خاطرات 453 روز حضور در کاخ سفید
اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد
جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی
استعفای متیس
روز بعد، چهارشنبه 19 دسامبر، بههمراه متیس و پمپئو صبحانه کاری هفتگی خود را در اتاق افسران کاخ سفید برگزار کردیم که با وجود بحثهای گسترده و فشردهای که روز گذشته در اتاق جلسات زیرمینی پنتاگون داشتیم، باز موضوع اصلی گفتوگوهایمان همچنان سوریه بود. خبرهای متعددی در رسانهها منتشر میشد که اکثراً هم مملو از نکات اشتباه و غیردقیق بود؛ بهنظرم اکثر این خبرها را پنتاگون از طریق افراد نزدیک به خود در کنگره بهرسانهها درز میداد؛ در ادامه ترامپ ویدیویی را با توضیحات خودش (درباره ساختن دیوار در مرز مکزیک) توئیت کرد که باعث شد تماسهای تلفنی متعدد از رسانهها و کنگره بهسمت کاخ سفید سرازیر شود؛ در واقع به جز شورای امنیت ملی همه بخشهای کاخ سفید مجدداً درگیر دیوار مرزی با مکزیک و موضوع مهاجرت و مهاجران خارجی شدند. تقریباً همه اعضای جمهوریخواه کنگره بهصورت یکپارچه با تصمیم ترامپ در مورد سوریه مخالفت کردند ولی تعداد زیادی از آنها گفتند که با رسانهها صحبت نخواهند کرد، اما قطعاً دموکراتها چنین خویشتنداری را از خود نشان نمیدادند. البته پذیرش سیاستهای اشتباه در زمینه امنیت ملی توسط جمهوریخواهان و عدم بیان انتقادات خود در این زمینه، هیچگونه کمکی به کشور و حتی خود حزب نکرد. صبح همان روز من گزارشی را درباره واکنش منفی اعضای کنگره به ترامپ ارائه کردم اما او باور نکرد، احتمالاً به این دلیل که دوباره به تضمینهای سناتور رَند پال اتکا کرده بود که خود را جزو بدنه اصلی و از پایههای حزب (جمهوریخواه) تصور میکرد، اگر همه این تحولات برای یک روز کافی نیست، باید بگویم که در همان روز گزارش رسید که ترکیه یک نظامی امریکا را از واحد گارد ملی تگزاس که به پایگاه هوایی اینجرلیک در نزدیکی آدنا مأمور شده بود، بازداشت کرده است (البته این مشکل برخلاف مشکل کشیش برانسون خیلی سریع حل و فصل شد).
تا روز پنجشنبه ترامپ متوجه شد که چه ضرباتی را از پوشش خبری منفی رسانهها درباره عقب نشینی از سوریه دریافت میکند که بهنظر من این ضربات در مقابل ضرباتی که ممکن بود در صورت اصرار ترامپ بر خروج کامل از افغانستان وارد شود، بسیار ناچیز بود. جمعبندی ما در نهایت این شد که تعیین تاریخ مشخص برای خروج از سوریه اصلاً عاقلانه نیست و این کار در هر صورت باید بهصورت منظم و با برنامه انجام شود. ارتش ترکیه با ارائه پیشنهادی در این زمینه در واقع به طور بالقوه فضای تنفسی را در اختیار ما گذاشت؛ ترکها بخوبی میدانستند که برای عملی شدن خروج نیروهای امریکایی از سوریه و انتقال آرام و منظم قدرت در مناطق تحت کنترل نیروهای ما باید مذاکرات مستقیم میان مقامات نظامی دو کشور انجام شود و پیش از تحقق خواستههای ترامپ باید از بروز هرگونه خلأ قدرتی جلوگیری کنیم. گفتوگو میان مقامات نظامی وقت گیر بود و هیأت نظامی امریکا آماده میشد که روز دوشنبه هفته بعد، روز قبل از کریسمس، عازم آنکارا شود.
عصر همان روز با خبر شدم که متیس برای گفتوگویی دو نفره با ترامپ در اتاق بیضی حضور دارد و مراسم امضای لوایح و قوانین نیز که از قبل برنامهریزی شده بود قرار است با تأخیر برگزار شود؛ در نزدیکی دفتر رئیس جمهوری مشغول صحبت بودیم که متیس به همراه ترامپ از اتاق بیضی خارج شدند. متیس از دیدن من در بیرون دفتر متعجب شد؛ با هم دست دادیم ولی صحبت خاصی نکردیم. فوراً متوجه شدم که حتماً یک خبرهایی هست. ترامپ بعد از بدرقه متیس به من گفت: «جان بیا داخل.» وارد اتاق بیضی شدم و به جز من و ترامپ کس دیگری حضور نداشت. ترامپ گفت: «او (متیس) ما را ترک میکند و... من هیچ وقت واقعاً از او خوشم نمیآمد.»
بعد از پایان مراسم امضای لوایح و قوانین، من و ترامپ حدود 20 دقیقه درباره نحوه مدیریت خروج متیس از دولت صحبت کردیم. ترامپ میخواست قبل از اینکه ماشین تبلیغات و روابط عمومی متیس بهکار بیفتد با انتشار توئیتی موضوع استعفای وزیر دفاع را علنی کند.
متیس یک استعفا نامه طولانی تسلیم ترامپ کرده بود که در آن دلایل خروجش از دولت تشریح شده بود. بدون تردید این نامه با هدف توزیع گسترده در میان مردم نوشته شده بود و ترامپ نیز آن را بدون اینکه بخواند روی میز کار خود در اتاق بیضی به نام میز« رزولوت »گذاشته بود که کارکنان دفترش برای آماده کردن اتاق جهت برگزاری مراسم امضای لوایح و قوانین، میز را خلوت کرده بودند. وقتی نامه را بازیابی کردیم من آن را به دقت خواندم و با کمال تعجب متوجه شدم که او قرار است تا پایان ماه فوریه در سمت وزیر دفاع باقی بماند و در این مدت از جمله در مقابل کنگره شهادت بدهد و همچنین در اجلاس وزیران دفاع ناتو سخنرانی کند؛ عجیبتر از محتوای صحبتهای شفاهی متیس با ترامپ، برخی مطالب مهم بود که او در استعفانامه خود نوشته و حتی سیاستهای ترامپ را نیز رد کرده بود. من برای ترامپ توضیح دادم که با توجه مطالب متیس، برنامهریزی انجام شده برای ادامه فعالیت وی تا پایان ماه فوریه واقعاً قابل دفاع و قابل تداوم نیست، البته مطمئن نیستم که او اصلاً اهمیت موضوع را درک کرده باشد؛ در عوض او بیشتر بر این تأکید داشت که چقدر از متیس بدش میآید. ترامپ گفت: وقتی من او را «سگ دیوانه» لقب دادم، در واقع از او یک هیولا درست کردم؛ بخشی از صحبتهای ترامپ در مورد وزیر دفاع درست بود (به نظرم کنیه واقعی متیس «هرج و مرج و بینظمی» بود). حدود ساعت پنج و 20 دقیقه عصر به دفترم برگشتم تا به پمپئو تلفن کنم. قبل از رسیدن به دفترم توئیت ترامپ درباره استعفای وزیر دفاع منتشر و حملات رسانهای متیس هم شروع شده بود. پمپئو گفت که متیس قبل از حضور در دفتر ترامپ، سری هم به پمپئو در وزارت خارجه زده و یک کپی از استعفانامه خود را به او داده بود. متیس به پمپئو گفته بود: «رئیس جمهوری دیگر توجهی به من ندارد؛ کم محلی کردن شیوهای است که ترامپ وقتی کسی را نمیخواهد به آن متوسل میشود. بهنظرم وقتش رسیده که بروم.» گفتم فکر میکنم این حرفهای متیس درست است و پمپئو هم تأیید کرد.
البته همه این آشفتگیهایی که بر سر استعفای متیس به وجود آمد، تحولات مرتبط با سوریه و موازی با آن برنامههای مربوط به افغانستان را تحت تأثیر قرار داد، بویژه که متیس موضوع فرمان ترامپ برای خروج نیروهای امریکایی از سوریه را یک عامل تعیین کننده در کنارهگیری خود اعلام کرده بود. با وجود این موضوع تعیین جانشین متیس همچنان باقی بود. حدود ساعت شش و 15 دقیقه روز شنبه و در حالی که فقط دو روز از حضور متیس در دفتر رئیس جمهوری در اتاق بیضی سپری شده بود، ترامپ به من گفت که برای خروج متیس از دولت تا ماه فوریه صبر نخواهد کرد و تصمیم خود را برای معرفی «پَت شاناهان» بهعنوان سرپرست وزارت دفاع گرفته است (ترامپ در این مقطع هنوز مردد بود که پساز سپری شدن دوره سرپرستی، خودِ شاناهان را بهعنوان وزیر معرفی کند یا این پست را به ژنرال بازنشسته «جک کین» بسپارد). علاوه بر این ترامپ حالا اصرار داشت که متیس فوراً از دولت اخراج شود به نحوی که حتی بعد از تعطیلات آخر هفته و روز دوشنبه هم نتواند در پنتاگون حضور یابد. من اشاره کردم که ما تقریباً در ایام کریسمس هستیم و ترامپ پاسخ داد؛ «تا روز سهشنبه خبری از کریسمس نیست. ما باید همین امروز او را اخراج کنیم.»
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه