تشدید استرس کنکور با تقلب در امتحانات نهایی

اکرم رضایی ثانی
خبرنگار
در اوایل خرداد ماه با انتشار اخباری درباره فروش سؤالات امتحانات نهایی، مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزش و پرورش قویاً این موضوع را تکذیب و عنوان کرد لو رفتن سؤالات امتحان نهایی امکان‌پذیر نیست و نهایت مشکل ما انتشار سؤالات حین آزمون است. اما با گذشت بیش از دو هفته از برگزاری امتحانات نهایی، برخی دانش‌آموزان با نگرانی از فروش سؤالات خبر می‌دهند و این ادعا را که سؤالات به فروش رفته مربوط به سال گذشته است رد می‌کنند. زارعی رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت در گفت‌و‌گویی که در زمان شروع امتحانات نهایی با «ایران» داشته از شرایط امن تکثیر و ارسال سؤالات گفت: با وجود امنیتی که برای نگهداری و تکثیر سؤالات وجود دارد، لو رفتن سؤالات امکان‌پذیر نیست.
اما با گذشت بیش از دو هفته از امتحانات نهایی اخبار از سوی دانش‌آموزان و حتی معلمانی اعلام می‌شود که بجز فضای مجازی و توئیتر هیچ تریبون دیگری ندارند تا لو رفتن سؤالات یک ربع پیش از شروع آزمون را اعلام کنند.
روز گذشته مجدداً رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزش و پرورش در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها تأکید کرد: مواردی که تاکنون به عنوان تقلب عنوان شده، انتشار سؤالات امتحانی بعد از شروع امتحان در کانال‌های شبکه‌های اجتماعی بوده است که تاکنون افراد متخلف شناسایی و با آنها برخورد شده است. اما کمیته «پیشگیری از تقلب در امتحانات» در آموزش و پرورش با هماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط تشکیل شد.
این حواشی پس از اعلام مصوبه کنکور ۱۴۰۲ از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی که تأثیر ۴۰ درصد سوابق تحصیلی در کنکور را درج کرده است شدت بیشتری پیدا کرد. حالا با توجه به سهم سوابق تحصیلی در کنکور سؤالات بسیار و نگرانی‌ها این است که آیا می‌توان از روش‌های مختلف از جمله خرید سؤالات امتحانی، تقلب، کسب نمره بیشتر از معلم و… سوابق تحصیلی بهتری به دست آورد؟
در این میان از نظر مجلس شورای اسلامی ایراداتی به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بر کنکور ۱۴۰۲ وارد است. احمدحسین فلاحی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره این مصوبه به خبرنگار «ایران» می‌گوید: این مصوبه مربوط به شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌شود، کار شورای عالی انقلاب فرهنگی سیاست‌گذاری است، نه قانونگذاری.
وی در ادامه تأکید کرد: در عین حال شورای عالی انقلاب فرهنگی به بحث قانونگذاری ورود کرده است و مصوبه را تعریف کرده که طبق آن بخش زیادی از کنکور حذف می‌شود. از این رو باید دید در این موضوع چقدر نگاه کارشناسانه وجود داشته است. زیرا در مواجهه با کنکور ما می‌دانیم که به این راحتی نمی‌توان این آزمون را حذف کرد، این کار به یک پروسه زمانی نیاز دارد و حتماً باید برای آن برنامه‌ریزی دقیق‌تری صورت بگیرد.
این نماینده مجلس در ادامه افزود: اگر سه پایه آخر دبیرستان ملاک ارزیابی به جای کنکور باشد باید یک تجدید نظر در اجرای مصوبه جدید کنکور صورت بگیرد و اما در مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی این پروسه طی نشده و می‌توان گفت پایه کارشناسی آن خیلی قوی نیست.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که در واقع شما تأیید می‌کنید شورای عالی انقلاب فرهنگی کارشناسی قوی روی مصوبه کنکور ۱۴۰۲نداشته است، گفت: بله، آنها یک مصوبه‌ای را بدون اینکه پیش فرض و پیش نیاز پایه‌ها را در نظر بگیرند، گذرانده‌اند. بنابراین طبیعتاً ممکن است دچار آسیب شود. البته که حرف و حدیث‌های زیادی در این زمینه وجود دارد، مثلاً بخشی از بحث‌ها این است که آیا اصلاً این کار درست است یا نه؟
فلاحی خاطر نشان کرد: البته که مجلس هم در این زمینه حرف‌های خودش را دارد زیرا این کار در حیطه قانونگذاری است نه سیاست‌گذاری. به صورت کلی قرار شده مواردی که شورای عالی انقلاب فرهنگی به آن ورود می‌کند دیگر مجلس به آن ورودی نداشته باشد و یا بالعکس. در این مورد همکاران ما در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس‌ صحبت‌هایی را مطرح کرده‌اند اما باید دید صلاح و مصلحت سیستم آموزشی ما چیست؟ در حال حاضر آسیب‌های زیادی در بحث کنکور از جمله استرس خانواده‌ها و هزینه‌هایی که به آنها تحمیل می‌شود وجود دارد که حتی باید ارزیابی و خروجی چنین مسائلی هم مورد بررسی قرار بگیرد.
نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که داوطلبان و دانش‌آموزان باید از تیرماه خود را کم کم برای کنکور ۱۴۰۲ آماده و شروع به مطالعه دروس کنند، اما هنوز مشخص نیست که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای کنکور ۱۴۰۲ اجرایی می‌شود یا مصوبه مجلس. آیا این امکان وجود دارد مصوبه مجلس کنار گذاشته شود یا بالعکس؟ گفت: من امیدوارم که دوستان کمیته آموزش عالی در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس یک مقدار جدی‌تر به این موضوع ورود کنند زیرا موضوع رسیدگی به کنکور به عهده کمیته آموزش عالی کمیسیون آموزش بود. باید امسال وقت ویژه‌ای برای آن بگذارند و وضعیت را از این بلاتکلیفی دربیاورند تا همان‌طور که شما اشاره کردید داوطلبان با بلاتکلیفی مواجه نشوند و بتوانند برای کنکور سال آینده تصمیم راحت‌تری بگیرند.
وی اضافه کرد: به هر حال مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ارزیابی دقیق‌تری می‌خواهد و هر اعتراضی هم درباره آن باشد به سمت مجلس می‌آید، همه هم آن اعتراضات را می‌شوند و مرتب سؤال می‌کنند در حالی که این مواجهه در بحث شورای عالی انقلاب فرهنگی کمتر است.
فلاحی در واکنش به این پرسش که با توجه به تأثیر نمرات سال آخر تحصیلی در کنکور، ما زیاد می‌شنویم که سؤالات امتحانات نهایی لو رفته و پیش از شروع آزمون در گروه‌های فضای مجازی منتشر شده است؛ آیا از نظر شما همین موضوع باعث ایجاد مفسده در مصوبه کنکور ۱۴۰۲ نخواهد شد؟ یا حتی ممکن است مخالفان این مصوبه بر لو رفتن سؤالات امتحانات نهایی برای زیر سؤال بردن ارزش آن بدمند، گفت: سیستم آموزشی باید استانداردها را مراقبت و رعایت کند. ما نباید کاری کنیم که اعتماد عمومی را نسبت به سیستم آموزشی کشور از دست دهیم. اگر قرار است هر روز با مسأله لو رفتن سؤالات مواجه باشیم؛ سیستم سنجش و آموزش ما آسیب خواهد دید و یک سلب اعتماد ایجاد می‌شود که برای کلیت سیستم آموزشی ما خوب نیست.
وی اظهار داشت: متأسفانه نه سرفصل‌ها در مصوبه کنکور ۱۴۰۲ اصلاح شده نه زیرساخت‌های آموزشی ایجاد کردیم تا سؤالات لو نرود. اگر قرار است به این سمت برویم باید استانداردهای آزمونی را ایجاد کنیم تا با این مسائل مواجه نشویم.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که با توجه به اهمیت پایه دوازدهم و اخباری مبنی بر لو رفتن سؤالات امتحانات نهایی، آیا امکان اصلاح مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای کنکور ۱۴۰۲ وجود دارد؟ گفت: وقتی یک مسأله‌ای آنقدر مهم است، باید استانداردهای آن هم دقیق شود. ما در کشور آزمون‌هایی مانند آزمون دانشگاه فرهنگیان داریم که بسیار دقیق بوده و حتی با موازین جهانی هم برابر است، پس باید از این تجربه استفاده و اصلاحات لازم اعمال شود.