قراردادهای ارتباط صنعت و دانشگاه از مرز ۱۰ هزار مورد گذشت

اکرم رضایی ثانی
خبرنگار
پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دبیرکل شورای‌عالی علوم، تحقیقات و فناوری «عتف» در گفت‌وگو با «ایران» درباره اینکه جامعه امروز ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند نتایج پژوهش‌های علوم انسانی و علوم پایه است و پاسخ به این سوال که اکنون پژوهش‌ها در این زمینه چگونه مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، گفت: زمانی که به معاونت پژوهشی وزارت علوم آمدم چند برنامه کاربردی معرفی کردم که یکی از آنها اثربخشی تحقیقات علوم اسلامی، انسانی و اجتماعی بوده است.  علوم اجتماعی و انسانی موضوعات زود بازدهی نیستند، به‌عنوان مثال زمانی که درباره فرهنگ صحبت می‌کنیم درباره ۲۰ تا ۳۰ سال کار فرهنگی در کشور حرف می‌زنیم و وقتی درباره عادات مردم و جامعه صحبت می‌کنیم در واقع نیازمند زمان زیادی برای اصلاح و تغییرات هستیم.
وی ادامه داد: در کشور اقدامات خوبی در زمینه علوم انسانی صورت گرفته اما از آنجا که علوم انسانی جزو طرح‌های کلان من بوده است، سعی کردم بازیگران این حوزه را جمع کنم و فقط جلسات متعدد و ویژه‌ای با متولیان حوزه علوم انسانی داشته باشم، از این‌رو مأموریت‌های خاصی را به آنها داده‌ایم و اکنون در حال تعامل با سازمان‌های دیگر هستیم. به عنوان مثال شاید مشکل جدی یک سازمان در خارج از کشور که اتفاقاً بخش قابل‌توجهی از نفت جهان را تولید می‌کند افسردگی نیروهای آن باشد که نیاز به علوم انسانی و روانشناسی دارند.
معاون پژوهش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: در حال ایجاد ظرفیت هم‌افزایی برای وزارت علوم و از طرف دیگر پاسخگوی نیازها در سامانه نان هستیم. ما مشوق‌هایی برای کسانی که پایان‌نامه یا رساله آنها بتواند مشکلاتی را حل کند و همچنین در سامانه نان  درج شده‌‌اند در نظر گرفته‌ایم. این مشوق‌ها مادی، پایه تشویقی، ارتقا و... هستند، پس هم‌افزایی در وزارت علوم، نظام مسائل در بیرون از وزارت علوم و حمایت ویژه از آن، چیزی است که داریم انجام می‌دهیم ولی نمی‌توانیم انتظار نتیجه عاجل داشته باشیم که این هم طبیعی است.
صالحی با اشاره به اینکه در هفته پژوهش امسال تعامل وزارت علوم با وزارت آموزش و پرورش پررنگ است،  درباره سطح پژوهش‌های دانش‌آموزان بیان کرد: هر چقدر دانش‌آموزان به کنکور نزدیک‌تر می‌شوند نگاهشان به سمت پژوهش بیشتر می‌شود. اتفاقات خوبی در مدارس کشور افتاده و من نیز پیش از این به دلیل مسئولیتی که داشتم، بارها از بخش دانشسراهای آموزش و پرورش بازدید کردم. آموزش و پرورش یک‌سری دانشسرا‌ها دارد که در آنها اتفاقات خوبی در حال رخ دادن است.
دبیرکل شورای‌عالی عتف درباره پژوهش‌های دانش‌آموزی گفت: در یک برهه‌ای از دانشسراهای آموزش و پرورش حمایت‌های زیادی انجام دادیم. به عنوان مثال آنها را در زمینه تجهیزات نانو، بیوتکنولوژی و... حمایت کردیم یا حتی اکنون در کشور دانشسراهای ویژه‌ای داریم که در زمینه سلول‌های بنیادی، بیوتکنولوژی، گیاهان دارویی و… فعالیت دارند و سعی کردیم نسبت به آنها نگاه آمایشی داشته باشیم و تجهیزشان کنیم. من در یک برهه‌ای در آنجا تردد زیادی داشتم و می‌دیدیم که دانش‌آموزان زیادی به دانشسراها می‌آمدند که واقعاً علاقه‌مند بودند، زیرا باید علاوه بر مدرسه در این دانشسرا هم حضور می‌یافتند.
وی افزود: بنابراین به طور خاص شاید خروجی پژوهش‌ها در مدارس کمتر باشد اما در دانشسراها پروژه‌های بسیار خوبی انجام می‌شود. این را بگذارید کنار، قسمت مهارتی آموزش و پرورش که در واقع همان رشته فنی و حرفه‌ای و هنرستان‌ها هستند که جالب است بدانید دانش‌آموزان مهارتی ما بسیار ذهن‌های خلاقی در زمینه تولید محصول دارند، زیرا برخی از آنان محصولاتی تولید کرده‌اند که قابلیت تجاری‌سازی دارند.
صالحی خاطرنشان کرد:  تأکید می‌کنم که اتفاقات خوبی در زمینه پژوهش های دانش‌آموزان می‌افتد و شاید بتوانیم با برگزاری یک‌سری از این نمایشگاه‌ها با اعمال سیاست‌های تشویقی آن را گسترش دهیم.
لازم به ذکر است، پیمان صالحی معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس ستاد ملی هفته پژوهش و فناوری، در نشست خبری خود که روز گذشته در وزارت علوم برگزار شد درباره برنامه‌های هفته پژوهش و اهداف آن توضیح داد: ما ابتدا یک‌سری برنامه استانی از تاریخ ۱۲ تا ۱۷ آذر و هفته پژوهش و فناوری ملی را از ۱۹ تا ۲۵ آذر خواهیم داشت.
برنامه استانی طبق شیوه‌نامه به‌روز‌شده به استاندار ابلاغ شده است و استاندار محور ریاست هفته پژوهش و فناوری را به عهده دارد. فعالیت‌های زیادی در ۳۱ استان انجام می‌شود و برخی از نتایج ملی ما حاصل فعالیت‌های استانی است.
وی تأکید کرد: امسال سعی کردیم طعم دانش‌آموزی هفته پژوهش را بیشتر کنیم. مدیرکل آموزش و پرورش هر استان دبیر بخش دانش‌آموزی هفته پژوهش است.  آموزش و پرورش یک حوزه مهم برای ما است و باید کاری کنیم که ارتباط آموزش‌عالی و آموزش و پرورش پیوسته باشد. معاون وزیر با اشاره به عناوین روزهای هفته پژوهش گفت:  روز ۱۹ آذر با عنوان جهاد تبیین و دستاوردهای علمی و فناوری، ۲۰ آذر روز مدرسه و آینده‌سازان خلاق،  ۲۱ آذر با عنوان علوم انسانی و علوم پایه – ارکان اقتصاد دانش‌بنیان،  ۲۲ آذر دانشگاه، مبدأ تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین، ۲۳ آذر پژوهش و فناوری، بنیان مرجعیت و دیپلماسی علمی و ۲۴ آذر روز دانشمند و سرآمدان علمی، پیشران پژوهش و فناوری است. صالحی خاطرنشان کرد: قطعاً اگر به علوم انسانی به عنوان ارکان دانش‌بنیان توجه نکنیم با مشکلاتی مواجه خواهیم شد. خیلی مهم است که دانشمندان و نخبگان ما به این سمت حرکت کنند به همین خاطر یک روز از هفته پژوهش را به علوم انسانی و علوم پایه اختصاص دادیم. معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت:  یک ریل‌گذاری در سال‌های گذشته برای تبدیل ایده به محصول انجام دادیم و امروز بیش از ۱۱۰ هزار شاغل در پارک‌های علم و فناوری داریم بنابراین نگاه مبدأ به دانشگاه برای حرکت روی این ریل اهمیت دارد. از میان ۷۸ هزار در سال ۲۰۲۱ حدود ۳۵.۷ درصد آن با همکاری بین‌المللی بوده است. نگاه جشنواره نگاه علوم پایه، علوم انسانی و نگاه تجاری‌سازی است و داوران ارزشمندی هستند که کارها را ارزیابی می‌کنند. همچنین برنامه ویژه در زمینه علوم انسانی، اجتماعی، اسلامی داریم که توسط متولیان آنها مانند پژوهشگاه‌ها خواهیم داشت.
معاون وزیر علوم تأکید کرد:  امسال با آموزش و پرورش استان‌ها هماهنگ و روزهایی را مشخص کردیم که دانش‌آموزان به همراه خانواده‌هایشان از دانشگاه بازدید کنند. علاوه بر این، بازدیدهای دانشجویی هم انجام خواهد شد. وی درباره قراردادهای ارتباط صنعت با دانشگاه گذشت: قراردادهای ارتباط میان صنعت و دانشگاه از مرز ۱۰ هزار قرارداد گذشت و ارزش آن بالغ بر ۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان است که یک رکورد در آموزش‌عالی محسوب می‌شود.
رئیس ستاد ملی هفته پژوهش و فناوری در پایان تأکید کرد: امسال به طور ویژه برگزیدگانی در حوزه ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه در سطح ملی و استانی خواهیم داشت؛ بر همین اساس پایان‌نامه‌ها و رساله‌های تقاضا‌محور برگزیده، همکاران اجرایی و صنعتی برتر دانشگاه‌ها، کارفرمایان برتر، ۳ استاندارد برتر کشور در ارتباط با دانشگاه و صنعت و دانشگاه برتر در حوزه مهارت‌افزایی برای اشتغال معرفی می‌شوند. همچنین از دانشمندان در همکاری دانشگاه و صنعت تقدیر می‌شود.