گروه سیاسی/ «رفع تحریم‌ها»؛ این محور اصلی مذاکراتی است که قرار است از هشتم آذر ماه شروع ‌‎شود. دیپلمات‌های ایرانی به صراحت این را در حرف‌ها و گفته‌های خود تکرار می‌کنند. به‌عنوان نمونه علی باقری در همین خصوص به فیگارو گفته است: «اولویت اساسی ایران این است که موضوع لغو تحریم‌های غیر قانونی باید محور اصلی گفت‌وگوها در دور جدید باشد.» این مسأله بخوبی نشان‌دهنده رویکرد جدید ایران در قبال مذاکرات پیش رواست.
اما اهمیت یافتن این محور اصلی برای مذاکرات چیست؟ یکی از علل اصلی شکست‌های پی‌درپی مذاکرات وین در دولت قبل را می‌توان در نداشتن دیدگاه مشترک به هدف مذاکرات دید. مسأله‌ای که البته با سردرگمی تیم مذاکره‌کننده وقت ایران مشکلات را بیشتر کرده بود. به همین سبب بارها در میانه مذاکرات مباحثی همچون لزوم عقب نشینی ایران در مسائل منطقه‌ای و موشکی نیز به چشم می‌خورد. غریب‌آبادی سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی که در مذاکرات وین حضور داشت بعدها فاش کرد که غربی‌ها به‌دنبال گنجاندن مسائل غیرهسته‌ای در مذاکرات ناکام وین بودند. وی گفته بود: «در وین، امریکا و غربی‌ها به‌دنبال اهداف خاص خود بودند. این موضوع نشان داد که آنها همچنان به تفاهم هسته‌ای به‌عنوان پلی برای ورود به سایر موضوعات غیرمرتبط مانند مسائل منطقه‌ای و موشکی نگاه می‌کنند. این سری، حتی فراتر رفتند و اصرار کردند که خواسته‌شان به‌نوعی در متن گنجانده شود. هدفشان این است که از این طریق بلافاصله بعد‌از هر تفاهمی، سراغ این موضوعات بیایند و آن را جزئی لاینفک از تفاهم هسته‌ای تلقی و زمینه را برای مداخلات خود در این حوزه‌ها فراهم کنند و هرکجا هم که به اهداف خود نرسیدند، ایران را مقصر معرفی‌کرده و زمینه را برای اعمال فشار به بهانه‌های دیگر بر ایران فراهم کنند.»
اما سکانداران جدید دستگاه سیاست خارجی کشورمان تلاش دارند با رایزنی‌های گسترده با مقامات کشورهای 1+4 این فهم مشترک را تثبیت کنند. تماس‌های تلفنی امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان و سفرهای علی باقری معاون سیاسی این وزارتخانه و مسئول تیم مذاکرات جدید به فرانسه، آلمان، انگلیس و اسپانیا نیز در همین راستا قابل ارزیابی است. دیپلمات‌های ایرانی تلاش دارند در مرحله اول خروج یکجانبه و غیرقانونی امریکا از توافق 2015 را به‌عنوان اصلی‌ترین عامل سست شدن و سپس نابودی این توافقنامه معرفی کنند. با محکم شدن این گزاره می‌توان امید داشت خواسته‌های ایران که رفع همه تحریم‌هاست بتواند در مسیر مذاکرات به نتیجه برسد و سایر کشورها ملزم به همکاری با ایران جهت برخورد با ناقض اصلی برجام شوند.
جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشوری که بر اساس 16 گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبندی کاملی به توافق داشته است اکنون با بدعهدی امریکا در موضع طلبکار، حقوق را پیگیری می‌کند. این مسأله در سایه افزایش قدرت غنی‌سازی کشورمان و دستیابی به بیش از 25 کیلوگرم اورانیوم 60درصد و 210کیلوگرم اورانیوم 20 درصد و همچنین محدود کردن اختیارات برجامی آژانس در کشورمان وزن بیشتری گرفته است تا جایی‌که بارها کشورهای اروپایی و آژانس خروج ایران از این وضعیت انفعالی را مورد هجمه قرار ‌داده و ناراحتی خود را ابراز داشته‌اند. حرکت به سمت دیپلماسی رو به‌جلو و کنار گذاشتن راهبرد صبر استراتژیک که نتوانست غرب را ملزم به احترام گذاشتن به حقوق ایران کند عملاً توپ را در زمین طرف مقابل انداخته است؛ اکنون آنها هستند که باید برای وضعیت پیش آمده پاسخی عملی و عینی داشته باشند.
دولت سیزدهم با همین پشتوانه قوی و شکست کارزار فشار حداکثری در موضعی جدید قرار گرفته و ابتکار عمل را در دست دارد. از این‌رو تاریخ و زمان مذاکرات را مشخص کرده و تلاش دارد توافق مطلوب از منظر خود را به کرسی بنشاند. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان هفته گذشته در همین خصوص اعلام کرد که ایران آماده حصول یک توافق خوب است. امیرعبداللهیان در توئیتر خود نوشت: «این روزها دکتر باقری گفت‌و‌گوهای موفقی را در اروپا دنبال می‌کند. ما در میز مذاکرات وین آماده نیل به توافق خوب هستیم. بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات یک اصل مهم و راهگشاست»
اما این «توافق خوب» چه ویژگی‌هایی دارد؟
1.در مذاکرات جدید نه تنها جمهوری اسلامی ایران اجازه گفت‌وگو پیرامون مسائل موشکی و منطقه‌ای خود را نخواهد داد که حتی گفت‌وگوی هسته‌ای هم نخواهد داشت. ایران که خواستار عمل کردن طرف مقابل به تعهدات سال 2015 است، به مسائل هسته‌ای ورود مجدد نخواهد کرد و این‌گونه دست غربی‌ها را در وارد کردن مسائل جدید به مذاکرات خواهد بست. علی باقری که چند روز قبل در دیدار با مدیرکل وزارت امور خارجه فرانسه مذاکره هسته‌ای را رد کرده بود اکنون در مصاحبه با گاردین هر گونه مذاکره در خصوص مسائل دفاعی را رد کرد و گفت: «برجام، دارای چهارچوب روشنی است و سایر مسائل به آن مربوط نیستند. ما بر سر قابلیت‌های دفاعی یا امنیت‌مان مذاکره نخواهیم کرد.»
2. امریکا به‌عنوان ناقض توافقنامه در جایگاه متهم و حتی بیرون از گفت‌وگوها قرار دارد. دولت امریکا باید ضمن ابراز پشیمانی به جبران اشتباهات گذشته و پرداخت غرامت، خسارت و هزینه عدم النفع ایران را بپردازد و اعتمادسازی لازم را انجام دهد. این اتفاق تاکنون رخ نداده و حتی جوبایدن رئیس‌جمهوری امریکا با تمدید فرمان اجرایی برقراری وضعیت اضطراری ملی در مورد ایران نشان داده که قصدی برای اعتمادسازی هم ندارد.
3. امریکا ضمن اعتمادسازی باید دست از تقسیم‌بندی تحریم‌ها برداشته و با رفع همه تحریم‌ها، تحریم‌های وضع شده در دولت اوباما و ترامپ را لغو کرده و اراده جدی خود برای جبران گذشته را نشان دهد. باقری در این مورد می‌گوید: «هدف اصلی ما رفع تحریم‌های قانونی است که آنها با نقض قطعنامه‌های سازمان ملل به‌ملت ایران تحمیل کرده‌اند. هرتحریم در نقض برجام که توسط رئیس‌جمهوری اوباما یا رئیس‌جمهوری ترامپ وضع شده باید رفع شوند.»
4. رفع واقعی تحریم‌ها نیاز به راستی‌آزمایی و گذشت زمان برای اثبات پذیر شدن دارد. از آنجایی که ایران یکبار با انجام تعهدات خود در گام اول متضرر شده و امریکا به تعهدات خود پایبند نبوده، ایران باید فرصت لازم برای راستی‌آزمایی داشته باشد و با خرید و فروش نفت و انتقال ارز به داخل کشور از اقدامات امریکا اطمینان حاصل کند. ایران برای شکل‌گیری بی‌طرفانه این کار نظارت یک گروه بی‌طرف برای راستی آزمایی را هم می‌تواند قبول داشته باشد. معاون سیاسی وزارت امور خارجه در این مورد معتقد است هر مذاکره‌ و توافقی برای ایران مطلوب نیست: «ما به راستی‌آزمایی نیاز داریم و این موضوع، یکی از مسائلی است که هنوز نهایی‌نشده باقی مانده است. فقط کافی نیست که خودکار روی توافق به گردش درآید.»
5. امریکایی‌ها باید متعهد شوند که خروج دوباره از توافق را انجام نخواهند داد. از آنجایی که این بازیگر نقش مخربی در توافقنامه‌های بین‌المللی داشته است امکان استفاده نابجا از مکانیزم ماشه را هم دارد و می‌تواند این‌بار از فرصت حضور در توافقنامه به شکل موذیانه‌تری استفاده کند. امیرعبداللهیان به‌صورت صریح در این خصوص گفته است: «اقدامات و قانون‌شکنی‌های امریکا از جمله تحریم‌های تازه این کشور ارائه تضمین‌های عینی از سوی امریکا را به یک ضرورت غیرقابل چشم‌پوشی تبدیل کرده است»
روی میز قرار گرفتن خواسته‌های مشروع ایران و ترمینولوژی مواضع دولتمردان سیزدهم در خصوص مذاکرات نشان‌دهنده تغییرات جدی در رویکرد به پرونده توافق هسته‌ای کشورمان است. دولتمردان با استفاده از واژه‌های «شروع مذاکرات»، «مذاکرات نتیجه‌محور»، «مذاکره برای رفع تحریم» و «لزوم تضمین دادن امریکا» به‌جای «ادامه مذاکرات» و «مذاکره برای احیای برجام» تغییر رویکرد مذاکرات را نشان داده‌اند.

علی باقری، مسئول پیگیری مذاکرات لغو تحریم‌ها در حالی سفرهای خود به سه کشور اروپایی عضو توافق هسته‌ای را مثبت ارزیابی کرد که واشنگتن در آستانه آغاز مذاکرات ایران و 1+4 همچنان کارشکنی می‌کند. به گزارش «ایران»، باقری پس از سفر اروپایی خود در توئیتی یادآور شد که در‌ جریان سفر به فرانسه، آلمان، انگلیس و اسپانیا گفت‌و‌گوهای جدی و سازنده‌ای در‌ مورد موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله مذاکرات پیش رو انجام داده است. او لغو مؤثر تحریم‌های غیرقانونی و اهمیت تضمین به عدم‌‌ تکرار را از مهم‌ترین موضوعاتی عنوان کرد که در این دیدارها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. مقصد پایانی سفر باقری اسپانیا بود که در جریان حضور در این کشور با «انریکا مورا»، هماهنگ کننده اروپایی برجام هم دیدار و گفت‌وگو کرد. رایزنی‌های مقدماتی این مقام دیپلماتیک کشورمان در پایتخت‌های اروپایی در حالی صورت گرفته است که قرار است ایران و 1+4  هشتم آذرماه در وین دیدار و به گفت‌وگو بنشینند؛ اما همزمان با تلاش‌ها برای انجام این مذاکرات، «جو بایدن»، رئیس جمهوری امریکا که ادعا می کند دولتش آماده بازگشت به برجام است، در یادداشتی وزارت خارجه کشورش را مخاطب دستوری قرار داد که خواهان کاسته شدن از امکان محدود شدن فروش نفت ایران است. به گزارش رویترز، «بایدن» با این ادعا که به اندازه کافی عرضه نفت وجود دارد تا دیگر کشورها خرید نفت از ایران را کاهش دهند، در یادداشت خود به وزارت خارجه امریکا گفت: «مطابق با تصمیمات قبلی، عرضه کافی نفت و فرآورده‌های نفتی از کشورهایی به غیر از ایران وجود دارد تا امکان کاهش حجم نفت و فرآورده‌های نفتی خریداری شده از ایران یا از طریق مؤسسات مالی خارجی فراهم شود.» این توصیه او به دولتش برای کاهش دادن امکان فروش نفت ایران در حالی مطرح شده است که تحریم نفت و فرآورده‌های پتروشیمی ایران در فهرست تحریم‌هایی قرار دارد که بر اساس توافق هسته‌ای لغو شده بود اما خروج یکجانبه دولت سابق امریکا از این توافق عملاً منجر به بازگشت این تحریم‌ها شد و در شرایط کنونی که واشنگتن مدعی آمادگی برای تغییر وضعیت و اجرای تعهدات برجامی است، به پیرو چون و چرای همان تحریم‌هایی تبدیل شده است که اساساً نباید اجرا کند. این همان تحریم‌هایی است که «سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه در جدیدترین موضعگیری‌اش خواستار لغو آنها شده است. او در سخنانی تصریح کرد که مسکو در نشست روز 29 نوامبر (8 آذر) خواستار اجرای کامل توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌های ایران خواهد شد.
طرح محدودیت مبادلات تسلیحاتی با ایران
علاوه بر توصیه رئیس جمهوری امریکا به وزارت خارجه این کشور برای مهیا کردن شرایطی جهت محدود کردن فروش نفت ایران شمار ی از قانونگذاران امریکایی هم برای کارشکنی در اجرای یکی دیگر از تعهدات برجام اقدام کردند.
 در همین راستا،‌«دان بیکن» و «جو ویلسون» دو عضو مجلس نمایندگان امریکا طرحی موسوم به «قانون جلوگیری از مبادلات تسلیحاتی ایران» ارائه کرده‌اند که هدف آن تحریم هرگونه خرید و فروش تسلیحات با ایران است. به گزارش ایسنا، این قانونگذاران امریکایی که هر دو عضو کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان هستند در طرح خود از دولت خواسته‌اند علیه هر شخص یا نهادی که در مبادلات خرید و فروش تسلیحات متعارف با ایران مشارکت دارد، تحریم وضع کند.
«دان بیکن» در بیانیه‌ای ضمن اعلام این خبر مدعی شد که انتقال تسلیحات متعارف به ایران امنیت ملی امریکا و متحدانش در منطقه، از جمله اسرائیل، امارات متحده عربی، اردن، مصر، عربستان سعودی و سایرین را تهدید می‌کند. این در حالی است که طبق قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل که در تأیید برجام صادر شد و به تصویب شورای امنیت رسیده است، قطعنامه‌های مرتبط با ممنوعیت‌ مبادلات تسلیحاتی با ایران در شورای امنیت لغو شده است و ایران می‌تواند با هر کشوری مبادله تجاری تسلیحات داشته باشد. طبق مفاد برجام در اکتبر ٢٠٢٠ این محدودیت‌ها که از سال ٢٠٠٧ علیه ایران وضع شده بود، به‌طور مؤثر لغو شد.

«فیصل بن فرحان»، وزیر امور خارجه عربستان اعلام کرد با وجود اینکه تهران و ریاض در مذاکرات اخیر خود به نتیجه ملموسی نرسیده‌اند اما این مذاکرات به اندازه‌ای پیشرفت داشته است که طرفین را به ادامه این گفت‌وگوها ترغیب کند. به گزارش «ایران»، وزیر خارجه سعودی در گفت‌وگویی که با «شبکه فرانس 24» داشت، فضای مذاکراتی دو کشور را شفاف و صریح توصیف کرد و در عین حال کشورش را متعهد به انجام این گفت‌وگوها دانست. گفت‌وگوهایی که به باور او می‌تواند سبب ساز رفع نگرانی ریاض درباره برخی موضوعات منطقه‌ای شده و در نهایت موجب عادی‌سازی رابطه با ایران شود. «فیصل بن فرحان» در این رابطه می‌‌گوید: «ایران و عربستان منافع مشترکی در رسیدن به یک توافق دوجانبه دارند و رسیدن به این توافق منوط به برطرف شدن نگرانی‌های جاری است.» او درباره احتمال برگزاری دور جدید مذاکرات هم این طور پاسخ داد: «این موضوع برنامه‌ریزی نشده است اما ما آماده برگزاری آن هستیم.» وزیر امور خارجه عربستان همچنین درباره احتمال بازگشایی کنسولگری‌های دو کشور هم از اعلام امادگی کشورش در این رابطه خبر داد و افزود: «قطعاً ما آماده‌ایم. موضوع بازگشایی کنسولگری‌ها می‌تواند روی دهد، اما هنوز هیچ تصمیمی در این رابطه گرفته نشده است.» با پیچیده شدن‌تر مسائل پیش آمده میان تهران و ریاض در سال‌های گذشته و تلاش‌های بین‌المللی برای میانجیگری و طرح مواضعی در راستای کاستن از تنش‌های موجود، به نظر می‌‌رسد مقام‌های سعودی در ماه‌های اخیر آمادگی بیشتری برای استقبال از این تلاش‌های میانجیگرانه و اعتنا به روش‌های مبتنی بر تنش‌زدایی و اجتناب از بحران‌آفرینی از خود نشان داده‌اند. در پی همین تغییرات بود که بغداد نیز تلاش خود را برای آغاز مذاکره میان ایران و عربستان دنبال کرد که در نهایت به برگزاری چهار نشست میان مقام‌های دو کشور در سطوح مختلف دیپلماتیک و امنیتی در ماه‌های گذشته انجامید. این در حالی است که تحولات جاری منطقه از جمله تجدید نظر امریکا در روند همپیمانی پرفراز و فرودش با ریاض در تمایل مقام‌های سعودی به آغاز مذاکره با تهران جهت چالش‌های منطقه‌ای‌شان نمودار شده است. این تمایل هم متعاقب پیشنهاد ایران برای گفت وگو و تغییر در مناسبات منطقه‌ای مطرح شده که راهکاری برای برون رفت منطقه از وضعیتی را پیشنهاد می‌‌کند و اصطکاک‌های درونی مانع از رشد و توسعه آن شده و بستری برای ترکتازی برخی بازیگران منطقه‌ای فراهم آورده است. این تنها وزیر خارجه عربستان نبود که بر گفت وگو با تهران برای کاستن از اختلافات تأکید دارد چراکه  «ایمن الصفدی»، وزیر خارجه اردن هم در گفت‌وگویی با شبکه فرانس ۲۴ درباره ایران گفت: «ما خواهان روابط منطقه‌ای مبتنی بر حسن همجواری و عدم دخالت در امور داخلی هستیم و بسیاری از مسائل باید در این خصوص مورد بررسی قرار گیرد». او تأکید کرد که «همه کشورهای عربی در منطقه خواهان روابط خوب با ایران هستند اما تحقق این امر مستلزم وجود روابط شفاف و مبتنی بر اصل احترام به همسایگان و دخالت نکردن در امور داخلی است».

تعجب مدیر کل آژانس از عدم دعوت به تهران

  خبر اول اینکه، «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عدم دعوت از او برای سفر به ایران را تعجب برانگیز خواند. به‌گزارش فارس، «گروسی» در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فرانسه مدعی شده آژانس هیچ تماسی با دولت جدید ایران برای گفت‌وگو درباره برخی مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران نداشته و این مسأله را حیرت‌انگیز توصیف کرده است.
خبرگزاری فرانسه نوشته مدیرکل آژانس انتظار داشته قبل از نشست آتی شورای حکام آژانس که از 22 نوامبر (1 آذرماه) آغاز می‌شود به ایران سفر کرده و با مقام‌های ایران دیدار کند.

حمایت 4 وزیر سابق آموزش‌ و پرورش از وزیر پیشنهادی

  خبر دیگر اینکه، فارس گزارش داد که حسین مظفر، علی‌احمدی، بطحایی و فرشیدی وزرای سابق آموزش‌‌ و پرورش در نامه‌ای مشترک به نمایندگان مجلس نوشتند: درخواست داریم که در صورت صلاحدید و پس‌ از ارزیابی توانمندی‌ها و برنامه‌های فیاضی، به ایشان فرصت بدهید تا در سمت وزیر آموزش ‌و پرورش با مدیریتی جهادی ایفای مسئولیت کند.

اختلاف کارگزارانی‌ها «سازندگی» را به تعطیلی کشاند

  دست آخر اینکه،خبرگزاری مهر گزارش کرد که پس از برگزاری جلسه شورای مرکزی و تعیین مرعشی به عنوان دبیرکل جدید حزب کارگزاران، روزنامه سازندگی بر روی «دکه‌های روزنامه فروشی» قرار نگرفت. غلامحسین کرباسچی دبیرکل پیشین که محوریت فعالیت‌های رسانه‌ای گروه هم‌میهن را نیز برعهده دارد در صفحه شخصی خود اعلام کرد: استعفای سردبیر، عدم همراهی و احیاناً مخالفت ارکان حزب با انتشار روزنامه، عدم وجود کاغذ و بدهی سنگین باعث شد تا روزنامه دیگر منتشر نشود.

ادامه از صفحه اول
در 14 خرداد 1397 خبرگزاری فرانسه از تصمیم شرکت پژو - سیتروئن برای خروج از ایران خبر داد؛ گروه پژو سیتروئن در بیانیه‌ای تصریح کرد که فرایند تعلیق فعالیت‌های مربوط به سرمایه‌گذاری‌های مشترک خود در ایران را آغاز کرده و برای احترام به قانون تحریم‌های امریکا بر ضد تهران تا ششم اوت (پانزدهم مرداد ماه سال‌جاری) ایران را ترک می‌کند.
در مقابل این حجم گسترده از خروج شرکت‌های اروپایی از ایران، مقامات اروپا به جای حمایت و تقابل عملی با امریکا به دلیل خروج غیرقانونی از برجام، از عدم توانایی خود در مقابل تحریم‌های امریکا گفتند. در همین راستا وزیر اقتصاد آلمان در 21 اردیبهشت 1397 ماه اعلام کرد که: «نمی‌توانیم از شرکت‌ها در برابر تحریم‌های امریکا محافظت کنیم.»وی دلیل عدم توانایی برای حمایت از شرکت‌های اروپایی را عدم وجود امکان حقوقی عنوان کرد و افزود: «ما آماده‌ایم با همه شرکت‌های مربوطه در این باره صحبت کنیم که چگونه می‌توانیم عواقب منفی این اقدام امریکا را حتی‌الامکان محدود کنیم».
فرصت اروپا برای جبران گذشته
با بازخوانی مناسبات بین ایران و اروپا مشخص شد که اروپا در حوزه سیاسی و اقتصادی استقلال و اراده لازم را برای تأمین منافع ایران نداشته و به دلیل قبلاً بیان شده دیگر اعتباری نیز در بین مردم و دولت ایران ندارد. برای همین اگر اروپایی‌ها بخواهند نقش مؤثری در مذاکرات داشته باشند، باید بسیار تلاش کنند.
دولت سیزدهم با توجه به همین واقعیات بوده که سیاست خود را عدم گره زدن اقتصاد و سفره مردم به مذاکرات اعلام کرد و در این مسیر به دنبال تحقق اقتصاد مقاومتی است، در نتیجه تجربه گذشته را که با امید کاذب بخواهد معطل کشورهای اروپایی شود، تکرار نخواهد کرد. حال این اروپا است که برای احیای اعتبار از دست رفته‌اش باید سخت تلاش کند.
کشورهای اروپایی باید این مسأله را بخوبی درک کنند که تجربه گذشته در اجرای توافق هسته‌‌ای با دقت از سوی دولت سیزدهم بررسی شده است و دیگر خطای امید بستن به وعده‌های غیرواقعی آنها را تکرار نمی‌کند.
اروپا به منظور نشان دادن جدیت خود در پیشرفت مذاکرات و همچنین احیای اعتبار خود نزد مردم ایران، باید با فاصله گرفتن از نقشی که ایالات متحده برای اروپا در نظر گرفته است، مسئولیت و لزوم هزینه دادن برای انجام تعهدات را بپذیرد. مواجهه فعالانه با تحریم‌های امریکا موضوعی است که برای اروپا از نظر استقلال اقتصادی و آینده سیاسی خودشان نیز اهمیت دارد.