زهره توکلی
خبرنگار
مقبرة الشعرای تبریز مجمع خاموش سرآمدان دنیای سخن است؛ جایی که 400 شاعر نام آور از دوره‌های مختلف تاریخی در کنار هم آرمیده‌اند. جایی که افتخار به زبان و ادبیات را زیر نام «ایران» در دل هر بازدید کننده‌ای بر می‌انگیزد. از استاد محمد حسین شهریار، میرزا طاهر خوشنویس، همام تبریزی، ثقة الاسلام تا اسدی طوسی و خاقانی شروانی و... همه در اینجا همایشی احترام انگیز و ابدی را برگزار کرده‌اند. طبیعی است انتظار داشته باشیم برای چنین فخر آورانی بنایی فاخر و در تناسب جایگاه آنها ساخته شده باشد. این انتظار اما 10 سال است که هر بازدید کننده‌ای را ناامید کرده است. یک دهه پیش مسئولان شهری و فرهنگی تبریز به این تصمیم رسیدند که مقبرة الشعرا به دلیل آسیب دیدگی‌های حاصل از گذشت زمان و حوادث مختلف باید ترمیم شود. بخشی از این طرح که 10 سال پیش نگاشته شد همچنان روی کاغذ مانده و بخش دیگر در چهره دیوارها و بناهایی جلوه نموده که نیمه کاره رها شده‌اند و همچنان در حال احداث است. وقتی دلیل را پرس و جو می‌کنیم به پاسخ های متفاوت می‌رسیم از کافی نبودن اعتبارمالی تا اشتباه بودن طرح‌های ترمیم و توسعه مجموعه.
معاون میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی در این باره به «ایران» می‌گوید: توسعه مقبرة الشعرا به مصوبات سال‌های دهه 70 که توسط استانداری استان آذربایجان شرقی صورت گرفته، مربوط می‌شود. پس از آن و بر اساس همین مصوبات و تصمیمات، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان متولی امر، به تهیه نقشه‌ها و طرح‌هایی برای توسعه در دهه 80 کرده و نسبت به شروع عملیات اجرایی اقدام می‌کند اما از آنجا که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، ارگان اجرایی نبود، عملیات اجرایی از نیمه دوم دهه 80 به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی واگذار شد.
علیرضا قوچی ادامه داد: پس از خاکبرداری محوطه اطراف بنای یادمان به دلایلی مانند عدم تخصیص اعتبار، مشکلات مدیریتی و... پروژه طرح توسعه مقبرة الشعرای تبریز تا سال ۹۲ معلق و بلاتکلیف ماند. در این سال و طی جلسه‌ای که با حضور اعضای هیأت امنای مقبرة الشعرا صورت گرفت، ادامه اجرای عملیات طرح توسعه این مقبره تاریخی به شهرداری تبریز واگذار شد.
وی اضافه کرد: طرح توسعه مقبرة الشعرای تبریز پس از مراحل انتقال مدیریت و مالکیت مجموعه به شهرداری در شهریور ماه سال۹۳ و همزمان با روز شعرو ادب یعنی «زادروز استاد شهریار»، با ارائه نقشه‌های تهیه شده برای اجرای طرح که توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه شده بود به‌صورت رسمی به شهرداری منطقه۱۰ تبریز واگذار و این نهاد عهده دار مسئولیت اجرایی این طرح شد.
قوچی در خصوص علت طولانی شدن این طرح پس از واگذاری طرح به شهرداری گفت: به‌دلیل نقصی که در نقشه‌های اجرایی وجود داشت، پس از اجرای دیوارهای حائل پیش ساخته، برای جلوگیری از خطرات گودبرداری‌های قبلی، عملیات اجرایی بار دیگر متوقف شد. در نهایت در تیرماه سال۹۴ این طرح مورد بازبینی قرار گرفت و عملیات اجرایی آن با پیشرفت نسبی تا ابتدای سال ۹۵ ادامه یافت اما در مرحله بعدی مسئولیت اجرای این طرح از شهرداری منطقه ۱۰ تبریز به سازمان عمران شهرداری تبریز واگذار شد. وی با بیان اینکه از سال ۹۵ تاکنون مدیریت و مسئولیت پیگیری و پیشبرد پروژه در اختیار شرکت عمران بوده که به کندی در حال انجام است، اظهار داشت: بر اساس آخرین تصمیمات، هیأت امنای مجموعه مقبرة الشعرای تبریز، معاون فرهنگی امور عمرانی استانداری، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیرکل میراث فرهنگی و شهرداری تبریز برای پیشبرد این پروژه همکاری می‌کنند.
مجریان طرح اعلام کرده بودند که تا مرداد ماه امسال ورودی این مقبره از سمت خیابان عارف و صفحه شمالی برای حضور گردشگران باز می‌شود. معاون میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی در این خصوص اظهار داشت: در شهریور ماه سال‌جاری عملیات اجرایی صفحه شمالی این مقبره به اتمام رسید به طوری که مراسم بزرگداشت روز شعر و ادب نیز در همین محوطه برگزار شد اما به علت عدم تکمیل عملیات روشنایی، ورودی‌ها و وقوع خطرات احتمالی ناشی از آن، امکان بهره‌برداری و استفاده گردشگران و... از این محوطه وجود ندارد. وی درباره وضعیت مرمت کل سقف و محوطه‌سازی این مقبره که قرار بوده شهرداری آن را انجام دهد همچنین آسیب شناسی و آسیب زدایی این طرح نیز که مقرر شده بود توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شود، گفت: بخشی از عملیات مرمت نما و عایق‌بندی رطوبتی بنای یادمان (المان) مقبرة الشعرا در سال‌های دهه ۸۰ با طرح نظارت دانشگاه هنر اسلامی انجام شده و طبق آخرین تصمیمات و تقسیم‌بندی وظایف که مرمت ساختمان یادمان به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شده است، موضوع از سال‌جاری با انتخاب مشاور توسط این نهاد در حال پیگیری و انجام است.
قوچی ادامه داد: بر اساس مصوبات، طراحی و اجرای طرح توسعه مقبرة الشعرا و همچنین طرح نظر سرخاب در (قبرستان تاریخی سرخاب) به‌دلیل ارتباط کالبدی و موضوعی به پروژه توسعه مقبرة الشعرا به شهرداری محول شده است. البته با توجه اینکه این بنا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، تأیید و تصویب طرح مرمت و پروانه مرمت قبل از شروع عملیات اجرایی، توسط اداره کل میراث فرهنگی ضرورت دارد.
برخی علت طولانی شدن این پروژه را انجام طراحی و گودبرداری‌های اشتباهی در این مجموعه عنوان کرده‌اند که معاون میراث فرهنگی آذربایجان شرقی در این باره نیز با اشاره به عدم تطابق طرح اولیه با وضع موجود و کاستی‌های طرح، اظهار داشت: گودبرداری اولیه طبق طرح اولیه انجام شده بود که فارغ از مشکلات اجرایی و هزینه‌های طرح اجرا شده، خاکبرداری صورت گرفته به‌دلیل اینکه در وسعت و حجم و عمق بالایی انجام شده بود لایه‌های تاریخی محوطه فرهنگی و تاریخی گورستان سرخاب را مخدوش کرده و این گودبرداری مورد تأیید اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی نبوده است.
امید است طرح توسعه مقبرة الشعرای تبریز که سال هاست به دلایل مختلف به کندی و با حرکت لاک پشتی در حال انجام است بزودی و با همکاری ارگان‌های مشارکت کننده این طرح به اتمام برسد تا این مکان تاریخی و فرهنگی همانند گذشته پذیرای خیل عظیم گردشگران آثارتاریخی و فرهنگ دوستان از سراسر کشور باشد.


نیم نگاه

معاون میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی: به دلیل نقصی که در نقشه های اجرایی وجود داشت، پس از اجرای دیوارهای حائل پیش ساخته، برای جلوگیری از خطرات گودبرداری های قبلی، عملیات اجرایی بار دیگر متوقف شد. در نهایت در تیرماه سال۹۴ این طرح مورد بازبینی قرار گرفت و عملیات اجرایی آن با پیشرفت نسبی تا ابتدای سال ۹۵ ادامه یافت اما در مرحله بعدی مسئولیت اجرای این طرح از شهرداری منطقه ۱۰ تبریز به سازمان عمران شهرداری تبریز واگذار شد

استاندار البرز: کرج گنجایش جمعیت بیشتری ندارد

کرج - استاندار البرز گفت: کلانشهر کرج دیگر گنجایش جمعیت بیشتری نداشته و اراضی این منطقه از جمعیت و ساخت و ساز اشباع شده است.
عزیزالله شهبازی افزود: با توجه به وضعیت جمعیتی کرج، درصدد ایجاد زیرساخت‌های لازم همچون درمانی و آموزشی و ورزشی برای ماندگاری مردم در سکونتگاه‌های خود در سایر شهرستان‌های استان هستیم.
وی ضمن تأکید بر اینکه اجازه ساخت‌و‌ساز غیر‌مجاز نباید داده شود، افزود: حوزه سرزمینی معین بوده و باید اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز به عمل آید. شهبازی گفت: بر همین اساس از ابتدای حضورم در البرز به موضوع عدم کسب درآمد از کمیسیون‌های ماده ۱۰۰ و ماده پنج ورود کردم و اکنون شهرداری‌های استان بودجه خود را بر مبنای درآمدهای حاصل از این امر نمی‌بندند. شهبازی افزود: ارزش زمین در این استان به دلیل آب و هوای مطلوب، همجواری با پایتخت و عواملی دیگر، بسیار بالا بوده و در همین راستا حفاظت از این اراضی و حفظ هویت باغات و کشاورزی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کرج که در دهه ۵۰ جمعیت آن به کمتر از ۱۰۰ هزار نفر می‌رسید اکنون به واسطه مهاجرت‌های بی‌رویه این جمعیت به بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسیده و توسط ۱۰ منطقه شهرداری خدمات‌دهی می‌شود.

یک مجموعه سنگ‌ نگاره جدید در استان مرکزی کشف شد

خمین - رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی محلات از کشف یک مجموعه سنگ‌نگاره جدید در شهر نیم‌ور این شهرستان خبر داد.
به‌گزارش روابط عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، «مهدی لعل بار» گفت: با تلاش دوستداران تاریخ و فرهنگ شهر نیم‌ور تعداد دیگری سنگ‌نگاره در کوه‌های جنوب و جنوب غرب نیم‌ور یافت شده است. این مجموعه نویافته شامل تعدادی نقش کنده روی صخره‌هاست و به لحاظ باستان‌شناسی و تاریخی حائز اهمیت فراوان است. ‌رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان محلات اضافه کرد: تعداد این نقاشی‌ها بیش از ۶ مورد است و اندازه این نقوش از دو تا ۱۷ سانتیمتر متفاوت است و به‌صورت پراکنده در یک مجموعه منسجم و یک محیط فرهنگی- تاریخی قرار دارند. لعل بار گفت: کارشناسان قدمت این نگاره‌های صخره‌ای نویافته را متعلق به هزاره دوم تا نهم قبل از میلاد می‌دانند.
وی اظهار داشت: نقش‌های این مجموعه نویافته در اطراف شهر نیم ور نقوش حیوانی و اکثر آنها نقوش بزکوهی است که از دیدگاه تاریخ هنر و باستان‌شناسی حاوی اطلاعات ارزشمندی برای پژوهشگران این عرصه خواهد بود.
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان محلات افزود: نقش بزکوهی به مضمون آبخواهی، زایندگی، برکت و محافظت است که در نمادشناسی جهانی هم مضمونی شبیه  نماد شناسی ایران  وجود دارد زیرا اغلب آنها در کنار رودخانه که گذر آب بوده قرار دارد.