طرح افزایش 25 درصدی تولید گندم در اراضی آبی اجرایی شد

زهره افشار
خبرنگار
پس از موفقیت طرح جهش تولید در اراضی دیم که منجر به افزایش صددرصدی سطح کشت در دیمزارهای استان خوزستان شد، اکنون افزایش تولید گندم در اراضی آبی در استان‌های گندم‌خیز هم در دستور کار قرار گرفته است. این طرح بهبود عملکرد و افزایش تولید 25 درصدی در هر هکتار از اراضی آبی کشور را پیگیری می‌کند.  خوزستان بزرگ‌ترین تولیدکننده گندم در کشور است که سال زراعی گذشته توانست یک میلیون و 680 هزار تن از گندم کشور را تولید کند و به گفته «تورج نوروزی» معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی، خوزستان امسال و در سال زراعی جدید برنامه تولید یک میلیون و 700 هزار تن گندم را دارد. در خوزستان در کنار کشت معمول گندم و طرح جهش تولید گندم در اراضی دیمزاری، طرح ملی گندم‌بنیان در اراضی آبی نیز در حال اجرا است.
«رقیه سلطانی» هماهنگ‌کننده استانی طرح ملی گندم‌بنیان در خوزستان در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: در سال‌های گذشته طرحی مشترک میان مرکز بین‌المللی تحقیقات ذرت و گندم (CIMMYT) و وزارت جهاد کشاورزی بر پایه افزایش عملکرد و بهره‌وری تدوین شد که در حال حاضر بومی‌سازی شده و در برخی استان‌ها از جمله خوزستان در حال اجرا است. وی تأکید کرد: این طرح کاملاً پایه علمی دارد و قرار است مانند طرح جهش تولید گندم که در اراضی دیم اجرا شده است همه سطح زیرکشت گندم آبی کشور را دربر بگیرد و در افق طرح «5 ساله» عملکرد در هکتار گندم آبی را 25 درصد افزایش دهد.
وی افزود: این طرح با هدف افزایش عملکرد و افزایش بهره‌وری و در راستای پایداری تولید گندم از سال ۱۳۹۶ در مراکز آموزشی - تحقیقاتی صفی‌آباد دزفول آغاز شد و نتایج آن از سال ۱۳۹۷ به سه اراضی مراکز آموزشی - ترویجی شوش، اندیمشک و دشت آزادگان گسترش یافت.
هدف آزمایشی این طرح معرفی لاین‌های امیدبخش گندم و کشت گندم در یک سیستم کاملاً حفاظتی روی پشته‌های بلند و ثابت در شرایط بهینه مدیریت عملیات به‌زراعی از نظر تاریخ کشت مناسب، کشت ارقام جدید، کشت مکانیزه، تغذیه بهینه، شبکه مراقبت قوی در کنترل آفات و بیماری‌ها و علف‌های هرز و مدیریت آبیاری بود. البته اعمال انواع تناوب‌های تابستانه و پاییزه با محصول اصلی (گندم) جهت رسیدن به بهترین دستورالعمل فنی و اجرایی مؤثر در افزایش عملکرد و افزایش بهره‌وری در شرایط استان خوزستان نیز در این طرح دیده شده بود. این طرح با موفقیت‌هایی که داشت از سال ۱۳۹۸ در قالب طرح توسعه ملی گندم‌بنیان در سطح 18 هزار هکتار از مزارع گندم استان اجرا شد که در سال اول به عملکرد در تولید 3.8 تن در هکتار رسیدیم و در سال گذشته یعنی بعد از گذشت سه سال توانستیم به عملکرد 4.8 تن در هکتار برسیم. در واقع ما در حالی به افزایش عملکرد در هکتار ۲۶ درصدی گندم آبی خوزستان (در مناطقی که طرح را اجرا کرده‌ایم) طی 3 سال رسیدیم که هدف ما در پایان سال پنجم 25 درصد افزایش عملکرد در هکتار بود و این عدد نشان می‌دهد ما در اجرای طرح ملی گندم‌بنیان موفق بوده‌ایم.
وی دستورالعمل‌های فنی موفق طرح را کشت گندم به شیوه مکانیزه (کشت کف‌جوی در اراضی شور، کشت روی پشته، کشت خطی‌کاری) کشت حفاظتی گندم، معرفی و نامگذاری ارقام آزادگان، داریون و اوج، سمپاشی علیه بیماری‌های قارچی و تغذیه بهینه گندم اعلام کرد. وی تصریح کرد: این طرح در سال‌ جاری در سطح ۱۸۴ هزار و ۵۵۰ هکتار در ۲۰ شهرستان در دست اجرا است.شیوه کشت در این اراضی شامل 100هزار هکتار کشت خطی‌کاری، 50 هزار هکتار کشت مستقیم و حفاظتی، 24 هزارهکتار کشت روی پشته و 12 هزار هکتار کشت کف‌کاری در اراضی لب شور است. ۱۴ مزرعه مشارکتی در ۱۴ نقطه استان خوزستان در حال آماده شدن برای کشت در قالب این طرح هستند که پیشرفت فیزیکی زیرساخت‌های این مزارع در مجموع 40 درصد است.در حال حاضر ۳۰ درصد سطح این مزرعه‌های مشارکتی سبز است. به گفته وی، در قالب این طرح دستگاه‌های کارنده جدید برای عملیات کشت به کار گرفته شده است که کشاورزان این دستگاه‌ها را از طریق تسهیلات بانکی حمایتی دولت خریداری کرده‌اند.