مجلس و بلایی که سر بودجه سال آینده آورد!

محمدطاهر رحیمی
پژوهشگر اقتصاد
 افزایش قابل توجه تسهیلات و تکالیف بانکی دربودجه 1401 یکی از مباحثی است که از نگاه کارشناسان آثار منفی بسیاری به همراه دارد و به ابرتورم‌های بزرگی منجر خواهد شد. این درحالی است که رهبر معظم انقلاب نیز درنامه‌ای به مجلس دستور دادند تا از تکالیف مالایطاق برعهده شبکه بانکی خودداری کنند. در این زمینه توجه به شش نکته اهمیت زیادی دارد:
۱. تسهیلات تکلیفی مندرج در لایحه بودجه بعد از بررسی و تصویب در کمیسیون تلفیق نشان می‌دهد حجم بزرگی از تسهیلات بلندمدت ۱۰ و ۲۰ ساله در قالب‌های مختلفی از جمله وام مسکن(۴۰۰ هزار میلیارد تومان)، وام ودیعه مسکن(مجموعاً ۶۰ هزار میلیارد تومان)، وام ازدواج(۱۴۰ هزار میلیارد تومان)، وام فرزندآوری (۵۰ هزار میلیارد تومان)، وام اشتغال نهادها و...(حدود ۲۰۰ هزارمیلیارد تومان) و درکل ۱۳۹۰ هزارمیلیارد تومان تسهیلات تکلیفی درقالب قرض‌الحسنه و سایر عقود بانکی به نظام بانکی تحمیل شده است.
۲. از آنجا که تسهیلات دهی بانک‌ها نشان می‌دهد اساساً حدود ۷۰ درصد تسهیلات بانکی برای سرمایه درگردش بخش‌های مختلف اقتصادی مصرف می‌شود که این نشانگر ماهیت کوتاه مدتی نظام تسهیلات دهی در بانک‌های ایران است و از طرفی تشنگی بخش‌های مختلف اقتصادی است که بعد از تجربه چند شوک ارزی و تورمی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم چنین تشنگی کاملاً طبیعی است.
3.آنچه در نظام بانکی شاخص مهمی به شمار می‌رود، «مانده تسهیلات» بانکی است که رشد این شاخص مهم در سال ۹۹ حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است و با توجه به تسهیلات تکلیفی بلند مدت مذکور در بند اول این متن، با محاسباتی ساده می‌توان نتیجه گرفت در همان سال اول بیش از ۹۰ درصد «رشد مانده تسهیلات» سال ۱۴۰۱ به این تسهیلات تکلیفی اختصاص می‌یابد!
ادامه در صفحه 9