فریبا خان‌احمدی
خبرنگار

پس از آنکه اردیبهشت امسال تکلیف قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری پس از 15 سال مشخص شد، از آبان‌ماه اجرای این قانون با در نظر گرفتن 5 هزار میلیارد تومان اعتبار از ردیف بودجه وزارت بهداشت عملی شد؛ موضوعی که البته حواشی زیادی هم در پی داشت.  اجرای این قانون بیش از آنکه رضایت جامعه پرستاران را به همراه داشته باشد، موجب گلایه آنها شده است. گلایه آنها متوجه تفاوت در پرداختی گروه‌های مختلف پرستاری در بیمارستان‌ها و شهرهای مختلف کشور است. اجرا شدن تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و همچنین استخدام پرستاران تازه‌نفس طرحی دوران کرونا دو مطالبه قدیمی پرستاران است که هر دوی این مطالبه‌ها از نگاه ویژه دولت سیزدهم دور نمانده است‌، به‌طوری که طبق برآوردهای انجام شده قرار است حدود 12 تا 13 درصد سرانه سلامت در بودجه 1402 سهم گروه پرستاری شود. از سوی دیگر سازمان اداری و استخدامی کشور در هفته‌های اخیر اعلام کرد که در ارتباط با دستور رئیس جمهور در خصوص تعیین وضعیت پرستارانی که خانه‌نشین شده‌اند قرار بر این است، برای آزمون استخدامی آنها که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز اعلام نیاز کرده اقدام و برای جذب آنها امتیاز ویژه در نظر گرفته شود. درحالی‌ که هر دو مطالبه پرستاران به مرحله اجرا نزدیک شده پرسش‌های زیادی درباره سازکار مبنایی و روش و مدل تعیین تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و اینکه آیا رقم استخدام پرستاران مشخص است و منظور از امتیاز ویژه برای بازگشت نیروهای طرحی دوران کرونا به مراکز درمانی چیست، مطرح است.
سازکار مبنایی پرداخت تعرفه‌ها ترکیبی
 از فی فور سرویس و DRG است
دکتر عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت درباره چرایی نارضایتی پرستاران نسبت به اولین پرداختی کارانه بر اساس اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات به «ایران» می‌گوید: اولاً باید در نظر گرفت تشکیل ساختارهای سلامت برای پاسخ‌دهی به نیاز سلامت است، بنابراین اجزای ساختار نظام سلامت قبل از هر چیز باید دغدغه و نگرانی سلامت مردم را داشته باشند تا مردم در بالاترین سطح کیفیت خدمات دریافت کنند. برای پاسخ‌دهی به این نیاز مهم‌ترین سازکار ما منابع انسانی ارائه‌دهنده خدمت است. بالغ بر 200 عنوان تخصصی مختلف در نظام سلامت وجود دارد و جامعه پرستاری (پرستار، کارشناس اتاق عمل هوشبری، بهیار و کمک پرستار) یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های نظام سلامت هستند. 60 درصد کارکنان بیمارستان‌ها و 45 درصد نظام شبکه بهداشت و درمان جزو گروه پرستاری هستند، طبیعتاً برای اینکه بتوانیم خدمت کافی به لحاظ کمیت و کیفیت ارائه دهیم باید موانع خدمتی را به حداقل برسانیم. بخشی از این موانع مربوط به احساس عدالت در بین کارکنان یک سیستم است. البته گاهی مفهوم عدالت سازمانی با احساس عدالت متفاوت است یعنی ممکن است مدیر یک سازمان مدعی اجرای عدالت باشد، اما این احساس عدالت را نتواند در بین کارکنانش ایجاد کند. اتفاقی که در ماه‌های اخیر در موضوع تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری رخ داد از همین نوع است. به نظر می‌رسد در حالی که عدالت به شکل گسترده توزیع شده، اما احساس عدالت شکل نگرفته است.
دکتر عبادی در ادامه از توزیع 1200 میلیارد تومان برای اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری خبر می‌دهد و می‌افزاید: برخی بازخوردهای جامعه پرستاری مبنی بر این بود که احساس عدالت ایجاد نشده است، در حالی که قرار نیست احساس عدالت را مساوات تلقی کنیم چرا که سختی کار پرستاران، حجم مراجعین از بیمارستان به بیمارستان و شهر به شهر متفاوت است و اگر تصور بر این باشد که پرستاران در همه بیمارستان‌ها و شهرها به یکسان کارانه دریافت کنند ناعدالتی است.
معاون پرستاری وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه سازکار مبنایی قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری چقدر به عدالت در پرداختی‌ها نزدیک است، عنوان می‌کند: اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری را باید به نوعی اراده دولت سیزدهم بدانیم که در نهایت با حمایت وزارت بهداشت و مجلس شورای اسلامی برای اولین بار در سال 1401 محقق شد و با مصوبه هیأت دولت و شورای عالی بیمه 5 هزار میلیارد تومان اعتبار از ردیف بودجه وزارت بهداشت تحت عنوان ارزش نسبی خدمات پرستاری در نظر گرفته شد و پس از آمادگی زیر ساخت‌های سیستم HIS اولین پرداختی در آبان‌ماه واریز شد.
او درباره روش و مدل پرداخت کارانه پرستاران نیز می‌گوید: نظام پرداخت ما مبتنی بر فی فور سرویس نیست، این مدل پرداخت برای کارانه پزشکان اعمال می‌شود که به دلیل تحمیل هزینه‌های القایی به بیماران موجب انتقاد متخصصین اقتصاد سلامت نیز هست. نظام پرداخت دوم DRG است که بسته‌های خدمتی را تعریف می‌کنند. روش سوم که در مدل تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری استفاده شد مدل ترکیبی فی فور سرویس و DRG است که به دلیل دفاع از بیمار و برای اینکه در تله فی فور سرویس و نیاز القایی نیفتیم، ایجاد شد.
دکتر عبادی با بیان اینکه خدمات پرستاری بر اساس بستری، سختی بیماران و تنوع خدمات تقسیم‌بندی شد در ادامه از تعریف و تصویب 17 بسته خدمتی پرستاری در شورای عالی بیمه خبر می‌دهد و می‌گوید: به ازای 24 ساعت خدمت پرستاری معادل 6 کا در نظر گرفته می‌شود، در بخش آی‌سی‌یو این عدد به دلیل سختی کار و شدت بیماری به 25 کا (حق‌العمل) و بخش سوختگی به 37 کا ارتقا پیدا می‌کند، البته این تعریف مربوط به بیماران بستری است؛ یعنی بیماری که 24 ساعت بستری می‌شود 6کا ارزش نسبی را ضرب در ضریب ریالی آن خدمت می‌کنند. ضریب ریالی طبق مصوبه شورای عالی بیمه 14 هزار و 900 تومان است 6 کا ضرب در 14 هزار و 900 تومان چیزی حدود 90 هزار تومان می‌شود، یعنی به ازای هر بیمار بستری 90 هزار تومان بابت تعرفه به پرستار پرداخت می‌کنند. البته اگر پرستار در بخش داخلی باشد و در هر شیفت 5 بیمار را مراقبت کند 90 هزار تومان را ضرب در 5 بیمار می‌کنند سپس به ازای 24 ساعت مراقبت از یک بیمار عدد به دست آمده را بین پرستاران در سه شیفت صبح، عصر و شب تقسیم می‌کنند.او با بیان اینکه نظام پرداختی ترکیبی از ایجاد هزینه‌های القایی به بیمار جلوگیری می‌کند، عنوان کرد: در بخش مربوط به ارائه خدمات بستری موقت در اورژانس بیمارستان‌ها، بخش‌های دیالیز و شیمی‌درمانی مطابق روش قبلی ارزش نسبی بسته‌های خدمتی تعریف شده است. در بخش سرپایی درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها نیز روش‌های دیگری برای پرداختی‌ها در نظر گرفته‌اند. از سوی دیگر گروه‌های هوشبری به ازای هر یک ساعت عمل جراحی کارانه دریافت می‌کنند و بهیار و کمک پرستار نیز پرداختی کارانه‌شان غیرعملکردی حساب می‌شود که تعریف اختصاصی خود را دارد.
دکتر عبادی همچنین به تخصیص ردیف اعتبار برای اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در سرانه سلامت بودجه 1402 اشاره و عنوان می‌کند: چنانچه مجلس شورای اسلامی در لایحه بودجه 1402 تصویب کند سهم تعرفه پرستاری در سرانه سلامت در نظر گرفته می‌شود. تعرفه‌ها نیز به ازای میزان خدمات ارائه شده و ثبت تعداد خدمات در سازمان‌های بیمه‌گر به پرستاران پرداخت می‌شود.
به گفته معاون پرستاری، پرداخت کارانه پرستاران تابع ضریب اشغال تخت و سختی کار است. برای مثال پرداختی پرستاری که در بیمارستانی با ضریب اشغال تخت 90 درصد خدمت ارائه می‌دهد نسبت به پرستاری که در بیمارستانی با ضریب اشغال تخت 15 درصد خدمت ارائه می‌کند، متفاوت است. در مراکز درمانی که گردش و درآمد بیمارستان کمتر است کارانه هم کمتر خواهد بود.
در هفته‌های پیش رو مجوز استخدام پرستاران صادر می‌شود
وی درباره جزئیات استخدام پرستاران و چگونگی بازگشت نیروهای طرحی کرونا می‌گوید: در نظام سلامت تعداد پرستاران بسیار کمتر از استانداردهای ملی، منطقه‌ای و جهانی است. در داخل وزارت بهداشت روی این مسأله اختلاف نظر وجود ندارد اما دیدگاه سازمان‌های اداری و استخدامی و برنامه و بودجه که بحث مجوز‌ها و تأمین منابع مالی را بر عهده دارند، متفاوت است؛ چرا که دیدگاه کلی کوچک‌سازی دولت است و چون این موضوع را به وزارت بهداشت نیز تسری می‌دهند روی تصمیم‌گیری‌ها   تأثیر می‌گذارد.
دکتر عبادی در پاسخ به این پرسش که آیا تعداد مجوز استخدام پرستاران مشخص است، عنوان می‌کند: عددی که سازمان استخدامی می‌گوید با عددی که وزارت بهداشت طلب می‌کند، متفاوت است در چند سال گذشته توسعه تخت‌های بیمارستانی افزایش داشته است. از سوی دیگر به دلیل سختی کار پرستاری و بازنشستگی با 25 سال خدمت و نیز مرخصی استعلاجی بانوان پرستار که 75 درصد پرستاران را تشکیل می‌دهند کمبود نیروی انسانی داریم. به رغم آنکه وزارت بهداشت نسبت به استخدام پرستاران اعلام نیاز کرده و به زبان مشترک با کمیسیون بهداشت مجلس رسیده و البته مدتی است که رئیس جمهور نیز به این موضوع ورود کرده‌اند به نظر می‌رسد در هفته‌های پیش رو مجوز استخدام پرستاران صادر شود.
به گفته دکتر عبادی، هنوز تعداد مجوز استخدام پرستاران مشخص نیست، اما وزارت بهداشت آمادگی برگزاری آزمون استخدامی پرستاران را دارد. از سوی دیگر برای جذب نیروهای طرحی دوران کرونا دو مسیر مشخص شد؛ مسیر اول تغییر وضعیت پرستارانی است که در دوران کرونا همراه مردم در بیمارستان‌ها بوده‌اند که بدون آزمون جذب شوند و روش دوم این است که به ما مجوز دهند از مسیر برگزاری آزمون، پرستاران طرحی کرونا را جذب کنیم البته هر عددی که به تصویب نهایی برسد اولویت با پرستاران تمدید طرحی در دوره کرونا است که در بخش‌های کرونا حضور داشته‌اند، این پرستاران امتیاز مازاد می‌گیرند. جایگذاری این افراد نیز بر اساس منطقه، بخش و بیمارستان‌های محل خدمت مشخص می‌شود.

هشدار نوری درباره تعطیلات بدون برنامه مدارس

وزیر آموزش و پرورش گفت: تعطیلات بدون برنامه به آموزش و پرورش کشور ضربه می‌زند، باید تعطیلات را ساماندهی و برنامه‌ریزی کرد.یوسف نوری گفت: در سند تحول بنیادین و سند تحول دولت مردمی به بحث مردمی‌سازی آموزش و پرورش تأکید شده و این موضوع باید برای مردم تبیین و اطلاع‌رسانی شود.وی با اشاره به اینکه ایران در سال ۲۰۲۳ میزبان المپیاد فیزیک است، افزود: دپیلماسی آموزشی باید در کنار دپیلماسی سیاسی و اقتصادی قرار گیرد تا بتوان از ظرفیت‌ها و دستاوردهای علمی و آموزشی روز دنیا در حوزه آموزش و پرورش استفاده کرد.
نوری اظهار کرد: تعطیلات بدون برنامه به آموزش و پرورش کشور ضربه می‌زند و باید تعطیلات را ساماندهی و برنامه‌ریزی کرد.
وزیر آموزش و پرورش در ادامه تصریح کرد: تنوع بخشی به محیط آموزشی دانش‌آموزان و ایجاد شور و نشاط در مدارس و راه‌اندازی اردوهای علمی و هدفمند از ضروریات آموزش و پرورش کشور است.

وزارت بهداشت: 
محدودیت‌های کرونایی اعمال نمی‌کنیم

مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت اعلام کرد: تصمیمی مبنی بر پیگیری اعمال محدودیت‌ها یا تعطیلی مدارس و ادارات برای مقابله با کرونا اتخاذ نشده است.مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در واکنش به برخی شایعات در فضای مجازی اعلام کرد: شایعات منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر درخواست تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها به منظور پیشگیری از اوج‌گیری کرونا در کشور صحت ندارد. ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هیچ گونه تصمیمی مبنی بر اعمال محدودیت‌ها یا تعطیلی مدارس و ادارات اتخاذ نکرده و صرفاً نسبت به ماسک زدن در فضاهای بسته و سرپوشیده و تکمیل چرخه واکسیناسیون و تزریق نوبت یادآور توصیه می‌کنند. توصیه وزارت بهداشت ناظر بر ارتقای سطح ایمنی مردم بواسطه تزریق نوبت یادآور واکسن کروناست و تدابیر محدودکننده در دستور کار قرار ندارد.

معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده:
بیمارستان‌ها موظف به پرداخت ۹۰ درصد هزینه‌های درمان ناباروری هستند

معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، تأمین هزینه‌های درمان ناباروری را اولویت دولت در طرح جوانی جمعیت دانست و تأکید کرد: بیمارستان‌ها موظف به پرداخت ۹۰ درصد هزینه‌های ناباروری هستند و مجوز بیمارستان‌های خصوصی در صورت تخلف باطل می‌شود.معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده در پاسخ به سؤالی درباره کاهش ساعات کار بانوان متأهل گفت: برنامه تغییر ساعت کاری در دولت مطرح و در حال بررسی است؛ دورکاری بانوان هم مورد پیگیری است که در صورت امکان برای مثال بانوان بتوانند بعدازظهر در منزل حضور داشته باشند.خزعلی افزود: تلاش ما بر این است که تا حد امکان و حداقل به‌صورت آزمایشی در چند استان موضوع دورکاری دوره کرونا را ادامه دهیم که منوط به همکاری مدیران بخش‌های مختلف در استان‌هاست.وی با تأکید بر اینکه باید فرهنگ دورکاری بانوان در کشور ایجاد شود، تصریح کرد: این دورکاری می‌تواند تیغ دولبه بوده و موجب کاهش حضور بانوان در مشاغل مختلف هم بشود.