اولویت گفت‌وگو؛ مطالبات، نیازها و انتقادات زنان و دختران ایرانی

مهسا قوی قلب
خبرنگار

چندی پیش مبحث گفت‌و‌گو و برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در کشور از سوی مسئولان و کارشناسان در حوزه‌های اجتماعی و سیاسی کشور مطرح شد، حالا کم و بیش بسترهای این مهم در گروه‌های مختلف کشور آماده‌سازی شده اما آنچنان که باید و شاید آنچه مدنظر رده‌های سنی مختلف جامعه بوده، تأمین نشده است. شاید همچنان در شناسایی مشکلات و فراهم کردن بسترهای مناسب، گام‌های اساسی و چه بسا اصولی توسط متولیان امر برداشته نشده، آنچه که بدیهی است، این نکته است که هرازچندی با بروز برخی مشکلات به یکباره تنور دسته‌ای از مباحث داغ شده و همه به میدان می‌آیند که باید چنین و چنان کرد، با این عکس‌العمل‌ها هیچ‌گاه نتایج موردنظر به دست نمی‌آیند، در مقابل باید پای کار آمد، باید حرف‌ها را به عرصه عمل رساند و از ویترین کلیشه بودن سوژه‌ها خارج شد.
انسیه خزعلی، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده درباره لزوم افزایش گفت‌و‌گو در آحاد کشور برای کاهش مشکلات و همچنین کرسی‌های آزاداندیشی به «ایران» می‌گوید: همان‌طور که مطلع هستید، مقام معظم رهبری بارها بر ایجاد و استمرار کرسی‌های آزاداندیشی تأکید کردند. برگزاری کرسی‌هایی همراه با آزادی فکر و اندیشه در سمت‌وسوی مشخص در میان اقشار مختلف جامعه خصوصاً زنان، دختران و دانشجویان، در حقیقت روشی برای باز ماندن راه آزاداندیشی و نوآوری و تحول درمدیریت است. اما باید دقت داشت صرف برگزاری چنین محافلی نمی‌تواند منجر به نتیجه درست و مطلوب شود. مدیریت کردن محافل آزاد‌اندیشی برای دوری از حاشیه در کنار حفظ پایه‌های هویت ملی، می‌تواند بهترین مسیر برای شنیدن نظرات متفاوت و بعضاً مخالف باشد که از زبان دلسوزان هر قشر به گوش ما برسد. به جد معتقدم اگر مدیریت این محافل از حوزه اداری و سازمانی جدا شود و به نخبگان هر قشر مانند اساتید، دانشجویان و مجموعه‌های فعال دانشجویی یا زنان موفق و فعال در عرصه‌های مختلف سپرده شود، قطعاً و یقیناً نظرات منطقی و براساس واقعیت دریافت خواهد شد.
اولویت، شنیدن نیازها و انتقادهای زنان و دختران ایرانی در هر جایگاه و هر رده سنی است
چندی پیش، بحث خانه ملی گفت‌و‌گوی آزاد مطرح شد، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در پاسخ به این سؤال که چه زیرساخت‌هایی لازم است تا بتوان گفت‌و‌گوهای مؤثر را در آحاد جامعه افزایش داد، توضیح می‌دهد: در اولین اولویت، دانشگاه‌ها و مؤسسات فرهنگی باید به مراکز نشست‌های آزاداندیشی و شنیدن سخنان نقادانه تبدیل شوند. هر دانشجو، هر فرهیخته و فعال حوزه فرهنگ باید این اطمینان را داشته باشد که در جای خاصی که شنونده‌های مؤثر حضور دارند، می‌تواند گوش شنوا و تأثیرگذاری بیابد و برهمین اساس نظراتش را در هر شرایطی در چهارچوب اخلاق، منطق و مطالبه‌گرانه عنوان کند. گفت‌و‌گوهای مؤثر در میان آحاد جامعه می‌تواند بهترین، سریع‌ترین و دقیق‌ترین روش برای شناسایی مطالبات اجتماعی و حقیقی هر قشر باشد، علاوه براین، نتیجه چنین گفت‌و‌گوهایی می‌تواند ما را به سمت شناخت و تدوین نظام مسائل فکری و دغدغه‌های روزمره هر قشر برای برنامه‌ریزی‌های آینده هدایت کند. اگرچه شنیدن حضوری، یکی از بهترین راه‌های حفظ گفت‌و‌گوهای مؤثر است اما در این میان نباید از ظرفیت‌های فضای مجازی بویژه نرم‌افزارهای کاربردی ایرانی غافل ماند. ایجاد بسترهای گفت‌و‌گو در پیام‌رسان‌های مختلف برای جمع شدن گروه‌های سنی و اقشار مختلف به برگزاری منظم نشست‌ها کمک می‌کند. ضمن اینکه می‌توان از فضای همین برنامه‌ها برای ایجاد فضای روشنگری، ایجاد فضای آموزش «جهاد تبیین» که مقدمه‌ای برای اصلاح، تحول و مطالبه است نهایت استفاده را کرد. حتی از بسترگفت‌و‌گوی مجازی می‌توان به تربیت نسل آگاه دانش‌آموز، دختر فعال و بانوی توانمند دست یافت.او در ادامه با بیان این نکته که هر قشری نیاز به گفت‌و‌گو و شنیده شدن دارد، اظهار می‌کند: از آنجا که جامعه بزرگ هرکشور برپایه نهاد خانواده شکل می‌گیرد و مهم‌ترین مسئولیت تربیتی و فرهنگی در نهاد خانواده برعهده زنان و دختران است، نیاز به شنیده شدن‌ و اجرای خواسته‌های منطقی همراه با همراهی در میان زنان و دختران، خواسته بحقی است. خانواده سالم، خانواده‌ای است که بتواند در انتقال فرهنگ در کنار بهره‌وری بیشتر به نسل آینده مؤثر واقع شود. هرچه فضای گفت‌و‌گو میان زنان و اعضای خانواده‌ها بیشتر شود، فضای حذف مشکلات و رسیدن به جامعه‌ای مملو از خانواده‌ سالم و ایرانی بیشتر خواهد بود. گفت‌و‌گوها می‌تواند دغدغه‌های زنان را بیشتر مطرح کند و در این میان رفع مشکلات و پرداختن به نظرات زنان صاحب‌نظر می‌تواند راهگشای زندگی سایر زنان باشد.انسیه خزعلی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه در حوزه زنان در تمامی گروه‌های سنی از جمله دختران مدرسه‌ای و دانشجو چگونه می‌توان در خصوص گفت‌و‌گو موفق‌تر از قبل ورود کرد، می‌گوید: مدارس، دانشگاه‌ها، خانواده‌ها، مراکز اشتغال با محوریت زنان، محافل گردهم آمدن خانواده‌ها خلاصه هرجایی که ردی از حضور زنان و دختران چه مدرسه‌ای و چه دانشگاهی دیده می‌شود، باید در کنار حضور فعال اجتماعی این قشر به مراکزی برای شنیدن نظرات آنها نیز تبدیل شود. به تعبیری، هرجایی که زنان و دختران ما با پشتکار و جدیت حضور خانوادگی و اجتماعی خود را به بهترین شکل ادامه داده‌اند در هر بستری باید فضایی برای شنیدن نظرات این قشر فراهم شود. اگر دختر دانشجو در فضای مدیریت شده و سازنده دانشگاه انتقادات خود را مطرح نکند، کجا می‌تواند امید داشته باشد که حرفی بزند، نقدی انجام دهد و نتیجه‌بخش باشد؟ زن ایرانی شاغل اگر مشکلات کاری اعم از حقوق، بیمه و نیازهایی که نادیده گرفته شده است را در فضای کار و در گفت‌و‌گو با مسئولان دلسوز با نگاه سازنده مطرح نکند قطعاً اگر در جای دیگری هم عنوان کند، اثربخش نخواهد بود. پس اولویت ما شنیدن نیازها و انتقادهای زنان و دختران ایرانی در هر جایگاه و هر رده سنی است.
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده به صورت سرزده بازدیدی از خوابگاه دختران شریف داشتند، او درباره این بازدید و نتایج آن توضیح می‌دهد: بعد از مطلع شدن از حوادث بلافاصله و بدون اطلاع قبلی به خوابگاه دختران دانشگاه شریف رفتم. مطمئن بودم دیدار چهره به چهره و شنیدن مشکلات و نقطه‌نظرات دانشجویان از نزدیک می‌تواند بهترین راه‌حل باشد. در این دیدار که 3 ساعت و نیم طول کشید به تک‌تک اتاق‌های ساختمان خوابگاه دختران دانشگاه شریف سرزدم، تلاش کردم در یک فضای صمیمانه و گفت‌و‌گویی مفید، کاملاً صریح، درد دل‌های دانشجویان دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسی رشته‌های مختلف را بشنوم. بیشتر مشکلات این عزیزان تأکید بر تقویت جایگاه زنان درجامعه و مسائل مربوط به امنیت تحصیلی در روزهای پرالتهاب آغازین سال تحصیلی امسال، مشکلات معیشتی، نگرانی از آینده شغلی، مشکلات در مسیر جذب هیأت علمی و کمرنگ شدن تکریم نخبگان و بانوان در دانشگاه در سال‌های اخیر بود که من تک‌تک موارد را برای پیگیری‌های آتی ثبت کردم.به اعتقاد خزعلی، یکی از مهم‌ترین نکاتی که زنان دانشجوی دانشگاه شریف بر آن تأکید داشتند، لزوم استقرار پلیس در کیوسک‌های مراقبتی بود. آنها با بیان موارد خفت‌گیری‌ در مسیرهای منتهی به دانشگاه وتأکید بر مسأله امنیت دانشجو در فضای دانشگاه خواستار استقرار نیروی انتظامی بودند. اگرچه این دیدار کاملاً اتفاقی و به اقتضای زمان بود اما دیدارهای خاصی در معاونت و دانشگاه الزهرا نیز با دانشجویان و اساتید صورت گرفت و ان‌شاء‌الله این دیدارها استمرار خواهد یافت تا هم بتوانم شنونده خوبی برای زنان ایرانی باشم و همچنین تا جای امکان پیگیر خواسته‌ها و مطالباتشان شوم.