهوشنگ ابتهاج با زن و شوهری است به نام‌های میلاد عظیمی و عاطفه طیه که در این مصاحبه به نام شاعران و هنرمندان بسیاری اشاره شده است. این کتاب سال ۱۳۹۱ در دو جلد قطور منتشر شد که خواندن آن برایم بسیار جالب است، چرا که من را به گذشته‌های دور می‌برد و با خاطرات بسیاری از هنرمندان، موسیقیدانان و شاعران آشنا می‌شوم. البته به شخصه دیدگاه‌های آقای ابتهاج را دوست می‌دارم. هوشنگ ابتهاج یکی از غزل‌سرایان یگانه روزگار ما هستند و سال‌ها در رادیو فعالیت داشتند که حضورشان بسیار اثر‌گذار بود. اما آخرین کتابی که خوانده‌ام «یاد بعضی نفرات» نام دارد اثر سیمین بهبهانی که به اعتقاد من کتاب کم‌نظیری است. در این کتاب خانم بهبهانی بسیار صمیمانه و با رعایت انصاف و عدالت به نقد بیوگرافی و نقد بررسی آثار شاعران، هنرمندان و... پرداخته و با نگاهی عادلانه، چهره، منش و شخصیت این افراد را به تصویر کشیده است، بزرگانی چون منوچهر آتشی، هوشنگ ابتهاج، احمدرضا احمدی، مهدی اخوان ثالث، پروین اعتصامی، قیصر امین‌پور، مفتون امینی، رضا براهنی، گلی ترقی، صفدر تقی‌زاده، صادق چوبک، بهاءالدین خرمشاهی، خیام، سیمین دانشور، علی اشرف درویشان، محمود دولت‌آبادی، گلشیری، فریدون مشیری، مصدق و... «یاد بعضی نفرات» کتابی جذاب و خواندنی است تا آنجا که دوست نداشتم پایانی داشته باشد و پیشنهاد می‌کنم کسانی که به اشعار این شاعران دلبستگی دارند این کتاب را حتماً مطالعه کنند. به عقیده من مطالعه کتاب باید در دستور کار همه مردم قرار بگیرد بویژه هنرمندان؛ چرا که علاوه بر بالابردن دانش و آگاهی بیشتر می‌تواند دستمایه‌ای برای پرداختن به کارهای هنری آنها باشد و همان‌طور که اشاره کردم در هنر خوشنویسی استفاده از اشعار خوب و با محتوا بسیار مورد تأکید است و یا همچنین در انتخاب ترانه خوب و فاخر، و این نشان از پیوند زیبای شعر با هنر است. البته در زمانه‌ای که زندگی می‌کنیم حساسیت‌ها بر انتخاب ترانه خوب چندان مورد توجه نیست اما در حوزه موسیقی ملی و اصیل ایرانی این حساسیت‌ها همچنان دیده می‌شود.