حمیرا حیدریان
خبرنگار
در تابستان سال 1395 بخش بزرگی از کویر لوت که بین سه استان کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی واقع شده به‌عنوان نخستین جاذبه طبیعی کشور در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار گرفت.
این اتفاق تحول بزرگی در وضعیت اقتصادی و گردشگری منطقه لوت بویژه در مناطق حاشیه‌ای آن به‌وجود آورده است، به‌طوری که میزان ورود و بازدید گردشگران از این جاذبه طبیعی بکر به طور چشمگیری افزایش داشته است.
کلوت‌ها، ریگ یلان، جنگل نبکا، رود شور، منطقه گندم بریان (گرم ترین نقطه زمین) از جمله جاذبه‌های کویری شهداد بشمار می‌رود. اما از دوسال قبل در دل این کویر و در نقطه جوشان آن زیست هر جنبنده‌ای در آن چندان ممکن نیست، با بارندگی‌های فصلی دریاچه‌ای به‌وجود آمد که امروز به آن دریاچه لوت گفته می‌شود نامی که به ‌گفته کارشناسان پیشینه تاریخی دارد و به گود «مک سر» مشهور است.حال این دریاچه زیبا در دل کویر نه تنها پدیده شگفت انگیزی را جلوی چشم گردشگران و دوستداران طبیعت باز کرده بلکه میزبان پرندگان مهاجری است که صدها کیلومتر مسافت را از مقصد سیبری به این نقطه طی کرده‌اند و از این خان گسترده بهره می‌برند؛ اما اینکه عمر این دریاچه زیبا و میزبانی از پرندگان و دوستداران آنها تا چه زمانی باشد سؤالی است که مسئولان به آن پاسخ می‌دهند.
از دو سال قبل با بارش‌های متناوب در منطقه بیابان لوت و طغیان آب به سمت راور و شهداد گود «مک سر» آبگیری شد. با پر شدن این گودال پرندگان مهاجر نیز به این منطقه آمدند. بیابانی که به‌دلیل گرمای بسیار بالا هیچ جنبده‌ای در آن زندگی نمی‌کرد حالا مقصد پرندگان مهاجر شده است.
مدیرپایگاه محوطه میراث جهانی کویر لوت شهداد در گفت‌و‌گو با «ایران» ضمن بیان این مطلب گفت: دریاچه‌ای که امسال بواسطه بارش‌های باران و سیلاب‌ها در کویر شهداد ایجاد شده است پدیده جدیدی نیست. از قدیم این منطقه به‌ نام گود مک سر شناخته می‌شود و افراد محلی از آن نمک برداشت می‌کردند.
معین افضلی با بیان اینکه این دریاچه به‌دنبال بارش های متناوب دو سال اخیر شکل گرفته، افزود: عمق این دریاچه حدود هفت متر است و مساحت ۶۰ هکتاری دارد. در صورت ادامه روند بارندگی و آبگیری آن می‌توان به ماندگاری این دریاچه با توجه به گرم بودن این منطقه و بالا بودن میزان تبخیر آب، امیدوار بود.افضلی تصریح کرد: تلاقی دریاچه جوان لوت با طبیعت منحصر به فرد منطقه، زیبایی دوچندانی پدید آورده و از زمان تشکیل دریاچه تا پیش از شیوع بیماری کرونا شاهد سفر گردشگران داخلی و خارجی برای بازدید از این پدیده طبیعی بوده‌ایم؛ به‌طوری که در برخی هفته‌ها، نزدیک به 6 هزار نفر از این منطقه بازدید می‌کرده‌اند.
وی با اشاره به وسعت منطقه لوت و کاهش نگرانی بازدیدکنندگان از ابتلا به این بیماری در این منطقه اظهار داشت: باتوجه به اینکه منطقه از وسعت زیادی برخوردار است، بازدید از این دریاچه تعطیل نیست اما آنچه نگران کننده است، عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم است. متأسفانه افرادی نیز که بهداشت فردی را رعایت کرده و از ماسک و دستکش استفاده می‌کنند، با بی‌توجهی به محیط‌ زیست و طبیعتی که متعلق به همه است، وسایل شخصی و استفاده شده خود را در محیط رها می‌کنند. این اتفاق باعث ایجاد آلودگی در منطقه خصوصاً دریاچه می‌شود که پرندگان نیز در آن زیست می‌کنند. این کار نه تنها به محیط ‌زیست آسیب می‌زند بلکه از نظر زیبایی نیز چهره منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لازم است در این خصوص فرهنگ‌سازی بیشتری صورت گیرد.
وی با اشاره به ثبت جهانی بیابان لوت خاطرنشان کرد: این دریاچه در عرصه بیابان لوت قرار دارد و مساحت این بیابان که به ثبت جهانی رسیده است به‌صورت مرتب مورد ارزیابی یونسکو قرار دارد. نتیجه ارزیابی‌های این سازمان مثبت است. باید شرایط آن را ارتقا بدهیم و در این مسیر می‌توانیم از تجارب کشورهای دیگر مانند مراکش و نامیبیا استفاده کنیم.
وی جذب هزاران گردشگر داخلی و خارجی را باعث افزایش رونق اقتصادی منطقه و ورود تورهای گردشگری را از مزایای دریاچه لوت دانست و بیان کرد: این یک امتیاز بزرگ است. وجود چنین جاذبه‌ای در دل کویر باعث جذب سالانه هزاران توریست در این منطقه در پیش از شیوع بیماری کرونا شده بود. با پایان یافتن این بیماری باز هم شاهد افزایش گردشگر خارجی خواهیم بود.
در حال حاضر روزانه گردشگران داخلی از این منطقه بازدید می‌کنند، اما باید توجه داشته باشیم که وقتی حجم زیادی گردشگر وارد منطقه‌ای با امکانات محدود می‌شوند، مشکلاتی به‌وجود می‌آورد.افضلی به مساحت بیابان لوت اشاره کرد و ادامه داد: این بیابان حدود 175 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد که بیش از 10 درصد مساحت کل کشور را شامل می‌شود. 40 هزار کیلومتر مربع آن در محدوده جغرافیایی استان کرمان است و این دریاچه در عرصه بیابان قرار دارد.
مدیرپایگاه محوطه میراث جهانی کویر لوت شهداد به زیست پرندگان مهاجر در دریاچه لوت نیز اشاره کرد و گفت: پرندگان مهاجر هرساله از سمت سیبری از این منطقه عبور می‌کنند که از دوسال قبل تا کنون با آبگیر شدن دریاچه در این منطقه حضور دارند. متأسفانه به‌علت شوری آب برخی از پرندگان تلف شده‌اند. این جزو اکوسیستم و طبیعت محسوب می‌شود. اما آنچه باعث نگرانی بیشتر است محافظت از این پرندگان مهاجر است که در زمان اقامت خود شکار نشوند. در این رابطه دستگاه قضایی ورود کرده است و با شکارچیان متخلف برخورد قانونی می‌شود.
وی با تأکید بر حفظ و احیای منابع طبیعی افزود: در حال حاضر تیم تحقیقاتی در خصوص حفظ و نگهداری این دریاچه با برگزاری گارگاه‌های تخصصی در حال بررسی هستند. مهم‌ترین عامل حفظ حیات این دریاچه بستگی به میزان بارندگی‌های فصلی و آبگیری این گودال دارد. امیدواریم شاهد تناوب بارندگی و ماندگاری این دریاچه زیبا در دل کویر باشیم.

ساری - فرمانده سپاه کربلای مازندران با اعلام اینکه اطلاعات سپاه در پرونده فساد شهرداری ساری به‌عنوان ضابط قضایی عمل می‌کند، گفت: پرونده شهرداری و شورای شهر ساری در مرحله جمع‌آوری ادله قرار دارد.
به گزارش ایرنا، سردار سیاوش مسلمی در نشست خبری در ساری افزود: جمع آوری اسناد به‌دلیل گستردگی و پراکندگی کاری سخت است در عین حال که بررسی بعضی از مدارک نیاز به کارشناس دارد.
وی با اعلام اینکه پرونده شهرداری و شورای شهر ساری هنوز تکمیل نشده است، گفت: نظر نهایی را بازپرس می‌دهد و سپاه تنها به‌عنوان ضابط قضایی عمل کرده است.
سردار مسلمی توضیح داد: تمامی دستگیری‌های صورت گرفته در پرونده فساد شهرداری ساری با ادله، دلیل و مستند و با نظر شخص بازپرس انجام می‌شود و اطلاعات سپاه به‌عنوان ضابط، بررسی‌ها را انجام داده و افراد دخیل را تحویل بازپرس و دادستان داده و تصمیم به احضار یا دستگیری با آنهاست.
وی افزود: همه مراحل دستگیری زیر نظر بازپرس انجام می‌شود و تمام بازجویی‌های صورت گرفته نیز با حضور شخص بازپرس است.
فرمانده سپاه کربلا در پاسخ به پرسشی پیرامون شبهات مطرح شده درباره دستگیری شهردار ساری، گفت: شهردار ساری پس از یک ماه بازداشت آزاد شد، اما فضاسازی‌های صورت گرفته توسط شخص وی بعد از آزادشدن باعث بازداشت دوباره ایشان به تشخیص دادستان شد. وی اشاره‌ای به زمان آزادی، مدت آزاد بودن و زمان دوباره دستگیری شهردار نکرد.
سردار مسلمی هرگونه سیاسی کاری از سوی سپاه در پرونده دستگیری‌های شهرداری و شورای شهر ساری را رد کرد و گفت: این هجمه‌ها موجب مأیوس شدن اطلاعات سپاه نمی‌شود. این نهاد تا ریشه کنی کامل مفاسد اقتصادی استان و به دور از هرگونه گرایش سیاسی به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد.
وی افزود: اطلاعات سپاه مازندران تا جایی که امکان داشته باشد در حوزه‌های نظارتی که مربوط به سایر ارگان‌های نظارتی است ورود پیدا نمی‌کند، اما جاهایی که نهادهای نظارتی بدرستی و شایستگی کار خود را انجام نمی‌دهند، ناچار به مداخله است. از جمله این موارد پرونده فساد اقتصادی شهرداری و شورای شهر است که بواسطه عدم ورود نهادهای نظارتی مجبور به ورود شدیم.
پرونده شهرداری ساری برای نخستین بار تابستان سال ۹۷ توسط دادستان وقت ساری رسانه‌ای شد ولی آن زمان هنوز عنوان فساد برای آن به کار برده نشده بود. تابستان سال ۹۸ رئیس کل دادگستری مازندران عنوان این پرونده را «فساد و تضییع حقوق عمومی» گذاشت و ابعاد آن را «گسترده» توصیف کرد. این پرونده با دستگیری اعضای شورای اسلامی شهر ساری از اوایل تابستان امسال وارد فاز جدیدی شد به گونه‌ای که تمامی ۹عضو اصلی شورای پنجم ساری تا سوم دی ماه امسال بر سر این پرونده دستگیر شدند.

زهرا کشوری- خبرنگار/ فرش سفیدی از برف زیر پای درختان لخت پارک ملی کیاسر است. درختان لباسی سپید از دانه‌های برف بر تن کرده‌اند. این قاب زیبا در دوربین تله‌ای گروه چکاد ساری، 10 ثانیه لذت بخش و امیدوار کننده از طبیعت ایران را ثبت می‌کند که وجد را به شبکه‌های اجتماعی کاربران ایرانی می‌آورد.
پلنگی وارد کادر می‌شود و توله بازیگوش و چموش به‌دنبال مادر داخل کادر می آید و روی گرده پلنگ مادر می‌پرد. در ثانیه‌های کوتاهی که چشم مخاطب خیره به بازی توله و پلنگ مادر است؛ توله دیگری از پشت یک درخت بیرون می‌آید، توله‌ای با چهره ای دوست داشتنی و چشم‌هایی به شکل قلب. توله‌ها و پلنگ از کادر خارج می‌شوند. اما اثری که روی مخاطب می‌گذارند تا مدت‌ها افکار اجتماعی را به‌خود مشغول می‌کند. فیلم به تکرار در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود.
 یکی از کاربران می‌نویسد:«پلنگ مازندران یک ترانه و رقص نیست، بلکه جانی است که نفس می‌کشد و زندگی می‌کند!»
کاربری دیگری توئیت می‌کند:«دست مریزاد به محیط بانان پارک ملی کیاسر در مازندران که از چنین زیستگاه ارزشمندی برای پلنگ‌ها، مرال‌ها و... حفاظت می‌کنند.» یک نفر هم می‌نویسد:«بچه پلنگ هم مثل میلیون‌ها بچه دیگر می‌خواد با مادرش بازی کنه و از هیجان بازی لذت ببره! همه ما هریک به نوعی در تخریب طبیعت و انقراض نسل صدها هزار گونه گیاهی و جانوری مسئولیم، همه باید جبران مافات کنیم!»
پارک ملی کیاسر منطقه‌ای کوهستانی در البرز مرکزی و در مازندران است. کیاسر محل زیست گونه‌های جانوری مهمی چون مرال، شوکا، پلنگ، خرس قهوه‌ای، گراز، شغال، روباه معمولی، گربه جنگلی، گربه وحشی، راسو، سمور سنگی، تشی، کرکس، سارگپه جنگلی، کبوتر جنگلی، کبک، کوکو و هدهد است. وجود تنوع زیستی بالا، جنگل‌های کم‌نظیر و کمتر دست خورده هیرکانی، گونه‌های با ارزش شوکا و مرال نشان از غنای این منطقه دارد.
 گربه سان‌های ایران شامل پلنگ، یوزپلنگ، شیر و ببر است. شیر و ببر منقرض شده‌اند. حال یوزپلنگ‌های خوب نیست و در آستانه انقراض قرار دارند. زندگی در دشت و تپه ماهورها دسترسی به زیستگاه یوزپلنگ‌ها را آسان کرده است. عبور جاده تصادف را به جان آنها انداخته و معدنکاوان آرامش را از آنها گرفته‌اند. اما پلنگ‌ها در کوهستان و ارتفاعات زندگی می‌کنند، همین هم به بقای آنها کمک کرده است. البته به معنای آن نیست که پلنگ‌ها در ایران کشته نمی‌شوند.
 آبان ماه سال‌جاری بود که اهالی روستای بند بن در پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهاردانگه کیاسر یک قلاده پلنگ را یافتند  که زمینگیر شده و قادر به حرکت نبود. ماده پلنگ 5 ساله هیچ اثری از ضرب و جرح عمدی ناشی از مداخله انسانی نظیر اصابت گلوله یا صدمات ناشی از تله با خود نداشت. نتایج مطالعات اما تلخ‌تر از این حرف‌ها بود.
دامپزشک اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران علت مرگ پلنگ در کیاسر را مسمومیت حاد توسط قرص برنج اعلام کرد. در نهایت هم پلنگ مرد. احتمال می‌رود که بومی‌ها برای جلوگیری از نزدیک شدن پلنگ به گله هایشان، حیوان را با قرص برنج مسموم کرده باشند. مسمومیت توسط دامداران یکی از علل مرگ پلنگ و یوزپلنگ‌هاست.