در غرب خبری نیست

سید‌حسام فروزان
منتقد
فیلم هاتف علیمردانی قدمی جسورانه و رو به جلو است چرا که موفق شده تولید مشترکی بین ایران و امریکا و کانادا را به سرانجام برساند. تهیه‌کننده‌ای حرفه‌ای مثل علی سرتیپی پشت این کار ایستاده و حدود دو سال هزینه‌های سرسام‌آور ساخت فیلم در امریکا را تقبل کرده است. بخش‌هایی از فیلم در همین بهار و تابستان کرونا زده سال‌جاری فیلمبرداری شده است. فیلمنامه بر اساس یک ماجرای مستند و واقعی نوشته شده است. دکتر مجد روانشناسی است که مجموعه‌ای از پیام‌های صوتی و تصویری یکی از بیماران خود را در اختیار هاتف علیمردانی قرار داده است. فیلمساز سعی کرده زندگی صبا (با بازی تأثیرگذار ملیسا ذاکری) را باز‌آفرینی کند. بازی ملیسا ذاکری که با فیلم‌ کوچه‌ بی‌نام به سینما معرفی شد، نقطه قوت فیلم است. بازی فرهاد اصلانی و شبنم مقدمی که از بازیگران ثابت فیلم‌های علیمردانی هستند چنگی به دل نمی‌زند و جلوه خاصی ندارد. مایکل مدسن (یکی از بازیگران محبوب کوئنتین تارانتینو) نیز در نقش همسایه امریکایی حضور دارد و البته علی مصفا به عنوان روانشناس مشاور و سنگ صبور صبا. تماشاگر از خلال روایت صبا و نمایش کابوس‌ها و پریشانی‌های ذهنی او به شخصیت نزدیک می‌شود. برخی موتیف‌های فیلم زیاده از حد است و ممکن است مخاطب را دلزده کند. ضمن اینکه برخی تأکیدات گل‌درشت و کلیشه‌ای فیلم را می‌توان در تدوین مجدد حذف کرد. در ستاره بازی هم یکی از معایب اساسی سینمای علیمردانی دیده می‌شود. اینکه فیلم به عمقی نمی‌رسد و همه چیز در سطح طرح مسأله باقی می‌ماند. شخصیت‌پردازی هم عمق نمی‌یابد و همدلی تماشاگر را برنمی‌انگیزد. به عنوان مثال، دلیل بی‌مهری مادر به دختر معلوم نمی‌شود و فقط به ذکر یک جمله که «بعدها فهمیدم مادرم سندروم از دست دادن داشته» اکتفا می‌شود. فیلم تخت و کم عمق است و در بهترین حالت می‌توان گفت بازآفرینی تصویری یک ماجرای واقعی است. به نظر می‌رسد حرف فیلمساز این است که تا حد امکان مهاجرت نکنید! اما اگر این کار را کردید مراقب بنیان‌های خانواده باشید. تصویری که از جامعه امریکا به دست داده می‌شود، کلیشه‌ای و باسمه‌ای است. حالا دیگر همه می‌دانیم که جامعه متکثر امریکا فقط همسایه نژادپرست و دیسکو و رقص و مواد مخدر و... نیست. ستاره بازی هم درست مثل دیگر فیلم‌های هاتف علیمردانی انتظاراتی را ایجاد می‌کند که در نهایت برآورده نمی‌شود. هنوز باید منتظر شاهکار او بمانیم.‌