به‌رسمیت شناختن حق انتخاب متهمان

سمیرامیس شاه اسماعیلی
جامعه شناس
دو روز پیش اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه به‌گفته رئیس قوه قضائیه داشتن پوشش چادر در دادگاه‌ها برای خانم‌ها الزامی نیست. با شنیدن این خبر خوشحال شدم چون دلالت بر به رسمیت شناختن تنوع در جامعه امروز داشت. با مراجعه به میدان زندگی ​با گستره‌ای از تنوع و تکثر مواجه می‌شویم. جامعه ما جامعه پویایی است که دستخوش تغییرات بسیاری در طول زمان شده است. این تغییرات تا بدانجا پیش می‌رود که گاهی از آن به‌عنوان نوعی آشفتگی اجتماعی تعبیر می‌شود. البته که به این مقوله نمی‌توان صحه گذاشت بلکه باید تکثر پدید آمده را در بستر جامعه امروز دید و تحلیل کرد.
به‌خاطر داشته باشیم که نسل جدید سرشار از ایده‌های جدید و تنوع هستند. به‌رسمیت شناختن این تنوع و تکثر سبب ایجاد جامعه‌ای پایدار می‌شود و میدان عمل و مشارکت در ساختن جامعه را برای افراد فراهم می‌کند. اراده به انتخاب نوع پوشش را نیز می‌توانیم در قالب اهمیت تنوع و تکثر بدانیم البته احترام گذاشتن به تنوع آرای افراد جامعه هم امر مهمی است. زیرا همه انسان‌ها از حقوق اولیه‌ای برخوردار هستند. انتخاب نوع پوشش و دخیل بودن اراده افراد بر نوع لباسی که انتخاب می‌کنند نیز جزو همین حقوق اولیه است. زنان حتی اگر متهم باشند باید از این حقوق برخوردار شوند تا بتوانند با نوع پوشش مورد نظر خود در محاکم حضورپیدا کنند.
چادرنیز به‌عنوان نوعی پوشش مرسوم در کشور برای قشری خاص، بر ایده‌ها و تفکراتی دلالت دارد که قطعاً باید محترم شمرده شود. احترام گذاشتن به اعتقادات آن قشر امری بدیهی و واضح است. نباید برای حفظ شعائر اسلامی از یک کلیشه خاص و تکرارشونده از هرجایی استفاده شود. پرواضح است، نمایش حجاب به این شکل در محاکم و استفاده از چادر برای نشان دادن این نکته که ما جامعه اسلامی هستیم، نه به اثبات هویت دینی کمک می‌کند و نه به اصل حجاب و نه به تقویت موقعیت افراد. این در حالی است که ممکن است خانم متهمی تمایل به استفاده از پوشش چادر داشته باشد، به اعتقاد من در نهایت این اراده و اختیار افراد است که باید محترم شناخته شود؛ البته اتفاق اخیر را باید در حوزه قضا به فال نیک گرفت چرا که تداوم و استمرار این نگاه در امتداد حقوق شهروندی است.