نسخه Pdf
ایران عصر
زیارت اربعین؛ سرمایه امت‌ساز
آیت‌الله سید محمدمهدی میرباقری
رئیس فرهنگستان علوم‌اسلامی قم
1. مراسم اربعین سیدالشهداء با اینکه سابقه تاریخی طولانی دارد ولی در یک دهه اخیر جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و به پدیده‌ای اثرگذار در مناسبات اجتماعی جامعه مؤمنین بدل شده است. فیلسوفان اجتماعی غرب، به جِدّ مخالف با گسترش پدیده‌ای به نام «زیارت» هستند و این حقیقت متعالی را نقطه مقابل توسعه‌یافتگی به مفهوم غربی می‌دانند و به‌عکس برای گسترش «صنعت توریسم» تلاش می‌کنند البته در قالب سفر به کشورها یا منطقه‌هایی که فرهنگ مدرن را منتقل می‌کنند. دلیلش این است که هجرت و مسافرت‌هایی از جنس زیارت اربعین نوع دیگری از انگیزه‌های انسانی را ایجاد می‌کند و فرهنگ دیگری را بسط می‌دهد که خلاف جریان آنان است.
2. عاشورا حادثه‌ای است که صف‌بندی بین دو امت را روشن می‌کند. بر محور عاشورا امکان تهذیب نفس، تهذیب اجتماعی و تاریخی فراهم می‌شود. عاشورا کانون تهذیب نفوس از صفات رذیله از تولی به امام باطل است که همه صفات رذیله هم از فروع ائمه باطل هستند و ما باید از جریان شکل‌گیری امت مادی تبری داشته باشیم. اگر پرچمداران مادی، تمدنی به وسعت کل جهان ساختند و یک جامعه جهانی درست کردند و موفق شدند که دهکده جهانی واحد با یک پیچیدگی در دوره صنعت و فراصنعت درست کنند، ما هم باید در همین مقیاس از آنان تبری جوییم. این تبری و مرزبندی‌ها هم مسبوق به بصیرت و آگاهی‌ها و شناخت‌ها است و باید آگاهی و شناختی پیدا شود که سپس به انگیزه فاصله‌گذاری بدل شود. عاشورا، نقطه کانونی شکل‌گیری این اتفاق یعنی «مرز‌بندی با باطل» است. زیارت عاشورا مناسک شکل‌گیری امت ایمانی بر محور ائمه حق و بر محورعاشورا است. ایجاد یک امت در این میدان درگیری وسیع، نیاز به یک بصیرت و روشن‌بینی نسبت به این دو صف و گستره این دو صف (حق و باطل) دارد. آدمی که نمی‌تواند این دو صف را ببیند ممکن است که نتواند حق و باطل را تشخیص دهد و به اشتباه در صف باطل قرار گیرد. بنابراین علاوه‌بر بصیرت و آگاهی، نیاز به ایجاد انگیزه برای حضور در جبهه حق دارد.
3. انسان، باید به‌طور دائم پیوند عاطفی با عاشورا را مرور کند. این مرور عاطفی عاشورا و بکاء دائم موجب درک عظمت واقعه و وسعت تکوینی و تاریخی آن می‌شود. فهمی به وسعت تاریخی و همچنین عاطفه‌ای در این مقیاس لازم است که بتواند پایگاه درگیری با جبهه باطل شود. محقق شدن این مهم، سرمایه‌ای می‌خواهد و عاشورا سرمایه این امت‌سازی است. عاشورا نقطه کانونی تهذیب نفوس مؤمنین و شکل‌گیری امت تاریخی بر مدار امام است. زیارت ائمه نقطه جوششی بین «امام» و «امت» است. آن حقایقی که در فرهنگ عاشورا وجود دارد خودش را در رفتاری سازماندهی‌شده و در بسترها و شرایط خاصی نشان می‌دهد و یادآوری می‌کند که رابطه مردم با یکدیگر می‌تواند رابطه محبت، عشق، دلدادگی، فداکاری و ایثار باشد و این می‌تواند مقدمه شکل‌گیری یک «امت» باشد.
*مکتوب حاضر، متن ویرایش و تلخیص شده «ایران» از سخنرانی آیت‌الله سید محمدمهدی میرباقری است که با عنوان «جریان امت‌ساز عاشورا با زیارت و بکاء – قیام عاطفی و عقلانی عاشورا» در محل دانشگاه فرهنگیان ارائه شد.
رئیس فرهنگستان علوم‌اسلامی قم
1. مراسم اربعین سیدالشهداء با اینکه سابقه تاریخی طولانی دارد ولی در یک دهه اخیر جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و به پدیده‌ای اثرگذار در مناسبات اجتماعی جامعه مؤمنین بدل شده است. فیلسوفان اجتماعی غرب، به جِدّ مخالف با گسترش پدیده‌ای به نام «زیارت» هستند و این حقیقت متعالی را نقطه مقابل توسعه‌یافتگی به مفهوم غربی می‌دانند و به‌عکس برای گسترش «صنعت توریسم» تلاش می‌کنند البته در قالب سفر به کشورها یا منطقه‌هایی که فرهنگ مدرن را منتقل می‌کنند. دلیلش این است که هجرت و مسافرت‌هایی از جنس زیارت اربعین نوع دیگری از انگیزه‌های انسانی را ایجاد می‌کند و فرهنگ دیگری را بسط می‌دهد که خلاف جریان آنان است.
2. عاشورا حادثه‌ای است که صف‌بندی بین دو امت را روشن می‌کند. بر محور عاشورا امکان تهذیب نفس، تهذیب اجتماعی و تاریخی فراهم می‌شود. عاشورا کانون تهذیب نفوس از صفات رذیله از تولی به امام باطل است که همه صفات رذیله هم از فروع ائمه باطل هستند و ما باید از جریان شکل‌گیری امت مادی تبری داشته باشیم. اگر پرچمداران مادی، تمدنی به وسعت کل جهان ساختند و یک جامعه جهانی درست کردند و موفق شدند که دهکده جهانی واحد با یک پیچیدگی در دوره صنعت و فراصنعت درست کنند، ما هم باید در همین مقیاس از آنان تبری جوییم. این تبری و مرزبندی‌ها هم مسبوق به بصیرت و آگاهی‌ها و شناخت‌ها است و باید آگاهی و شناختی پیدا شود که سپس به انگیزه فاصله‌گذاری بدل شود. عاشورا، نقطه کانونی شکل‌گیری این اتفاق یعنی «مرز‌بندی با باطل» است. زیارت عاشورا مناسک شکل‌گیری امت ایمانی بر محور ائمه حق و بر محورعاشورا است. ایجاد یک امت در این میدان درگیری وسیع، نیاز به یک بصیرت و روشن‌بینی نسبت به این دو صف و گستره این دو صف (حق و باطل) دارد. آدمی که نمی‌تواند این دو صف را ببیند ممکن است که نتواند حق و باطل را تشخیص دهد و به اشتباه در صف باطل قرار گیرد. بنابراین علاوه‌بر بصیرت و آگاهی، نیاز به ایجاد انگیزه برای حضور در جبهه حق دارد.
3. انسان، باید به‌طور دائم پیوند عاطفی با عاشورا را مرور کند. این مرور عاطفی عاشورا و بکاء دائم موجب درک عظمت واقعه و وسعت تکوینی و تاریخی آن می‌شود. فهمی به وسعت تاریخی و همچنین عاطفه‌ای در این مقیاس لازم است که بتواند پایگاه درگیری با جبهه باطل شود. محقق شدن این مهم، سرمایه‌ای می‌خواهد و عاشورا سرمایه این امت‌سازی است. عاشورا نقطه کانونی تهذیب نفوس مؤمنین و شکل‌گیری امت تاریخی بر مدار امام است. زیارت ائمه نقطه جوششی بین «امام» و «امت» است. آن حقایقی که در فرهنگ عاشورا وجود دارد خودش را در رفتاری سازماندهی‌شده و در بسترها و شرایط خاصی نشان می‌دهد و یادآوری می‌کند که رابطه مردم با یکدیگر می‌تواند رابطه محبت، عشق، دلدادگی، فداکاری و ایثار باشد و این می‌تواند مقدمه شکل‌گیری یک «امت» باشد.
*مکتوب حاضر، متن ویرایش و تلخیص شده «ایران» از سخنرانی آیت‌الله سید محمدمهدی میرباقری است که با عنوان «جریان امت‌ساز عاشورا با زیارت و بکاء – قیام عاطفی و عقلانی عاشورا» در محل دانشگاه فرهنگیان ارائه شد.
آدرس مطلب
http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/8002/15/626389/0
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه
ویژه نامه ها
.jpg)
