بازیگر شش دانگ

محدثه واعظی‌پور
روزنامه‌نگار
سال 1389 فیلم «آفریقا» (هومن سیدی) معرفی کننده یک استعداد تازه به سینمای ایران بود. بازیگری جوان با فیزیکی مناسب که یک سال بعد، در دومین همکاری با سیدی و در فیلم «سیزده» دیپلم افتخار بهترین بازیگر مکمل مرد را از سی و دومین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد. برای اینکه سینمای ایران او را بشناسد، زمان زیادی صرف نشد. جدیدی در انتخاب‌هایش هم به سراغ فیلم‌هایی رفت که برای تماشاگر جذاب بودند (رخ دیوانه) و هم تجربه‌هایی که با جریان غالب سینمای ایران تفاوت داشتند (اژدها وارد می‌شود). نتیجه حضور در این فیلم‌ها، آن هم در زمانی کوتاه این بود که او تبدیل به گزینه‌ای قابل قبول برای سینمای تجاری و کارگردانانی که سینمای متفاوت را دنبال می‌کردند، شده بود. دهه 90، دوره ورود بازیگران جوان بسیاری به سینمای ایران است. بازیگرانی که اغلب آنها فراموش شده‌اند، اما امیر جدیدی خیلی زود به یکی از شاخص‌ترین بازیگران این دهه تبدیل شد. تنوعی که در کارنامه او و در انتخاب نقش‌هایش دیده می‌شود، در کارنامه کمتر بازیگری می‌توان یافت. بازیگران همدوره او، از جمله نوید محمدزاده (که افتخارهای بین‌المللی بیشتری دارد) یا جواد عزتی (که فیلم‌های پرفروش بیشتری در کارنامه‌اش ثبت شده است) به واسطه پرکاری در آثاری ضعیف هم بازی کرده‌اند، اما تعداد فیلم‌های ضعیف کارنامه جدیدی انگشت شمار است. او در سریال تلویزیونی یا شبکه نمایش خانگی بازی نکرده است. گاهی گرفتار بدبیاری شده، فرصت نقش‌آفرینی در فیلم «تختی» را با وجود پشت سر گذاشتن تمرین‌های فراوان از دست داد، نقشی که می‌توانست به نقطه عطف کارنامه‌اش تبدیل شود، اما با این حذف حرفه‌ای برخورد کرد و یک سال بعد در «تنگه ابوقریب» با همان کارگردان و تهیه‌کننده و در نقش بچه تهرون بامرام در فضایی کاملاً متفاوت با دیگر تجربه‌هایش درخشید. بازی در فیلم‌های کیمیایی آن هم در نقش قهرمان، از آرزوهای اغلب بازیگران است، جدیدی در نقش سیاوش در «قاتل اهلی»، در قالب جوانی جنوب شهری که هنوز به آرمان‌هایی چون رفاقت پایبند است، به یکی از امتیازهای فیلم تبدیل می‌شود. او در این فیلم که از بهترین‌های کارنامه سازنده‌اش نیست و به خاطر حذف تعدادی از سکانس‌های بازی جدیدی، لطمه دیده از جنس قهرمان‌ بهترین فیلم‌های سینمای کیمیایی است و بازی‌اش را می‌توان در کنار بهترین بازی‌های سال‌های پس از انقلاب سینمای کیمیایی به شمار آورد، گرم و به یادماندنی.
امیر جدیدی پس از «آفریقا»، خیلی زود بازی در تئاتر را هم تجربه کرد. حضورش در نمایش «روایت ناتمام یک فصل معلق» (هومن سیدی) در کنار بازیگرانی که در دهه 90 از چهره‌های مهم و پرکار سینما و تئاتر بودند (نوید محمدزاده، باران کوثری، هوتن شکیبا و آزاده صمدی) تجربه‌ای موفق رقم زد که نشان دهنده توانایی‌های این بازیگر تازه آمده به سینما بود. سال 98 دوباره با «شاه‌ماهی» روی صحنه آمد، یک بازیگر تمام‌عیار که با نقشی دشوار و ظاهری متفاوت، صحنه را از آن خود کرده بود. جدیدی در کمدی «قانون مورفی» در نقش جوان دست و پاچلفتی، در کنار بازیگر قدرتمندی مانند امیر جعفری، یک زوج تکرارنشدنی شکل دادند. فیلم، اگرچه فروش خوبی داشت اما منتقدان‌آن‌را دوست نداشتند و تلاش جدیدی برای تجربه یک شخصیت تازه نادیده گرفته شد.  همکاری با اصغر فرهادی و بازی در «قهرمان» پاسخی شایسته به یک دهه تلاش و تجربه‌گری جدیدی است. او در «قهرمان» شبیه هیچ یک از نقش‌های قبلی‌اش نیست. جذابیت‌های ظاهری‌اش کمرنگ شده و لهجه دارد. رحیم شخصیتی است که تا اواسط فیلم، تماشاگر او را مثبت و قهرمان می‌بیند اما در نیمه دوم، چالش‌ها ذهن تماشاگر را نسبت به این مرد آرام تغییر می‌دهد. نمایش فیلم در جشنواره کن بیش از ایران با استقبال مواجه شد و خبرهایی درباره احتمال دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد شنیده می‌شد، اما بخت با او یار نبود. در تحلیل‌‌ رسانه‌های خارجی، جدیدی شایسته دریافت اسکار بهترین بازیگر مرد هم بود. دریافت این جوایز می‌توانست مسیر بین‌المللی شدن جدیدی را هموار کند. رؤیایی که در دهه دوم فعالیت این بازیگر، چندان دور از دسترس به نظر نمی‌آید.