تأثیر موسیقی بر آرامش و نشاط انسان

شهزاد عبدیه
روانشناس
گوش دادن به موسیقی با زندگی بسیاری از مردم آمیخته شده است. زمان رانندگی، موقع رسیدگی به امور منزل، در حین ورزش و پیاده روی و خلاصه بسیاری از لحظه‌های انسان‌های امروزی با موسیقی عجین شده است. اما آیا می‌دانید که همین موسیقی که گاهی بی‌توجه از کنار آن می‌گذریم می‌تواند بر روح و روان و حتی جسم انسان تأثیرگذار باشد. امروزه موسیقی درمانی به‌عنوان یکی از طب‌های مکمل برای درمان برخی بیماری‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.
پژوهش‌ها نشان داده است که موسیقی‌های آرامش بخش باعث افزایش میزان امواج آلفا می‌شود، همچنین زمان شنیدن این نوع موسیقی‌ها، هورمون‌های آرامبخش در غده هیپوفیز ترشح می‌شود و هورمون‌های مرتبط با استرس و اضطراب کاهش پیدا می‌کند. این در حالی است که وقتی فردی موسیقی‌های هیجانی را گوش می‌دهد هیپوتالاموس تحریک شده و زمینه برون فکنی فرد فراهم می‌شود. در این شرایط راه برای تخلیه فشارهای هیجانی هموارتر می‌شود. بنابراین انتخاب موسیقی می‌تواند تأثیر مهمی در روان انسان داشته باشد و توصیه می‌شود در انتخاب موسیقی‌ها آگاهانه‌تر عمل شود. اگر به‌دنبال آرامش هستید، موسیقی‌هایی با ملودی و ریتم ملایم و غیرهیجانی را انتخاب کنید، ملودی‌های آرامی که فواصل و ارتعاشات بزرگ و بانشاط دارند و ریتم آنها معمولاً بیشتر از ضربان قلب نیست.
شاید بپرسید کدام موسیقی‌ها را می‌توان در زمره موسیقی‌های آرامش بخش قرار داد؟ برخی آثار کلاسیک مانند هارپ‌های موتزارت و چایکوفسکی انتخاب‌های خوبی هستند. در بین موسیقی‌های ایرانی نیز آثار استاد پرویز مشکاتیان، پیانو جواد معروفی و آثار استاد ابوالحسن صبا می‌توانند آرامش را برای شما به ارمغان بیاورند.
اگرچه برای بهره بردن از تأثیرات شگفت انگیز موسیقی بر روح و روان، گوش دادن به آن بسیار مؤثر است اما ساز زدن نیز یکی از روش‌های مفید در کاهش تنش‌ها و تخلیه هیجانات است بنابراین اگر کوچکترین تمایل و علاقه‌ای به یادگیری موسیقی دارید، تعلل را کنار بگذارید و ساز زدن را آغاز کنید. در هنگام ساز زدن برای مدتی تمام تمرکز و توجه شما معطوف نواختن موسیقی است و فرصتی برای افکار منفی و تنش‌ها باقی نمی‌ماند از سوی دیگر نوای موسیقی‌تان می‌تواند تأثیرات مختلفی از جمله ایجاد نشاط و شادی یا آرامش را برایتان به ارمغان بیاورد و گاهی نیز باعث تخلیه هیجانات شما شود.
از موسیقی‌های طبیعت نیز غافل نشوید، صدای قطرات باران، ترنم رودخانه و صدای پرندگان از جمله صداهایی هستند که می‌توانند بسیار آرامش بخش باشند؛ صداهایی که گاهی ما بی‌توجه از کنار آنها می‌گذریم. این بار که به طبیعت رفتید با دقت بیشتری به صدای طبیعت گوش بسپارید و از معجزه این اصوات بر روانتان بهره‌مند شوید.