گروه اقتصادی/ گروه فرآورده‌های نفتی با ارزش بازاری 407 هزار میلیارد تومانی  حدود 7 درصد از کل ارزش بازار سهام را پوشش می‌دهد و از این نظر یکی از صنایع تأثیرگذار در این بازار به حساب می‌آید و از اهمیت ویژه‌ای در بازار سرمایه برخوردار است. این صنعت همچنین با برخورداری از نسبت قیمت به درآمد 4 به‌عنوان ارزنده‌ترین گروه در بازار از این نظر شناخته می‌شود و با توجه به پرداخت 70 درصد از سود‌های قابل تخصیص در مجامع شرکت‌های پالایشی، برای سهامداران خرد  بسیار جذاب است. با وجود این، با شروع روند نزولی شاخص‌ها این صنعت نیز با کاهش ارزش بازاری روبه‌رو شده است و طی 3 ماه گذشته 12.63 درصد از ارزش خود را از دست داده است. آمار‌ها نشان می‌دهد روند نزولی قیمت سهام این صنعت در حالی بوده که روند رشد درآمد‌ها و سود‌سازی این صنعت همچنان ادامه دارد و توانسته سود‌سازی خود را نسبت به 5 ماه ابتدایی سال قبل به میزان 200 درصد افزایش دهد.

 10 چالش جدی بر سر راه توسعه صنعت پالایشگاهی
صنعت پالایشگاهی به‌عنوان یک صنعت سرمایه بر شناخته می‌شود و از این رو تأمین مالی برای اجرای طرح‌های آن از طریق منابع داخلی شرکت‌های پالایشی امکان‌پذیر نیست. از نظر کارشناسان این صنعت با چالش‌هایی از جمله تأمین منابع مالی طرح‌های افزایش ظرفیت پالایشگاه‌ها، شیوه قیمت‌گذاری خوراک و فرآورده‌های آنها، اصلاح اختلافات مالی شرکت‌های پالایشی با دولت، مشکلات مربوط به قانون بودجه، چالش‌های ارزی، هزینه تمدید کارت بازرگانی، هزینه سوخت مصرفی کوره‌های عملیات و عدم عرضه نفت خام و میعانات گازی در بورس انرژی روبه‌رو است.
انجمن صنایع پالایشی در سال گذشته سه پیشنهاد برای افزایش نقدینگی در این صنعت مطرح کرد که شامل استفاده از تسهیلات کم بهره سیستم بانکی و صندوق توسعه ملی، استفاده از ظرفیت‌های قانونی تخفیف قیمت خوراک و الزام شرکت‌ها به اندوخته کردن حداقل 30 درصد سود سالانه برای اختصاص به طرح‌های توسعه‌ای بود.همچنین از دیگر چالش‌های صنعت پالایشی، مبنای تعیین نرخ خوراک و فرآورده‌های نفتی است که از شفافیت لازم و کافی برخوردار نمی‌شود. عدم ثبات رویه و تغییرات پیش‌بینی نشده نرخ‌ها تأثیر نامطلوبی بر وضعیت معاملاتی سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه گذاشته است؛  این موضوع باعث شده امکان ارائه اطلاعات قابل اتکا برای تولید محصولات با صرفه اقتصادی بیشتر وجود نداشته باشد.
از نظر کارشناسان، حذف فروش نیابتی، قیمت‌گذاری محصولات و فروش بر اساس کیفیت فرآورده‌ها، ارائه تخفیفات صادراتی توسط امور بین‌الملل و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با در نظرگیری پوشش‌دهی هزینه‌های تولیدکننده و تضمین سود متعارف می‌تواند بخشی از مشکلات مذکور را برطرف کند.
موضوع دیگری که موجب چالش‌های زیادی برای این شرکت‌ها است، عدم وصول مطالبات است. بنا بر اعلام مدیران عامل برخی از پالایشگاه‌ها، هم‌اکنون این صنعت مطالبات وصول نشده زیادی از دولت دارد و پرداخت نشدن مطالبات،آنها را با چالش‌های زیادی روبه‌رو کرده است. پیش‌تر غلامرضا باقری مدیرعامل پالایشگاه نفت تبریز گفته بود: «شبریز» از دولت طلب‌های وصول نشده دارد و این امر این پالایشگاه را در تأمین هزینه‌های جاری با چالش‌های زیادی روبه‌رو کرده است. از طرفی پرداخت سود 5 هزارو 800 میلیارد تومانی سالانه این شرکت نیز نیاز به نقدینگی خواهد داشت.
بر اساس گفته این مدیر پالایشگاهی، طلب پالایشگاه نفت تبریز از دولت تا پایان مردادماه سال‌ جاری به حدود ۴هزار و 800 میلیارد تومان می‌رسد و این در حالی بوده که بیشتر از مقدار مطالباتی که وجود دارد باید به سهامداران سود پرداخت شود؛ این بدین معناست که پالایشگاه نفت تبریز تولید زیادی در فرآورده‌های ویژه نفتی نداشته و در عوض مطابق دستورالعمل‌ها تمرکز بر تولید قیر تهاتری داشته است. حدود ۸ درصد تولید شبریز مربوط به وکیوم باتوم است که این موضوع نقدینگی و آورده‌ای برای این شرکت ندارد و تنها میزان مطالبات از دولت افزایش پیدا می‌کند.
همچنین یکی از مدیران پالایش نفت اصفهان گفته بود: بازارگردانی یکی از دغدغه‌ها و هزینه‌های سنگین صنعت پالایشگاهی در بازار سهام است. پالایش نفت اصفهان در حال حاضر بیش از هزار و صد میلیارد تومان از نقدینگی شرکت را برای انجام بحث بازارگردانی پرداخت کرده و ملزم به تمدید و تداوم قرارداد بازارگردانی است؛ در حالی که هیچ اثر خاص و محسوسی بر تعدیل قیمت سهام بورسی این شرکت ندارد و با توجه به دشواری تأمین مالی، صرف این مبلغ برای پیشبرد طرح‌های توسعه‌ای می‌تواند سهامداران را با انتفاع بیشتری مواجه کند.
تأخیر در اعلام نرخ خوراک از سوی مراجع مربوطه هرسال مشکلات جدی را برای صنعت و سهامداران ایجاد می‌کند و باعث شده مدیران پالایشگاه‌ها برای ارائه گزارش‌های سه و شش ماهه با چالش روبه‌رو شوند، بنابراین باید با تطبیق‌دهی این اهم و پیگیری‌های همه جانبه، مشکلات ناشی از آن را برطرف کرد.

مدیرعامل فرابورس ایران مطرح کرد
عرضه دانش‌بنیان‌ها در بازار سرمایه تسهیل شده است

میثم فدایی با اشاره به اینکه در سال‌جاری قوانین عرضه دانش‌بنیان‌ها تسهیل‌سازی و همچنین امکانات و اختیاراتی به شرکت‌های فناورانه برای حضور در بازار سرمایه ارائه شده است، ادامه داد: چند سکو در این زمینه تنها به استارتاپ‌ها اختصاص یافته به طوری که هم‌اکنون بیش از ۳۰ شرکت فناورانه نوآور در حال بررسی و عرضه در بازار هستند.
مدیرعامل فرابورس احتمال عرضه چندین شرکت دیگر از حوزه اقتصاد دیجیتال در فرابورس را تا پایان سال‌جاری محتمل ارزیابی کرد و گفت: ابتدای هر کاری سخت به شمار می‌رود؛ اما این فرایند با معرفی راه‌های تأمین مالی جمعی، تسهیل قوانین، شفاف‌سازی شرکتی و... سرعت گرفته است.
او گفت: فرابورس در آبان ماه سال‌جاری در همایشی با عنوان «رشد شرکت‌های دانش بنیان از مسیر بازار سرمایه» از آخرین دستاوردهای بازار سرمایه برای تأمین مالی این شرکت‌ها و راهکارهای موجود برای توسعه استارتاپ‌ها رونمایی خواهد کرد.


عرضه 34 هزارتن فرآورده‌های هیدروکربوری در بورس انرژی

بورس انرژی ایران دیروز، ۲9 شهریور ۱۴۰۱ میزبان عرضه بیش از ۳۴ هزار و ۸۹۵ تن فرآورده هیدروکربوری بود.
روز سه‌شنبه، در رینگ بین‌الملل ۵ هزار تن میعانات گازی مجتمع گاز پارس جنوبی و هزار تن متانول پتروشیمی فناوران عرضه شد. پتروشیمی بوعلی‌سینا نیز دیروز حدود ۹ هزار تن هیدروکربن سنگین دریایی، ۴ هزار تن هیدروکربن سنگین، ۳ هزار تن ریفورمیت و هزار تن گازمایع در رینگ بین‌الملل عرضه کرد.
در رینگ داخلی نیز فرآورده‌های اکسیژن مایع و نیتروژن مایع شرکت فجر انرژی خلیج فارس، آیزوریسایکل، بلندینگ نفتای حلال ۴۱۰، حلال ۴۰۴ و نفتای سنگین تصفیه‌ نشده پالایش نفت شیراز، برش سنگین و گاز مایع صنعتی پتروشیمی بندرامام، ریفورمیت، گاز مایع و هیدروکربن سنگین پتروشیمی بوعلی‌سینا و نفتای سبک پالایش نفت کرمانشاه عرضه شدند.


عرضه 513 هزار تن انواع محصول در بورس کالا

تالار محصولات صنعتی و معدنی بورس کالای ایران روز سه‌شنبه ۲۹ شهریورماه میزبان عرضه ۳۲۰ هزار و ۱۰۰ تن ورق گرم، ۱۷ هزار و ۴۰۰ تن ورق گالوانیزه، ۷۵۰ تن ورق قلع اندود، ۲ هزارو ۵۰۵ تن مس مفتول، ۲۰ تن مفتول آلومینیوم و۵۳۰ تن شمش آلیاژی آلومینیوم بود.
دیروز، همچنین ۴۰ هزار تن وکیوم باتوم در تالار حراج باز عرضه شد.
تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی نیز میزبان عرضه ۷۱ هزار و ۴۳۵ تن مواد پلیمری، مواد شیمیایی و قیر بود.
براساس این گزارش، ۲۸ هزار و ۸۰۲ تن قیر، گوگرد، عایق رطوبتی و اسید استیک در تالار صادراتی بورس کالای ایران عرضه شد.
بازار فرعی نیز شاهد عرضه ۳۰۰ تن بوتادین ۱ و ۳ صادراتی بود.
علاوه براین ۳۱ هزار و ۳۹۱ تن کنسانتره روی، کائولن، فروسیلیسم، شمش نقره و روغن کارکرده لکوموتیو در بازار فرعی عرضه شد.
در مجموع ۵۱۳ هزار و ۲۳۳ تن انواع کالا در تالارهای مختلف بورس کالای ایران عرضه شد.

 گروه اقتصادی/ درجریان معاملات روز سه‌شنبه، روند خروج پول از معاملات سهام ادامه یافت تا شاخص‌ها برای سومین روز متوالی در این هفته مسیر نزولی را طی کنند و یک گام دیگر به محدوده‌های حساس و سرنوشت‌ساز خود نزدیک شوند.
در جریان معاملات دیروز هرچند در ابتدا ورود پول به گروه‌های زغال‌سنگ، خودرو و سرمایه‌گذاری تا حدودی از شدت نزول شاخص‌ها کاسته بود اما در انتها با افزایش فشار فروش در گروه محصولات شیمیایی، فرآورده‌های نفتی و فلزات اساسی، شاخص‌ها نیز روند نزولی خود را ادامه دادند و از نگاه تکنیکال، یک گام دیگر به محدوده حساس بلندمدت خود نزدیک شدند.
دیروز، شاخص کل بورس با کاهش 6 هزارو 761 واحدی، سطح یک میلیون و 370 هزار واحد را از دست داد و به عدد یک میلیون و 367 هزار واحد رسید.
شاخص کل هم‌وزن نیز که روز دوشنبه سطح روانی 400 هزار واحد را لمس کرده بود، درحدود 2 هزار و 300 واحد کاهش یافت و تا ارتفاع 397 هزار و 900 واحد نزول کرد.
معاملات در فرابورس نیز روز سه‌شنبه تا ساعت 13 ادامه یافت تا در پایان شاخص آیفکس 80 واحد دیگر نزولی شود و در ارتفاع 18 هزار و 496 واحد به کار خود پایان دهد.
آمار معاملات روز سه‌شنبه نشان می‌دهد، نمادهای «حکشتی»، «خزامیاد» و «فپنتا» بیشترین ارزش و نمادهای «دی»، «شستا» و «خساپا» بیشترین حجم معاملات را در کل بازار داشته‌اند.
همچــــنیـــن طـــــــی معـــــاملات دیروز، روند خروج پول حقیقی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت پس از دو روز متوقف شد و خالص ورود و خروج حقیقی‌ها به این صندوق‌ها صفر شد.

روند نزولی ارزش معاملات سهام قدرت نقد شوندگی در بازار را تضعیف می‌کند
هرچند که در ماه‌های ابتدایی سال‌جاری و با تقویت عوامل بنیادی و خوشبینی در بازار، حجم و ارزش معاملات سهام نیز تا حدودی بهبود یافته بود اما آمار‌ نشان می‌دهد که شاخص‌های مذکور از روزهای ابتدایی خردادماه بار دیگر روند نزولی به خود گرفته است. در این مدت میانگین ارزش معاملات خرد از حدود 7 هزار میلیارد تومان به 3 هزار میلیارد تومان نزول کرده است و آمار معاملات 15 روز اخیر نیز نشان می‌دهد که در حال حاضر شاخص در زیر میانگین 3 هزار میلیارد تومانی خود در حرکت است. این موضوع نشان از تداوم وضعیت رکودی در بازار دارد؛ همچنین باعث شده تا قدرت نقدشوندگی سهام نیز کاهش یابد. از طرفی با توجه به اینکه بیشتر سهام معامله شده در بازه‌های منفی و مثبت یک درصد در حال نوسان هستند و ایجاد صف‌های خرید و فروش در بازار کمتر دیده می‌شود، این رویه می‌تواند در ادامه دست سهامداران عمده و بازیگران اصلی بازار را برای اثر‌گذاری بیشتر بر قیمت‌ها باز نگاه دارد. در واقع با کاهش معاملات و درصد شناوری سهام در بازار، سهامداران عمده می‌توانند با معاملات کمتری، بر قیمت‌ها تأثیر‌گذار شوند که این موضوع نیز به عنوان یک چالش در معاملات جاری بازار مطرح می‌شود.

چشم‌انداز منفی سهامداران نسبت به بازارهای جهانی از جمله مهم‌ترین عوامل تأثیر‌گذار بر وضعیت موجود معاملات سهام 
بازار سهام ایران به عنوان یک بازار کامودیتی‌محور شناخته می‌شود و از این رو تغییرات جهانی قیمت کالاهای پایه از جمله فلزات، فرآورده‌های نفتی و پالایشگاه‌ها تأثیر قابل توجهی بر سهام شرکت‌های ایرانی دارد.
بنا بر این یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که بازار را تحت تأثیر خود قرار داده چشم‌انداز منفی نسبت به بازارهای جهانی است. طی ماه‌های گذشته، سیاست‌های بانک‌های مرکزی اکثر کشورهای بزرگ مبنی بر افزایش نرخ بهره در جهت کنترل تورم در کنار تداوم وضعیت رکودی کشور چین ناشی از کنترل‌ کرونا به یک موضوع جدی تبدیل شده و بر قیمت‌های جهانی محصولات پایه نیز تأثیر‌گذار شده است.
از نظر کارشناسان این روند هرچند که در قدم اول قیمت محصولات را پایین آورده است، اما در دوره‌های بعد و با خاموشی تولیدات بخشی از کارخانه‌هایی که در معرض بحران انرژی در دنیا تولید آنها غیربهره‌ور شده است، می‌تواند تقاضا را به سمت تولیدات کشورهایی همچون ایران بازگرداند و همچنین منجر به افزایش نسبی قیمت‌ها شود.