آورده 42 هزار میلیارد تومانی با اصلاح یارانه آرد

نفیسه امامی
خبرنگار
عرضه خارج از شبکه را باید یکی از جدی‌ترین مشکلات گندم و آرد یارانه‌ای بدانیم. یارانه دولتی به آرد داده شد به این شرط که نان به‌عنوان قوت غالب مردم با قیمت مناسب به سفره آنها برسد، اما در این زنجیره عرضه‌های خارج از شبکه در قالب قاچاق آرد یا مصارف نان در دامداری‌ها اتفاق ‌افتاد و دولت را مصمم به استفاده از راهکارهای جدید برای جلوگیری از بروز قاچاق و صرفه‌جویی ارزی نمود. دولت حالا تصمیم گرفته است یارانه گندم و آرد را به‌صورت هوشمندانه و هدفمند پرداخت کند. در مورد نان سنتی، یارانه از گندم برداشته می‌شود و به آرد نانوایی‌ها اختصاص پیدا می‌کند. دولت اصلاح ارز 4200 تومانی را در حوزه نان سنتی به‌صورت آزمایشی در استان‌های زنجان و قزوین و فارس آغاز کرده تا پس از اصلاح مشکلات، آن را به کل کشور تعمیم دهد. در این روش که از طریق فروش نان با کارتخوان‌های هوشمند انجام می‌گیرد، شهروندان برای خرید نان از کارت‌های بانکی خود استفاده می‌کنند و امکان پرداخت وجه نقد وجود ندارد.
در شیوه فروش نان از طریق کارتخوان، نانوایی‌ها آرد را به قیمت تمام شده دریافت می‌کنند و مهلتی بین ۳۰ تا ۴۵ روز به آنها داده می‌شود؛ در صورتی که نانوایان نان را از طریق زیرساخت کارتخوان‌های هوشمند در اختیار مردم قرار دهند، در پایان هر روز یارانه نان را دریافت می‌کنند.
یک و نیم میلیارد یورو صرفه‌جویی ارزی
بر اساس گفته محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی پیش‌بینی می‌شود بعد از اجرای طرح یارانه نان، حدود ۳۰ درصد مصرف گندم کشور از طریق نان مصرفی مردم کاهش یابد که سالانه حدود یک و نیم میلیارد یورو معادل 42 هزار میلیارد تومان با احتساب یورو 28 هزار تومانی صرافی بانکی صرفه‌جویی را در پی دارد. با این سازوکار یارانه نان به هدف اصابت می‌کند و جلوی قاچاق آرد دولتی از کشور گرفته می‌شود. از سوی دیگر از آنجا که دولت با کسری بودجه جدی در بخش بودجه عمومی روبه‌رو است، این بودجه می‌تواند صرف امور جاری کشور و یا تکمیل پروژه‌های عمرانی شود.
‌احسان خاندوزی وزیر اقتصاد یکی از مهم‌ترین نکات اجرای طرح یارانه نان را امکان نظارت آنلاین دانسته است، زیرا با اجرای آزمایشی طرح هوشمندسازی یارانه آرد، این امکان برای مسئولان ‌فراهم می‌شود ‌تا از قاچاق منابع ‌‌جلوگیری کنند.
حذف قاچاق آرد به خارج از کشور، اصلاح پخت نان و کاهش ضایعات ۳۰ تا 35 درصدی آن، کاهش میزان واردات ۶ میلیون تنی گندم، جلوگیری از خروج دلار و مقابله با بحران کمبود گندم، حذف یا کاهش شکاف قیمت آرد دولتی و آزاد و ایجاد فضای رقابتی بین نانوایان برای کاهش قیمت نان و عرضه کیفی‌تر آن بخشی از مزایای اصلاح یارانه آرد است. طرح هوشمندسازی یارانه آرد در زنجان ۹۰ درصد و در قزوین بیش از ۶۰ درصد پیشرفت داشته و حالا در استان فارس ‌به‌عنوان یکی از مهم‌ترین استان‌های اجرای آزمایشی کشور در حال اجرا شدن است. درصورت فراگیر شدن این طرح در کل کشور، تغییری در قیمت نان ایجاد نخواهد شد و افراد فقط با استفاده از کارتخوان هزینه آن را پرداخت می‌کنند.
یارانه 14 هزار تومانی برای هر کیلو آرد
کشور ما در یکسال اخیر حدود ۶۰ درصد از گندم خود را وارد و ۴۰ درصد را نیز با مکانیسم خرید تضمینی از کشاورزان خریداری کرده است. هزینه تمام شده هر کیلوگرم آرد با احتساب هزینه خرید تضمینی گندم یا هزینه واردات گندم و نیز هزینه‌های حمل و نگهداری در حدود 15 هزار تومان برای دولت برآورد می‌شود درحالی که دولت اکنون هرکیلوگرم آرد را به نانوایی‌های سنتی به نرخ 650 تومان برای غیرآزادپزها، ۹۰۰ تومان برای آزادپزها و 16000 تومان به صنف و صنعت و فانتزی پزها تحویل می‌دهد. دولت در عمل به ازای هرکیلوگرم آرد یارانه‌ای در حدود 14 هزار تومان برای نانوایی‌های غیرآزادپز و آزادپز یارانه پرداخت می‌کند که رقم بالایی محسوب می‌شود. از سوی دیگر جهش قیمت جهانی گندم در چند ماه اخیر با بروز جنگ هم مزید بر علت شده تا گندم‌های وارداتی قیمت بالاتری داشته باشند. در صورتی که با اصلاح مصرف نان و جلوگیری از قاچاق آرد با آزادسازی قیمت آن جلوی هزینه‌های اضافی در این بخش گرفته خواهد شد.
دولت اصلاحات مهم اقتصادی را در راستای حذف سود برای عده‌ای خاص آغاز کرده است و یکی از موضوعات مهم در این خصوص آزادسازی قیمت‌ها و پرداخت مستقیم یارانه نان به مردم است. پرواضح است که اعطای آرد یارانه‌ای به صنایع یا نانوایی‌ها به‌دلیل اختلاف نرخ فاحش آن با بازار آزاد، دلالی را برای دریافت آن افزایش داده و زمینه فساد و تبانی را فراهم کرده بود اما با آزادسازی نرخ آرد صنعتی و فراگیر شدن فروش نان از طریق خرید با کارت جلوی این مفاسد گرفته خواهد شد و صرفه‌جویی محقق می‌شود.