تداوم خشکسالی در گلستان؛ نیاز به نقشه راه داریم

گرگان - گلستان دیگر آن سرزمین پربارش با آسمان ابری و نمور نیست. قطع گسترده آب آشامیدنی در بسیاری از شهرها و روستاهای گلستان به فراخور منابع آب در دسترس، توزیع آن با تانکر و جیره‌بندی آب و خشک شدن ده‌ها هزار هکتار از اراضی زراعی به سبب کم‌آبی فقط بخشی از تنگناهای ناشی از کم‌بارشی آسمان در سال گذشته بود، به‌طوری که پارسال در مقاطعی در قسمت‌هایی از شهر گرگان قطع آب آشامیدنی به نیم روز و حتی بیش از ۱۲ساعت رسید تا جایی که سپاه پاسداران برای آبرسانی به مناطق پیرامونی و حاشیه شهر آستین همت بالا زد و با تانکر، آب خانوارها را تأمین کرد.
آمارهای شرکت آب منطقه‌ای گلستان بیانگر استمرار رشد صعودی برداشت از منابع آب زیرزمینی تجدیدناپذیر در سرزمین هیرکان هستند؛ موضوعی که در سال‌جاری و به سبب افزایش گرایش به کاشت محصولات پرآب طلب خطر آن به طور جدی‌تری احساس می‌شود.
به گزارش ایرنا، مدیرکل هواشناسی استان گلستان در تحلیل شرایط آب‌وهوایی فروردین ۱۴۰۱ گفت: خشکسالی بسیار شدیدی را در استان شاهد بودیم.
نوربخش داداشی افزود: در فروردین ۱۴۰۱ میانگین بارش استان ۱۷.۲ میلی‌متر بوده است که این نشان می‌دهد ۶۶درصد نسبت به متوسط این ماه کاهش بارش رخ داده و بیشترین میزان بارش در ایستگاه‌های سینوپتیک استان در علی‌آباد ۳۵.۷ میلی‌متر به ثبت رسیده و کمترین میزان بارش ۱۱.۲ در اینچه‌برون اتفاق افتاده است.
داداشی ادامه داد: در فروردین ۱۴۰۱ میانگین دمای ایستگاه‌های سینوپتیک استان ۱۵.۵ درجه سانتیگراد بوده است، به طوری که ۰.۶ درجه نسبت به متوسط فروردین ماه افزایش داشته است و نسبت به سال گذشته ۱.۴ درجه کاهش را نشان می‌دهد. حداکثر دمای ثبت شده ۳۸.۴درجه در اینچه‌برون و حداقل دمای ثبت شده ۰.۸ - درجه در مراوه‌تپه به ثبت رسیده است. وی یادآور شد: با توجه به پیش‌بینی فصلی، کاهش میزان بارش‌ها نسبت به شرایط نرمال تا پایان فصل بهار همچنان ادامه خواهد داشت.
وی افزود: هر چند در اردیبهشت‌ماه چند نوبت بارندگی اتفاق می‌افتد اما تا پایان فصل بهار بارندگی مؤثر و شدیدی نخواهیم‌ داشت.
همچنین مجتبی احمدی کارشناس حوزه آب گفت: شواهد و داده‌های آماری بیانگر استمرار پدیده خشکسالی در استان گلستان است و باید با راهکارهای سخت‌افزاری و یا طرح‌های نرم‌افزاری اثرات این رخداد اقلیمی را در زندگی کاهش دهیم.
وی در ادامه افزود: در زمان حاضر شاید امکان افزایش منابع آب در دسترس‌ میسر نباشد، اما می‌توان با بهسازی شبکه توزیع و شناسایی و رفع عوامل هدررفت آب در شبکه توزیع، زمینه دسترسی بیشتر مشترکین به آب آشامیدنی را فراهم کرد.
احمدی خاطرنشان کرد: در بخش کشاورزی هم باید رویکرد اصلاحی منظور شود. افزایش قیمت محصولاتی مانند شالی و برنج موجب رغبت زیاد کشاورزان به کشت محصولات پرآب طلب شده، موضوعی که زمینه افزایش تعداد چاه‌های غیرمجاز و افت شدید منابع زیرسطحی آب در استان و رخداد‌هایی مانند فرونشست زمین را بیشتر خواهد کرد.
وی در ادامه گفت: هر چند معیشت کشاورزان در گلستان بسیار مهم است اما این موضوع نباید دستاویزی برای غارت منابع آب باشد.
احمدی تصریح کرد: مدیران جهاد کشاورزی باید با ترسیم راهکارهای تشویقی و بسته‌های حمایتی، زمینه هدایت زارعان به محصولات کم‌آب‌طلب را فراهم کنند تا رغبت عمومی کشاورزان به کاشت محصولاتی مانند شالی کاهش یابد.
وی یادآور شد: توجه به زراعت مکانیزه و توسعه آبیاری قطره‌ای و پرفشار در کنار استفاده از پساب برای آبیاری محصولات علوفه‌ای و باغ‌ها از جمله دیگر موضوعاتی است که می‌تواند در فصل خشکسالی کمک زیادی به گلستان کند.