«جان عشاق»ی که به «زمانِ» رسید

نداسیجانی
خبرنگار
«درویشی مرد پیدا کردن گمشده‌های موسیقی است. او سال‌هاست که در کوه و کمر می‌گردد و هنرمندان بومی متعلق به مناطق مختلف را پیدا می‌کند و موسیقی آنها را به‌عنوان میراث فرهنگ و هنر جمع‌آوری می‌کند.» برای معرفی و سخن گفتن از محمدرضا درویشی همین یک جمله از زنده یاد محمدرضا شجریان کفایت می‌کند و البته او نیزارادت به استاد شجریان را اینگونه توصیف می کند:«صدای محمدرضا شجریان شبیه هیچ خواننده‌ای در صدسال گذشته نیست.... او با قلب مردم ایران آمده و در تاریخ و فرهنگ ایران است و در قلب همه مردم ایران خواهد ماند....»
محمدرضا درویشی آهنگ‌ساز، پژوهشگر موسیقی و مؤلف دائره‌المعارف سازهای ایران است و نام او با فرهنگ و هنر ایران گره خورده؛ مردی که سال‌ها در کاووش و جست‌و‌جوی میراث کهن ایران زمین بود تا آن را به گوش تاریخ برساند و امروز هنرش در کنار آثار دیگر بزرگان موسیقی ایران به چشم می‌خورد. اگرچه بیشتر فعالیت‌ها و دلبستگی‌های درویشی در موسیقی اقوام ایران بوده و تألیفات و پژوهش‌های گسترده هم در این زمینه داشته اما تلاش و تفکر او در موسیقی تنها به این بخش خلاصه نمی‌شود بلکه پیش از آن و حتی از ابتدای حضورش به دنیای هنر، علاقه‌مندی‌اش به موسیقی ایرانی  و آهنگسازی در این زمینه بود. درویشی آهنگسازی را از استادش مرتضی حنانه مشق کرده است و تحت تأثیر او به این حرفه گرایش پیدا کرد و توانست آثار درخشانی هم به منصه ظهور برساند. آلبوم‌هایی همچون: «گنبد مینا و جان عشاق» با صدای محمدرضا شجریان که کاری مشترک با پرویز مشکاتیان بود. «جان عشاق و گنبد مینا» مانند دیگر آلبوم‌های محمدرضا شجریان، آراسته به اشعار زیبای حافظ و باباطاهر است؛ عاشقانه‌هایی که پرویز مشکاتیان و محمدرضا درویشی با نوای دل انگیز پیانو جواد معروفی روی ملودی به تصویر کشیده‌اند. این آلبوم که در مایه دشتی و بیات است 10 قطعه دارد که سه قطعه آن بی‌کلام بوده و از سوی شرکت دل آواز منتشر شده است. از دیگر آثار درویشی می‌توان به آلبوم «زمستان» اشاره کرد با صدای شهرام ناظری، همچنین «موسم گل»، با صدای ایرج بسطامی و «شوق نامه» با صدای همایون شجریان که شامل بازخوانی ۲۲ تصنیف‌ منسوب به عبدالقادر مراغه‌ای بود و البته آلبوم «زمان» که سال 97 منتشر شد اثری با چهار قطعه که به گفته خالق آن این قطعه‌ها هر کدام متعلق به دهه‌ای از زندگی او در بازه زمانی ۲۰ تا ۶۰ سالگی هستند. محمدرضا درویشی همچنین کارهایی در موسیقی نواحی ایران به یادگار تولید کرده است که هر یک تاریخچه‌ای موزیکال از اقوام ایران است، آثاری همچون «موسیقی مازندرانی»، با صدای ابوالحسن خوشرو نورالله علیزاده، «هفت اورنگ»، «آیینه و آواز»، «موسیقی حماسی ایران»، «موسیقی شمال خراسان» و... از دیگر فعالیت‌های ارزنده او ساخت موسیقی فیلم است مانند «وقتی همه خوابیم» به کارگردانی بهرام بیضایی، «آتش سبز» به کارگردانی محمدرضا اصلانی، «باد و مه» محمد علی طالبی و....
درویشی چند روزی است که پا در سن 65 سالگی گذاشته است. او متولد 25 مهر به سال 1334 در شهر شیراز است و از همان دوران نوجوانی (11 سالگی) تا به امروز همچنان پرتلاش و باشوق بسیار به تألیف موسیقی می‌پردازد.