دور از همیِ با نشاط و مجازی

شهیندخت مولاوردی
حقوقدان
یلدا از دیرباز بهانه‌ای بوده برای دورهمی‌ها، سر زدن به بزرگترها و تازه کردن دیدارها. اما امسال یلدایی دیگر در راه است؛ هم در آستانه شب یلدایی دیگر قرار داریم و هم امسال یلدایی متفاوت و دیگری را تجربه می‌کنیم. امسال با وجود همه‌گیری جهانی ویروس کرونا باید شیوه‌های جدیدی را برای پاسداشت این سنت کهن بیازماییم؛ درست مشابه رسومی که در طول سال گذشته  شکل و شمایل دیگری یافتند: از عید دیدنی‌هایمان گرفته تا سیزده به‌در و جشن‌های عروسی و مراسم ختم و... با زنده نگاه داشتن این سنت باستانی‌مان با سبک و سیاقی نو، می‌توانیم سلامت خود و دیگران را به خطر نینداخته و نگرانی‌هایی را که این روزها در مورد خطر بر باد رفتن دستاوردهای اخیر مبارزه با کرونا به اوج خود رسیده است به حداقل برسانیم. از سوی دیگر بی توجهی و جدی نگرفتن توصیه‌ها و پروتکل‌های بهداشتی در این شب می‌تواند براحتی یک «دورِهمی ساده» را به «دوراز همیِ همیشگی» تبدیل کند، حال آنکه با یک «دور از همیِ با نشاط و مجازی» می‌توانیم سلامتی خود و بزرگترهایمان را که در معرض بیشترین آسیب هستند تضمین‌ کنیم. مبادا تک‌تک ما با ندانم ‌کاری و سهل‌انگاری طولانی‌ترین شب سال را به سیاه‌ترین روزهای کرونایی پیوند بزنیم. مسئولیت مشترک مردم و دولت در افول و زوال زمستان کرونایی است؛ همانطور که در فردای یلدا جهان ‌و کائنات دل در گرو غلبه روشنی بر ظلمت دارد. یلدای امسال در خانه می‌مانیم و دورِهم جمع نمی‌شویم تا کم‌ شویم.  به قول ماتیاس هورکس، آینده‌پژوه آلمانی در دوران کرونا دنیایی که خیال می‌کردیم آن را می‌شناسیم فرو ریخته است. این دیدگاه بی‌شباهت به حرف یورگن ‌هابرماس سرشناس‌ترین فیلسوف در قید حیات آلمان نیست. او گفته: «کرونا باعث شد ما بفهمیم چقدر نمی‌فهمیم.»  هورکس می‌افزاید: «پشت ریزش جهانی که خیال می‌کردیم می‌شناسیم، جهان دیگری در حال جوش خوردن است.» ما در جهان پساکرونا تعجب خواهیم کرد محدودیت‌های اجتماعی که ناگزیر به رعایت آنها شدیم کمتر باعث  تنهایی ما شدند، بلکه برعکس بعد از نخستین شوک، خیلی‌ها حتی احساس راحتی می‌کردند که بسیاری از دوندگی‌ها و حرافی‌ها ناگهان متوقف شد و احترام اجتماعی که تا پیش از کرونا کاهش یافته بود، بازگشت. ما تعجب خواهیم کرد که چگونه تکنولوژی فرهنگ دیجیتال در عمل جا باز کرده است... و ما بیش از پیش توجه خود را بار دیگر به پرسش‌های انسانی معطوف می‌کنیم: انسان چیست؟ ما برای یکدیگر چه معنایی داریم؟ پس از کرونا، ما به پشت سر نگاه می‌کنیم و به یاد می‌آوریم که در روزهای ویروس واقعاً چقدر انسانیت وجود داشت.