20 سال تلاش برای کسب رتبه چهارمی جهان در نانو

سوسن صادقی
خبرنگار
دومین دوره نمایشگاه «فناوری نانو» که با حضور سورنا ستاری، معاون سازمان علمی و فناوری ر‌یاست جمهوری افتتاح شد، با انعقاد 6 قرارداد فناورانه، عملاً محصولات «ایران‌ساخت نانو» به صنعت پیوستند.
سورنا ستاری در مراسم امضای قراردادهای همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان با صنایع و رونمایی از 55 محصول ایران‌ساخت، با بیان اینکه جایگاه امروز کشور و رسیدن به رتبه چهارم جهان و ایستادن بالاتر از کشورهای آلمان، فرانسه ، کره جنوبی و ژاپن در نانوفناوری ماحصل تلاشی 20ساله به‌صورت جدی و مستمر است، گفت: توسعه فناوری، روندی زمانبر است که به‌صورت تدریجی، مستمر و پیوسته و بر اساس یک سیاست راهبردی روشن شکل می‌گیرد.
 وی افزود: نانوفناوری کشور به مرحله‌ای رسیده است که روزانه 34 مقاله بین‌المللی ارائه می‌شود. به گفته رئیس ستاد توسعه فناوری نانو، میزان فروش محصولات فناورانه نانو در سال‌جاری، تاکنون 11هزار و 500 میلیارد تومان بوده و پیش‌بینی می‌شود که این رقم تا پایان سال‌جاری به بیش از 20هزارمیلیارد تومان برسد. وی در زمینه صادرات محصولات نانو نیز گفت: با اینکه پیش‌بینی شده بود در سال 1400 این رقم به یک میلیارد دلار برسد ولی به‌دلیل تحریم‌ها، این انتظار محقق نشد و تاکنون فقط 62میلیون دلار صادرات داشته‌ایم.
ستاری با بیان اینکه الگوی توسعه فناوری و محصولات ایران‌ساخت نانو باید در سایر حوزه‌های فناوری پیاده‌سازی شود، ادامه داد: برای این مهم، به یک زیست بوم در حوزه فناوری نیاز داریم و خوشبختانه این تلاش مستمر به شکل‌گیری زیست بوم و اثربخشی در توسعه فناوری و محصولات منجر شده است.
وی با بیان اینکه این زیست‌بوم نوآوری و فناوری نیازمند زنجیره‌ای از لازمه‌ها برای توسعه محصولات است، ادامه داد: یک سیستم آموزش، سیستم مالی برای حمایت از ایده‌های نوآورانه که از نیروی انسانی توانمند و آماده به کار حمایت کند و مهم‌تر از همه دانشگاه‌هایی است که باید رویکرد اشتغالزایی، حمایت از ایده‌های نوآورانه و تجاری‌سازی محصول داشته باشند.
 
قانون جهش تولید دانش‌بنیان یک گام اثرگذار
رئیس ستاد توسعه فناوری نانو، قانون جهش تولید دانش‌بنیان را گامی اثرگذار و ماندگار در ایجاد و رونق زیست‌بوم نوآوری و فناوری دانست و گفت: این قانون، حاصل یک تلاش 3 ساله است و نمایندگان مختلف و فعالان این حوزه کمک کردند تا این قانون مصوب، ابلاغ و اجرایی شود. این قانون جزو یادگارهای ماندگاری است که برای آیندگان باقی می‌ماند و ثمرات آن را در سال‌های آینده، بیشتر و پررنگ‌تر خواهیم دید.
ستاری با بیان اینکه شرکت‌های دانش بنیان و خلاق به‌دلیل ماهیت پویا و نوآورانه خود، پیشگام‌تر از قوانین هستند ادامه داد: محدودیت‌های بوروکراتیک و قوانین دست و پاگیر، به این شرکت‌ها لطمه‌های جدی وارد می‌کند؛ بنابراین باید یک فرهنگ نوآوری محور و مبتنی بر ماهیت نوآورانه این شرکت‌ها شکل بگیرد؛مهم‌تر از همه باور و اعتقادی است که باید در مدیران، تصمیم‌سازان و سازمان‌های مختلف ایجاد شود. باید محیط به گونه‌ای تغییر کند که دولت، نهادها و بخش خصوصی در کنار هم بتوانند برای پیشرفت و توسعه کشور کار کنند.
 
شرکت‌های دانش‌بنیان سربازان تحول‌آفرینی
رئیس بنیاد ملی نخبگان، شرکت‌های دانش‌بنیان را سربازان مقدم تحول‌آفرینی دانست و گفت: شرکت‌های دانش بنیان و خلاق به یاری بیش از 350 هزار نیروی انسانی توانمند فعال، می‌توانند در صورت وجود محیط مساعد و حمایت‌ها، ایده‌هایشان را برای تحول‌آفرینی پیاده کنند و کشور را در مسیر پیشرفت قرار دهند.
معاون سازمان علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با اشاره به نقش‌آفرینی بخش خصوصی گفت: مهم این است که مجال فعالیت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی فراهم شود چراکه اگر قرار بود پول دولت در این زمینه اثرگذار باشد بسیاری از کشورهایی که سرمایه‌گذاری‌های کلانی در این حوزه دارند، الان مهد دانش و فناوری ‌می‌بودند اما مهم این است که فضای لازم برای حضور بخش خصوصی مهیا شود.
 
دستاورد نانویی در حوزه آب بدون مشابه خارجی
ستاری، آب شیرین‌کن‌های خورشیدی ایران‌ساخت را یکی از دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان کشورمان در حوزه آب به کمک نانوفناوری دانست و گفت: این محصول با یک فناوری در حال توسعه است که در دنیا مشابه آن را نداریم. توسعه فناوری در حوزه آب و شیوه‌های استحصال منابع جدید و بازچرخانی منابع آب یکی از اولویت‌های جدی است و با کمک فناوران نانو موفق شدیم در این حوزه دستاوردهای ارزنده‌ای داشته باشیم.
 
 اقتدار کشور مستلزم اقتدار علمی و فناورانه است
سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در این مراسم گفت: امروز حدود 850 محصول در 15 شاخه صنعتی حضور دارند و خوشبختانه صنعت می‌داند که این محصولات می‌تواند نیازها را برطرف کند و اینکه صنعت به چنین باوری رسیده مهم است.
وی افزود: افق فروش شرکت‌های دانش بنیان نانو رو به توسعه است و امیدواریم با برداشتن محدودیت‌های فراروی صادرات محصولات دانش‌بنیان، این میزان به ایده‌آل خود برسد چراکه بنیه بسیار خوبی داریم و محصولاتی تولید کرده‌ایم که در بازارهای جهانی، قابلیت رقابت دارند. وی افزود: تلاش داریم با ایجاد یک کنسرسیوم، محصولات ‌تک فراسرزمینی را مبتنی بر هر کشور آغاز کنیم. امروز این قابلیت را داریم که به جای خرید سهام از شرکت‌های خارجی، از ظرفیت شرکت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی بهره بگیریم. سرکار، اقتدار فناورانه را پایه سایر اقتدارها دانست و گفت: اقتدار دیپلماسی، نظامی و اقتدار در سایر حوزه‌ها، مستلزم اقتدار علمی و فناورانه است.
 
معرفی 55 محصول ایران‌ساخت نانویی
در دومین دوره نمایشگاه «فناوری نانو»، 55 دستاورد ایران‌ساخت نانوفناوری با هدف تأمین نیازهای صنعت، افزایش کیفیت زندگی جامعه، ایجاد اشتغال، خلق ارزش افزوده با ورود به بازارهای داخلی و بین‌المللی رونمایی شد. تاکنون بیش از ۴۵۰ شرکت دانش بنیان و صنعتی توانسته‌اند بیش از ۸۰۰ نوع محصول را تولید و به بازار عرضه کنند و در کنار آن به بیش از ۴۰ کشور جهان صادرات داشته باشند که بخشی از برترین دستاوردها در این نمایشگاه عرضه شده است. این نمایشگاه با هدف تحقق گسترش کاربرد فناوری نانو از 27 تا 29 دی ماه سال‌جاری در محل دائمی نمایشگاه محصولات صادراتی ایران واقع در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران برقرار است تا مسئولان و صاحبان صنایع با ظرفیت‌های این حوزه بیشتر آشنا شوند.