می‌خواهیم هنرهای بومی و محلی را احیا کنیم

گروه فرهنگی/ توجه به حوزه فرهنگ و هنر، در راستای توسعه عدالت فرهنگی و هنری، رویکرد معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت سیزدهم است. دیدگاهی اثرگذار، که از اولویت‌های مهم این معاونت محسوب می‌شود. درواقع معاونت هنری بخشی از بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که مجموعه‌هایی همچون تئاتر، موسیقی و تجسمی را در بر می‌گیرد؛ حوزه‌هایی که به دور از حاشیه و انتقاد نبوده. محمود سالاری از 16 آذرماه 1400 و با حکم محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سکان معاونت هنری را برعهده گرفت و از آن زمان تا  امروز تلاش‌های بسیاری در بهتر شدن شرایط حوزه‌های تجسمی، تئاتر و موسیقی داشته است. برخی از اقدامات این معاونت در حوزه تئاتررا برگزاری کلاس‌های آموزشی بویژه در استان‌های کم‌برخوردار، حمایت از تولیدات فاخر استان‌های کشور، حمایت از تئاتر کودک ونوجوان و... عنوان کرد و در بخش حوزه موسیقی تأکید و توجه بر موضوع محتوای آثار موسیقی، راه‌اندازی دفتر سرود، به منظور ساماندهی، ارتقا و حمایت از گروه‌های سرود، ارتقای نحوه برگزاری جشنواره‌های موسیقی فجر، نواحی و جوان و... همچنین در حوزه تجسمی رویکرد تعاملی با جامعه هنرهای تجسمی اعم از انجمن‌های تخصصی و آحاد هنرمندان، به منظور توسعه کمی و کیفی فعالیت‌ها و رویدادهای هنری، گسترش بسترها و زیرساخت‌های لازم جهت پیشبرد فعالیت‌ها و نیز رشد اقتصاد هنرهای تجسمی در عرصه ملی و فراملی دانست. گفت‌و‌گو با محمود سالاری، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و فعالیت‌هایی را که دراین معاونت دارد در ادامه می‌خوانید.

​​​​​​​ به‌عنوان معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بفرمایید در حوزه موسیقی، تجسمی و تئاتر چه رویکرد تازه‌ای داشته و چه سیاستگذاری‌هایی اتخاذ کرده‌اید؟
اداره کل هنرهای نمایشی در کنار کلیه فعالیت‌های موظفی خود برای توسعه تئاتر کشور و محقق شدن دیدگاه‌ها و نظرات وزیر محترم توجه خود را به این فعالیت‌ها متمرکز کرده است: «در حوزه تئاتراین موارد انجام شده است. اهمیت به تئاتر شهرستان‌ها در برگزاری کلاس‌های آموزشی برحسب نیاز استان بالاخص در استان‌های کم‌برخوردار، ارسال کتب و تجهیزات فنی و صوتی برای شهرهای کم‌برخوردار، حمایت از تولیدات فاخر استان‌های کشور و دعوت جهت اجرا در سالن‌های اصلی تئاتر تهران، حمایت از تئاتر کودک ونوجوان برای حفظ مخاطب آینده تئاتر کشور و کشف استعدادهای هنری، جهت ایجاد بهداشت روان بعد از ویروس کرونا برای مخاطبان تولیدات نمایش‌های طنز و حمایت از گروه‌های آیینی سنتی در تالار سنگلج افزایش داده شد. حمایت از هنرمندانی که از ویروس کرونا آسیب دیدند افزایش یافت، حمایت از تمامی گروه‌های نمایشی تداوم یافت، جشنواره پانتومیم به رویدادهای نمایشی کشور افزوده شد ودبیرخانه دائمی آن در زنجان افتتاح شد. رویکرد و حمایت جدی از تولید تئاتر جوانان با تمهید مقدمات برگزاری همایش تئاتر جوانان، حمایت از طرح‌های پژوهشی در حوزه تئاتر کودک ونوجوان، حمایت از رویدادهای هنری استان‌ها در توسعه سبک زندگی ایرانی -اسلامی و افزایش جمعیت، تلاش در جهت توسعه فضای تالار سنگلج و راه‌اندازی موزه تئاتر، برنامه‌ریزی و هماهنگی با دستگاه‌های ذیربط برای ایجاد حریم تئاتر شهر، توجه ویژه به فرمایش مقام معظم رهبری در بحث اشتغالزایی و تلاش برای استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه هنرهای نمایشی و تولید نمایشنامه وانتشار آن در حوزه موضوعات دینی، انقلابی و دفاع مقدس از جمله اقدامات حوزه تئاتر بود.
 اما رویکردهای ما در حوزه موسیقی عبارت است از:موضوع محتوا و توجه به آن مسأله‌ای است که بسیار مورد تأکید دفتر موسیقی در شورای شعر، ترانه و کلام است. تشکیل جلسات شورای رسیدگی به تخلفات انتشار و اجرای آثار موسیقایی با مصادیقی همچون: انتشار آثار بدون اخذ مجوز از دفتر موسیقی، هماهنگ نبودن اثر صوتی و تصویری منتشرشده با مجوز دفتر موسیقی، انجام حرکات نمایشی در اجرای صحنه بدون اخذ مجوز لازم، به کار بردن کلمات ناشایست روی صحنه، پوشش نامناسب خواننده و اعضای گروه، اجرای پلی‌بک، حضور افراد غیرمرتبط روی صحنه حین اجرا، پخش نماهنگ و محتوای بدون مجوز یا خارج از موارد تعریف‌شده و هر گونه رفتار خارج از عرف اجراهای صحنه‌ای، تأخیر در شروع اجراهای صحنه‌ای جعل مجوزهای دفتر موسیقی و موارد مشابه.راه‌اندازی دفتر سرود در این اداره کل به منظور ساماندهی، ارتقا و حمایت از گروه‌های سرود با برگزاری جشنواره‌هایی در قالب سرود و همچنین تولید آثار ارزشی با محوریت سرود و ارتقای نحوه برگزاری جشنواره‌های موسیقی فجر، نواحی و جوان. در حوزه تجسمی رویکرد ما، تعاملی با جامعه هنرهای تجسمی اعم از انجمن‌های تخصصی و آحاد هنرمندان، به منظور توسعه کمی و کیفی فعالیت‌ها و رویدادهای هنری، گسترش بسترها و زیرساخت‌های لازم جهت پیشبرد فعالیت‌ها و نیز رشد اقتصاد هنرهای تجسمی در عرصه ملی و فراملی است. این اتفاق در راستای توسعه عدالت فرهنگی و هنری رخ خواهد داد. 
 در مبحث قیمت‌گذاری بلیت‌های کنسرت و تئاتر چه تصمیماتی اتخاذ شده است؟
به هرحال قیمت آثار هنری متأثر از اقتصاد کلان و افزایش قیمت‌ها است. با این حال در خصوص قیمت بلیت‌های تئاتر، اداره کل هنرهای نمایشی تلاش کرده است در این بخش افزایشی ایجاد نکند و یارانه را به خود تماشاگران واگذار نماید تا تئاتر برای همه اقشار جامعه قابل استفاده باشد، به همین دلیل هنرمندان شریفمان به خاطر حمایت از مخاطبان درخواست افزایشی که خارج از توان مخاطبان باشد، نداشتند.
در خصوص قیمت بلیت‌های اجراهای صحنه‌ای موسیقی، موضوع قیمت‌گذاری بلیت‌ها همواره مورد گفت‌و‌گوی کارشناسی در رسانه‌ها نیز بوده است. شایان ذکر است از سال 98 دفتر موسیقی مکاتباتی را با دفتر حقوقی وزارت ارشاد و سازمان تعزیرات حکومتی درخصوص قیمت‌گذاری صحیح کنسرت‌ها داشته است، اما آنچه که حائز اهمیت است این مهم است که کالاهای گروه اول کالاهایی هستند که دولت به‌صورت مستقیم برآن ورود می‌کند و قیمت‌گذاری انجام می‌شود، اما کالاهایی که در گروه دوم، سوم و چهارم قرار می‌گیرند قیمت آن توسط مصرف کننده براساس قیمت تمام شده تعیین می‌شود.
بنابراین قیمت‌گذاری بلیت اجراهای صحنه‌ای موسیقی، تابع قیمت تمام شده خدمات برای تهیه کننده با درصدی سود و در نظر گرفتن قدرت خرید مردم است.دفتر موسیقی جلسات مختلفی را با تهیه کنندگان و سالن دارها برگزار کرده است تا قیمت را ثابت نگه دارد، امسال هم در ابتدای 1401 این جلسه با تهیه کنندگان گذاشته  و مقرر شد قیمت‌ها به جهت رعایت حال مردم تا پایان سال حفظ شود. 
 برای ایجاد برنامه‌های موسیقی مانند کنسرت‌ها در شهرستان‌ها برای اقشار کم درآمد، دولت چه تمهیداتی دارد؟
اصولاً بلیت اجراهای صحنه‌ای در شهرستان‌ها نسبت به پایتخت قیمت کمتری دارد و دلیل مهم آن هم به خاطر طیف اقشار شهرستان است که از لحاظ درآمدی در سطح مالی پایین‌تری قرار دارند. خوشبختانه تهیه کننده‌های ما نسبت به این موضوع واقف بوده و همواره در قیمت‌گذاری بلیت‌های شهرستان‌ها به خاطر استفاده همه اقشار آنجا، سطح پایین‌تری را نسبت به پایتخت لحاظ می‌کنند و ما شاهد استقبال عموم مردم از این اجراها در شهرستان‌ها هستیم.
همچنین دفتر موسیقی همواره در جشنواره موسیقی فجر 30درصد پایین‌تر از قیمت‌های معمول در طول سال برای علاقه‌مندان اقدام به فروش بلیت اجراهای صحنه‌ای در ژانرهای مختلف سنتی، نواحی، کلاسیک و پاپ می‌کند که امکان بهره‌مندی بهتر همگان از موسیقی فراهم شود.
 در بحث تولید آثار موسیقایی باتوجه به عدم رعایت کپی‌رایت چه نظارت‌هایی باید وجود داشته باشد؟
قرارداد ارائه آثار هنرمندان وقتی در پلتفرم‌های خارجی بسته می‌شود، عمدتاً تحت کنترل با قوانین کپی رایت عرضه می‌شود،اما در داخل کشور باوجود قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان، کپی رایت رعایت نمی‌شود و ما شاهد این هستیم آثار متعدد هنرمندان در پلتفرم‌های مختلف عرضه می‌شود.
نکته حائز اهمیت این است که عموماً هنرمندان در وهله اول نسبت به این موضوع اعتراضی ندارند و دلیل آن هم این است که چون مشتاق برگزاری کنسرت و جذب مخاطب هستند، از اینکه مخاطب آثار آنها را پیش از اجرا شنیده باشد خوشحال هم هستند، اما درصورتی که قانون کپی‌رایت داخلی به‌صورت درستی اجرا شود و هنرمندان بدانند که می‌توانند از آن کسب درآمد داشته باشند خودشان هم به این موضوع رغبت نشان می‌دهند.
توقع ما این است این قوانین با حمایت‌های قوای مقننه و قضائیه جدی تر پیگیری شود تا همه به اجرای صحیح آن و حفظ حق مالکیت اثر در داخل ملزم باشند.
هنرمندان تجسمی اکثر شهرستان‌ها فضای نمایشگاهی برای به نمایش گذاشتن آثارشان ندارند و مجبورند برای این کار به تهران یا شهرهای بزرگ بروند که کاری سخت و هزینه بر است.چه تمهیداتی برای آنها اتخاذ کرده اید یا در آینده انجام خواهید داد؟
باتوجه به دستورالعمل تأسیس نگارخانه‌ها مقرر شد که تأسیس نگارخانه ها در استان‌ها و شهرستان‌ها به ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شود و این امر به ادارات مزبور تفویض اختیار شده است.از طرف دیگر اینکه دولت از نگارخانه‌داری منع شده است و نمی‌تواند به نام خود نگارخانه‌ای داشته باشد.
یکی از اهداف فرهنگی و هنری ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، هماهنگی با دیگر مراکز دولتی یا خصوصی در جهت تأسیس نگارخانه به منظور ایجاد فضای مناسب برای هنرمندان حوزه تجسمی است.
از تمهیدات مرکز هنرهای تجسمی، هماهنگی و همکاری با ادارات کل استان ها در جهت حمایت از هنرمندان و ایجاد بسترهای لازم برای برگزاری رویدادها و نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی در استان‌ها می‌باشد.ضمن آنکه در مجموعه‌های فرهنگی و هنری که در سفرهای استانی هیأت دولت یا وزیر محترم تکمیل یا افتتاح می‌شود سعی شده است بخش گالری و نمایشگاه تدارک دیده شود.
موزه هنرهای معاصر اهواز هنوز بلاتکلیف  و آثار این موزه در معرض آسیب است آیا در نظر دارید این موزه را احیا کنید؟
موزه هنرهای معاصر شهر اهواز یکی از موزه‌های تأثیرگذار در حوزه هنرهای تجسمی خصوصاً در جنوب کشور بوده و از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.متأسفانه این موزه برای مدت زمانی به بخش خصوصی واگذار شد که عملکرد آن باعث شد تا موزه مزبور از اهداف خود دور شود. باتوجه به عودت و اتمام قرارداد، باهماهنگی و ارتباط با کارشناسان مربوطه و همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خوزستان در نظر داریم با ارائه راهکارهای مناسبی جهت احیا و بهینه‌سازی موزه هنرهای معاصر اهواز گام برداریم.
برای هنرمندان جوان که می‌خواهند وارد عرصه هنرهای تجسمی شوند چه تمهیدی اندیشیده‌اید تا بتوانند در فضا‌های نمایشگاهی به صورت رایگان آثارشان را در معرض نمایش و فروش بگذارند؟
باتوجه به برگزاری جشنواره هنرهای تجسمی جوانان و برگزاری دوسالانه‌ها بسترهای مناسبی برای شرکت کنندگان نسل جوان فراهم خواهد آمد، همچنین در پایان هرکدام از این رویدادها نمایشگاه‌هایی برای معرفی و ارائه آثار منتخبان برپا می‌شود.ضمن آنکه جشنواره فجر تجسمی نیز می‌تواند بستر مناسبی برای دیده شدن آثار جوانان و عرضه هنر و استعداد این قشر خلاق و پر انرژی باشد.
هنرمندان تجسمی همیشه خواستار یک فضای نمایشگاهی عمومی برای ایجاد کارگاه آموزشی و نیز برای فروش آثارشان از سوی دولت بوده‌اند.آیا برای این مهم تصمیمی دارید؟
متأسفانه معاونت هنری غیر از موزه هنرهای معاصر هیچ مکانی برای برپایی نمایشگاه‌های هنری ندارد. موزه هنرهای معاصر نیز به جهت جایگاه و اهمیت آن در عرصه داخلی و بین‌المللی، ارتباط با مراکز نمایشگاهی دنیا برای برگزاری رویدادهای هنری خاص و با شأن و منزلت والا دارای دقت و حساسیت‌های لازم درنظر گرفته شده است.
در این ارتباط سیاستی مبنی بر توسعه حراج‌ها، بازارهای هنری و برگزاری نمایشگاه‌های هنری با مشارکت بخش خصوصی مدنظر مرکز هنرهای تجسمی بوده که در برنامه‌های آن گنجانده شده است.
در خصوص تقویت و توسعه هنرستان‌های وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال تحصیلی جدید چه برنامه‌هایی دارید؟
 در حال حاضر ۵۷ هنرستان هنرهای زیبا وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سطح کشور فعالیت دارند که در آنها بیش از ۶۰۰۰ هنرجوی دختر و پسر در رشته‌های موسیقی(نوازندگی ساز ایرانی- نوازندگی ساز جهانی)، تجسمی(نقاشی- گرافیک)، نمایش، پویانمایی و سینما به تحصیل مشغولند.
در راستای سیاست توسعه عدالت فرهنگی و آموزشی، توسعه و تقویت این هنرستان‌ها در دستور کار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت مردمی قرار دارد و از ابتدای دولت سیزدهم ۹ هنرستان جدید تأسیس  و مقرر شده که سیاست هر استان ۲ هنرستان پیگیری و اجرایی شود.
از دیگر برنامه‌های پیش رو توسعه و تقویت رشته‌های هنری در این هنرستان هاست که رشته‌های پنج گانه در کلیه هنرستان‌ها راه‌اندازی شود که از سال تحصیلی جدید این برنامه در دستور کار قرار گرفته است.ضمن آنکه در استان‌هایی که امکانات و استعداد تأسیس بیش از دو هنرستان را داشته باشند این آمادگی در معاونت هنری وجود دارد که حمایت لازم برای تأسیس آنها را به انجام رساند.
در دولت سیزدهم حمایت و نظارت بر آموزشگاه‌های آزاد هنری تا چه اندازه مورد پیگیری قرار گرفت؟
در درجه اول موضوع ساماندهی، حمایت و نظارت بر آموزشگاه‌های آزاد هنری در اولویت کاری دفتر آموزش‌های هنری این معاونت در دوره جدید قرار گرفته است که در این راستا جلسات و نشست‌هایی برگزار شد و در زمینه مسائلی چون موضوع معافیت مالیاتی آموزشگاه‌های هنری و همچنین ورود سازمان فنی حرفه‌ای به صدور مجوز آموزشگاه‌های هنری بررسی و پیگیری شد و اقدامات لازم در حال انجام است. در این راستا مکاتباتی با سازمان امور مالیاتی و وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت کار صورت گرفته و موضوع تا حصول نتیجه در دست پیگیری است.
موضوع نظارت بر عملکرد آموزشگاه‌ها و ارتقای کیفی آنان نیز از اهمیت زیادی برخوردار است که در این زمینه برنامه‌هایی چون راه‌اندازی سامانه ثبت عملکرد آموزشگاه‌ها، تدوین استاندارد و طرح درس، به روز‌رسانی آیین‌نامه‌ها و مقررات، تدوین آیین‌نامه تخلفاتی و... در دست اقدام است. یکی از مهم ترین آسیب‌های موجود در این زمینه فعالیت آموزشگاه‌های هنری بدون مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سطح تهران و استان‌ها است که مقرر است با ورود جدی ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها و نظارت این دفتر، در صورت شناسایی هر یک از این واحدهای غیرمجاز اقدام سریع برای معرفی به اداره اماکن ناجا صورت گرفته و طبق قانون با متخلفان برخورد ‌شود.