عطیه لباف| بازارهای جهان در حال تجربه یک شرایط متفاوت از 10 ماه اخیر هستند. هم بازارهای امن مانند طلا به سبب بالا رفتن آمار جانباختگان طرفدار دارند و هم اخبار کشف و توزیع واکسن اشتهای سرمایه‌گذاران را تحریک کرده است.
اکنون سرمایه‌گذاران در اکثر بازارها آماده پذیرش ریسک هستند و اغلب بازارها در حالت گاوی کامل قرار گرفته‌اند تا با اولین محرک‌های مثبت روند صعودی را آغاز کنند.
البته ناگفته نماند که هنوز موانعی برای این جهش وجود دارد و همین موضوع نیز سرخوشی های یک هفته اخیر سرمایه گذاران را کاهش داده است. از جمله شدت گرفتن همه‌گیری و جهش ژنتیکی ویروس در یک ماه اخیر که منجر به افزایش تعداد مرگ‌و‌میر شده است و همین‌طور آسیب‌های به جا مانده از شیوع ویروس کرونا در ماه‌های اخیر بر بدنه اقتصاد جهان.
تأثیر اولیه کشف واکسن و توزیع آزمایشی
برخی از شرکت‌های سازنده واکسن مدتی است که توزیع کشفیات خود را آغاز کرده‌اند و روز گذشته نیز شرکت داروسازی فایزر امریکا مدعی شد که طرح آزمایشی توزیع واکسن کرونا در 4 ایالت رودآیلند، تگزاس، نیومکزیکو و تنسی امریکا را شروع کرده است. حالا سرمایه‌گذاران حتی با وجود چالش‌های قابل توجه توزیع واکسن برای همه مردم جهان، امیدوارند که توزیع واکسن‌ها رشد اقتصادی را در سال آینده تحریک کند.
اکنون برخورد سرمایه‌گذاران با بازارهای جهان به دو صورت است برخی با احتیاط و برخی با نگاهی خوشبینانه به تحولات و آینده بازارها نگاه می‌کنند.  البته حواس شان به تغییر و تحولات دیگر اقتصادی نظیر تصمیمات بانک فدرال رزرو امریکا نیز هست که در کنار پیشرفت تولید واکسن می‌خواهند بازهم حمایت‌ها و خرید دارایی‌های خود را افزایش دهند تا آثار منفی کرونا بر اقتصاد  کمرنگ‌تر شود. رویترز در این زمینه می‌نویسد: «سرمایه‌گذاران در حال ارزیابی این شانس هستند که فدرال رزرو در هفته‌های آینده خرید بدهی دولت را افزایش می‌دهد تا با نتیجه اقتصادی تجدید حیات ویروس کرونا مقابله کند.  اخبار مبنی بر اینکه دو واکسن ویروس کرونا در آزمایش‌های مرحله آخر هستند، در روزهای اخیر بسیار کارآمد بوده و اشتهای سرمایه‌گذاران را برای ریسک‌پذیری تحریک کرده است. البته هنوز هم، برخی از سرمایه‌گذاران بر این باورند که افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا ممکن است بهبود اقتصادی شکننده ایالات متحده را در زمانی تهدید کند که محرک‌های مالی و دسترسی گسترده به واکسن احتمالاً ماه‌ها به تأخیر می‌افتد و این ترس همراه بازار است.»
با این حال اغلب تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که از ماه آینده و با نزدیک شدن به آغاز سال 2021 میلادی سرعت بهبود شاخص‌ها و بازارها بیشتر خواهد شد. یک تحلیلگر به بلومبرگ گفته است: «سرمایه‌گذاران در حالت «گاو نر» هستند و پول بیشتری را به بازارهای در حال ظهور، سهام‌های کوچک و بخش‌های بانکی روانه می‌کنند و امیدوارند که واکسن کرونا وضعیت این بخش‌های آسیب‌دیده بازار را تغییر دهد.»
استقبال از کالاها بیشتر شد
وقتی بازارهای جهانی با همه‌گیری ویروس کرونا و قفل شدن اقتصادها شروع به ریزش کردند، یک بازار امن‌ترین جا برای سرمایه‌گذاران بود؛ بازار جهانی طلا. اما با وجود آنکه در هفته‌های اخیر و پس از انتشار اخبار کشف واکسن، دیگر بازارها نیز یک تلنگر مثبت خورده‌اند اما هنوز هم بازار طلا جذاب باقی مانده و روز گذشته و در زمان تنظیم این گزارش، هر اونس طلا با 0.1 درصد افزایش به 18891.69 دلار رسید.
البته روزی که شرکت مدرنا اعلام کرد واکسن کشف شده تا 94.5 درصد از ویروس کرونا جلوگیری می‌کند، مبتنی بر داده‌های این کشف هر شمش طلا تا 1.3 درصد کاهش یافت، اما با افت 0.2 درصدی شاخص دلار دوباره قیمت‌ها افزایشی شد. با این حال، طلا دیگر تنها کالایی نیست که روند قیمتی آن مثبت است. نفت خام نیز دیگر کالایی است که روند صعودی را در پیش گرفته است. هر بشکه نفت خام شاخص غرب تگزاس WTI با 0.5درصد افزایش به 41.56 دلار و هر بشکه شاخص نفت خام برنت با 0.6 درصد افزایش به 44.10 دلار رسید.
نفت هنوز حمایت می‌شود
روز گذشته کمیته رصد مشترک در سطح وزرای اوپک پلاس بار دیگر برگزار شد تا حمایت‌ها از بازار نفت ادامه دار باشد. احتمالاً اوپک پلاسی‌ها توافق کاهش تولید را برای 3 تا 6 ماه دیگر تمدید کنند تا قیمت‌ها در حالت باثبات فعلی باقی بماند و روند صعودی را طی کند.
کشورهای صادرکننده نفت خام و هم پیمانانش، موسوم به اوپک پلاس، از اواسط همه‌گیری کرونا و زمانی که قیمت‌ها ریزش‌های شدیدی را تجربه کردند و حتی برای اولین بار در تاریخ در یک معامله WTI به منفی 40 دلار در بشکه رسید، کاهش‌های شدید تولید را شروع کردند و در مرحله اول 9.7 میلیون بشکه در روز و در مرحله بعد 7.6 میلیون بشکه در روز کاهش را اجرایی کردند.
حالا با وجود خبر کشف واکسن، هنوز این گروه به دنبال حمایت از بازارند. چراکه مشخص نیست چه زمانی ترددها به وضعیت عادی باز‌می‌گردد و تقاضا برای نفت احیا می‌شود.
ارزش سهام شرکت‌ها، رو به بهبود
این روزها با امید به واکسن کرونا شاخص‌ها و بازارهای سهام رکورد‌های امیدبخشی را پشت‌سر می‌گذارند. مثل شاخص‌های وال‌استریت که تا زمان تنظیم این گزارش سبزپوش بودند.
در زمان تنظیم این گزارش میانگین صنعتی داو جونز ۴۷۰.۶۳ واحد یا ۱.۶۰ درصد جهش کرد و در رکورد تاریخی ۲۹٫۹۵۰.۴۴ واحد رسید.شاخص اس‌اندپی ۱.۱۶ درصد جهش کرد و در رکورد ۳٫۶۲۶.۹۱ واحد رسید، در حالی که شاخص مرکب نزدک ۰.۸۰ درصد رشد کرد و به ۱۱٫۹۲۴.۱۳ واحد رسید.
البته شاخص بازار نوظهور، بازارهای اروپایی، آسیای میانه و آفریقا روند نزولی اندکی را در روز گذشته سپری کردند.
این درحالی است که روز دوشنبه به خاطر اعلام خبر کشف واکسن، شاخص «فوتسی ۱۰۰» بورس لندن با ۱.۶۶ درصد رشد به سطح ۶۴۲۱.۲۹ واحد و شاخص «دکس ۳۰» بورس فرانکفورت در آلمان با رشد ۰.۴۷ درصدی به سطح  13138.61 واحد رسیده بود. بورس های آسیایی نیز روز دوشنبه سبز پوش شده بودند. شاخص «نیک کی ۲۲۵» بورس توکیو ژاپن با رشد ۲.۰۵ درصدی تا سطح 25906.93 واحدی افزایش یافته بود و  شاخص «هانگ سنگ» بورس هنگ کنگ  نیز با ۰.۸۶ درصد افزایش، وارد کانال26381.87 واحد شده بود.
نکته آنکه اکنون بسیاری از سهام مهم جهان به کف چندین ساله خود رسیده‌اند و تحلیلگران می‌گویند که شاید بهترین زمان خرید باشد. در این میان سهام شرکت‌های خدماتی، گردشگری و هواپیمایی از همه ضعیف‌تر شده‌اند.
وضعیت ارزها و تأثیرشان بر بازارها
در روز گذشته شاخص دلار 0.2 درصد کاهش را تجربه کرد اما یورو با 0.1 درصد صعود به 1.1867 دلار رسید. همین موضوع نیز بر بازارهای کالا و سهام در کنار کشف واکسن کرونا مؤثر بود. پوند انگلیس با 0.2 درصد افزایش به 1.3225 دلار رسید و یوان با تقویت 0.5 درصدی به 6.553 دلار در هر دلار رسید، ین ژاپن با تقویت 0.2 درصدی به 104.32 دلار در هر دلار رسید.
اما در مورد مخرب‌ترین عامل مؤثر در ماه‌های اخیر، یعنی کرونا، امیدواری زیادی به بهبود شکل گرفته که می‌تواند از بازارها حمایت کند. با این حال، کریس ایگو، مدیر ارشد سرمایه‌گذاری در مدیریت سرمایه‌گذاری آکسا به بلومبرگ گفته است: «در ماه‌های آتی، ممکن است از یک بازار گاوی دفاعی به یک بازار تهاجمی منتقل شویم؛ اما در مورد زمان افزایش تحرک اجتماعی وضوح و شفافیت بیشتری لازم است. سرخوشی ناشی از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریکا و اعلام کشف واکسن جای خود را به تجزیه و تحلیل هوشیارانه‌تری خواهد داد.»

اقتصاد ایران از دهه‌ها قبل به دلایل مختلف با ضعف‌های ساختاری مواجه شده است و در طول زمان ورود متغیرهای جدید تحدید‌کننده شرایط را پیچیده‌تر کرده است. درحالی ارائه راهکار خلاصی از وضعیت شکننده اقتصاد ایران سابقه طولانی دارد و همواره دو گروه اصلی مقابل هم قرار داشته‌اند، در سال‌های اخیر بخصوص سال‌جاری که اقتصاد ایران در شرایط ویژه‌ای قرار گرفته و شاهد تحولاتی در دولت امریکا به عنوان تحریم‌کننده اصلی ایران هستیم، این دو تفکر پررنگ‌تر از همیشه شده است.  در یک‌سو کسانی هستند که اعتقاد دارند تنها با تکیه بر توان و داشته‌های داخل می‌توان تمام موانع و سدها را شکست و در سوی دیگر کسانی قرار دارند که معتقدند درکنار اهمیت بالای منابع و توان داخل، تعامل با اقتصاد جهان و نبود محدودیت‌های شدید نقش همسنگی دارد.

صفحه 17

با حضور وزیر راه و شهرسازی 11 پروژه زیرساختی در مجتمع بندری انزلی برای افزایش تجارت از حاشیه خزر افتتاح شد. به‌گزارش «ایران» روز گذشته بندر انزلی شاهد دو رویداد مهم بود تا سهم بنادر حاشیه خزر در توسعه اقتصادی بویژه افزایش ارتباطات اقتصادی منطقه ای در کشور بیشتر شود. روز سه شنبه نخستین نشست اتحادیه اقتصادی اوراسیا در منطقه آزاد بندر انزلی با حضور وزیر راه و شهرسازی برگزار شد.در این نشست راهکارهای افزایش تجارت ایران با این اتحادیه از نگاه مسئولان و کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت.محمداسلامی، وزیرراه و شهرسازی در این نشست با اشاره به اینکه سهم ایران در اقتصاد بین‌المللی با ایجاد مزیت رقابتی افزایش می‌یابد، گفت: امیدوارم در این نشست کارهای عملیاتی و شتاب دهی به توسعه این منطقه و بهبود سیاست اقتصادی کشور و سایر اقتصادها در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی بینجامد.
صفحه 8

علی‌رغم افت حدوداً ۲۲ درصدی شاخص در دوره بسته بودن نماد شستا، دیروز این نماد با قیمت آخرین معامله ۳.۰۴۵ تومان بازگشایی شد.دیروز نماد شستا پس از مجمع موفق برگزار شده در تاریخ 23/۰۷/1399 بازگشایی شد.براساس این گزارش، علی‌رغم افت حدوداً ۲۲ درصدی شاخص در دوره بسته بودن نماد شستا، دیروز این نماد با قیمت آخرین معامله ۳.۰۴۵ تومان بازگشایی شد.گفتنی است این بازگشایی نوید بازگشت اعتماد و روزهای خوب برای بازار سرمایه است.شایان ذکر است بازارگردان این سهام صندوق بازارگردانی صبا تامین می‌باشد./ایلنا

رئیس کل بانک مرکزی ضمن تشریح جزئیات جلسه دیروز شورای عالی بورس، اعلام کرد: بانک مرکزی تأسیس صندوق‌های جدید سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت توسط بانک‌ها را بلامانع می‌داند.عبدالناصر همتی در پستی اینستاگرامی درباره جلسه دوشنبه شب شورای عالی بورس، نوشت: به منظور تقویت بازار سرمایه و نیز ارتقای نقش بانک‌ها در اطمینان ‌بخشی به فعالیت سرمایه‌گذاران در آن بازار، موارد زیر را به عنوان نظر بانک مرکزی در جلسه عصر دیروز شورای عالی بورس اعلام و تأکید کردم: وجود و گسترش فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازار سرمایه، فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاران است.
ضمن توصیه به افزایش ظرفیت سرمایه‌گذاری در این گونه صندوق‌ها، بانک مرکزی نیز برای کمک به تحقق این موضوع درخصوص صندوق‌هایی که بانک‌ها مدیریت صندوق را به عهده دارند، افزایش سقف صندوق‌های با درآمد ثابت را تا مبلغ 30 هزار میلیارد تومان بلامانع می‌داند. بانک مرکزی تأسیس صندوق‌های جدید سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت توسط بانک‌ها را بلامانع می‌داند.برای شرکت‌های تأمین سرمایه متعلق به بانک‌ها که متقاضی افزایش سرمایه هستند، تمهیدات لازم برقرار خواهد شد و از تسهیلات فوق نیز برخوردار خواهند بود. با توجه به نرخ سیاستی اعلام شده، بانک مرکزی نسبت به این نرخ در بازار بین بانکی پایبند و برنامه‌ریزی لازم در همین رابطه انجام داده است.
بانک‌ها نیز توافق کرده‌اند با توجه به شرایط برخی از بانک‌های ناتراز، نرخ سودبین بانکی را حداکثر ۲۰ درصد تعیین و عملیاتی کنند. عدم رعایت نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار به هیچ وجه مجاز  نیست. لذا، بانک‌ها ملزم به رعایت نرخ‌های مصوب سود سپرده‌ها هستند. بازرسان حوزه نظارت بانک مرکزی تخلفات گزارش شده در بانک‌ها را از روز شنبه شروع به رصد کرده‌اند و برای اعمال قانون گزارش خواهند داد.در جلسه دیروز شورای عالی بورس مصوب شد تا سقف صندوق‌های سرمایه گذاری بردرآمد ثابت از ۳۰ به ۵۰ هزار میلیارد تومان افزایش یابد و امکان تأسیس صندوق برای بانک‌های فاقد صندوق، فراهم و اجازه تأسیس بیش از یک صندوق برای بانک‌ها نیز صادر شد.همچنین، در این جلسه بانک مرکزی مکلف شد تا امور صدور مجوز برای صندوق‌های سرمایه گذاری وابسته به نهادهای مالی مرتبط با بانک‌ها، تسریع و تسهیل کند. /ایسنا