همچنان کم ظرفیت و پرادعا

وصال روحانی
روزنامه‌نگار
قرعه‌کشی مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا 2022 روز گذشته برگزار شد اما پیش از آنکه ارزیابی کنیم شانس‌های دو نماینده ایران برای صعود از گروهشان به چه میزان می‌رسد، باید بررسی کرد که جایگاه کشورمان در فوتبال باشگاهی آسیا دقیقاً کجاست.
کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) با حذف تیم‌های مملو از ایراد و غرق در بدهی پرسپولیس و استقلال از این مسابقات به صراحت به ما هشدار داد که در پی ظاهرسازی نباشیم و مجوزهای فوتبال حرفه‌ای را به طور واقعی کسب کنیم اما رفتارهای آکنده از طلبکاری ما هنوز ادامه دارد و همچنان کم ظرفیت اما پرادعا هستیم. سران استقلال و پرسپولیس به جای شروع رفع نقایصی که سبب شد AFC بدرستی حکم به اخراج آنها بدهد در روزهای اخیر مشغول انداختن تقصیر حذف به گردن هر کسی جز خودشان هستند و مدیران فدراسیون فوتبال نیز که البته سهم‌شان در این رویداد فقط قدری کمتر از مدیران سهل‌انگار سرخابی‌هاست هنوز اعتراف نمی‌کنند که تمامی پنهان‌کاری‌های سابق‌شان در مورد ضعف‌های تشکیلاتی سرخابی‌ها از دلایل اصلی عدم رویکرد آنها به کسب سازوکارهای حرفه‌ای بوده است. AFC می‌توانست در تمامی 10 سال اخیر نیز استقلال و پرسپولیس را از گردونه مهم‌ترین رقابت باشگاهی آسیا کنار بگذارد اما اغماض کرد و مدارک نه چندان واقعی ارائه شده از سوی فدراسیون را که در آنها ادعا می‌شد این دو باشگاه شرایط و الزامات باشگاه‌های حرفه‌ای را دارند به هر دلیل می‌پذیرفت. ادعای فدراسیون‌های علی کفاشیان و مهدی تاج بر این پایه استوار بود که اگر به سرخابی‌ها این کمک‌ها نشود و با جور کردن مدارک صوری از حذف آنها پرهیز نگردد سهمیه ایران در لیگ قهرمانان بسیار کم می‌شود و این یک ضربه کاری به اعتبار فوتبال کشورمان خواهد بود. امروز که آن‌گونه مدارک از سوی AFC رد شده و سران کنفدراسیون دست رد به سینه سرخابی‌ها زد‌ه‌اند، ضربه‌ای که فدراسیون از آن ابا داشت صد درجه از ضربه مورد نظر آنها قوی‌تر و مهلک‌تر بوده است و به تبع آن اثر ویران کننده بسیار بیشتری دارد. اگر فدراسیون آن کمک‌های بواقع مضر را نمی‌کرد پرسپولیس و استقلال حداقل از همان شش، هفت سال پیش وادار به تغییر رویه در روش‌های بشدت مغشوش تیمداری خود می‌شدند و مجبور بودند کار اصلاح اساسی ساختارهای معیوب و به کلی غیرحرفه‌ای خود را بسیار زودتر شروع کنند و در نتیجه وضعیت تأسف‌آور امروز را نداشتند و شوک حذف‌شان از لیگ قهرمانان، کل فوتبال ایران را خلع اعتبار نکرده بود.
برای سپاهان که باید در مرحله گروهی مسابقه‌های امسال با امثال الدحیل قطر و پاختاکور ازبکستان و احتمالاً التعاون عربستان مصاف کند، چقدر بخت صعود متصور است و فولاد در ستیز با نظایر الغرافه قطر و شباب الاهلی امارات به چه میزان موفق خواهد بود؟ چه فرقی می‌کند؟ آنجا که باید اعتبار و تمامیت فوتبال ایران را در محکمه «AFC» حفظ می‌کردیم و سرخابی‌ها و بواقع همگان را موظف به اخذ ساختار حرفه‌ای و خصوصی‌سازی و متکی نبودن بر سازوکارهای دولتی می‌کردیم از این امر غفلت ورزیدیم و در نتیجه اینک آنقدرها هم حیاتی نیست که دو نماینده ما در صحنه‌های فنی و در چهارچوب مسابقات به چه نتایجی می‌رسند.
البته این نکته اهمیت دارد که سپاهان و فولاد در صورت کسب نتایجی مطلوب AFC را به پذیرش مجدد قدرت ذاتی فوتبال ما وادار خواهند کرد اما مادامی که واقعاً‌ و براساس حقیقت حرفه‌ای نشویم و باشگاه‌های ما با ساختار اصولی و بر پایه سرمایه‌های شخصی به حرکت در نیایند و در قالب ضوابط AFC و فیفا قرار نگیرند، راه انتخابی‌مان معقول و درست نخواهد بود و به سرمنزل مقصود نخواهیم رسید. فولاد و سپاهان در قیاس با استقلال و پرسپولیس‌، نه تنها نمونه‌های بسیار بهتری در عرصه فوتبال حرفه‌ای هستند بلکه هم به لحاظ سخت افزاری و هم در زمینه مخارج و کارکردهای مالی  نمره قبولی گرفته‌اند و مشکل انباشت بدهی‌ها آنها را رنج نمی‌دهد. با این حال هیچ باشگاه ایرانی به لحاظ ساختار حرفه‌ای به سطح بعضی باشگاه‌های عربی و باشگاه‌های بزرگ شرق آسیایی نمی‌رسد و کارهای ناتمام فراوانی در این زمینه وجود دارد. بر این اساس حرف زدن دائمی درباره افسوس‌های عظیم، غیبت سرخابی‌ها و بخت‌های سپاهان و فولاد در لیگ امسال آسیا فقط باعث از یاد رفتن حقیقت فوق، کند شدن چرخه اعمال تغییرات ساختاری و حاکم شدن وجه هیجانی رقابت‌ها بر سایر امور خواهد شد که طبعاً برطرف کننده دردهای فوتبال ما نخواهد بود و وضع را از آنچه اینک هست، نیز بدتر خواهد کرد.