ضرورت تسهیل و توسعه تجارت میان کشورهای عضو «دی 8»

حجت‌الاســــلام حســــن روحانــــی رئیس‌جمهوری کشورمان روزپنجشنبه در دهمین اجلاس سران همکاری اقتصادی 8 کشور در حال توسعه که به‌صورت مجازی برگزار شد، تقویت چندجانبه‌گرایی را اولویت‌ مهم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دانست و اعلام کرد که ایران در حوزه همگرایی و تعاملات تجاری در حال پی‌ریزی بنیان‌های منطقه‌ای تجارت آزاد با کشورهای همسایه است و بزودی اولین منطقه تجارت آزاد را با کشورهای حوزه اورآسیا، شکل خواهیم داد.
اجلاس گروه دی8 پنجشنبه گذشته به میزبانی کشور بنگلادش رئیس دوره‌ای این سازمان برگزار شد که سران کشورهای ایران، مالزی، پاکستان، اندونزی، مصر، ترکیه و نیجریه در آن شرکت داشتند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، رئیس جمهوری در سخنان خود در این اجلاس، هدف غایی همه تلاش‌های جمعی و مشروع کشورهای در حال توسعه را دستیابی به رشد اقتصادی، توسعه متوازن، رفاه و سعادت مردم و کسب جایگاه مناسب در روابط بین‌المللی دانست. روحانی با بیان اینکه امروز در کنار بلیه کرونا؛ یکجانبه‌گرایی و تروریسم اقتصادی چهره جامعه جهانی را لکه‌ دار کرده است، افزود: این اقدامات نه تنها دولت‌های حاکم و ملت‌های مستقل را به‌طور غیرقانونی و نامشروع، هدف قرار داده‌اند بلکه تهدیدی جدی علیه دستاوردهای جامعه جهانی است.
رئیس جمهوری، تقویت چندجانبه‌گرایی را از اولویت‌های مهم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برشمرد و گفت: در زمینه توسعه اقتصادی نیز همواره از تلاش‌های جمعی کشورهای همسو برای تحقق یک نظام اقتصادی بین‌المللی عادلانه و غیرتبعیض‌آمیز حمایت کرده‌ایم.
او با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدای تأسیس سازمان همکاری اقتصادی دی 8، در تلاش برای ایفای نقش خود جهت تحقق اهداف بلند سازمان، بوده است، به اقداماتی همچون تأسیس «دانشگاه بین‌المللی دی هشت» ایجاد«شبکه انتقال و تبادل فناوری دی هشت» اشاره و تأکید کرد که حجم تجارت فعلی فی مابین 8 کشور با ظرفیت‌های واقعی تجاری آن فاصله زیادی دارد و لازم است سازوکارهایی برای تسهیل و توسعه تجارت میان اعضا، از جمله از طریق تسهیلات و مکانیزم‌های گمرکی و بانکی و نیز مکانیزم‌های غیربانکی ایجاد کرد.
رئیس جمهوری، در ادامه با اعلام اینکه اقدامات غیرقانونی یکجانبه‌گرایانه ایالات متحده امریکا برای به زانو درآوردن ملت بزرگ ایران، کاملاً ناکام مانده است، تصریح کرد: با وجود تحمیل فشارهای سنگین اقتصادی، با تکیه بر اراده و توان داخلی خود توانسته‌ایم به موفقیت‌های چشمگیر و دستاوردهای بزرگی در حوزه‌های مختلف از جمله در زمینه مقابله با کووید 19 و آثار و تبعات آن دستیابیم. شاهد گویای شکست امریکا در جنگ اقتصادی علیه ملت ایران، این واقعیت درخشان است که در سالی که اقتصاد جهانی، کاهش رشد 5/3 درصد را تجربه کرد و بسیاری از کشورها رشد منفی 5- تا 10- را داشتند، اقتصاد ایران با وجود تحریم‌ها و کرونا، به رشد اقتصادی مثبت بیش از 2 درصد دست یافته است.
روحانی با بیان اینکه توافق هسته‌ای که امریکا، آن را نقض و برای نابودی آن، حداکثر تلاش را کرد، با درایت جمهوری اسلامی ایران کماکان حفظ شده است، اظهارکرد: ایالات متحده امریکا موظف است با لغو کلیه تحریم‌ها و اتخاذ تدابیرعملی به برجام بازگردد؛ چراکه این تکلیف همان دولتی است که، نقض عهد را انجام داده است. جمهوری اسلامی ایران نیز اقدام امریکا را حتماً با اقدام مثبت متقابل پاسخ خواهد داد. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه نیز در نشست مجازی سران دی 8 گفت:«باید سازمان همکاری اقتصادی دی 8 را با توجه به نیازها به روز و آن را به یک پروژه و ساختار نتیجه‌ بخش تبدیل کنیم و برای تسریع روند تصمیم‌گیری قدم برداریم. طرح تشکیل مِگابانک اسلامی متکی بر فضای مجازی جهت تأمین نقدینگی نهادهای مالی اسلامی و نیازهای زیرساختی کشورهای اسلامی، یک راهکار امکانپذیر است.» اردوغان همچنین خواستار توجه به واحد پول ملی اعضا شده و گفت:«من در اجلاس استانبول در سال 2017 خواستار تجارت با ارز داخلی شدم. آنچه در چهار سال گذشته رخ داد این مسأله را تأیید و اثبات کرد.»
در پایان این اجلاس، سران کشورهای عضو با صدور بیانیه‌ای، ضمن تأکید بر  ضرورت توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری کشورهای عضو و تعمیق همکاری‌ها در مبارزه علیه کووید19، از تأسیس دانشگاه بین‌المللی دی 8 در شهر همدان استقبال کرده و اعضا را برای تصویب و عملیاتی کردن موافقتنامه‌های تجارت ترجیحی، ویزا و گمرکی در اولین فرصت ممکن تشویق کردند.
آنان ضمن تأکید بر همکاری در مبارزه با بیماری کووید19، همکاری عمیق چند بخشی و مشارکت قدرتمند بخش خصوصی در تمامی فعالیت‌ها برای تحقق اهداف تجارت درون سازمانی اعضای دی 8 را مورد تأکید قرار دادند.
همچنین یک نقشه ‌راه 10 ساله با هدف تقویت مبادلات تجاری اعضا به تصویب رسید. بر این اساس، اعضای دی 8 در چارچوب این نقشه‌ راه موافقت کردند تا همکاری‌های تجاری را ارتقا دهند و حجم تجارت داخلی خود را به حداقل 10 درصد از کل حجم تجارت این گروه افزایش دهند. در مرحله اول و تا پایان سال 2022 میلادی، همکاری در زمینه‌هایی همچون تجارت، صنایع، گردشگری، کشاورزی، امنیت غذایی، انرژی و حمل‌ونقل مورد توجه خواهد بود.در مرحله دوم و از سال 2023 تا 2027 میلادی با ارتقای همکاری تجاری، در 6 زمینه دیگر، روابط اقتصادی خود را تقویت خواهند کرد و در مرحله آخر یعنی طی سالیان 2028 تا 2030 میلادی، باید حجم تجارت خود را به حداقل 10 درصد از کل حجم تجارت دی-‌8 افزایش دهند.گروه 8 کشور اسلامی در حال توسعه با نام اختصاری گروه دی 8 متشکل از ایران، ترکیه، پاکستان، بنگلادش، اندونزی، مالزی، مصر و نیجریه است. این گروه در سال 1997 به پیشنهاد مرحوم نجم‌الدین اربکان نخست‌وزیر وقت ترکیه با هدف تقویت همکاری‌های اقتصادی کشورهای عضو تشکیل شد.
کشورهای عضو این سازمان در بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله صنعت، بانکداری، بیمه، علوم و تکنولوژی، انرژی، کشاورزی، گردشگری، بهداشت و سلامت، شیلات، غذاهای حلال، حمل‌ونقل هوایی و شرکت‌های کوچک و متوسط زمینه همکاری دارند.