نیاز بازار به نفت ایران قوی‌تر از تحریم‌های بایدن

گروه سیاسی/ بحران اوکراین و درپی آن وضعیت کالاهای اساسی مردم دنیا و بخصوص نیاز کشورهای صنعتی به نفت باعث شده تا اکنون کمتر کشوری برنامه‌ریزی لازم برای مدیریت بحران‌های قریب‌الوقوع غذایی و انرژی درپی نگرفته باشد. این مسأله باعث شده تا شکل جدیدی از روابط بین کشورها در حال رقم خوردن باشد. اتفاقی که برای جمهوری اسلامی ایران نیز فضایی را ایجاد کرده است که اکنون بدون عقب‌نشینی در حوزه پیشرفت‌های هسته‌ای خود و بدون تن دادن به زیاده‌خواهی‌های ایالات متحده، با فروش کمتر نفت درآمدی بیشتر را برای کشور در شرایط تحریم به دست آورد. درآمدی که کارشناسان آن را نزدیک به درآمد پیش از تحریم می‌دانند. چرا که اتفاقات جهانی منجر به آن گشته است تا قیمت نفت به دو برابر افزایش پیدا کند و تبعات مختلفی برای کشورها داشته باشد.
بحران از امریکا شروع شد
در مقابل امریکا از زمان روی کار آمدن جو بایدن شاهد افزایش دوبرابری قیمت بنزین بوده و نارضایتی‌ها از مقامات کاخ سفید هر روز بیشتر می‌شود. از پایان ژانویه 2021 یعنی نخستین هفته روی کار آمدن بایدن، هر گالن بنزین در امریکا تنها 2،39 دلار بوده اما اکنون متوسط قیمت یک گالن بنزین در این کشور به 4 دلار و 81 سنت رسید که بالاترین رقم در تاریخ این کشور محسوب می‌شود. این وضعیت می‌تواند آرای شکننده دموکرات‌ها در انتخابات میان دوره‌ای این کشور را بیش از پیش متزلزل کند. درحالی که افزایش قیمت سوخت در امریکا طی یک ماه اخیر رکوردهای جدیدی را ثبت کرده است، بسیاری از ناظران حتی انتظار افزایش بیشتر قیمت‌های جهانی و حتی کمبود انرژی در برخی کشورها را دارند. روزنامه «لا ونگوردیا»، چهارمین روزنامه پرفروش اسپانیا نیز نوشت، قیمت بنزین در اسپانیا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، یک لیتر بنزین 48 درصد گران‌تر شده و قیمت گازوئیل نیز 56 درصد افزایش یافته است. چندی پیش، رابرت‌ هابک، وزیر اقتصاد فدرال آلمان در یک مصاحبه تلویزیونی هشدار داد‌ اگر اتحادیه اروپا تحریم نفتی روسیه را تصویب کند، بخش شرقی آلمان با کمبود بنزین مواجه خواهد شد. همه اینها منجر به افزایش فشارها بر تصمیم‌گیران غربی برای تجدیدنظر در برخی سیاست‌های آنها شده است.
افزایش صادرات نفت ایران به چین
همین موارد باعث شده است تا وبگاه شبکه بلومبرگ در خبری اعلام کند ایران امسال صادرات نفت را بالا برده است که مقادیر بیشتر آن هم به چین ختم می‌شود. بلومبرگ همچنین در گزارشی درباره تأثیر تحریم‌های امریکا بر صادرات نفت ایران به نقل از گروه ویتول، بزرگ‌ترین شرکت مستقل در زمینه تجارت نفت و انرژی مدعی شده است، امریکا ممکن است حتی بدون احیای توافق هسته‌ای اجازه بدهد مقادیر بیشتری از نفت تحریم‌شده ایران به بازارهای جهانی راه پیدا کند! بلومبرگ در این باره نوشت: درحالی که توافقی جدید فعالیت‌های هسته‌ای ایران را محدود خواهد کرد و موجب سبک‌ شدن تحریم‌های اعمال شده امریکا بر صادرات انرژی آن خواهد شد، مذاکرات میان تهران و قدرت‌های جهانی در این زمینه از ماه مارس متوقف شده است. تاجران نفت نسبت به اینکه این مذاکرات به یک توافق منتهی شود، بدبین هستند. با وجود این، جو بایدن، رئیس جمهور امریکا باید به این تصمیم برسد که ضرورت پایین آوردن قیمت‌های بی‌سابقه سوخت پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای امریکا بر مزایای اجرای سرسختانه تحریم‌ها از جمله از طریق توقیف بیشتر نفت‌کش‌های ایرانی ارجحیت دارد.
تلاش امریکا در جلوگیری از فروش نفت ایران
ادعای بلومبرگ درخصوص اجازه دادن امریکا به ایران برای فروش نفت درحالی مطرح شده است که جهان تشنه انرژی بوده و کشورهای صنعتی به منابع در دسترس انرژی نیازمند هستند. با وجود این ایالات متحده ماه گذشته با چراغ سبز نشان دادن به یونان و دزدیدن نفت ایران نشان داده، در صورتی که بتواند همچنان مانع از فروش نفت ایران شود از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد. از همین رو می‌توان گفت افزایش فروش نفت ایران در شرایط کنونی و چشم‌انداز افزایش مجدد آن در ماه‌های آتی، نه به دلیل اراده ایالات متحده برای این کار که به دلیل شرایط ویژه جهانی و نیاز کشورهای مختلف به تأمین امنیت انرژی خود باشد.
انتقاد هند از تحریم نفتی تهران
شرایط ویژه جهانی باعث شده است تا صدای اعتراض بسیاری از کشورها شنیده شود. به عنوان نمونه «سوبرامانیام جایشانکار» وزیر خارجه هند که چند روز قبل در «مجمع ۲۰۲۲ گلاب‌سِک» در پایتخت اسلواکی صحبت می‌کرد، از مواضع کشورهای غربی در ارتباط با ایران انتقاد کرد. وی گفت: «بیایید منصفانه و بی‌طرفانه صحبت کنیم. چرا اجازه نمی‌دهند نفت ایران و ونزوئلا وارد بازار شود؟ آنها به هر منبع نفتی که ما داریم، فشار وارد کرده‌اند و سپس می‌گویند که شما نباید به بازار بروید و بهترین معامله را برای مردم خود دریافت کنید. این رویکردی منصفانه نیست.» افزایش انتقادات از جانب کشورهایی که در وزن‌کشی‌های جهانی به عنوان دولت‌های نزدیک به امریکا شناخته می‌شوند، نشان از آن دارد که کشورهای دنیا تحمل پیروی از دستورات یکجانبه ایالات متحده را ندارند و هر روز فضای بیشتری برای خنثی‌سازی تحریم‌ها برای کشورمان فراهم می‌شود.