میترا جلیلی
خبرنگار
شیوع کرونا در جهان و اجبار مردم  به ماندن در قرنطینه و خانه‌نشینی، تغییرات رفتاری دیجیتالی آنها را به دنبال داشته است. محققان مؤسسات پژوهشی مختلف ازجمله Hootsuite با ارائه گزارش‌هایی درباره میزان حضور کاربران در اینترنت، نحوه استفاده آنان از شبکه‌های اجتماعی و... در روزهای کرونایی، معتقدند این ویروس زندگی کاربران را دستخوش تغییر و تحولات قابل توجهی کرده و حالا دیگر گوشی‌های هوشمند و وسایل دیجیتال سیار ازجمله لپ تاپ و تبلت برای آنها معنای دیگری دارد.
 نگاهی به آمار جهانی
Hootsuite یکی از مؤسسات پژوهشی واقع در کالیفرنیا، عملاً پلتفرمی برای مدیریت و رصد میزان فعالیت در شبکه‌های اجتماعی جهان را در اختیار دارد. این مؤسسه برای کل سال 2020 پیش‌بینی‌هایی دارد وعلاوه بر آن، به طور مجزا دوران کرونایی را زیر ذره‌بین قرار داده و به ارائه گزارش‌هایی در این بازه زمانی نیز پرداخته است.
طبق تازه‌ترین گزارش این مؤسسه، درحال حاضر 4.54 میلیارد کاربر در سراسر جهان به اینترنت دسترسی دارند که نسبت به سال 2019 افزایش 7 درصدی نشان می‌دهد یعنی حدود 298 میلیون کاربر تازه به این جمع افزوده شده است. همچنین اکنون حدود 60 درصد مردم دنیا آنلاین هستند و بیش از نیمی از مردم جهان در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند. انتظار می‌رود تا پایان سال 2020، کاربران جهان معادل 1.25 میلیارد سال در اینترنت حضور داشته باشند که البته گوشی‌های هوشمند و سایر وسایل دیجیتال سیار بیش از نیمی از این همراهی را با کاربران خواهند داشت. البته باید گفت که همچنان حدود 40 درصد مردم جهان از دسترسی به اینترنت بی‌بهره هستند که بخش عمده این افراد را زنان تشکیل می‌دهند. بیشتر این شکاف جنسیتی را می‌توان در جنوب آسیا دید که شامل کشورهای افغانستان، پاکستان، بنگلادش، نپال، بوتان، هند و مالدیو می‌شود.
همچنین طبق این گزارش، درحال حاضر تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی 3.8 میلیارد نفر است که نشان از افزایش 9 درصدی نسبت به سال 2019 دارد و نشان می‌دهد 321 میلیون کاربر تازه هم به جمع کاربران شبکه‌های اجتماعی افزوده شده است. در این گزارش همچنین آمده است: کاربران به طور متوسط روزانه 2 ساعت و24 دقیقه یعنی حدود یک سوم از کل زمان حضور در اینترنت را در شبکه‌های اجتماعی به سر می‌برند که این رقم در دوران کرونا و خانه‌نشینی بالاتر رفته است.
   افزایش 76 درصدی زمان استفاده از گوشی
مؤسسه Hootsuite در تازه‌ترین تحقیق خود وضعیت رفتار دیجیتال کاربران در روزهای قرنطینه را مورد بررسی قرار داده است. البته این مؤسسه برای این پژوهش از آژانس بریتانیایی خلاق We Are Social و همچنین آژانس سنگاپوری Kepios نیز کمک گرفته و گزارش نهایی را ارائه کرده است. در این گزارش 17 کشور جهان ازجمله امریکا، مکزیک، کانادا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، اسپانیا، ایتالیا، نیوزیلند و استرالیا مورد بررسی قرار گرفته و تغییرات رفتار دیجیتال کاربران آنها را در دوران قرنطینه و تا آوریل 2020  رصد شده است.
در این گزارش آمده است میزان استفاده از دنیای دیجیتال در جهان از آوریل 2019 تا آوریل 2020 رشدی عجیب داشته است. با این که کل جمعیت جهان تنها (82 میلیون نفر)
11 درصد رشد داشته است اما تعداد کاربران تلفن همراه در همین مدت رشدی 2.5 درصدی (128میلیون نفر) را نشان می‌دهد و در نهایت تعداد این کاربران به 5.19 میلیارد نفر رسیده است. این وضعیت در سایر شاخص‌ها هم با رشد مواجه بوده و با توجه به بالا بودن میزان استقبال کاربران از دنیای دیجیتال در دوران کرونا انتظار می‌رود سال 2020 را با رشدی فراتر از انتظار به پایان ببریم.
اما تغییر رفتار کاربران چگونه بوده است؟ در این گزارش آمده است که 3 نفر از هر 4 کاربر حاضر در کشورهای مورد مطالعه یعنی حدود 76 درصد از کاربران اینترنت، زمان بیشتری را نسبت به روزهای قبل از کرونا در گوشی هوشمند خود سپری می‌کنند. همچنین 45 درصد آنها در لپ تاپ و 22 درصد هم در تبلت خود زمان بیشتری را نسبت به گذشته می‌گذرانند.
  تفریح و خرید دیجیتال در دوران کرونا
اما این زمان‌ها در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی چگونه صرف می‌شود و عملاً کاربران در ساعات رو به رشد آنلاین بودن خود، در فضای مجازی چه می‌کنند؟ طبق این گزارش 35 درصد از کاربران نسبت به دوران قبل از شیوع کرونا، زمان بیشتری را به گیم و بازی‌های ویدئویی و کامپیوتری اختصاص دادند و بیش از نیمی از کاربران این 17 کشور که مورد مطالعه قرار گرفته‌اند هم بیش از قبل در شبکه‌های اجتماعی و سرویس‌های پیام‌رسان حضور داشته‌اند که این ارقام به ترتیب 47 درصد و 46 درصد بوده است. همچنین 47 درصد از افراد حاضر در این مطالعه تحقیقاتی گزارش داده‌اند که در هفته‌های اخیر، زمان بیشتری را به خرید آنلاین اختصاص داده‌اند که این خریدها هم به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود. طبق این گزارش، یک سوم این کاربران یعنی
33 درصد آنها، از فرصت خرید آنلاین برای مواد غذایی و تره‌بار استفاده کرده‌اند و 29 درصد آنها  هم عنوان کردند که در دوران کرونا لوازم مورد نیاز و ضروری خانه‌شان را به صورت آنلاین خریداری کرده‌اند و از آن رضایت کامل دارند به گونه‌ای که در دوران پساکرونا هم احتمالاً همین روند را ادامه خواهند داد. البته افزایش خرید آنلاین در 6 هفته نخست سال 2020، سبب افزایش ترافیک 251 درصدی در سوپرمارکت‌ها شد. اما در مقابل، به دلیل شیوع کرونا و محدودیت‌های سفر، شاهد کاهش 71 درصدی خرید از وب سایت‌های مربوط به گردشگری بودیم که شامل بلیت، رزرو هتل، رستوران، وسایل نقلیه و... می‌شود.
   کاربران به دنبال محتوای فیلم و موسیقی
طبق گزارش مشترک مؤسسه Hootsuite و سایر مؤسسات، کاربران  در این 17 کشور  در دوران کرونا و قرنطینه با توجه به سلیقه و عقیده خود به دنبال محتواهایی خاص در شبکه‌های اجتماعی و اینترنت و... نیز بودند که همین موضوع به افزایش تولید محتوا در زمینه‌های مختلف نیز کمک کرد و طبق گزارش این مؤسسات، میزان تولید محتوا در دوران کرونا از پیشرفت قابل توجهی برخوردار شده است چراکه شرکت‌های مختلف فرصت را غنیمت شمردند و به تولید محتوای مورد علاقه کاربران پرداختند. حدود 3 نفر از هر 5 کاربر یعنی حدود 57 درصد آنها از طریق سرویس‌های دیجیتال پخش فیلم به تماشای فیلم‌ها و آهنگ‌های مورد علاقه خود پرداخته‌اند و یکی از هر سه کاربر حاضر در این گزارش هم بیش از قبل از سرویس‌های دیجیتال پخش موسیقی استفاده می‌کند که این رقم معادل 36 درصد می‌شود. حدود نیمی از کاربران مورد مطالعه هم متقاضی تأمین محتوا در زمینه فیلم بودند که این افراد را می‌توان با توجه به جنسیت هم طبقه‌بندی کرد چرا که 47درصد آنها را زنان و 50درصد را نیز مردان تشکیل می‌دهند. طبق این گزارش، همچنین تقریباً یک سوم یعنی35درصد زنان و 30درصد مردان به دنبال محتواهایی همچون برنامه‌های تلویزیونی کلاسیک بوده‌اند و تنها 11درصد کاربران از بلاگرها (bloggers) و ولاگرها (vloggers) تقاضای آپدیت‌های بیشتر را داشتند. (ولاگر در اصطلاح به کسی گفته می‌شود که با ساخت و اشتراک گذاری ویدئوهایی در حوزه‌های مختلف قصد دارد تا موضوع‌های مختلف ازجمله مد و زیبایی، آرایشی و بهداشتی، تغذیه، گردشگری، تکنولوژی، سرگرمی و... را به نمایش بگذارد و در شبکه‌های اجتماعی که بیشتر در بستر پخش ویدئو هستند مثل یوتیوب فعالیت می‌کنند. تفاوت عمده بین بلاگرها و ولاگر‌ها در محتوای منتشر شده از جانب آنهاست. بلاگرها به تولید محتوا و عکس برای اهداف تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی می‌پردازند در حالی که ولاگرها همان کار را در قالب ویدئو انجام می‌دهند).
   دنیای دیجیتال در جهان پساکرونا
آیا با پایان گرفتن دوران قرنطینه باز هم رفتار کاربران تغییر می‌کند و به دوران پیش از کرونا نزدیک می‌شود؟ طبق این گزارش، از میان هر 5 کاربر تنها یک نفر از افراد حاضر در این تحقیق یعنی حدود 20 درصد کاربران تصمیم دارند پس از پایان گرفتن قرنطینه نیز همچنان ساعات بیشتری را به تماشای فیلم از طریق سرویس‌های دیجیتال پخش فیلم اختصاص دهند. 15درصد از کاربران هم تصمیم دارند در دوران پساکرونا همچنان زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی سپری کنند و 16درصد کاربران نیز تصمیم دارند در سرویس‌های پیام‌رسان حضور بیشتری داشته باشند. همچنین تنها یکی از هر 10 کاربر یعنی حدود 10 درصد آنها تصمیم دارند به دنبال پایان گرفتن کرونا همچنان زمان زیادی را به استفاده از اپلیکیشن‌های موبایل اختصاص دهند و بازی کامپیوتری یا ویدئویی انجام دهند.

از نگاه وزیر ارتباطات
احتکار و کاهش واردات، بازار موبایل را آشفته کرد

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کاهش واردات به دلیل تعطیلی کارخانه‌های تولیدی در کشورهای تولیدکننده‌ای مثل کره جنوبی و چین و احتمال احتکار بعضی از گوشی‌های وارداتی را دو دلیل عمده آشفتگی بازار موبایل دانست. به گزارش ایسنا، به دلیل شیوع کرونا در جهان و از یک طرف خانه‌نشینی مردم و از طرف دیگر تعطیلی بسیاری از تولیدکنندگان گوشی، ساخت این کالا با مشکلاتی همراه شده و در ایران هم مشکل واردات به این معضلات اضافه شد.  
در این راستا یکی از کاربران توئیتر از وزیر ارتباطات درباره بازار آشفته موبایل پرسید. او به مشکل تخصیص ارز و ثبت سفارش اشاره کرده و گفت در بازار دوبی قیمت برندها چندان تغییری نکرده اما در بازار ایران بعضی از مدل‌های پرفروش تا ۱۰۰ درصد هم افزایش قیمت داشته است.
در پاسخ به این اظهارات، محمدجواد آذری جهرمی -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- گفت: از وزیر صمت می‌پرسم، اما احتمالاً به دلیل تعطیلی کارخانه‌های تولیدی در کشورهای تولیدکننده‌ای مثل کره جنوبی و چین، واردات کاهش دارد. البته تا دو روز پیش، آمار واردات نشان می‌داد که ۱.۴ میلیون گوشی وارد شده که روشن نشده است.
شاید کمی هم احتکار باشد، البته اطمینان ندارم. این در حالی است که فعالان بازار موبایل معتقدند قیمت گوشی متأثر از چند پارامتر است که در این مدت این پارامترها با مشکل روبه‌رو و باعث شده ورود کالا و عرضه موبایل کم شود. از طرفی اگر بانک مرکزی و وزارت صمت امکان تخصیص ارز و ثبت سفارش را برای واردات گوشی فراهم کنند، بخشی از این مشکلات که مربوط به واردات است، حل می‌شود. با وجود این، فعالان بازار موبایل معتقدند در شرایطی که به دلیل شیوع کرونا در جهان، کارخانه‌های تولیدکننده با مشکل مواجه شدند  یا مشکلات مربوط به حمل و نقل مانع ارسال کالا شده، حتی درصورت حل مشکلات داخلی هم قیمت گوشی به دوران قبل از کرونا برنمی‌گردد و تنها درصورتی که شرایط در جهان عادی شود، می‌توان انتظار داشت که بازار موبایل هم به حالت عادی خود برگردد.


پیش بینی عجیب ایلان ماسک
انسان ها 10 سال دیگر بدون کلام با یکدیگر حرف می‌زنند

ایلان ماسک مدیرعامل تسلا تخمین می‌زند که انسان طی ۵ تا ۱۰ سال آینده با ذهن خود ارتباط برقرار کند، بدون آنکه صحبت   یا از کلمات استفاده کند. به گزارش انتخاب، ماسک گفت: مردم در حال حاضر در راه تبدیل شدن به سایبورگ‌هایی متشکل از تلفن، رایانه و الکترونیک هستند. (سایبورگ به معنای موجودی ترکیب شده از انسان و فناوری). در نتیجه با ادغام هر چه بیشتر مردم با فناوری، ارتباطات غیرکلامی یک پیشرفت بزرگ درآینده خواهد بود. ماسک ارتباطات غیرکلامی را فرصتی برای برقراری ارتباط بهتر افراد با یکدیگر می‌داند و فکر می‌کند انسان در حال حاضر در مسیری به سمت رابط‌های غیرکلامی است. گفتنی است شرکت Musk Neuralink در حال کار روی ایمپلنت مغزی است که می‌تواند به طور مستقیم با مغز یک بیمار ارتباط برقرار کند تا بتواند صدمات و آسیب‌های مغزی را درمان کند به طور بالقوه می‌تواند در سر بیمار قرار گیرد.