جزئیات مصوبات ترخیص کالا

گروه اقتصادی / گمرک ایران پنج مصوبه اخیر در رابطه با رفع موانع ترخیص کالا بر اساس مصوبات ستاد هماهنگی اقتصادی دولت را ابلاغ کرد. یکی از مصوبات به این موضوع اشاره دارد که «از صاحبان کالاهای اساسی با نرخ ترجیحی تعهدی دریافت می‌شود که ترخیص درصدی در صورت ایجاد هرگونه مابه التفاوتی متعهد به پرداخت آن باشند.»
بعد از افزایش رسوب کالاها بویژه کالاهای اساسی و مواد اولیه در گمرک بنادر، که عمدتاً به‌دلیل تخصیص ارز بود، آبان‌ماه گذشته ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در رابطه با ترخیص کالاهای اساسی و ضروری و مواد اولیه موجود در گمرک و بنادر تصمیماتی اتخاذ کرد که هدف آن سرعت بخشیدن به ترخیص کالاها و رفع موانع و مشکلات بود.
براساس آمار گمرک، تا قبل از تصمیم ستاد اقتصادی دولت، حدود 8 میلیون تن کالا در گمرکات کشور دپو شده بود. بعد از مصوبه ستاد اقتصادی دولت به منظور ترخیص فوری، لیست اولیه کالاها از سوی وزارت جهاد کشاورزی و وزات صمت به گمرک و بنادر ارسال شد. لیست این دو وزارتخانه شامل 3428 قلم کالا مربوط به قسمتی از کالاهای اساسی و نهاده‌های پایه، مواد اولیه و واسطه‌ای در گروه کالایی 21، 22 و 23 بود. لیست دیگری شامل 1200قلم کالا از گروه مواد واسطه‌ای و تجهیزات خطوط تولید در گروه 24 و 25 برای ترخیص در مراحل دیگر در دستور کار قرار گرفت.
تصمیم ستاد هماهنگی اقتصادی دولت برای افزایش سرعت ترخیص کالا، اعلام کرده بود که «ماهیت واردکننده کالا مورد توجه نیست و بازرگانان و شرکت‌های واردکننده می‌توانند در صورتی که کالای آنها در چارچوب مصوبات ستاد باشد برای ترخیص اقدام کنند.»
با ابلاغ مصوبات اخیر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت و ستاد تنظیم بازار، برای رفع موانع ترخیص کالا که مهم‌ترین آن حل و فصل مشکلات ارزی بود، مقرر شد که بانک مرکزی تأمین ارز ترجیحی کالاهای اساسی فاقد اسناد مالکیت، با اولویت اعلامی وزارت صمت انجام دهد، همچنین بانک مرکزی نسبت به صدور اعلامیه تأمین ارز برای کالاهای اساسی اعتباری با تعهد سه ماهه از زمان ترخیص کالا از گمرک (جهت تأمین ارز ترجیحی) اقدام کند.
براساس تصمیم ستاد اقتصادی دولت، کالاهای اساسی و کالاهای ضروری مورد نیاز واحدهای تولیدی با تشخیص و اعلام وزارت صمت (دارای قبض انبار تا ۱۰ آبان‌ماه ۹۹)، بدون الزام به کد رهگیری بانک مرکزی، از گمرکات ترخیص شد؛ به گونه‌ای که از تاریخ 10 آبان به بعد واردکنندگان توانستند از رویه‌های بانکی (ارز نیما)، واردات در مقابل صادرات (خود و غیر)، برای پروانه‌های صادراتی سال 98 به بعد، ارز اشخاص، از طریق سامانه جامع تجارت (کنترل توسط صمت و بانک مرکزی) استفاده کنند.
همچنین گمرک ملزم شد نسبت به ترخیص درصدی کالاهای اساسی و نهاده‌های تولید تا سقف ۹۰درصد که در صف تخصیص یا تأمین ارز بانکی باشند اقدام کند.
 اکنون پنج مصوبه‌ای که در جلسه هفته گذشته ستاد تنظیم بازار، در خصوص تسهیل و تسریع در انجام تشریفات گمرکی کالاهای اساسی و تولیدی صادر شده بود از سوی گمرک، جهت اجرا به گمرکات اجریی ابلاغ و از ۱۴ دی ماه۱۳۹۹ اجرایی شده است.
مجوز ترخیص ۹۰ درصدی کالاها
براساس ابلاغیه گمرک، با توجه به تصمیمات جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در خصوص ترخیص فوری کالاهای اساسی و ضروری موجود در بنادر و گمرکات کشور و به منظور تسریع در ترخیص این کالاها مقرر شد ترخیص 90درصد کالاهای اساسی گروه یکم کالایی مشمول ارز ترجیحی (روغن خام، دانه‌های روغنی، کنجالۀ سویا، جو و ذرت)، با اخذ تعهد از صاحب کالا مبنی بر پذیرش پرداخت مابه‌التفاوت نرخ ارز درصورت تعلق به کالا و تعهد عرضۀ کالا با نرخ مصوب یا عرضه در سامانه‌ها (بازارگاه و شبکه‌های توزیع تعیین شده)، بدون الزام به ارائه کدرهگیری بانک امکان پذیر است.
همچنین ترخیص درصدی تمام کالاهای اساسی گروه 21؛ اجزا، قطعات، تجهیزات و نهاده‌های تولید مطابق اعلام نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت و اقلام مرتبط با حوزۀ وزارت جهاد کشاورزی، مطابق اعلام نظر معاونت توسعه صنایع تبدیلی وکسب و کارهای کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی با اخذ مجوزهای قانونی لازم تا سقف 90درصد، توسط گمرک انجام خواهد شد.
همچنین گمرک اعلام کرده با توجه به بروز مشکلاتی درصدور قبوض انبار کالاهای وارده به بنادر و گمرکات کشور یا با توجه به ترانزیت برخی از کالاهای اساسی و نهاده‌های تولید از بنادر به گمرکات داخلی کشور، طبق مصوبه جلسه ستاد تنظیم بازار مقرر شد ملاک تصمیم‌گیری جهت اجرای تصمیمات ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، تاریخ ورود کالا به کشور باشد و گمرک ضمن احصای دقیق این مورد، تاریخ مزبور را ملاک اقدام در این خصوص قرار می‌دهد. براساس اعلام گمرک، در اجرای تصمیمات ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، اگر 70 درصد از کالاهای موضوع یک اظهارنامه در لیست ابلاغی وزارت صنعت، معدن و تجارت وجود داشته و مابقی اقلام، مشمول گروه‌های کالایی ۲۱ لغایت ۲۵ باشد، گمرک می‌تواند نسبت به پذیرش موضوع برای کل اقلام اظهارنامه اقدام کند.
همچنین در ابلاغیه گمرک آمده است با توجه به اینکه دستورالعمل سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای وزارت راه و شهرسازی درخصوص تمدید اعتبار ثبت سفارش‌های صادره موجب توقف روند ترخیص کالا بخصوص کالاهای اساسی و تولیدی در گمرکات کشور گردیده بود، مقرر شد مرجع مربوطه با قید فوریت نسبت به لغو دستورالعمل اقدام و در خصوص تمدید اعتبار ثبت سفارش‌های صادره، بخشنامه اخیر گمرک که با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و مستند به مصوبات سفر معاون اول ریاست جمهوری به استان هرمزگان تنظیم و ابلاغ شده است ملاک اقدام تمامی دستگاه‌های مرتبط با تجارت خارجی قرارگیرد.
کاهش رسوب کالا
بعد از گذشت دو ماه از مصوبات ستاد اقتصادی دولت برای تسریع در ترخیص کالاها از بنادر، رسوب کالاها از 8 میلیون تن به 4 میلیون تن کاهش یافته است. بر اساس آمار گمرک، در 9ماه امسال 17 میلیون و 460 هزار و 40 تن کالای اساسی به ارزش هشت میلیارد و 763میلیون و 359 هزار و 218 دلار از گمرکات کشور ترخیص شده است. پنج کالای ذرت، جو، دانه‌های روغنی، روغن خام و مایع و کنجاله سویا که با ارز دولتی وارد شده، 12 میلیون و 296 هزار و 325 تن به ارزش چهار میلیارد و 145 میلیون و 409 هزار و 440 دلار را به خود اختصاص داده است که بیش از 49 درصد کل واردات کشور و 70.5 درصد واردات کالاهای اساسی را از لحاظ وزنی در بر می‌گیرد.