اقدامات بانک مرکزی در جهت کنترل بازار ارز نتیجه‌بخش بوده و موجب کاهش نرخ‌ دلار شده و روز یکشنبه این ارز در بازار توافقی در کانال ۳۲ هزار تومان معامله می‌شد. به گزارش ایرنا، طی دو هفته گذشته بازارهای ارز و طلا ملتهب شد و به یک باره و به اذعان کارشناسان و فعالان بدون دلیل خاصی و تنها به‌دلیل هیجانات و بازارسازی‌های برخی دلالان دچار نوسان زیادی شد. نرخ ارز در این ایام پس از ماه‌ها ثبات قیمت در بازار نیما، سنا و بازار آزاد به یک باره و در پی ناآرامی‌های داخلی دچار نوسان شده و سیر صعودی در پیش گرفت. به طوری که نرخ دلار در سامانه نیما در کانال ۲۹ هزار تومان، در بازار توافقی در کانال ۳۴ هزار تومان و گاهی اوقات به کانال ۳۵ هزار تومان نیز رسید. بازار آزاد که بازار غیررسمی و معمولاً نرخ‌ها در آن یک تا دو هزار تومان بیشتر از بازارهای رسمی است خرید و فروش می‌شد. با وجود رشد نرخ ارز در هفته‌های گذشته تقاضا نیز افزایش یافت و صف‌های خرید مقابل صرافی‌های مجاز تشکیل شد. پس از این اتفاقات، علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی در تشریح دلایل افزایش نرخ ارز گفت: «اقدامات روانی، دلالی و بازارسازی برخی از واسطه‌ها در بازار در فضای مجازی که بعضاً از خارج کشور مدیریت می‌شود و همچنین تأثیرات تورم داخلی از علل اصلی افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر است.» البته این وضعیت، دوام نداشت و با ورود بانک مرکزی برای کنترل بازار، شرایط آرام شد و می‌توان گفت سیر صعودی نرخ ارز متوقف شد. مهم‌ترین اقدامات بانک مرکزی برای بازگرداندن آرامش به بازار ارز، استفاده از ظرفیت بانک‌ها برای تسهیل عرضه ارز به متقاضیان حقیقی بود. در همین راستا بانک مرکزی هفته گذشته بخشنامه‌ای برای تأمین تقاضای ارز افراد حقیقی صادر کرد که بر اساس آن، صرافی‌های بانکی هم به جمع مراکز دیگر عرضه ارز سهمیه‌ای اضافه شدند تا بدین ترتیب صف خرید ارز سهمیه‌ای از صرافی‌ها برچیده شود. با این اقدام صف‌های طویل خرید ارز از مقابل صرافی‌ها برچیده و براین اساس سیگنال ثبات به بازار ارسال شد. البته در روزهای گذشته رئیس کل بانک مرکزی از تهیه بسته ارزی جدید برای کنترل بازار ارز خبر داد و این خود سیگنال مثبتی به بازار روانه کرد و مجموع این اقدامات موجب شد نرخ ارز در بازار آزاد به ۳۵ هزار تومان برسد. براساس این گزارش بعدازظهر یکشنبه نرخ ارز در بازار توافقی در کانال ۳۲ هزار تومان، در بازار نیما ۲۹ هزار تومان، بازار آزاد در کانال ۳۵ هزار تومان داد و ستد می‌شد. انتظار می‌رود روند کاهش قیمت در روزهای آتی هم ادامه یافته تا جایی که نرخ‌ها به ارقام پیش از التهابات بازگردد.

در هفته‌های اخیر کشور وارد فصول سرد سال شده و همزمان با این تغییر دما، روند افزایشی مصرف گاز نیز آغاز شده است. به طوری که هفته گذشته مصرف گاز در بخش خانگی۱۰۰ درصد افزایش داشت و پیش‌بینی می‌شود که این هفته و هفته آینده نیز این روند ادامه‌دار باشد. اما در همین شرایط مدیران ارشد وزارت نفت و صنعت گاز از ناترازی روزانه بیش از ۲۵۰ میلیون مترمکعب بین تولید و مصرف گاز خبر می‌دهند که از 3 سال قبل تاکنون رخ داده است و سبب استفاده از سوخت مایع در صنایع و نیروگاه‌ها می‌شود. سال گذشته سعی شد که این ناترازی به نحوی مطلوب کنترل شود تا خاموشی‌های زمستان 1399 تکرار نشود. امسال نیز از همان ماه‌های گرم سال تلاش صنعت نفت و گاز آغاز شد تا زمستان امسال هم برای مشترکان بخش خانگی بدون دغدغه و قطعی گاز سپری شود؛ از افزایش تولید گاز که جواد اوجی، وزیر نفت درباره آن اعلام کرده «امسال مرحله نخست طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به همت کارکنان پتروپارس و شرکت ملی نفت ایران با برداشت روزانه ۱۴ میلیون مترمکعب به بهره‌برداری می‌رسد» تا ذخیره‌سازی سوخت در نیروگاه‌ها و صنایع که چند وقتی است آغاز شده است. اما مسأله اینجاست که گاز ارزان در ایران برای برخی از مشترکان سیگنال اشتباهی ارسال می‌کند و نتیجه آن چیزی جز افزایش مصرف نیست.
​​​​​​​گروه اقتصادی / در هفته‌های اخیر کشور وارد فصول سرد سال شده و همزمان با این تغییر دما، روند افزایشی مصرف گاز نیز آغاز شده است. به طوری که هفته گذشته مصرف گاز در بخش خانگی۱۰۰ درصد افزایش داشت و پیش‌بینی می‌شود که این هفته و هفته آینده نیز این روند ادامه‌دار باشد. اما در همین شرایط مدیران ارشد وزارت نفت و صنعت گاز از ناترازی روزانه بیش از ۲۵۰ میلیون مترمکعب بین تولید و مصرف گاز خبر می‌دهند که از 3 سال قبل تاکنون رخ داده است و سبب استفاده از سوخت مایع در صنایع و نیروگاه‌ها می‌شود. سال گذشته سعی شد که این ناترازی به نحوی مطلوب کنترل شود تا خاموشی‌های زمستان 1399 تکرار نشود.
امسال نیز از همان ماه‌های گرم سال تلاش صنعت نفت و گاز آغاز شد تا زمستان امسال هم برای مشترکان بخش خانگی بدون دغدغه و قطعی گاز سپری شود. از افزایش تولید گاز که جواد اوجی، وزیر نفت درباره آن اعلام کرده «امسال مرحله نخست طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به همت کارکنان پتروپارس و شرکت ملی نفت ایران با برداشت روزانه ۱۴ میلیون مترمکعب به بهره‌برداری می‌رسد» تا ذخیره‌سازی سوخت در نیروگاه‌ها و صنایع که چند وقتی است آغاز شده است. اما مسأله اینجاست که گاز ارزان در ایران برای برخی از مشترکان سیگنال اشتباهی ارسال می‌کند و نتیجه آن چیزی جز افزایش مصرف نیست.

گاز برای کدام مشترکان رایگان شد؟
در این رابطه سال گذشته اصلاحاتی در زمینه تعرفه‌ها رقم خورد. به طوری که گازبها برای برخی از مشترکان رایگان شد، برای کم مصرف‌ها مانند سال‌های قبل محاسبه شد و در همین حال تعرفه‌های تنبیهی برای پرمصرف‌ها که نقش بزرگی در اتلاف انرژی دارند، لحاظ شد.
سرپرست مدیریت هماهنگی امور گازرسانی شرکت ملی گاز با بیان اینکه گاز طبیعی برای حدود یک میلیون و ۱۱۹ هزار مشترک رایگان شد، می‌گوید: «از این تعداد، ۸۷۳ هزار مشترک مربوط به کمیته امداد امام خمینی(ره) و ۲۴۶ هزار مشترک هم مربوط به سازمان بهزیستی است.» به گزارش وزارت نفت، مسلم رحمانی با اشاره به اعمال قانون رایگان شدن گازبها برای مشترکان زیر پوشش سازمان‌های حمایتی (کمیته امداد و سازمان بهزیستی) ادامه می‌دهد: «امسال این تعداد افزایش می‌یابد، زیرا هر ساله اشتراک‌های جدیدی به مشترکان افزوده می‌شود و اشتراک‌های جدید هم به طورعمده از روستاها هستند.»

قیمت گاز برای سه پله نخست بدون تغییر
سال گذشته اصلاح تعرفه‌ها به سود خوش مصرف‌ها موجب شد که به اندازه یک فاز پارس جنوبی از تقاضای گاز کاسته شود. سرپرست مدیریت هماهنگی امور گازرسانی شرکت ملی گاز در این زمینه بیان می‌کند: «تعیین قیمت مناسب بی‌شک اثرگذارترین پارامتر برای اصلاح الگوی مصرف انرژی است، اما در سال ۱۴۰۰ به‌دلیل اینکه قیمت گاز برای سه پله نخست هیچ تغییری نکرده بود و ۷۶ درصد مشترکان کشور هم در این سه پله قرار دارند، تغییر محسوسی در کاهش مصرف گاز در این بخش نداشتیم، اما در مصرف پله‌های بالاتر حدود ۰.۲ درصد شاهد کاهش مصرف بودیم، البته این موضوع را هم باید در نظر داشت که پارسال هم سرما شدید بود و هم گستره سرما بیشتر و زودتر رسیده بود که مصرف کل بخش خانگی در سال ۱۴۰۰ به ۱۲۲ میلیارد مترمکعب رسید.»

آمادگی حداکثری برای زمستان
رحمانی با بیان اینکه امسال هم شاهد ناترازی بین تولید و مصرف گاز هستیم، ادامه می‌دهد: «بی‌شک امسال نیز بعضی واحدهای صنعتی بزرگ کشور به جمع مشترکان پیوستند و به تعداد مشترکان خانگی هم افزوده شده که مجموعاً حدود ۴ تا ۶ درصد افزایش مصرف گاز خواهیم داشت، به همین دلیل تمهیدها و اقدام‌هایی برای کنترل این ناترازی پیش‌بینی شده است. همسو با این موضوع نشست‌هایی به‌منظور افزایش بهینه‌سازی و کنترل مدیریت مصرف گاز با شرکت‌های تابع و نهادهای مربوطه برگزار و دستورالعمل‌هایی را به شرکت‌های گاز استانی ابلاغ کردیم و پیگیری‌ها همچنان تداوم دارد.»
او با تأکید بر آمادگی شرکت ملی گاز ایران و زیرمجموعه آن برای تأمین پایدار گاز طبیعی در روزهای سرد امسال اظهار می‌کند: «همکاران ما در شرکت‌های گاز استانی با توجه به مقدار مصرف گاز مشترکان در هر شهر و استان، بعضی از تجهیزات و لوازم یدکی ایستگاه‌ها را تعویض می‌کنند. از سویی اگر ایستگاه‌ها به تعمیرات دوره‌ای نیاز دارند، این کار در فصل تابستان انجام می‌شود، همچنین جزئی‌ترین لوازم مانند پارو، چکمه و مواردی از این قبیل هم پیش از آغاز فصل سرما تهیه می‌شود.»
در همین حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که تأمین سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها با جدیت دنبال می‌شود و ذخایر تا پایان ماه آبان به سطح قابل قبولی خواهد رسید. صنایع کشور نیز براساس درخواست ارائه شده، درحال دریافت سوخت مایع هستند.
گفتنی است مدیرعامل شرکت ملی نفت در روزهای اخیر اعلام کرد که تولید گاز در زمستان امسال حداکثری خواهد بود و از تمام ظرفیت‌ها در تأمین سوخت زمستانی استفاده خواهد شد. به گفته محسن خجسته مهر، امسال زمستان تولید کمتر از سال قبل نخواهد بود و حتی با تولید حداکثری از میادین موجود، بهره‌برداری از یک ردیف پالایشگاهی –فاز 14 پارس جنوبی- و تولید زودهنگام از فاز 11 پارس جنوبی افزایش تولید نیز رقم می‌خورد. اما مسأله اصلی مصرف است که در این زمینه نیاز به اصلاح و مدیریت داریم.
در همین حال، امسال سوآپ گاز روسیه و ترکمنستان نیز به افزایش تاب‌آوری شبکه بویژه در شمال کشور کمک خواهد کرد.

ضرورت اصلاح مصرف گاز
ایران رتبه سوم جهان از نظر تولید گاز را به خود اختصاص می‌دهد و بیش از 940 میلیون مترمکعب در روز ظرفیت تولید گاز دارد. اما با وجود این، مصرف گاز در ایران بیش از 60 درصد مصرف کل اروپاست و با مصرف ۱۲ کشور ثروتمند اروپایی برابری می‌کند. در مقایسه با حالت بهینه خود نیز حدود 30 میلیارد مترمکعب در هر سال هدررفت دارد، این درحالی است که مجموع صادرات سالانه گاز کشور کمتر از 20 میلیارد مترمکعب است.
سرانه مصرف گاز در ایران بیش از ۳ برابر اروپاست و با این حال، امسال اروپا خود را برای کاهش 13 میلیارد مترمکعبی مصرف گاز آماده می‌کند و ایران برای افزایش 6 میلیارد مترمکعبی مصرف برنامه‌ریزی می‌کند. از این‌رو کارشناسان بر این باورند که اگر قرار است کمبود 250 میلیون مترمکعبی تقاضای داخلی گاز در برخی روزهای سرد زمستان جبران شود، مهم‌ترین راهکار اصلاح مصرف است.

گروه سیاسی/ سفری برای جلوگیری از فتنه مذهبی و اختلاف‌افکنی دشمنان برای انتقام از وحدت. شنبه شب، هیأتی با حضور حجت‌الاسلام‌ محمدجواد حاج علی‌اکبری امام جمعه موقت تهران، به نمایندگی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی به همراه دیگر چهره‌های روحانی برجسته تهران و قم، راهی سیستان و بلوچستان شدند تا «اندوه و ناراحتی رهبر انقلاب از حوادثی که اتفاق افتاده و تدابیر عالی که برای حل مشکلات داشته‌اند» را با بزرگان استان و اقشار مختلف مردم سیستان و بلوچستان در میان بگذارند. روز گذشته همچنین مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی امام جماعت مسجد مکی زاهدان با حجت‌الاسلام حاج علی‌اکبری و دیگر اعضای این هیأت دیدار و گفت‌و‌گو کرد. این سفر و دیدار و گفت‌و‌گوی صورت گرفته را، می‌توان بخشی از تدابیر برای حل مسائل و چالش‌هایی دانست که به تازگی در این استان جنوب شرقی کشور رخ داده است، حوادثی که منجر به شهادت و جان‌باختن تنی چند از مردم استان شد و مطابق اظهارات رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، اندوه و ناراحتی رهبر انقلاب را به دنبال داشت.
جمعه 8 مهرماه، نقطه آغاز ناآرامی‌ها
نقطه آغاز حوادث تلخ سیستان و بلوچستان را باید در جمعه سیاه زاهدان جست‌وجو کرد. 8 مهرماه گذشته، پس از پایان نمازجمعه در این شهر، برخی به سمت کلانتری شماره 16 زاهدان که در مجاورت مسجد مکی قرار دارد حرکت کردند. در این میان برخی با سلاح و برخی با سنگ و عده‌ای نیز با کوبیدن اتوبوس قصد تصرف این کلانتری را داشتند. در پی این حادثه بود که معاون اطلاعات سپاه استان ضمن شناسایی، هدف تیر تک‌تیرانداز تروریست‌ها قرار گرفت. از سوی دیگر واکنش نیروهای انتظامی به این اقدامات ضدامنیتی و نیز تحولات پس از آن، منجر به کشته و زخمی شدن تنی چند از نمازگزاران و اهالی این شهر شد. مسأله‌ای که با انتشار بیانیه‌های شورای تأمین استان نسبت به پیگیری حقوق برخی جانباختگانی که در این حوادث کشته شدند، همراه شد و طی آن اقداماتی از جمله برکناری فرمانده انتظامی سیستان و بلوچستان صورت گرفت اما این ناآرامی‌ها به صورت سریالی پس از نمازجمعه‌های زاهدان و دیگر شهرهای استان، تا جمعه خاش و حمله مجدد مسلحانه به فرمانداری این شهرستان و تخریب اموال عمومی ادامه یافت. در کنار این حوادث، برخی اظهارات مطرح شده از سوی چهره‌های سرشناس در زاهدان که بعضاً ارتباطی با حوادث این شهر نیز نداشت، سرمایه‌گذاری ضدانقلاب بر تشدید ناآرامی‌ها و جنگ روانی را درپی داشت. چه آنکه بسیاری از علمای اهل سنت نیز نسبت به این مواضع واکنش نشان داده و آنها را محکوم کردند. همین امر نشان می‌داد دشمنان بر اختلاف‌افکنی و فتنه مذهبی طمع داشته و از همین بهانه سعی بر استمرار فضای امنیتی در استان سیستان و بلوچستان دارند. با این همه، همچنان که سفر این هیأت بلندپایه سیاسی و حوزوی نشان می‌دهد، برخورد نظام جمهوری اسلامی با این حوادث، پیگیری حقوق ضایع شده افراد، گوش شنوا برای اعتراض مسالمت‌آمیز و همچنین سعه‌صدر در قبال مواضع نامناسب بوده است.
سفر نماینده رهبرانقلاب به سیستان و بلوچستان
نماینده رهبر معظم انقلاب اسلامی و رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، شنبه شب به همراه هیأتی وارد زاهدان شد. به گزارش ایرنا، حجت‌الاسلام‌ محمدجواد حاج علی‌اکبری درباره این سفر گفت: آمده‌ایم اندوه و ناراحتی رهبر انقلاب را از حوادثی که اتفاق افتاده و تدابیر عالی که برای حل مشکلات داشته‌اند و تدابیر تکمیلی را با بزرگان استان و گروه‌های مختلف در میان گذاشته و از عزیزانی که در این حوادث، شهید، جانباخته، جانباز و مجروح شده‌اند دیدار خواهیم داشت و از آنها دلجویی خواهیم کرد. وی ادامه داد: البته در این ایام، نماینده مقام معظم رهبری در استان و استاندار مسیرهایی را دنبال کرده‌اند، اما این تدبیر ویژه مقام معظم رهبری است و امیدواریم منشأ خیر و برکت باشد. در این سفر، حجت‌الاسلام مهدوی مهر دبیر هیأت امنای جامعة المصطفی و حجت‌الاسلام لطفیان دبیر شورای برنامه‌ریزی مدارس دینی اهل سنت، علی‌اکبری را همراهی می‌کنند. روز گذشته نیز مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی، امام جماعت مسجد مکی زاهدان با حجت‌الاسلام حاج علی‌اکبری نماینده رهبر انقلاب دیدار کرد. در این دیدار که نماینده ولی فقیه در سیستان و برخی علما و اساتید اهل سنت نیز حضور داشتند، در مورد حوادث اخیر بحث و تبادل نظر شد.
دست برادری
در سفر این هیأت، حاج علی اکبری قرار است تدابیر عالی رهبر انقلاب برای حل مشکلات سیستان و بلوچستان را با بزرگان استان و گروه‌های مختلف در میان گذارد. وی همچنین با آسیب‌دیدگان حوادث اخیر دیدار خواهد کرد. باتوجه به این برنامه‌ها و اقدامات است که سفر این هیأت را می‌توان دست برادری دیگری از سوی جمهوری اسلامی ایران دانست. به عبارت دقیق‌تر، گام دیگری برای رسیدن به چشم‌اندازی که رهبر انقلاب از جایگاه و موقعیت سیستان و بلوچستان در کلیتی به نام جمهوری اسلامی ایران ترسیم کرده‌اند، یعنی «ما می‌خواهیم به دنیا بگوییم که برادران مسلمان بیایند باهم همکاری و در کنار هم زندگی کنند؛ نمونه‌اش این استان است.»
سیستان و بلوچستان در نگاه رهبرانقلاب
بخشی از علت سفر این هیأت را باید در نگاه رهبر انقلاب به استان سیستان و بلوچستان جست و جو کرد. از جمله، رهبرانقلاب بهمن ماه 1396 در دیدار اعضای ستاد برگزاری کنگره ملی شهدای استان سیستان و‌ بلوچستان، با بیان اینکه «این استان مظهر شعار وحدت اسلامی ماست»، فرمودند: «ما می‌خواهیم به دنیا بگوییم که برادران مسلمان بیایند باهم همکاری و در کنار هم زندگی کنند؛ نمونه‌اش این استان است. دشمن روی همین نقطه تکیه کرده و می‌خواهد تفرقه ایجاد کند.» ایشان در همین دیدار با اشاره به انس چندین ساله خود با این استان و مردم آن، تأکید کردند: «مردم سیستان مردمی هستند که از لحاظ گذشته‌ تاریخی در بین همه‌ اقوام ایرانی کم‌نظیرند. گذشته‌ سیستان یک گذشته خیلی فوق‌العاده برجسته و درخشانی است.»
پس از حوادث اخیر زاهدان نیز رهبری در اولین سخنرانی عمومی خود با واکنش نسبت به آن، سوءاستفاده ضدانقلاب از شرایط را تصویر کرده و در مراسم مشترک دانش آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح عنوان داشتند: «من در میان قوم بلوچ زندگی کرده‌ام و آنها عمیقاً به جمهوری اسلامی وفادار هستند.»
توجه ویژه دولت به سیستان و بلوچستان
همین نگاه ویژه رهبرانقلاب به سیستان و بلوچستان، در دولت سیزدهم به توجه و کار ویژه برای این استان تبدیل شد. از جمله مهم‌ترین نشانه‌های این توجه، این واقعیت است که نخستین سفر استانی آیت‌الله رئیسی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، به این استان بود؛ آن هم روستای مرزی ملاعلی. رئیس جمهور در این سفر که با گفت‌و‌گوی بی‌واسطه با مردم همراه بود، بر حل مسأله آب منطقه تأکید کرد و اساساً تدبیری به نام ایجاد نیروگاه خورشیدی خانگی نیز در همین سفر دنبال شد. در ادامه همین رویکرد ویژه دولت به سیستان و بلوچستان، پنجشنبه گذشته در سفر معاون اول رئیس جمهور به این استان، دو طرح مهم صنعتی و اقتصادی افتتاح شد؛ کارخانه سیمان تیس راسک و راه آهن خاش-زاهدان که این راه‌آهن قطعه‌ای از راه آهن بزرگ‌تر چابهار به زاهدان است. مخبر در این سفر به ظرفیت‌های توسعه‌ای گسترده این استان اشاره کرد که مورد توجه جدی دولت است؛ ظرفیت‌هایی مانند وجود معدن مس، پهنه بزرگی از آب‌های ژرف و سواحل مکران. معاون اول رئیس جمهور اشاره کرد که «یکی از ویژگی‌های مهم منطقه سیستان و بلوچستان این است که مقام معظم رهبری خود را اهل سیستان می‌داند» و اضافه کرد که «دولت نسبت به استان پهناور سیستان و بلوچستان نگاه ویژه‌ای دارد که می‌توان با اتکا به امکانات و ظرفیت‌های این خطه کشور را اداره کرد.»
در کنار دولت، نهادهای انقلابی همچون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز توجه ویژه‌ای به این استان دارند. نمونه عالی این توجه، اقدامات و تلاش‌هایی است که سردار شهید شوشتری برای این استان انجام داد و در سفر اخیر سردار پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه به استان نیز بر این حقیقت تأکید شد که واقعیت سیستان و بلوچستان، بسیار متفاوت از آن چیزی است که در فضای مجازی تصویر می‌شود.
خط پایانی بر فتنه مذهبی
باوجود همه اقدامات صورت گرفته، اما سیستان و بلوچستان نیز همچون بسیاری دیگر از نقاط کشور از کاستی‌های جدی رنج می‌برد. اما مسأله اینجاست که برخی از جریان‌ها و رسانه‌های خارجی، تلاش می‌کردند تا ضمن اخلال در مسیر توسعه استان بر فتنه مذهبی به عنوان محور مخالفت با جمهوری اسلامی سرمایه‌گذاری کنند. کج سلیقگی، موقع نشناسی و اظهارات دور از درایت برخی از چهره‌های ارشد مذهبی استان نیز به این فضا دامن زد و به جای اینکه آبی بر آتش باشد، بر فتنه ایجاد شده می‌دمید. بر همین اساس  سفر هیأت عالی رتبه سیاسی و حوزوی به سیستان و بلوچستان را می‌توان خط پایانی بر این فتنه مذهبی ارزیابی کرد؛ هیأتی که به نظر می‌رسد وجه همت و رویکرد اصلی آن در این سفر، همان نگاهی است که رهبر انقلاب نسبت به سیستان و بلوچستان دارند.
دیدار با خانواده شهدا و مجروحان
حجت‌الاسلام حاج علی‌اکبری در جریان این سفر، شامگاه دیروز با خانواده شهدا و مجروحان حادثه اخیر زاهدان دیدار کرد. به گزارش ایرنا، نماینده رهبرانقلاب با بیان اینکه در جریان شکل‌گیری انقلاب اسلامی، پیروزی آن و سپس در دوران دفاع مقدس، شهدا هر جا که لازم بود از میهن و ارزش‌های اسلامی دفاع کردند، گفت: شهدای ما برای دفاع از میهن اسلامی و این مرز و بوم، هستی و جانشان را فدا کردند. وی بیان کرد: خانواده شهدا اگر به صراط و راه شهدا پایدار و ادامه‌دهنده راه امام(ره) باشند، قطعاً در روز قیامت بر سر یک سفره متنعم خواهند شد. رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه تصریح کرد: شهید دارای مقام شفاعت و نزد خداوند متعال دارای جایگاه رفیعی است.

یادداشت
حسام‌الدین برومند

یکی از شگردهای عملیات روانی که از سوی جریان‌های سیاسی دنبال می‌شود، «فرافکنی» و «فرار از پاسخگویی» است. دقیقاً درست در نقطه‌ای که باید نسبت به کارنامه و عملکرد سیاست ورزی خودشان پاسخگو باشند، جا خالی می‌دهند! و طلبکارانه ژست اپوزیسیونی می‌گیرند!  اخیراً جبهه اصلاحات ایران در بیانیه ای پیرامون وقایع اخیر، اعلام موضع کرده است. درباره این بیانیه و برخی ادعاهایی که مطرح شده به اقتضای این مقال، نکاتی قابل اعتناست. 
1- بيانيه جبهه اصلاحات، بااشاره به وقایع پس از درگذشت خانم مهسا امینی نسبت به تقليل ريشه‌هاي بحران به عوامل بيروني و غيرواقعي، هشدار داده است! و در بخشی از این بیانیه آمده است: «اين اعتراضات و مطالبات، برآمده از سال‌ها «سياستِ انكار»، «سياست به رسميت نشناختن»، «مسائل انباشته حل ناشده»، «تحقير شهروندان متكثر» و «سركوب زندگي» است. ميزان نارضايتي‌هاي انباشته و اعتراضات، قابل فروكاهش به آنچه در هفته‌هاي گذشته در خيابان ديده شده، نيست.»
به عبارت روشن‌تر و صریح‌تر، جبهه اصلاحات در همین فقره ابتدا دستِ خارجی اغتشاشات و آشوب‌ها را انکار کرده و نه اینکه دستِ خارجی را نبینند، بلکه نمی‌خواهند ببینند و بعد از این انکار و ندیدن! اغتشاشات را از اعتراضات تفکیک نکرده و در نهایت  هم همه چیز را به آنچه که «سیاست انکار» نامیده اند، گره زده‌اند! این در حالی است که اولاً در تمام سطوح از مقامات امریکایی(بایدن، رابرت مالی، ویلیام برنز، جان کربی و...) تا رسانه‌های غربی و تا خبرنگارهایی مثل خبرنگار بی بی سی(رعنا رحیم پور) به صراحت از پروژه تجزیه ایران گفتند و عجیب است که اصلاح طلبان دست به سانسور زده اند! ثانیاً، جبهه اصلاحات با چه منطقی، اغتشاش و وحشی‌گری و خرابکاری و بستن اتوبان و آتش زدن مسجد و به شهادت رساندن بسیجی و استفاده از الفاظ رکیک و فحاشی را فقط «اعتراض» نامیده است؟! ثالثاً، مشکلات اجتماعی از قضا به سیاست‌های جریانی باز می‌گردد که همه چیز را در «سیاست» دید و «فرهنگ» و «مسائل اجتماعی» و «اقتصاد» را نادیده گرفت و حتی «حقوق شهروندی» را به بازی سیاسی گرفت و در بزنگاه‌های انتخابات فقط شعار داد و بعد به بیانیه‌ها و منشورهای توخالی حقوق شهروندی بسنده کرد! 
2- در بخش دیگری از این بیانیه در ریشه‌یابی مشکلات به مسائلی از این دست اشاره شده است: يك دهه ميانگين رشد اقتصادي «صفر»، دو برابر شدن فقر در 5 سال، تحريم‌هاي اقتصادي شديد و افزايشِ محاصره و انزواي ايران، تورم حدوداً 40 درصدي چندساله و... درباره  این فقره هم باید گفت که بله این مشکلات اقتصادی طی سالهای اخیر اتفاق افتاده است و حتی در دولت قبلی تورم به 59 درصد هم رسید، اما این شرایط اقتصادی محصول اصلاح طلبان و اعتدالیونی است که همه چیز را به برجام گره زدند و اقتصاد کشور را معطل توافقی کردند که میوه و ثمری هم نداشت. مگر اصلاح طلبان نبودند که گفتند امضای کری تضمین است؟!
مگر اصلاح طلبان نبودند که همواره امریکا را فعال ما یشاء دانستند و به مردم آدرس غلط دادند که راه بهبود شرایط کشور بستن با  کد خداست!
عجیب نیست که امروز جبهه اصلاحات به‌جای پاسخگویی، ژست منتقد اجتماعی گرفته است که متأسفانه مسئولیت‌پذیر هم نیستند. چرا سال 98 که بنزین را گران کردند دم از مردم نزدند؟ 
تحریم‌های اقتصادی شدت گرفت، چون دشمن فهمید یک جریان سیاسی در داخل فقط به غرب و برجام امید بسته است و از قضا برجامی که قرار بود تحریم ها را کاهش دهد به چماق و اهرم فشاری  تبدیل شد که تحریم ها را وسط مذاکره هم تشدید کرد و هم افزایش داد! 
3- جبهه اصلاحات نتوانسته است عصبانیت ‌اش را از اطلاعیه چندی پیش وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پنهان کند و گویی تشریح مستند اضلاع فتنه، دادِ این جماعت را بلند کرده است. سؤال این است که از چه عصبانی شده اند؟! از اینکه کومله و دموکرات و گروه‌های تروریستی در اغتشاشات نقش داشته اند؟! از اینکه دست امریکا و برخی کشورهای اروپایی در تدارک آشوب‌ها را بر ملا کردند؟ از اینکه برخی بازداشتی‌ها که در کشورهای بیگانه آموزش خرابکاری و براندازی دیده‌اند و اسناد آن منتشر شده ، نگران شده‌اند؟ این بازداشتی ها در کدام رسانه‌ها فعالیت داشته‌اند؟ 
4- در این بیانیه، جبهه اصلاحات از قانون اساسی و حقوق مردم گفته است و سؤالی که به میان می‌آید، این است که در سیاست‌ورزی خود به قانون اساسی و ساختار قانونی کشور پایبند بوده‌اند؟ از باب نمونه، آنها که از قانون و حقوق مردم گفته‌اند، چرا در سال 88 رأی مردم را برنتافتند؟ به این دلیل که به نامزد جریان آنها رأی ندادند؟ چرا اردوکشی خیابانی راه انداختند؟ چرا وقتی حقد وکینه دشمن را دیدند با او مرزبندی نکردند؟ چرا دشمن را به براندازی امیدوار کردند؟ اساساً تعهدی به قانون اساسی دارند؟ از حق مردم در صحنه سیاسی دم زده اند ولی نگفتند چرا همواره کار حزبی را به رادیکالیسم سیاسی تبدیل کرده‌اند؟  این بیانیه و ادعاهای آن در حکم چک بلامحلی است که پشتوانه ندارد و از اعتباری برخوردار نیست  و نه تنها دِینی را ادا نمی‌کند، بلکه بیشتر شبیه یک نمایش سیاسی است.

بر‌اساس اطلاعات رسیده به روزنامه ایران، حداقل 9 و حداکثر 18 ماه دیگر، تفاهم‌های خودرویی ایران و روسیه عملیاتی می‌شود. بدین جهت می‌توان امیدوار بود که در سال 1402 پای قطعه‌سازان و سپس خودروسازان ایرانی به بازار روسیه باز می‌شود. طی چند وقت اخیر بارها همکاری خودرویی ایران و روسیه زیر سؤال رفته بود. منتقدان می‌گویند که ایران و روسیه نمی‌توانند به سه دلیل همکاری داشته باشند که اولین آن مربوط به چین است. از آنجا که چین وارد بازار این کشور شده و سیستم آن آماده‌تر و پویا‌تر است دیگر فرصت و مجالی برای قطعه‌سازان و خودروسازان ایرانی نمی‌گذارد. دومین دلیل به ساختار خودرویی کشور بر‌می‌گردد. ایران سالیان متمادی است که با تحریم روبه‌رو است و همین امر سبب شده که نتواند مانند سایر کشورها خودروهای به روز و با تکنولوژی مناسب داشته باشد، این در حالی است که در روسیه خودروهای مدرن تولید می‌شده است لذا صادرات خودرو از ایران به کشوری که سال‌ها خودروهای یک دنیا را خرید و فروش می‌کرده، سخت و دشوار است. سومین دلیل مربوط به تجارت سخت روسیه با کشورها است. این کشور در همکاری اقتصادی بشدت سختگیرانه عمل می‌کند و همین امر سبب شده که برخی از مذاکرات نتواند به سرانجام برسد. اما مسئولان وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت بر این امر تأکید دارند که همکاری خودرویی و قطعه‌ای ایران و روسیه شکل می‌گیرد.
از زمانی که جنگ روسیه و اوکراین آغاز شد، این کشور مورد تحریم‌های جدی قرار گرفت و بواسطه این امر خیلی از برندها و بخصوص شرکت‌های خودروسازی دنیا از روسیه رفتند که از جمله آن می‌توان به تویوتا، هیوندای و کیاموتور اشاره کرد. از همین‌رو روسیه بشدت به دنبال همکاری با شرکت‌های قطعه‌ساز و خودروسازی است تا صنعت خودروی خود را سرپا نگه دارد و از سویی نیاز خودرویی کشورش را هم تأمین کند. 

​​​​​​​ گروه اقتصادی/ بر‌اساس اطلاعات رسیده به روزنامه ایران، حداقل 9 و حداکثر 18 ماه دیگر، تفاهم‌های خودرویی ایران و روسیه عملیاتی می‌شود. بدین جهت می‌توان امیدوار بود که در سال 1402 پای قطعه‌سازان و سپس خودروسازان ایرانی به بازار روسیه باز می‌شود. طی چند وقت اخیر بارها همکاری خودرویی ایران و روسیه زیر سؤال رفته بود. منتقدان می‌گویند که ایران و روسیه نمی‌توانند به سه دلیل همکاری داشته باشند که اولین آن مربوط به چین است. از آنجا که چین وارد بازار این کشور شده و سیستم آن آماده‌تر و پویا‌تر است دیگر فرصت و مجالی برای قطعه‌سازان و خودروسازان ایرانی نمی‌گذارد. دومین دلیل به ساختار خودرویی کشور بر‌می‌گردد. ایران سالیان متمادی است که با تحریم روبه‌رو است و همین امر سبب شده که نتواند مانند سایر کشورها خودروهای به روز و با تکنولوژی مناسب داشته باشد، این در حالی است که در روسیه خودروهای مدرن تولید می‌شده است لذا صادرات خودرو از ایران به کشوری که سال‌ها خودروهای یک دنیا را خرید و فروش می‌کرده، سخت و دشوار است. سومین دلیل مربوط به تجارت سخت روسیه با کشورها است. این کشور در همکاری اقتصادی بشدت سختگیرانه عمل می‌کند و همین امر سبب شده که برخی از مذاکرات نتواند به سرانجام برسد. اما مسئولان وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت بر این امر تأکید دارند که همکاری خودرویی و قطعه‌ای ایران و روسیه شکل می‌گیرد.
از زمانی که جنگ روسیه و اوکراین آغاز شد، این کشور مورد تحریم‌های جدی قرار گرفت و بواسطه این امر خیلی از برندها و بخصوص شرکت‌های خودروسازی دنیا از روسیه رفتند که از جمله آن می‌توان به تویوتا، هیوندای و کیاموتور اشاره کرد. از همین‌رو روسیه بشدت به دنبال همکاری با شرکت‌های قطعه‌ساز و خودروسازی است تا صنعت خودروی خود را سرپا نگه دارد و از سویی نیاز خودرویی کشورش را هم تأمین کند. چین یکی از کشورهایی است که در بازار روسیه حضور جدی پیدا کرده است، پس از آن ترکیه است. ترکیه سعی دارد در زمینه تأمین قطعه با روس‌ها همکاری پررنگی داشته باشد. بر این اساس قطعه سازان و خودروسازان ایرانی باید با چین و ترکیه در گرفتن بازار این کشور پهناور رقابت کند. 2 شهریورماه سال‌جاری و در حاشیه نمایشگاه اتومبیلیتی 2022 مسکو بود که ۱۲ تفاهمنامه همکاری بین شرکت‌های خودروساز و قطعه‌ساز ایرانی و روسی به مبلغ ۷۰۰ میلیون یورو امضا شد. یک منبع مطلع که خواست نامش عنوان نشود درباره اینکه آیا می‌توان به آینده همکاری ایران و روسیه در بخش خودرو خوشبین بود به «ایران» گفت: همکاری با روسیه سخت بوده و سخت هم هست، چرا که اخلاق تجاری روسیه با دشواری‌هایی همراه است. از این‌رو اگر می‌خواهیم در بازار روسیه حضور پیدا کنیم باید تلاش، ممارست و سختکوشی داشته باشیم در غیراین‌صورت تفاهمنامه‌های امضا شده، قابلیت اجرا پیدا نخواهد کرد.
او ادامه داد: خیلی از مجموعه‌ها و برندهای بین‌المللی بعد از شروع جنگ روسیه با اوکراین از بازار روسیه رفتند و عملاً بازار این کشور از برندها، خالی شد اما رفتن خودروسازان و قطعه سازان دنیا از روسیه به منزله آن نیست که ما به راحتی وارد این بازار شویم. در حقیقت با رفتن برندها در سختی کار خودروسازان و قطعه سازان اتفاقی نیفتاده است. روسیه هنوز همان کشوری است که ورود به آن با دشواری‌های متعددی روبه‌رو است. این منبع مطلع ادامه داد: اگر می‌خواهیم به روسیه خودرو و قطعه صادر کنیم باید نگاه بلندمدت داشته باشیم و برای رسیدن به آن تلاش کنیم، قطعاً با حضور در نمایشگاه و امضای تفاهمنامه اتفاق مثبتی رخ نمی‌دهد.
او با بیان اینکه سازمان توسعه تجارت، وزارت صمت و انجمن‌های تخصصی خودرو و قطعه مجدانه همکاری با روسیه را دنبال می‌کنند، گفت:جلسات متعددی در این خصوص برگزار شده و همچنین کارگروه‌هایی تعریف شده تا در راستای آن بتوان تفاهمنامه‌های امضا شده را عملیاتی کرد، از همین رو پیش‌بینی می‌کنم که حداقل تا 9 ماه دیگر و حداکثر تا 18 ماه دیگر همکاری مشترک خودرویی و قطعه‌ای ایران و روسیه شکل بگیرد و قطعه‌سازان ایرانی، بتوانند قطعات مورد نیاز این کشور را تأمین کنند. این منبع مطلع با تأکید بر اینکه روسیه به ایران نیاز دارد و به طور قطع این امر یک فرصت برای تولیدکنندگان خودرو و قطعه ایران است، خاطرنشان کرد: ایران در حال مذاکره جدی است تا بتواند بازار روسیه را برای تولیدکنندگان فراهم کند، اما باید تأکید کرد قطعات و خودروهایی امکان ورود به روسیه را پیدا خواهند کرد که الزامات کیفی و فنی در آنها به صورت کامل رعایت شده باشد. اگر به دو مقوله عنوان شده توجه مضاعف شود بازار روسیه دور از دسترس تولیدکنندگان ایرانی نخواهد بود. او با تأکید بر اینکه ساختار خودروسازی ایران و روسیه متفاوت است و همین امر همکاری مشترک را سخت می‌کند، تصریح کرد: خودروهایی که در روسیه تولید می‌شد عملاً در سطح یک بود و در خودروی بومی تنها لادا (از زمان خروج شرکت‌های خودروسازی غربی از روسیه، تولید خودرو شرکت «اوتو واز» سازنده خودرو لادا، تقریباً متوقف شده زیرا قطعات مورد نیاز این شرکت پیشتر از سوی شرکت رنو فرانسه تأمین می‌شد) را دارند، این در حالی است که در ایران سهم خودروهای بومی خیلی زیاد است. از طرفی ایران با برندهایی چون پژو و رنو همکاری داشته و این در حالی است که روسیه با پژو همکاری نمی‌کرده و اهم همکاری روسیه با برندهایی چون کیاموتور، تویوتا، هیوندای، رنو و... بوده است. این منبع مطلع با تأکید بر اینکه اگر قطعه سازان و خودروسازان ایران می‌خواهند با روسیه همکاری کنند بایستی توان فنی و طراحی خود را افزایش دهند، گفت: در روسیه همچنان خودروهای تویوتا و برخی از برندهای دیگر در انبارها وجود دارد و وقتی این خودروها تمام شود، آن زمان نیاز روسیه به خودرو و قطعه بسیار بیشتر خواهد شد. او درباره اینکه آیا روسیه قرار است در تولید تندر90 در ایران کمک کند، تصریح کرد: ما نیازی به کمک روسیه نداریم اما بنا شده در قالب‌های جدید همکاری‌هایی داشته باشیم.
انجمن کسب و کارهای اروپایی در گزارشی به بررسی وضعیت بازار خودرو روسیه طی سال 2021 میلادی پرداخت. طی سال گذشته میلادی در بازار روسیه تعداد یک میلیون و 667 هزار دستگاه خودرو به فروش رسید که این تعداد 4.3 درصد بیشتر از سال 2020 بود. این آمار در 9 ماهه نخست سال 2021 صعودی بوده است اما در سه ماهه پایانی سال 2021، بازار خودرو روسیه با افت قابل توجه فروش خودرو مواجه شد. شنیده‌ها حکایت از آن دارد که در سال 2021، 16 خودروساز اروپایی (شامل 4 خودرو از 10 شرکت برتر از نظر سهم بازار) نزدیک به نیم میلیون دستگاه از کل فروش 1.67 میلیونی بازار روسیه را در اختیار داشتند و این کشور را به هشتمین بازار بزرگ واردات خودرو در جهان از نظر حجم فروش تبدیل کرده بودند. البته ایران هم زمانی در بازار روسیه حضور داشت. بر‌اساس داده‌های آژانس اتواستات روسیه، تا تاریخ 1 ژوئیه 2022، در مجموع 10 هزار و 400 خودروی وارداتی از ایران در روسیه موجود است. با این حال این رقم در مقایسه با بازار ماهانه 100 هزار خودرویی روسیه رقم ناچیزی است. بیشتر خودروی وارداتی روسیه از ایران خودرو ملی ایران یا همان سمند است که در فاصله سال‌های 2006 تا 2008 وارد روسیه شده‌اند. یک سوم (34 درصد) خودروهای ایرانی در منطقه فدرال مرکزی روسیه (3500 دستگاه) ثبت شده است. 26 درصد دیگر در ولگا (2700دستگاه) و 18 درصد نیز در منطقه اورال روسیه (1900دستگاه) موجود است.
منوچهر منطقی، معاون وزیر صمت در خصوص حضور خودرویی ایران در روسیه گفت: روسیه بازاری است که در دهه ۸۰ در آن حضور یافتیم. لذا روسیه جزو بازارهای هدف صادراتی ما بوده و هست. ولی قطع ارتباطات خودرویی سبب شد تا امروز برای حضور مجدد در این کشور انرژی، زمان و هزینه بیشتری صرف کنیم. برای ورود مجدد به بازار این کشور، باید خودروهایمان را در روسیه به نمایش گذاشته، شبکه‌ خدمات پس از فروش ایجاد کرده و تبلیغات ویژه کنیم تا محصولات‌مان را بشناسند. متأسفانه فرصت طلایی که در گذشته در بازار خودروی روسیه ایجاد کرده بودیم، از دست رفته و امروز باتوجه به خروج خودروسازان خارجی از این کشور، باید بتوانیم در این بازار از نو آغاز و از فرصت‌ها استفاده کنیم. پیش از تحریم‌ها، روسیه یک پنجم (18 درصد) از کل فروش جهانی رنو را به خود اختصاص داده بود. اما در مقطع فعلی فروش خودرو در ماه مه در روسیه 84 درصد کاهش یافت و تولید خودرو در داخل کشور هم تقریباً متوقف شده و بر اساس گزارش‌ها در ماه ژوئن گذشته تنها 3 هزار دستگاه خودرو در روسیه تولید شده است. محمدرضا نجفی‌منش، رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور نیز درباره همکاری خودرویی ایران و روسیه گفت: پیشنهاد می‌شود ایران و روسیه به دور از استانداردهای سختگیرانه اروپا، استانداردهای خودرویی یکدیگر را بپذیرند تا همکاری‌های بهتر و مؤثرتری را شاهد باشیم. او ادامه داد: اصلاح و ساده‌سازی فرایندها در سازمان توسعه تجارت، اخذ تعهد از روس‌ها در مذاکرات بابت طولانی نشدن زمان پرداخت پول و وجوه، ارائه تسهیلات از سوی بانک مرکزی بابت بازگشت ارز صادرکنندگان، کاهش بوروکراسی موجود در روسیه برای صنعتگران ایرانی، شناسایی فناوری‌های مورد نیاز روسیه در صنعت خودرو و تشکیل کمیته‌ای به‌منظور کار کردن روی قراردادهای انتقال فناوری، ازخواسته‌هایی است که قطعه‌سازان دنبال می‌کنند.

برش
​​​​​​​ باید تأکید کرد قطعات و خودروهایی امکان ورود به روسیه را پیدا خواهند کرد که الزامات کیفی و فنی در آنها به صورت کامل رعایت شده باشد. اگر به دو مقوله عنوان شده توجه مضاعف شود بازار روسیه دور از دسترس تولیدکنندگان ایرانی نخواهد بود.
 برای ورود مجدد به بازار روسیه، باید خودروهایمان را در روسیه به نمایش گذاشته، شبکه‌ خدمات پس از فروش ایجاد کرده و تبلیغات ویژه کنیم تا محصولات‌مان را بشناسند.
 اگر می‌خواهیم به روسیه خودرو و قطعه صادر کنیم باید نگاه بلندمدت داشته باشیم و برای رسیدن به آن تلاش کنیم، قطعاً با حضور در نمایشگاه و امضای تفاهمنامه اتفاق مثبتی رخ نمی‌دهد.
 پیشنهاد می‌شود ایران و روسیه به دور از استانداردهای سختگیرانه اروپا، استانداردهای خودرویی یکدیگر را بپذیرند تا همکاری‌های بهتر و مؤثرتری را شاهد باشیم.

وقوع انفجاری مهیب در ساعات اوج شلوغی میدان تقسیم و خیابان استقلال استانبول، پایتخت تجاری ترکیه شماری کشته و مجروح بر جا گذاشت. به گزارش شبکه خبری الجزیره، ساعت 4 و 20 دقیقه عصر دیروز به وقت محلی، شهروندان استانبول صدای انفجار بزرگی را شنیدند و پس از آن صدای آژیر آمبولانس‌ها و خودروهای امنیتی در مسیر میدان استقلال به گوش رسید. تصاویر اولیه از این انفجار نشان می‌دهد که انفجار با صدایی مهیب  در پیاده‌رو با آتشی گسترده رخ داد و در پی آن پلیس با احتمال انفجارهای بعدی منطقه را تخلیه کرد و تمهیدات امنیتی در محل برقرار شد. به نوشته سی ان ان، با توجه به اینکه این انفجارها در منطقه‌ای به وقوع پیوسته که فروشگاه‌ها و رستوران‌های زیادی وجود دارد، در ساعت این اتفاق شمار گردشگران و ساکنان استانبول در آن بسیار زیاد بود. در همین حال گرچه تروریستی بودن این اتفاق از سوی رسانه‌ها مورد اشاره قرار دارد اما با توجه به اینکه دادستانی استانبول انتشار تصاویر از محل حادثه را ممنوع کرده و اینترنت منطقه قطع شده، جزئیات بیشتر به اطلاع‌رسانی مقامات محلی موکول شده است. به گزارش تسنیم، برخی رسانه‌ها تا شامگاه دیشب شمار کشته‌ها را تا 6 نفر و مجروحان را 53 نفرعنوان کرده‌اند اما استاندار استانبول در صفحه توئیتر خود ، این آمار را دست‌کم 4 کشته و 18 مجروح دانسته و از افزایش آن خبر داده است.

ایران زمین - آسمان ایران در سه سال گذشته متأثر از پدیده جوی اقیانوسی لانینا بود که بارش‌های کمتر از نرمال رخ می‌داد اما به گفته کارشناسان هواشناسی، این پدیده در حال ضعیف شدن است و شرایط جوی به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد. به این ترتیب انتظار می‌رود بارش‌های مؤثر در اغلب نقاط ایران از هفته پایانی آبان ماه شدت بیشتری گیرد و افزون بر آذرماه در زمستان نیز تداوم داشته باشد.
لانینا، در زبان اسپانیایی به معنی «دختر کوچک» و چرخه مخالف ال‌نینو است. رویداد لانینا نشان‌دهنده سرد شدن تناوبی سطح دریا در مرکز شرقی خط استوا روی اقیانوس آرام است. در زمان رخ دادن لانینا زمستان در نیم کره جنوبی گرم‌تر از همیشه و در نیم‌کره شمالی سردتر از سال‌های دیگر می‌شود.
معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان با اشاره به اینکه یکی از موانع شدید وقوع بارندگی و علل کم بارشی در کشور و استان اصفهان که منابع آبی را به شدت تحت تأثیر قرار داد، پدیده جوی لانینا بود پیش‌بینی کرده است با از بین رفتن آن، جو حالت طبیعی و بارش‌ها بهبود پیدا می‌کند. نوید حاجی بابایی اظهار داشت: شرایط بهبود بارش‌ها در اصفهان و بویژه نواحی غرب و جنوب استان تا پایان زمستان ادامه خواهد داشت. وی افزود: با وجود اینکه آغاز بارش‌های مؤثر را از اواسط آذرماه پیش‌بینی کرده بودیم اما خوشبختانه در الگوهای جوی تغییرات قابل توجهی شکل گرفت و از آبان بارش‌های زودهنگام به وقوع پیوست. این کارشناس هواشناسی در گفت‌وگو با مهر با بیان اینکه الگوهای جوی و شرایط بارشی از اواسط آبان بهبود یافته است و این وضعیت کمابیش تا پایان زمستان ادامه خواهد داشت، روند بارش‌های پیش رو را مثبت ارزیابی کرد و افزود: براساس پیش‌بینی بلندمدت، بهبود بارش‌ها را در منابع آبی استان تا پایان زمستان خواهیم داشت که تا حد زیادی از تنش آبی استان می‌کاهد. با توجه به تنش آبی درازمدت و دیرپا در حوضه زاینده رود که کشت پاییزه استان اصفهان را تحت تأثیر قرار داده است، اظهارات این کارشناس می‌تواند نویدبخش سال آبی خوبی در این حوضه آبریز باشد. حاجی بابایی گفت: بارش‌های آذر و ماه‌های فصل زمستان در نواحی غرب و جنوب و سرچشمه‌های آبی حوضه زاینده‌رود متمایل به بالای نرمال (طبیعی) منطقه است. حاجی بابایی با اشاره به افزایش ۶۳ درصدی بارش‌های تاکنون اصفهان نسبت به میانگین بلندمدت گفت: میانگین بارندگی‌ها در استان از ابتدای مهر تا ۲۱ آبان ماه، ۲۶.۵۴ میلیمتر است در حالی که در مدت مشابه سال گذشته ۲۲.۶۰ میلیمتر و در بلندمدت ۱۶ میلیمتر بوده است. وی با بیان اینکه بارش‌های تاکنون استان در مقایسه با سال گذشته ۱۷ درصد و نسبت به بلندمدت ۶۳ درصد افزایش یافته است، خاطرنشان کرد: میانگین بارش‌ها در کوهرنگ سرچشمه اصلی حوضه آبریز زاینده رود نیز تا ۲۱ آبان ماه ۱۵۳ میلیمتر بوده که این میزان بارندگی تاکنون از میانگین بلندمدت این حوضه در این بازه بیشتر است.
 در انتظار آذرماه پرباران
معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان همچنین به وضعیت جوی استان اصفهان در یک ماه آینده اشاره و خاطرنشان کرد: بارش‌های خوبی را طی یک ماه پیش رو شاهد خواهیم بود که همه مناطق استان را دربرمی‌گیرد و بیشترین بارندگی‌ها در نیمه غرب و جنوب استان متمرکز خواهد بود. حاجی بابایی با بیان اینکه بارش‌ها بیشتر به‌صورت باران است و در ارتفاعات و مناطق سردسیر استان بارش برف انتظار داریم، خاطرنشان کرد: باید توجه داشت که به رغم بارش‌های خوب پیش‌رو، خشکسالی هیدرولوژی بلندمدت این منطقه از بین نخواهد رفت اما بر کاهش شرایط خشکسالی کوتاه مدت خوب و مؤثر است. وی اظهار داشت: سامانه بارشی خوبی از اواخر هفته جاری و از چهارشنبه عصر تا پایان هفته در سطح استان فعال می‌شود و بارندگی‌های خوبی در منابع آبی و سرچشمه‌های آبی زاینده رود انتظار داریم.
 بارندگی و کاهش دما ادامه دارد
از سوی دیگر سازمان هواشناسی از تشدید فعالیت سامانه بارشی در پنج استان خبر داد و برای تهران و کرج هشدار آلودگی هوا صادر کرد.
«صادق ضیاییان» رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا در گفت‌وگو با «ایران» از ادامه بارندگی‌ها تا پایان هفته خبر داد و اظهار داشت: امروز (دوشنبه) بارش‌ها در برخی نقاط استان‌های اردبیل، گیلان، مازندران و شمال استان‌های آذربایجان شرقی و غربی ادامه دارد و در نوار شمالی کشور دما کاهش محسوسی خواهد داشت. وی ادامه داد: روز سه‌شنبه با نفوذ جریانات شمالی، در استان‌های ساحلی خزر و برخی نقاط استان‌های واقع در شمال غرب و شمال شرق بارندگی و در نوار شمالی کشور کاهش دما رخ خواهد داد. در این مدت بارش‌ها در استان‌های ساحلی خزر تشدید شده و دریای خزر نیز در این روز مواج است. کارشناس سازمان هواشناسی گفت: ر وز چهارشنبه، در بخش‌های غربی و مرکزی کشور و بخش‌هایی از شمال غرب، جنوب غرب و دامنه‌های مرکزی رشته‌کوه البرز و روز پنجشنبه علاوه بر مناطق مذکور، برخی از مناطق جنوب کشور بارش باران را تجربه خواهند کرد. ضیاییان با تأکید بر اینکه تا فردا شرایط برای وقوع پدیده گرد و خاک روی عراق و انتقال آن به مرزهای غربی کشور مهیاست، افزود: با توجه به احتمال بارش‌های شدید احتمال جاری شدن روان‌آب، آب‌گرفتگی معابر، بالا آمدن سطح آب رودخانه‌ها، سیلاب در مناطق مستعد، صاعقه، اختلال در تردد جاده‌ای، ریزش و احتمال رانش کوه، خسارت به سازه‌های موقت، تأخیر و احتمال لغو پرواز و آسیب به صنعت کشاورزی نیز وجود دارد. در این شرایط توصیه می‌کنیم افراد از تردد و اسکان در حاشیه مسیل‌ها، فعالیت‌های کوهنوردی و جابه‌جایی عشایر کوچ‌رو بشدت خودداری کنند.  

گروه سیاسی/ امریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در آستانه نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بار دیگر پیش‌نویس قطعنامه‌ای را علیه جمهوری اسلامی تدارک دیده که در آن، پیرامون موضوعات ادعایی آژانس درخواستی فوری را مطرح کرده‌اند. پیش‌نویس این قطعنامه جمعه گذشته در اختیار ۳۵ کشور عضو شورای حکام قرار گرفته و قرار است که در نشست قریب‌الوقوع این شورا در روز چهارشنبه مورد بررسی قرار گیرد. طراحان این پیش‌نویس از شورای حکام خواسته‌اند، از ایران بخواهد توضیحات بیشتری درخصوص ذرات اورانیوم یافت شده در سه سایت اعلام نشده ارائه کند و این همکاری الزامی و اضطراری است.
این اقدام در حالی در دستور کار اعضای شورای حکام آژانس قرار گرفته است که «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس از ماه‌ها پیش در مواضع ادعایی خود خواستار پاسخگویی ایران درباره سه مکانی شده که مدعی است روند فعالیت‌های آن از سوی ایران اطلاع‌رسانی نشده و آژانس پاسخ روشنی درباره این خواسته به دست نیاورده است.
موضوعات ادعایی چه بود؟
مبنای شکل‌گیری پرونده ادعایی جدید آژانس به مناسبات پیدا و پنهان مقام‌های این سازمان بویژه شخص «گروسی» با محافل صهیونیستی بازمی‌گردد. مقام‌های تل آویو بعد از توافق 2015 با ادعای اینکه جزئیات محرمانه‌ای را از برنامه‌های پنهان ایران به دست آورده‌اند، اسنادی ادعایی در اختیار آژانس گذاشته و این سازمان را مجاب به پیگیری و بررسی این ادعاها نموده‌اند. اگرچه همان موقع نیز پیدا بود که این اسناد هیچ اطلاعات تازه‌ای ندارد و همه این اطلاعات را دست‌کم دستگاه‌های اطلاعاتی غربی در اختیار دارند اما فشارهای اسرائیل با چراغ سبز امریکا علیه آژانس تا جایی ادامه پیدا کرد که با‌وجود پایبندی تمام و کمال ایران به تعهدات برجامی خود زیر نظارت آژانس، پرسش‌های فراوانی درباره برنامه هسته‌ای ایران از سوی این نهاد بین‌المللی مطرح شد. آژانس کوشید درباره این ادعاها بدون دستیابی به مدارک غیرقابل استناد تحقیقاتی انجام دهد.
گروسی، سفیر اسرائیل در آژانس
این مسأله از آن جهت حائز اهمیت بود که این سازمان روی موضوعاتی دست گذاشته بود که پرونده آنها پیشتر یعنی یک سال پس از دستیابی به برجام در قالب پرونده موسوم به مطالعات ادعایی بسته شده بود؛ مقام‌های صهیونیستی مدعی شده بودند ذرات هسته‌ای در سه مکان «شیان»، «ورامین» (تورقوزآباد) و «مریوان» وجود دارد که درباره آن گزارش داده نشده است اما این در حالی بود که هیچ سند قابل اثباتی در این زمینه به آژانس ارائه نداده بودند. این درست نقطه مقابل روند همکاری ای بود که میان ایران و آژانس در چهارچوب برجام جریان داشت. چه آنکه گزارش‌های مدیر کل آژانس به طور مرتب درباره پایبندی ایران به برجام منتشر و تأیید می‌کرد که روند فعالیت‌های هسته‌ای ایران در تطابق کامل با تعهداتش بر مبنای پادمان‌هایی است که پذیرفته و توافق هسته‌ای است. اما آژانس با‌ وجود همکاری‌هایی که مقام‌های سازمان انرژی اتمی در روند نظارت بازرسان آژانس از خود نشان داده‌اند، اسناد ساختگی و اطلاعات جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را قابل لحاظ اعلام کرده و بدون دلایل کافی اعلام کرده که روند فعالیت‌های این سه مکان همچنان روشن نشده باقی ‌مانده است. آژانس علاوه بر این سه مکان، ادعاهایی را نیز پیرامون فعالیت آزمایشگاه جابربن حیان مطرح کرده بود که بعد از بررسی‌های اولیه در اوایل سال‌جاری درباره این مکان، پاسخ خود را گرفت اما در حالی که تصور می‌شد این موضوع حل شده است، مدیرکل آژانس در یکی از مواضع اخیر خود بار دیگر پرسش‌هایی را درباره این موضوع طرح کرد و سبب شد با وجود شفاف‌سازی ایران، این مسأله همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی بماند. مقامات کشور هم در واکنش به موج جدیدی که آغازگر آن محافل صهیونیستی بودند، اعلام کردند که در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای کنونی ایران که همواره در گزارش‌های مختلف به تأیید رسیده، هیچ موضوع پادمانی وجود ندارد و ادعاهای مطرح شده در خصوص سال‌ ۲۰۰۳ نمی‌‎تواند مبنای فشار جدید بر ایران باشد.
تفاهم جدید در پی سفر هیأت ایرانی
با وجود شکل‌گیری چنین فضایی سفر چندی  پیش محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی به وین دور تازه گفت‌و‌گوهای میان ایران و آژانس را رقم زد و سبب شکل‌گیری تفاهم جدیدی میان دو طرف شد. در پی این تفاهم، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه نیز اعلام کرد که هیأتی از ایران برای ازسرگیری گفت‌وگوها و تقویت همکاری‌ها با آژانس به وین سفر می‌کند. 
چند روز پیش هم خبرگزاری رویترز اعلام کرد که کشورمان در روند همکاری سازنده خود با آژانس به بازرسان این سازمان اجازه داده است تا با سفر به تهران از مکان‌های مورد نظر خود بازدید کنند. خبرگزاری رویترز این خبر را به‌عنوان بخشی از گزارش محرمانه آژانس منتشر و به نقل از آژانس اعلام کرد که این سازمان انتظار دارد در این بازدید که احتمالاً در ۲۰ روز آینده صورت می‌گیرد، توضیحات فنی معتبری درباره موضوعات اختلافی از جمله دسترسی به موقعیت‌های مکانی و مواد مورد نظر و همچنین انجام نمونه‌برداری در صورت نیاز را دریافت کند.
 حسن نیت مضاعف
به نظر می‌رسد صدور مجوز بازرسی قریب الوقوع به نمایندگان آژانس که با‌ وجود تجربه نه چندان دوستانه ایران از مقام‌های آژانس صورت گرفته است، خود دلیل واضحی بر حسن نیت کشور جهت حل و فصل مسالمت‌آمیز موضوعات اختلافی جاری باشد. این در حالی است که مقامات کشور در عین این همکاری پرفراز و نشیب، خواستار آن شده‌اند که هر گونه توافق احتمالی در زمین مذاکرات رفع تحریم‌ها باید به پرونده‌های جعلی آژانس علیه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان پایان دهد.
قابل انتظار است چنانچه این سطح از همکاری ایران با اقدامات معکوس اعضای شورای حکام که خود را برای تصویب قطعنامه در نشست آتی شورای حکام مهیا می‌کنند، روبه‌رو شود، به واکنش جدیدی از سوی ایران می‌انجامد که شاید طرف‌های مقابل دیگر فرصتی برای جبران آن نداشته باشند.

محمد معصومیان
گزارش‌نویس
​​​​​​​

در باغ کتاب که باز می‌شود موزیک تند و صدای جیغ بچه‌ها دیگر جایی برای هیچ صدایی باقی نمی‌گذارد. مجبور می‌شوم دستم را جلوی دهانم شیپور کنم و با مسئولینی که جلوی در به بچه‌ها بلیت می‌دهند حرف بزنم. صندلی‌ها کم و بیش پر است و روی استیج دو مجری جوان هم با صدای بلند مشغول تهییج بچه‌ها هستند. جشنواره «ایران آینده» پرشور و هیجان درحال برگزاری است و هرجا چشم می‌چرخانم نوجوانانی را می‌بینم که قرار است در این جشن خوش باشند و وقت بگذرانند. کسی تنها نیامده و بیشتر بچه‌ها یا به همراه گروه دوستان یا خانواده راهی باغ کتاب شده‌اند تا از بازی‌هایی که به‌صورت رایگان در اختیار آنها قرار می‌گیرد لذت ببرند.
اینجا همه چیز رقابتی است و هر فرد با گرفتن بلیتی که روی آن «کیو‌آر‌کد» درج شده در نهایت می‌تواند امتیازات خود را بشمارد و بن خرید کتاب هدیه بگیرد. برای کسانی که در جشنواره شرکت می‌کنند بخش‌های باغ کتاب مانند باغ علم نوجوان و باغ علم کودک هم به صورت رایگان در دسترس است. 20 نوع بازی و سرگرمی فضا‌سازی و آماده شده است مانند بازی‌های دیجیتالی، وی‌آر و بازی‌های کنسولی که در روزهای آخر جشنواره به‌صورت لیگ برگزار می‌شود. بازی‌های گروهی مانند لیزر تگ، بازی‌های رومیزی، فضای بازی‌های حرکتی گروهی و فردی مانند چالش‌های فوتبالی؛ دریبل توگل، روپایی، شوت یک ضرب و فوتبال آدمکی هم از بازی‌هایی است که در فضای باز مورد استقبال بچه‌ها قرار گرفته است. اسکیت رقابتی، مسابقه بادبادک بازی و در نهایت فضای گفت‌و‌گوی آزاد برای نوجوانان هم در نظر گرفته شده است. بچه‌هایی که در بازی‌ها شرکت ‌می‌کنند از هر بخش امتیاز می‌گیرند و آخر سر بنا به امتیاز دریافتی می‌توانند بن‌ خرید کتاب دریافت کنند.
سیدمصطفی کشفی، مدیر آفرینش‌های فرهنگی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران را در میان هیاهوی جمعیت می‌بینم. مرد جوانی که آرام و شمرده حرف می‌زند و از اهداف جشنواره می‌گوید که مهم‌ترین آنها انتقال پیام از طریق بازی به نوجوانان است: «جشنواره ایران آینده توسط سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و شبکه امید درحال برگزاری است. این جشنواره صبح‌ها پذیرای دانش‌آموزان و بعدازظهرها از ساعت 3 تا 10 شب میزبان عموم نوجوانان و خانواده‌ها است.» بهانه تشکیل این جشنواره هفته ملی نوجوان است و آن‌طور که کشفی می‌گوید سازمان در این دوره مدیریتی بنا دارد در حوزه نوجوان تمرکز و برنامه‌ریزی کند: «قرار است به نیاز و سلایق بچه‌ها اهمیت بدهیم و به‌همین خاطر نیز بازی و سرگرمی محور اصلی این موضوع است.»
همین‌طور که کنار غرفه بازی‌های کنسولی حرف می‌زنیم تلویزیون ال‌ای‌دی از روی میز به زمین می‌افتد و کشفی با اضطراب سر برمی‌گرداند و بعد از اینکه تلویزیون سالم سرجایش برمی‌گردد نفس راحتی می‌کشد. در فضای باز مجموعه اوضاع درهم برهم است و صدای برخورد توپ و جیغ‌های هیجان‌آمیز بیشتر به گوش می‌رسد. زیر سایه‌بانی پر از میزهای فوتبال دستی و ایرهاکی است. بچه‌های نوجوان در تیم‌های مختلف با هم بازی می‌کنند. خانواده‌های زیادی هم در گروه‌های رقابتی مشغول بازی هستند. محو تماشای بازی ایرهاکی مادری با کودک خردسالش هستم که ناگهان توپی از قسمت فوتبال آدمکی درمی‌رود و بر فرق سر مادر فرود می‌آید. مادر مصدوم می‌شود البته خبری از برانکارد نیست که او را از زمین خارج کند خودش با دست سرش را می‌مالد و کودکش از خنده ریسه می‌رود.
مردی که جلوی سایه‌بان ایستاده و مسئول انتظامات است از استقبال خوب بچه‌ها می‌گوید: «همین که بچه‌ها چند دقیقه‌ای خوش باشند خوب است ماهم از اینکه صدای جیغ و کف می‌شنویم خوشحال می‌شویم.» غرفه مسابقه آشپزی خلوت است و چند دختر نوجوان مشغول اسکیت‌سواری در پیست هستند. پدر و مادری تکیه داده به دیوار مشغول تماشای دو فرزند خود هستند که روی میز مشغول ایرهاکی دولا شده‌اند. کنارشان می‌ایستم و سر حرف را باز می‌کنم. می‌پرسم چه شد که به جشنواره آمده‌اند؟ مادر بچه‌ها می‌گوید: «راستش پسرم را از مدرسه آوردند بعد آمد خانه با شور و شوق کلی تعریف کرد و بعد دخترم هم دلش خواست بیاید. گفتیم وقت بگذاریم و با هم بیاییم.» پدر خانواده دستی در موهایش می‌کشد و می‌گوید: «وضعیت جوری است که باید بیشتر برای بچه‌ها وقت گذاشت تا کمی حال و هوای‌شان تغییر کند.» چند بادبادک رنگی در آسمان نیمه ابری با پس‌زمینه کوه‌ها نمای زیبایی به پشت بام مجموعه داده است. دو دختر و دو پسر نوجوان با خنده به اطراف می‌دوند تا بادبادک‌ها اوج بگیرند. پدرها و مادرها با هم صحبت‌ می‌کنند و از تکان دادن دست‌ها و حالت‌ صورتشان پیداست بحث خیلی جدی است. کمی آنطرف‌تر در سوله کوچکی بازی لیزرتگ در جریان است که شبیه پینت بال است اما به جای توپ‌های رنگی باید با لیزر به سنسوری که روی سر قرار دارد شلیک کنند.
غرفه بازی‌های رومیزی هم حسابی شلوغ است و مسئول این بخش که پسر جوانی است از برگزاری 27 مدل بازی روی 27 میز می‌گوید. بازی‌هایی که بیشتر کارتی هستند مانند «تن به تن»، «تهران 1410»، «اونو» و مافیا که یکی از میزها را حسابی شلوغ کرده است. دختران و پسران پشت یک میز نشسته‌اند و با نظارت یکی از مسئولین که امتیازدهی می‌کند مشغول بازی هستند. پشت میز دیگری دو پسر نوجوان نشسته‌اند و یکی هم مشغول توضیح دادن درباره بازی است. تماشایشان می‌کنم که بعد از توضیح بازی از طرف داور نگاه بی‌حوصله‌ای به هم می‌کنند و می‌پرسند: «می‌شود بازی نکنیم و امتیاز ما را بدهی برویم؟» داور بازی می‌خندد و می‌گوید: «اگر آنقدر لازم دارید مشکلی نیست.»
غرفه بازی‌های کنسولی هم طرفداران خودش را دارد. دو پسر جوان دسته بازی در دست دارند و دوست‌شان مشغول گزارش بازی است: «لیورپول 2 -صفر از رئال مادرید جلو افتاده و آنجلوتی نگران حذف از مرحله یک هشتم لیگ قهرمانان اروپا است...» به نظر شبیه‌سازی بازی لیورپول و رئال مادرید است که چند وقت دیگر قرار است در چهارچوب جام باشگاه‌های اروپا برگزار شود. غرفه بازی‌های دیجیتالی دختران جدا است. چیزی که برای من عجیب است فوتبال بازی توسط دو دختر جوان است که یکی آرسنال و دیگری چلسی را برداشته‌اند. حسابی حرفه‌ای هستند و یکی از آنها همین‌طور که بازی می‌کند، می‌گوید: «بازی را از برادرش یاد گرفته و خودش هم طرفدار آرسنال است.» آن یکی هم می‌گوید: «با پدرش در خانه بازی می‌کند و حسابی با هم کری دارند.» مسئول قسمت دختران هم با تعجب از نوجوانان دختری می‌گوید که بازیکن حرفه‌ای فیفا و پی‌اس هستند. چند دختر نوجوان به همراه مادران جوان مشغول بازی «کراش تیم ریسینگ» هستند. انتهای سالن هم دختری با دوربین وی‌آر درگیر است و حرکت‌های عجیب و خنده‌داری می‌کند. دو طرف مجموعه سربسته پر از پسران و دختران نوجوانی است که روی میزها نشسته و مشغول حرف زدن و قهوه خوردن هستند. روی استیج هم مجریان جوان با مدد موزیک‌های شاد سعی می‌کنند بچه‌های جلوی استیج را که روی صندلی نشسته‌اند شاد نگه دارند.

امیر فرشباف
روزنامه‌نگار

پهپادها در عصر حاضر تبدیل به یکی از محوری‌ترین ابزارهای راهبردی دولت‌ها برای تأمین منافع‌شان شده‌اند؛ به طوری که دستیابی به قدرت پهپادی می‌تواند تعیین کننده سرنوشت بسیاری از نبردهای نظامی و اطلاعاتی و حتی اقتصادی باشد. دلایل متعددی را برای این تحول می‌توان برشمرد که در این مقدمه امکان تفصیل آن نیست و اجمالاً به برخی از مهم‌ترین وجوه آن اشاره می‌شود. کنترل‌پذیری از راه دور، حفظ نیروی انسانی در جنگ، تقویت توان اطلاعاتی از طریق عکسبرداری  و فیلمبرداری هوایی با هزینه بسیار کم نسبت به شیوه‌های سنتی تجسس، ارتقای توان عملیات نظامی، کاربردهای تجاری و اقتصادی مانند ارسال کالا بدون آلودگی هوا و ترافیک و... ازجمله اصلی‌ترین دلایل عطف توجه به قدرت پهپادی هستند. جمهوری اسلامی ایران چند سالی است که در این صنعت راهبردی به یکی از قطب‌های پیشران تبدیل شده، به طوری که به نقاط مختلف جهان ازجمله کشورهای قدرتمند در حوزه نظامی، پهپاد صادر می‌کند و همین مسأله باعث ایجاد بهانه‌ها و ادعاهایی سیاسی حول موضوع صادرات و ایجاد خط تولید پهپاد در خارج از ایران شده است. ابابیل، مهاجر، فطرس، شاهد، آرش و غزه از مشهورترین پرنده‌های بدون سرنشین ساخت ایران هستند که کاربردهای گوناگون نظامی، اطلاعاتی، اقتصادی و رسانه‌ای دارند.
پیکان اتهامات دولت‌های غربی و رسانه‌های وابسته درحالی ایران را نشانه گرفته است که معاهده پهپادی میان ایران و روسیه قبل از جنگ اوکراین منعقد شده بود و فضاسازی جدید غربی‌ها پس از آن صورت گرفت که تحولات جنگ با سرعت و شدت به نفع روسیه و به ضرر ناتو و جبهه غربی تغییر کرد. این اتهام زنی غربی‌ها واکنش رسمی ایران و روسیه را در پی داشت. به گزارش تسنیم، سعید ایروانی، نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد، در یک نشست خبری پس از نشست غیرعلنی شورای امنیت اعلام کرد که طرف ایرانی قاطعانه اتهامات بی‌اساس مبنی بر تأمین هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) روسیه برای استفاده در جنگ علیه اوکراین را رد می‌کند. همچنین، دیمیتری پولیانسکی، معاون اول نماینده دائم فدراسیون روسیه در سازمان ملل نیز تأکید کرد که اتهامات غرب علیه ایران مبنی بر صادرات هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه، دور دیگری از انتشار اطلاعات نادرست است که تنها با هدف اعمال فشار بیشتر بر تهران و مسکو صورت گرفته است. روسیه در جریان عملیات ویژه در اوکراین فقط از هواپیماهای بدون سرنشین تولید داخلی خود استفاده می‌کند واتهامات بی‌اساس کشورهای غربی در این زمینه بر وجدان آنها سنگینی خواهد کرد.
صرف نظر از فضای سیاسی بین‌المللی و تحولات میدانی، قدرت پهپادی جمهوری اسلامی ایران به مرتبه‌ای ارتقا یافته است که رسانه‌های غیرایرانی توان بایکوت و سانسور آن را ندارند و به قابلیت‌های چندوجهی آن ازجمله چابکی، ساختار نوین جمع‌آوری اطلاعات و قدرت عملیاتی تعیین کننده درعین ارزان قیمت بودن و... اعتراف می‌کنند. در این گزارش‌ها ملاحظه می‌شود که اندیشکده‌ها و خبرگزاری‌های خارجی به خودکفایی ایران درعین تحریم‌های 43 ساله و پیشرفت چشمگیر دفاعی به مثابه پشتوانه قدرت سیاسی کشور و قدرت راهبردی این صنعت در تعیین تحولات بین‌المللی اذعان می‌کنند.
​​​​​​​پهپادهای ایرانی و تغییر ژئوپلیتیک بزرگ
استیون فلدشتاین (عضو ارشد بنیاد کارنگی)
ورود ایران به مناقشه پهپادها نشان دهنده یک تغییر ژئوپلیتیکی معنادار است. در دهه گذشته، فناوری هواپیماهای بدون سرنشین بسرعت پیشرفت کرده است و قدرت‌های نوظهوری مانند ایران، ترکیه، اسرائیل و امارات پیشگام بوده‌اند. از آنجایی که فناوری مورد استفاده برای هواپیماهای بدون سرنشین مقرون به صرفه‌تر و در دسترس‌تر شده است، مجموعه‌ای از بازیگران بلندپرواز توانسته‌اند وارد بازار شوند که برایشان هم سود مالی و هم ثمرات ژئوپلیتیکی را به‌دنبال داشته است.
یکی از نکات مهم در بازاریابی پهپادهای ایران، قیمت پایین آنهاست. به‌عنوان مثال، شاهد-136 دارای یک بال مثلثی متمایز است و به طور مستقل عمل کرده و یک کلاهک حدوداً 80 پوندی را حمل می‌کند که برای انفجار در هنگام برخورد طراحی شده است. این واحدهای انفجاری (یکبار مصرف) تنها 20000 دلار قیمت دارند. در مقابل، موشک‌های کروز کالیبر روسیه که به طور گسترده توسط مسکو در جنگ مورد استفاده قرار گرفتند، هر کدام یک میلیون دلار هزینه داشتند. یا پهپادهای TB2 ترکیه که توسط طرف اوکراینی علیه روسیه استفاده می‌شوند، با قیمتی بین 1 تا 2 میلیون دلار در هر واحد فروخته می‌شوند. «شاهد» با وجود هزینه ارزانش، قابلیت‌های مهمی از جمله توانایی فرار از تشخیص رادار (رادارگریزی) و بُرد 1500 مایل را حفظ کرده است؛ در مقایسه با پهپادهای یکبار مصرف Switchblade ایالات متحده که تنها با برد 25 مایلی عمل می‌کنند.
علاوه بر این، پهپادهای ایرانی نیاز تولید مسکو را تأمین می‌کنند. روسیه در اولویت‌بندی توسعه هواپیماهای بدون سرنشین عقب مانده است. تولیدکنندگانی مانند گروه کرونشتات مدل‌های مختلفی دارند که در نهایت باید محموله‌های بزرگ را حمل کرده و ویژگی‌های پیشرفته‌ای مانند قابلیت‌های ارتباطات ماهواره‌ای برد بلند را در خود جای دهند اما هنوز تا تولید گسترده فاصله دارند. پهپادهایی که روسیه در حال حاضر تولید می‌کند، مانند مهمات غیرکلاسیک، دارای برد کوتاه و کلاهک‌های کوچک هستند که آنها را از گزینه‌های مشابه ایرانی پایین‌تر می‌سازد. پهپادهای ایرانی در حال ایجاد یک وقفه حیاتی هستند تا زمانی که کرملین بتواند تولید داخلی پهپاد خود را تقویت کند. اما اینکه آیا مسکو ظرفیت کافی برای تولید هواپیماهای بدون سرنشین در مقیاس وسیع را به دست خواهد آورد، با توجه به آسیب تحریم‌ها و اختلال در زنجیره تأمین روسیه، مشخص نیست، بنابراین پهپادهای ایران احتمالاً نقشی کلیدی در استراتژی نظامی روسیه در آینده قابل پیش‌بینی خواهند داشت.
ایران برای اولین بار در دهه 1980 در طول جنگ با عراق شروع به توسعه فناوری هواپیماهای بدون سرنشین کرد و با وجود اینکه مجبور بود با تحریم بزرگ تسلیحاتی و موشکی خود مقابله کند، صنعت پیشرفته‌ای از تجهیزات اطلاعاتی و عملیاتی را تولید و تقویت کرده است. از آنجایی که توجه بین‌المللی به آخرین حمله هوایی روسیه معطوف شده است، تسلیحات ایرانی توجه ارزشمند مشتریان آینده را به خود جلب کرده است، بویژه از سوی کشورهای تحریم شده که در دستیابی به این تسلیحات با مشکل مواجه هستند. ارتباط این مسأله با جنگ اوکراین ممکن است به سوق دادن صنعت تسلیحاتی تهران به سمت نقش برجسته تری به‌عنوان صادرکننده بزرگ تسلیحات کمک کند. مهم‌تر از همه، ایران در اوکراین فرصتی برای عقب راندن منافع ایالات متحده می‌بیند.
 
آنها دقیق هستند...
جان گامبرل، خبرگزاری آسوشیتدپرس
آنها دقیق هستند، اندازه کوچکی دارند، می‌توانند با اهداف زیادی درگیر شوند و مهمتر از همه، ارزان هستند. پهپادهای ایرانی شهرت خود را به‌عنوان سلاحی قوی، مقرون به صرفه برای جست‌و‌جو و نابودی اهداف تثبیت کرده‌اند و در عین حال هراسی تولید می‌کنند که می‌تواند عزم نظامیان مقابل را در هم بشکند. آنها همچنین بسرعت از موشک‌ها به‌عنوان سلاح‌هایی دور برد پیشی می‌گیرند، زیرا با آنها می‌توان اهداف را در هر میدان جنگی، با تعدادی بیشتر از موشک‌هامنهدم کرد.
پهپادهای انتحاری شاهد مملو از مواد منفجره هستند و از قبل برنامه‌ریزی شده‌اند تا بالای سر اهدافشان پرسه بزنند تا زمانی که به سمت آن هجوم ببرند - یادآور خلبانان کامیکازه ژاپنی در دوران جنگ جهانی دوم که هواپیماهای مملو از مواد منفجره خود را به سمت کشتی‌های جنگی ایالات متحده هدایت می‌کردند.
به گزارش خبرگزاری اوکراینی دیفنس اکسپرس به نقل از داده‌های ایران، بال دلتای شاهد دارای 3 و نیم متر (11 و نیم فوت) طول، 2.5 و نیم متر (حدود هشت فوت) عرض و تقریباً 200 کیلوگرم (440 پوند) وزن است. این پرنده به یک موتور 50 اسب بخاری با حداکثر سرعت 185 کیلومتر در ساعت (114 مایل در ساعت) مجهز شده و حداکثر برد آن 2500 کیلومتر (1500 مایل) است. نکته مثبت این فناوری جدید آشکار است؛ نه نیازی به قربانی کردن پرسنل آموزش دیده دارد و نه برای رسیدن به هدف نیازی به صرف هزینه هنگفت برای ساخت هواپیماهای پیشرفته دارد.
شاهد با قیمت هر عدد 20000 دلار، تنها بخش کوچکی از هزینه یک موشک کامل را دربر می‌گیرد. به‌عنوان مثال، موشک‌های کروز کالیبر روسیه که در هشت ماهه نخست جنگ مورد استفاده گسترده قرار گرفته‌اند، هر کدام حدود یک میلیون دلار هزینه روی دست ارتش روسیه گذاشته‌اند. با چنین هزینه کمی، شاهد را می‌توان در مقیاس وسیعی برای انهدام اهداف متعدد مستقر کرد، خواه انبار سوخت باشد یا زیرساخت‌ها و تأسیساتی مانند ایستگاه‌های برق و آب و.... با وجود اندازه کوچکش، اما بار انفجاری شاهد به اندازه کافی برای انجام این عملیات‌ قدرتمند به نظر می‌رسد.

دست برتر پهپادهای ایرانی
الیس گئووری، میدل ایست
در کنار شاهد 136 که یکی از پرفروش‌ترین پهپادها در هفته‌های اخیر بوده است، «مهاجر» یکی دیگر از پهپادهای ایرانی است که پرنده‌ای چندمنظوره محسوب می‌شود. پهپاد مهاجر طیف وسیعی از بمب‌های هدایت شونده و موشک‌های کوتاه برد را دربرمی گیرد که در هر پرواز تا چهار موشک را حمل می‌کند و مدت‌ها است که کارکرد اطلاعاتی دارد.
اما این شاهد 136 است که به عنوان پهپاد دارای قابلیت عملیات گروهی شناخته می‌شود، هدف شاهد 136 که به طور رسمی توسط ایران در سال 2021 معرفی شد، دورزدن سامانه‌های پدافند هوایی دشمن و غلبه بر نیروهای زمینی است. این پرنده که یک کلاهک به وزن حدود 35 تا 40 کیلوگرم حمل می‌کند، گاهی اوقات به عنوان پهپاد «کامیکازه» (انتحاری) برای پرواز مستقیم به سمت هدف شناخته می‌شود.
برخی کارشناسان می‌گویند که برای سنجش نهایی میزان کارایی پهپادهای ایرانی زود است. هاکی اویغور، رئیس مرکز مطالعات ایرانی در استانبول، خاطرنشان کرد: استقرار گسترده پهپادهای ایرانی در سوریه یا یمن تاکنون مشاهده نشده است، بنابراین ما دقیقاً نمی‌دانیم پهپادهای ایرانی چقدر توسعه یافته‌اند. اویغور افزود: اما با توجه به اینکه ایران بیش از 10 سال است که در این صنعت سرمایه‌گذاری کرده، فکر می‌کنم باید بپذیریم از زمانی که روسیه با خرید آن موافقت کرده است، آنها به کیفیت بالایی رسیده‌اند.
به گفته اویغور، مناقشه اوکراین، همکاری فزاینده روسیه و ایران علیه ناتو و غرب را تشدید کرده است؛ چراکه هرگونه تنش بین ایالات متحده و دیگران مورد استقبال و کمک ایران قرار می‌گیرد.
مصطفی خوش‌چشم، تحلیلگر ارشد سیاسی و استراتژیست دیپلماسی عمومی مستقر در تهران در گفت‌و‌گو با میدل‌ایست گفت: در حالی که ایران اعلام کرده است که با روس‌ها مبادلات فناوری داشته، اما هرگز فروش سلاح یا هواپیمای بدون سرنشین به مسکو برای جنگ با اوکراین را تأیید نکرده است. خوش چشم به MEE گفت: آنچه که ما به‌طور قطع می‌دانیم این است که به گفته مقامات اوکراینی پهپادها، پهپادهای بسیار خوبی بوده‌اند، زیرا خسارات زیادی به نیروهای اوکراینی وارد کرده‌اند. ژنرال‌های امریکایی در سال‌های اخیر نسبت به توانمندی پهپادهای ایرانی هشدار داده‌اند. پیشرفت در فناوری هواپیماهای بدون سرنشین ایران باعث شده است که تهران از «برتری هوایی محلی و منطقه‌ای» برخوردار شود. در همین زمینه، یک ژنرال امریکایی اخیراً به کنگره گفت: «برای اولین بار از زمان جنگ کره است که ما بدون برتری هوایی کامل عمل می‌کنیم.»
خوش‌چشم گفت: پیشرفت‌های ایران در فناوری هواپیماهای بدون سرنشین، هر چند ناخواسته، اما از امریکا کمک گرفته است. وقتی ایرانی‌ها در سال 2011 یک پهپاد سالم آرکیو 170 امریکا را سرنگون کردند، موفق شدند آن را مهندسی معکوس کرده و تنها ظرف یک سال آن را با نسخه ایرانی بهتر از نسخه اصلی تولید کنند. از آن زمان تاکنون، ایران چندین پهپاد دیگر امریکایی را سرنگون کرده است و در صنعت ساخت هواپیماهای بدون سرنشین درحال پیشروی است.
ایران بیش از یک دهه را صرف توسعه صنعت هواپیماهای بدون سرنشین بومی خود کرده است، زیرا به دنبال جبران کاستی نیروی هوایی خود است که عمدتاً ناشی از تحریم‌های غرب بوده است. برنامه تولید هواپیماهای بدون سرنشین ایران از بداقبالی ایالات متحده رو به جلو پیش رفته است و تهران برخی پهپادهای خود را از روی پهپادهای شکار شده یا سرنگون شده امریکایی الگوبرداری کرده است. با این حال، روسیه در صحنه توسعه هواپیماهای بدون سرنشین، با یک مشکل پیش‌بینی نشده مواجه بوده است؛ به این معنا که روسیه ساخت پهپادهای اطلاعاتی بومی را توسعه داده، در حالی که توانایی تولید انبوه پهپادهای عملیاتی را ندارد. با توجه به اینکه اکثر بخش‌های دفاعی روسیه در حال حاضر تحت تحریم‌های غرب هستند، توانایی آنها برای نوآوری و توسعه انواع جدید تسلیحات، از جمله پهپادهای جنگی، محدود است.
 
جایگاه قدرت پهپادی ایران در پروژه رسانه‌ای ایران‌هراسی امریکا
قرار گرفتن در یک نظام بین‌المللی آنارشیک از یک سو و محیط پرالتهاب و امنیتی غرب آسیا از سوی دیگر، باعث شده است که قدرت نظامی به عنوان مهم‌ترین مؤلفه قدرت محسوب شود. تاریخچه چند سال اخیر غرب آسیا و همچنین تجربه جنگ هشت ساله باعث شده است که متولیان امر در جمهوری اسلامی نسبت به افزایش توان نظامی کشور همت ویژه‌ای داشته باشند. در این میان صنعت پهپاد در کشور از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است. پهپاد‌ها یا پرنده‌های هدایت‌پذیر از دور یکی از تجهیزات و تسلیحات به‌روز در حوزه نظامی در همه کشور‌های جهان است. صنعتی که در چندین سال اخیر رشد چشمگیری در نیرو‌های مسلح کشورمان داشته است.
البته رشد و پیشرفت این صنعت فقط مربوط به سال‌های گذشته نیست و باید گفت که صنعت پهپادی از سال‌های اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران فعالیت می‌کند. پهپاد‌ها در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارند و به‌طور گسترده در حوزه‌های مخابرات، ناوبری جهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی و جاسوسی به کار گرفته می‌شود.
در حال حاضر ۳۲ کشور در حال ساخت و گسترش ۲۵۰ مدل از پهپاد‌های اکتشافی هستند. پهپاد‌ها انواع مختلفی دارند که عبارتند از: پهپاد‌های بسیار کوچک که حتی در حد چند گرم وزن دارند، MAV پهپاد‌های مینیاتوری که کمتر از ۲۵ کیلوگرم وزن دارند و پهپاد‌های سنگین، البته این سه نوع در دو دسته کلی بال متحرک و بال ثابت تقسیم‌بندی می‌شوند کاربرد‌های گوناگون هم از دیگر شاخصه‌های تقسیم‌بندی پهپاد‌ها هستند که پهپاد‌های نظامی با امکان حمله به اهداف زمینی یا هوایی، پهپاد‌های تجسسی و جاسوسی، پهپاد‌های پشتیبانی و لجستیکی، پهپاد‌های غیرنظامی و تجاری چهار شاخه اصلی در این تقسیم‌بندی به شمار می‌رود.
در سوی دیگر رقابت پهپادی در زیرسیستم‌های منطقه‌ای وارد فاز تازه‌ای شده و اعتقاد بر این است که برتری در نبرد پهپادی به جهت تغییر قواعد بازی سرنوشت بسیاری از معادلات آینده منطقه‌ای و حتی جهانی را تعیین خواهد کرد. چنانچه فرانسیس فوکویاما اظهار داشته گسترش وسیع فناوری پهپادها و تغییر ماهیت درگیری‌های بین دولتی امری اجتناب‌ناپذیر است. از بحران سوریه و عراق گرفته تا جنگ در لیبی و یمن، پهپادها در حال ایفای نقشی تعیین‌کننده در شکل‌دهی به موازنه قوای راهبردی هستند. ایران به عنوان قدرتی نوظهور در حال گسترش فناوری بومی در این حوزه است.
این امر باعث شده است که کشورهای منطقه‌ای و امریکا و همچنین رژیم صهونیستی نسبت به قدرت پهپادی ایران واکنش‌های مختلفی در چند وقت اخیر داشته باشند و موجی از ایران‌هراسی در منطقه و جهان ایجاد کنند. با توجه به اینکه انتقال تکنولوژی پهپادی به تمام کشورها و گروه‌های محور مقاومت از سوی ایران صورت گرفته است، اکنون جمهوری اسلامی به عنوان یکی از قدرتمند‌ترین کشورها در زمینه تکنولوژی پهپادی محسوب می‌شود. امریکا سعی کرده است که در چند ماه گذشته قدرت پهپادی ایران را به عنوان خطری بزرگ برای منطقه و جهان عنوان کند و با توجه به پیوست رسانه‌ای که در چند وقت اخیر به وقوع پیوسته است، به نظر می‌رسد سناریوهایی در این زمینه طراحی شده است.

 فائزه زمانی/ ستاره تیم ملی روئینگ این روزها برای پوکر قهرمانی در مسابقات قهرمانی آسیا که 7 آذر آغاز می‌شود، تمرین می‌کند و پارو می‌زد. نازنین ملایی که با یازدهمی در المپیک توکیو و هشتمی مسابقات جهانی چک نتیجه‌ای تاریخی برای روئینگ ایران رقم زد حالا به دنبال چهارمین قهرمانی‌اش در مسابقات قهرمانی آسیا در تایلند است. او که در آستانه مسابقات قهرمانی آسیا تنها نگرانی‌اش توزیع قایق‌هایی مغایر با وزن قایقرانان است، به «ایران» می‌گوید: «خدا را شکر تمرینات خوبی پشت سر گذاشتیم و حتی آمادگی‌مان نسبت به مسابقات قهرمانی جهان هم بیشتر شده و رکوردهایمان ارتقا یافته است. تنها نگرانی‌مان در آستانه شروع مسابقات، توزیع قایق‌ها توسط میزبان است. کمپانی همیشگی که قایق‌های ما را در مسابقات تأمین می‌کرد، در این مسابقات حضور ندارد و تنها یک کمپانی در این مسابقات قایق در اختیار قایقرانان خواهد گذاشت که متأسفانه قایق‌های سفارش داده شده متناسب وزن ما نیست. معمولاً شکل و اندازه قایق‌ها متناسب با وزن قایقرانان ساخته می‌شود و به میزان وزن ورزشکار کوچک یا بزرگ است که همین باعث تسلط بیشتر قایقرانان می‌شود اما وقتی قایق متناسب وزن نباشد معمولاً کوچک یا بزرگ است که قطعاً روی نتیجه بی تأثیر نخواهد بود. البته ما سعی می‌کنیم روی مسابقه تمرکز کنیم تا ذهنمان درگیر این مسائل نشود.»
ملایی که هدفی جز پوکر قهرمانی در تایلند ندارد، تأکید کرد برای رسیدن به این مهم پارو خواهد زد: «در قایق تک نفره هدف اصلی‌ام بهبود رکورد و پوکر قهرمانی است تا بتوانم چهارمین طلایم را در مسابقات قهرمانی آسیا به دست بیاورم. در قایق دونفره هم من و مهسا جاور تمام تلاشمان را می‌کنیم تا بتوانیم نتیجه‌ای خوب رقم بزنیم و محک خوبی از رقبایمان برای مسابقات بازی‌های آسیایی ‌هانگژو داشته باشیم.» تنها المپین روئینگ ایران در توکیو از رسیدگی مسئولان بعد از المپیک 2020 و مسابقات قهرمانی جهان ناراضی است: «می‌توانم بگویم رسیدگی مسئولان بعد از مسابقات المپیک و مسابقات جهانی بسیار عادی و معمولی بوده است. الان هم دغدغه خاصی ندارم و فقط روی مسابقاتم تمرکز کرده‌ام تا نتایجی خوب رقم بزنم.» او که مسیر انتخابی المپیک پاریس را سخت می‌داند، از علاقه‌اش برای پارو زدن در پاریس می‌گوید: «مسابقات انتخابی المپیک مثل ادوار قبل، 3 ماه قبل از المپیک برگزار می‌شود و احتمالاً انتخابی روئینگ المپیک 2024 پاریس، اردیبهشت 1403 برگزار شود. هر 4 سال یکبار قایقرانان جدیدی به مسابقات اضافه می‌شوند و رقابت‌ها سخت‌تر و سنگین‌تر می‌شود اما قطعاً اگر تا سال 2024 در تیم ملی باشم، دوست دارم در المپیک پاریس حضور پیدا کنم و نتیجه‌ ای خوب از خود به جای بگذارم.»

بعد از اولین بارش باران پاییزی، زنان و دختران عشایر در مناطق روستایی بازفت راهی جنگل‌های بلوط می‌شوند. هر خانواده‌ای صاحب بخشی از جنگل است تا بتواند بلوط‌های همان قسمت را بچیند. زنان و مردان جوانتر بالای درخت رفته و با چوب درخت را تکان می‌دهند. بلوط میوه ای مقوی و یکی از بهترین تغذیه ها برای احشام محسوب می‌شود.

​​​​​​​عکس: ایرنا