چالش پرورش شتر در سیستان و بلوچستان
پرورش شتر؛ صنعتی سودآور در مراتع فقیر
زهره افشار
خبرنگار
پرورش شتر در سیستان و بلوچستان بازدهی خوبی دارد و میتواند به اشتغالزایی افراد بیشتری در جنوب شرق کشور منجر شود اما پوشش گیاهی کم این استان جنوب شرقی و گرد وغبارهای ناشی از تغذیه پوشش گیاهی توسط شترها باعث شده تا این صنعت سودآور در تضاد با محیط زیست قرار بگیرد. شترها با نشخوار اندک پوشش گیاهی خاک را ضعیف میکنند و سمهایشان خاک را متلاشی میکند. این نشخوار یکی از عوامل ایجاد گرد و غبار در سیستان و بلوچستان است. از سوی دیگر شتر ایران در کشورهای عربی بازار خوبی دارد و میتواند منافع اقتصادی را به سمت این استان درگیر با فقر اقتصادی روانه کند.
«حبیب حمیدی» شتردار اطراف ایرانشهر در سیستان و بلوچستان به «ایران» میگوید: خیلیها چون با پرورش شتر آشنایی ندارند بهدنبال پرورش دامهای دیگر هستند ولی در استان ما شترداری بهتر جواب میدهد.» شترداری در سیستان و بلوچستان هماره با مشکلاتی رو به رو بوده است. او میگوید: «باید به ما کمک کنند. ما سالها است شتر پرورش میدهیم و از فروش گوشت این حیوان روزگار میگذرانیم، شترها را نباید در یک فضای کوچک پرورش داد آنها باید راه بروند وگرنه پاهای آنها ورم میکند و از بین میروند. پس شتردار مجبور است شتر را به صحرا ببرد ولی متأسفانه در بیابان خدا هم ما را راحت نمیگذارند میگویند شترها گیاهان کویری را میخورند حتی ما را جریمه میکنند.» مخاطب او کارشناسان منابع طبیعی است. دلنگرانی این کارشناسان درست است. سیستان وبلوچستان با همین پوشش گیاهی هم هماره با ریزگردها و شنهای روان تهدید میشود و بسیاری از روستاهای آن زیر شنها دفن شدهاند. او میپرسد: «پس ما چه کنیم؟ ما کار دیگری هم بلد نیستیم.»
خارشتر؛ گیاه مورد علاقه شتر و محیط زیست
«سیدحسین حسینی جنگجو»، مدیر امور دام جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان به «ایران» میگوید: استان ما بهدلیل آب و هوای خشک و گرمی که دارد مستعد پرورش شتر است و ما بزرگترین پرورش دهنده شتر در کشور هستیم. در حال حاضر جمعیت شتر در استان سیستان و بلوچستان 75 هزار نفر است و یک برنامه
5 ساله برای افزایش جمعیت شترها به چند برابر وجود دارد.» به گفته وی عمدهترین نژادهای شتر در این استان تک کوهانه جماز، بلوچی، لاری و بندری است. حسینی جنگجو با اشاره به اینکه صادرات رسمی شتر نداریم، خاطرنشان میکند: با این حال صادرات غیررسمی داریم و این یکی از چالشهای پیش روی ماست. وی تصریح میکند: «بخش اعظم پرورش شتر در سیستان و بلوچستان سنتی است و اگر افرادی خواهان مجوز پرورش شترداری صنعتی باشند، هم برای ایجاد جایگاه دام شتر به آنها کمک میکنیم و هم اعتبارات لازم را به آنها میدهیم. در بحث واردات نیز از آنجا که سیاست ما تولید شیر شتر است مجوز برای واردات نژادهای شیری را میدهیم.» شترداری در این استان عمدتاً در اطراف شهرهای خاش و ایرانشهر صورت میگیرد. وی در پاسخ به گلایه شترداران برای جلوگیری از چرای شترها در بیابان میگوید: «متأسفانه ما هنوز ممیزی مرتع برای چرای دام نداریم. یعنی هنوز قانونی نیست بگوید چه تعداد شتر به طور مثال میتواند در 10 هکتار مرتع چرا کند و به آن آسیبی وارد نشود. به همین دلیل بازرسان منابع طبیعی از چرای شترها در مناطق مرتعی و نیمه بیابانی جلوگیری میکنند، زیرا میگویند چرای بیرویه موجب تخریب این اراضی میشود.» وی میگوید: از وسعت 165 میلیون هکتاری ایران بیش از 140 میلیون هکتار جزو مناطق ایرانی -تورانی است که کویر لوت و مرکزی هم در دل آن قرار دارد. از سوی دیگر 86 میلیون هکتار مرتع کم بازده و بیابانی داریم که همه اینها مستعد پرورش شتر است که حیوانی مقاوم به خشکی و کم آبی است. از سوی دیگر شترها از «هالوفیتها» یا گیاهان مقاوم به شوری مانند خارشتر تغذیه میکنند که با آب شور و در زمین شور پرورش مییابد. لذا ما میتوانیم با آشنا کردن علاقه مندان به پرورش شتر علمی و نیمه صنعتی و صنعتی از نعمتهای خدادادی کشور برای توسعه پرورش شتر بهره ببریم.» هرچند نباید از کنار بیکاری و عدم وجود شرایط برای شترداران گذشت اما خارشترها یکی از موانع طوفانهای شنی هستند که چون سدی طبیعی شرایط زیست انسانی را در مناطق کویری بهوجود میآورند.
برنامه 10 ساله برای افزایش جمعیت شتر
در همین حال «سیدرضا علیان» مجری طرح پرورش شتر وزارت جهاد کشاورزی هم به «ایران» میگوید: «ایران یکی از غنیترین کشورها در زمینه ذخیره ژنتیکی انواع دام سبک و سنگین است که هر کدام از این ذخایر از 100 چاه نفت ارزشمندتر است اما متأسفانه ما از این تنوع ژنتیکی استفاده نمیکنیم.» وی میافزاید: «ما در 25 استان کشور شتر داریم که برخی نژادها مانند شتر جماز (تندرو) که به آنها شتر ریسینگ یا مسابقه گفته میشود در استانهای هرمزگان، سیستان و بلوچستان و بوشهر پرورش مییابند؛ از جمله نژادهایی هستند که مورد علاقه کشورهای حاشیه خلیج فارس است و میتواند منبع درآمد ارزی خوبی برای کشور باشد.» برگزاری مسابقه شترسواری یکی از راههای درآمدزایی در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس است. ایران هم میتواند در این میدان درآمدزایی کند اما هنوز برنامه جدی آن روی میز تصمیم گیریها نرفته است. به گفته علیان، در حال حاضر از جمعیت 185 هزار نفری شتر در کشور تقریباً 50 درصد در 2 استان سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی هستند و مابقی در 23 استان دیگر قرار دارند. شرایط اقلیمی و تفاوت دمای 40 درجهای مابین استانهای کشور موجب شده که ایران اکوتیپهای مختلف شتر داشته باشد. جمعیت شتر در دهه چهل حدود 700 هزار نفر، دهه پنجاه 500 هزار نفر و در حال حاضر بهدلیل بیتوجهی به زیر 200 هزار نفر رسیده است. مجری طرح توسعه پرورش شتر خاطرنشان میکند: در قالب یک برنامه 10 ساله قرار است جمعیت شتر کشور به یک و نیم میلیون نفر برسد. وی البته میافزاید: اولویت نخست پرورش شتر با هدف تولید شیر شتر بهعنوان یک غذای فراسودمند است. این فرآورده میتواند بهعنوان یک داروی ضد هپاتیت و ضد دیابت مورد استفاده قرار بگیرد و پس از آن تولید گوشت شتر است. وی تأکید میکند: خوشبختانه نخستین محموله پودر شیر خشک شتر چندی پیش به کشور چین صادر شد. هر20 گرم پودر شیر خشک شتر 1.5 یورو ارزآوری برای کشور دارد. در حال حاضر بخش اعظم پرورش شتر بهصورت سنتی انجام میشود اما دولت به منظور توسعه پرورش صنعتی شتر به متقاضیان تسهیلات خوبی میدهد.
حالا این سؤال پیش میآید که جهاد کشاورزی و سازمان منابع طبیعی چه برنامهای برای برداشتن این تضاد دارند؟ که هم شترداران بتوانند چرخ زندگی را با پرورش شتر بچرخانند و هم شرایط محیط زیست به سمتی نرود که شترداران مجبور به مهاجرت از سیستان و بلوچستان شوند بیشک بدون تأمین منافع بومی نمیتوان از محیط زیست و منابع طبیعی دفاع کرد.
نیم نگاه
مدیر امور دام جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان: ما هنوز ممیزی مرتع برای چرای دام نداریم. یعنی هنوز قانونی نیست بگوید چه تعداد شتر به طور مثال می تواند در 10 هکتار مرتع چرا کند و به آن آسیبی وارد نشود . به همین دلیل بازرسان منابع طبیعی از چرای شترها در مناطق مرتعی و نیمه بیابانی جلوگیری می کنند زیرا می گویند چرای بی رویه موجب تخریب این اراضی می شود
رئیس جامعه هتلداران کیش :
کفگیر هتلدارها به تهدیگ خورده است
رئیس جامعه هتلداران کیش با بیان اینکه فعالان صنعت گردشگری جزیره کیش از ۱۵ اسفند تا پایان فروردین امسال حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان خسارتدیدهاند، خاطرنشان کرد: تاکنون پس از شیوع کرونا دیناری یا ریالی به بخش خصوصی کیش کمک نشده است.
بهگزارش ایسنا، مسیحالله صفا در خصوص نگرانیها و مشکلات سرمایهگذاران بخش خصوصی کیش، افزود: به علت فصلی بودن و شرایط اقلیمی کیش و زمان شیوع این بیماری، بیشترین لطمه را در کل ایران صنعت گردشگری جزیره کیش دیده است.
صفا اضافه کرد: ما هرسال در ۲۰ روز تعطیلات عید نوروز، درآمد ۴ ماهمان را درمیآوردیم اما امسال نهتنها این درآمد را نداشتهایم بلکه هزینههای اضافی نیز پرداخت کردهایم. به لحاظ تعهدی که داریم و وجه تمایز خاص فرهنگی این صنف با صنوف دیگر، با آن قشر از پرسنل هتلها که تمایل داشتند به شهر و دیار خود بروند تسویهحساب کردیم ولی به آنها اعلام کردیم که پس از عادی شدن شرایط و بازگشایی هتلها، ۱۵ روز قبل به شما اطلاع خواهیم داد که به سرکار خود بازگردید.
وی با اشاره به اینکه براساس این گفته حدود دو هزار نفر از پرسنل هتلها به شهر و دیار خود رفتند ولی حدود ۲۲۰۰ نفر دیگر در جزیره باقی ماندند که هم حقوق خود را دریافت کردند، هم جا و مکان و هم خورد و خوراک، تصریح کرد: ما از آنها جدا نشدیم، آنها خانواده ما هستند. در صنعت هتلداری باید از نیروهای آموزشدیده استفاده کرد، هتلهای کیش بابت نیروهای خود سرمایهگذاری کردهاند و اکثریت آنها دورههای مرتبط با صنعت هتلداری را گذراندهاند، نیروهای آموزشدیده سرمایههای ما هستند و ما آنها را حفظ کردیم. رئیس جامعه هتلداران کیش با بیان اینکه اوایل دوره شیوع کرونا، وعده و وعیدهای دولت خیلی زیاد بود و میگفتند که ما از بخش خصوصی حمایت میکنیم، ولی عملاً تا امروز هیچ اتفاقی نیفتاده است، خاطرنشان کرد: دیناری یا ریالی به بخش خصوصی کیش کمک نشده است. فعالان صنعت گردشگری جزیره کیش از ۱۵ اسفند تا پایان فروردین امسال حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان خسارتدیدهاند.
وی ادامه داد: سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی و گردشگری کیش تاکنون صحبت و گلایه نکردهاند چون میدانند که سازمان منطقه آزاد تلاش خود را انجام میدهد ولی اینکه تلاشهایشان به نتیجه میرسد یا به نتیجه نخواهد رسید بحث دیگری است. نیت شان این است که به نتیجه برسد و خداوند هم میفرماید ما به نیت انسانها پاداش میدهیم، واقعیت این است که کفگیر هتلدارها از هتلهای بزرگ گرفته تا هتلهای کوچک به تهدیگ خورده است.
وی با اشاره به اینکه قرار بود در زمینه هزینههای آب و برق مساعدت بکنند، البته مساعدت هم کردهاند ولی از اول خرداد که هتلها را بازکردهایم در مجموع ده روز خوش بیشتر نداشتیم، اظهار کرد: در آن ده روز بهصورت میانگین ۶۷ تا ۷۰ درصد از ظرفیت هتلها پر بوده است ولی در حال حاضر میانگین رزرو اتاق هتلهای کیش کمتر از ۳۰ درصد است، آنهم با چه قیمتی؟ چارترکننده هواپیما و هتل را رزرو کرده، ولی مجبور است که هتل را فدای بلیت یا بلیت را فدای هتل کند تا بتواند مسافر را برای سفر به کیش ترغیب کند و در غیر این صورت باید روی هر دو ضرر کند.
فرماندار درگز:
تجارت ریلی از مرز لطفآباد با ترکمنستان از سرگرفته شد
فرماندار درگز در استان خراسان رضوی گفت: تجارت و تبادل ریلی از مرز لطفآباد در این شهرستان با کشور ترکمنستان از سرگرفته شد.
به گزارش ایرنا، علی فراهی افزود: پس از شیوع کرونا و حدود سه ماه و نیم تعطیلی این مرز، ۶ واگن ترانزیت حامل بار تجهیزات الکترونیکی از ایران وارد ترکمنستان شد.
وی ادامه داد: پیش از این نیز تردد واگن حامل کالا در این مرز بسیار ناچیز بود و هم اکنون ۳۰ واگن کالای صادراتی در ایران در انتظار ورود به خاک ترکمنستان است.
فرماندار درگز گفت: در حال حاضر مرز زمینی لطفآباد مانند سایر مرزهای زمینی با ترکمنستان همچنان مسدود است لذا میتوان از ظرفیت موجود در پایانه ریلی در مرزلطف آباد برای انتقال کالا از کامیون به قطار دراین ایام بهره گرفت.
۱۴ اسفند ماه ۹۸ در پی شیوع ویروس کرونا مرز ریلی سرخس و لطفآباد از سوی ترکمنستان بسته شد و پس از حدود سه ماه و نیم با حصول توافق دوجانبه و ایجاد تونلهای ضدعفونی واگنهای حمل کالا، تبادل تجاری در این مرز ریلی از سرگرفته شد.
پایانه مرزی لطف آباد در ۲۵ کیلومتری مرکز شهرستان ۷۵ هزار نفری درگز در شمال خراسان رضوی واقع است.
این پایانه مرزی جادهای و ریلی که با مشهد ۳۰۰ کیلومتر فاصله دارد به شبکه ریلی کشور متصل نیست اما صادرات و ترانزیت کالا از این پایانه به صورت ترانشیپمنت ریلی انجام میشود، با این روش کامیونهای ترانزیتی و صادراتی در این مرز بار خود را به واگنهای باری منتقل میکنند تا این کالاها از طریق شبکه حمل و نقل ریلی کشورهای همسایه به مقاصد مختلف در آسیای مرکزی انتقال یابد.
گرد و غبار از پاکستان به سیستان و بلوچستان رسید
بادهای 120 روزه شعاع دید را در زاهدان محدود کرد
شیما جهانبخش/ خبرنگار: بادهای 120 روزه که روزگاری با عبور از تالاب هامون نسیم خنک را برای اهالی سیستان و بلوچستان هدیه میآورد این روزها چیزی جز شنهای سوزان همراه خود ندارند. وزش این بادها که همیشه از سمت افغانستان بوده این بار از شمال غرب پاکستان به زاهدان رسیده و شعاع دید افقی را در این شهر تا 300 متر کاهش داده است.
محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در گفتوگو با «ایران» از تداوم گرد و غبار تا پایان امروز (پنجشنبه) خبر داد و اظهار داشت: وزش بادهای شدید که طی روزهای گذشته پاکستان را فرا گرفته بود گرد و غبار بیابانهای پاکستان را به سمت استان هدایت کرده و سبب کاهش شعاع دید افقی در چندین شهرستان شده است. وی ادامه داد: این گرد وغبار علاوه بر کاهش دید افقی تا 300 متر در زاهدان، شعاع دید در میرجاوه را تا 400 متر و در نصرت آباد تا 1100 متر کاهش داده است، البته از روز جمعه در شمال استان وزش بادهای ۱۲۰روزه شدت خواهد گرفت و گرد و غبار علاوه بر 5 شهرستان شمالی، مرز شرقی و نوار غربی استان را نیز فرا میگیرد. حیدری منشأ این گرد و غبار را خارجی دانست و ادامه داد: این گرد و غبار ناشی از پوشش ابرهای جوششی و متعاقب آن تندبادهای لحظهای در خاک پاکستان بوده و پیشبینی میشود بتدریج تا پایان امروزاز بین برود. مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: از بعد از ظهر امروز در ارتفاعات فنوج، قصرقند، نیکشهر، سرباز، راسک، ایرانشهر، بمپور، سراوان، سیب و سوران، مهرستان، ارتفاعات جنوبی خاش، بزمان و دلگان رگبار باران همراه با رعد و برق و وزش باد شدید موقتی آغاز میشود.
ابتلا به کرونا در ایلام ظرف 10 روز وحشتناک شد
ایلام - محمد کریم ویسی: استاندار ایلام ضمن ابراز نگرانی از وضعیت کرونا در استان هشدار داد: بارها و بارها بر رعایت پروتکلهای بهداشتی و حضور نیافتن در اجتماعات و مراسم تأکید داشتهایم اما متأسفانه این موضوع رعایت نشد تا مادامی که امروز برخی از شهرستانهای استان به وضعیت قرمز رسیده و تعدادی هم در شرایط نزدیک به قرمز هستند!
قاسم سلیمانی دشتکی در بیست و هفتمین نشست ستاد استانی مبارزه با کرونا با اعلام اینکه از حالت هشدار خارج شدهایم و ناچار به اعمال محدودیتها هستیم، گفت: امروز شهرستانهای ایلام، دره شهر، ایوان، دهلران و آبدانان در شرایط قرمز قرار دارند و طی نامهای به ستاد ملی کرونا درخواست اعمال محدودیت در این مناطق داشتهایم. استاندار ایلام در ادامه ضمن انتقاد از عدم اجرای پروتکلهای بهداشتی، با هشدار نسبت به بانیان برگزاری اجتماعات و گردهماییها گفت: این افراد بدانند خواسته یا ناخواسته مسئول به خطر انداختن جان مردم هستند!
رئیس ستاد استانی مبارزه با کرونا با وحشتناک خواندن ضریب ابتلا به کرونا ظرف ۱۰ روز گذشته گفت: بهطور میانگین هر روز ۱۵۰ نفر در استان کم جمعیتی چون ایلام مبتلا به کرونا شده اند و این چند برابر میانگین ضریب ابتلا در کشور است.
وی با اشاره به ترددها و مسافرتهای غیر ضرور در این شرایط گفت: مسافرت در این شرایط خطرناک کرونایی به هیچ عنوان عقلانی نیست وافرادی را که با وجود آگاهی از وضعیت موجود باز به مسافرت میروند باید پیام آوران مرگ نامید چراکه ناقل و عامل شیوع این ویروس خطرناک میشوند.
سلیمانی دشتکی در بخش دیگری از صحبتهای خود ضمن هشدار درارتباط با ابتلای کارکنان ادارات به کرونا، گفت: آمار ابتلای کارکنان به خاطر عدم رعایت پروتکلهای بهداشتی بسیار بالا رفته است بهطوری که تاکنون در سیستم بانکی ۸۰ نفر مبتلا داشتهایم. وی در ادامه خواستار اعمال محدودیتهای بیشتر در ادارات شد و گفت: مدیران ادارات به تمام کارمندان که زمینه بیماری دارند، افراد مسن، خانمهای باردار یا دارای بچه شیرخوار و ضعیف هستند مرخصی بدهند تا سر کار حاضر نشوند و در حد امکان با آنان مساعدت لازم به عمل آید.
استاندار ایلام در ادامه خواستار لغو هر گونه همایش و گردهمایی و تجمعات اداری شد و گفت: ادارات حتی الامکان تا آنجا که ممکن است کارهای خود را از طریق دورکاری انجام دهند تا از تراکم جمعیت در محیط اداری کاسته شود.
رئیس ستاد استانی مبارزه با کرونا ضمن اینکه از همه ادارات خواست اقلام بهداشتی از جمله ماسک و دستکش و مواد ضدعفونی برای کارکنان تهیه و در اختیار آنان قرار دهند، افزود: از دانشگاه علوم پزشکی میخواهم که تعداد مبتلایان ادارات را به مدیران و کارکنان اعلام کنند و اگر فردی مبتلاست بایست از اقوام، اطرافیان و خانواده آن شخص تست گرفته شود و در صورت داشتن علائم قرنطینه شوند.
معاون استاندار مشهد:
مردم سفر به مشهد را به زمان دیگری موکول کنند
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان رضوی گفت: با توجه به وضعیتی که مشهد و استان دارد، از مردم میخواهم بهدلیل شیوع کرونا سفر خود به مشهد را به زمان دیگری موکول کنند.
به گزارش مهر، حسن جعفری گفت: با توجه به وضعیتی که مشهد و استان دارد، از مردم میخواهم بهدلیل شیوع کرونا سفر خود به مشهد را به زمان دیگری موکول کنند. معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان رضوی با توصیه به مردم در خصوص رعایت دستورالعملهای بهداشتی، استفاده از ماسک و رعایت اصول بهداشتی توسط مردم را الزامات شرایط فعلی عنوان کرد.
وی در خصوص نحوه اعمال محدودیتها در مشهد، اظهار کرد: این محدودیتها با توجه به مصوبات ستاد ملی کرونا انجام میشود. جعفری اعلام کرد که از مجموعه ۲۹ شهرستان استان، دو شهرستان در وضعیت قرمز، هشت شهرستان در وضعیت زرد، ۱۱ شهرستان در وضعیت نارنجی و هشت شهرستان در وضعیت سفید قرار دارند.
اعمال محدودیتهای جدید کرونایی در استان بوشهر
دبیر ستاد استانی مقابله با کرونا در استان بوشهر گفت: بهدلیل روند صعودی شیوع ویروس کووید۱۹ در این استان و ضرورت اعمال برخی محدودیتها با موافقت ستاد ملی کرونا، محدودیتهای جدید در این زمینه از امروز (پنجشنبه ۱۲ تیرماه) به مدت یک هفته اعمال میشود.
دکتر سعید کشمیری افزود: براین اساس بازارهای سرپوشیده در شهرهای قرمز این استان شامل بوشهر، کنگان، دشتستان و گناوه تعطیل میشود.
وی بیان کرد: همچنین ۵۰ درصد کارکنان در دستگاههای اجرایی خود حاضر و مابقی باید دورکاری انجام دهند و خطوط اتوبوسرانی نیز تعطیل است.
کشمیری اضافه کرد: افزون بر این همه مقررات و دستورالعملهای فرمانداران در زمینه اعمال برخی محدودیتها از جمله جلوگیری از برگزاری مراسم عروسی در تالارها و باغها، ختم و تعطیلی پارکها و ساحل نیز در همه شهرها همچنان ادامه دارد.
وی درباره مرگ و میر ناشی از کرونا در استان بوشهر گفت: چهارشنبه شب یک فرد ۴۰ ساله بدون داشتن هیچ بیماری زمینهای بهدلیل ابتلا به بیماری کرونا با وجود سن کم فوت شد.
کشمیری اظهار داشت: مرگ و میرهایی از این قبیل که در این مدت در استان بوشهر هم کم نبوده است، نشان میدهد، هیچ گروه سنی از ابتلا به ویروس کووید۱۹ در امان نیست و این ویروس برای هر کسی در هر رده سنی میتواند خطرناک باشد. وی ادامه داد: براساس آخرین آمار ثبت شده در مورد مرگ و میرهای ناشی از ابتلا به بیماری کرونا در زمان حاضر ۸۵نفر در استان بوشهر فوت شدهاند.