
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.

اخطار وزیر دفاع به رژیم صهیونیستی
غلط زیادی کنید، تل آویو و حیفا را با خاک یکسان می کنیم
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح گفت: هیچ کسی در منطقه رژیم صهیونیستی را نمیخواهد. آنها مجبور شدهاند دور خود دیوار بکشند البته آنها از سر استیصال گاهی ایران قدرتمند را تهدید میکنند.
به گزارش ایرنا، سرتیپ امیر حاتمی صبح دیروز در جشنواره سرباز جوان با اشاره به ابعاد مختلف قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران گفت: اگر در دنیای امروز که زورمداران برآن حاکمند، کشوری از قدرت برخوردار نباشد در عرصه بینالمللی زبون و ناتوان خواهد بود؛ چراکه این کشورهای استکباری جز زبان قدرت نمیفهمند. وی افزود: قدرت ابعاد و مؤلفههای مختلفی دارد؛ به لطف الهی جمهوری اسلامی امروز از همه ابعاد قدرت برخوردار است و از آن در حفظ امنیت و ثبات و دفاع از کشور استفاده میکند. وزیر دفاع گفت: قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران ابعاد مختلفی دارد که از وجوه آن میشود به قدرت منطقهای جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد. گروههای مقاومت میوه قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران هستند که در یمن، عراق، سوریه و لبنان حضور دارند و طعم این میوه را رژیم صهیونیستی بخوبی چشیده است.
سرتیپ حاتمی ادامه داد: رژیم صهیونیستی تا سال ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب اسلامی با آرزوی واهی نیل تا فرات هر روز ظلم بیشتر میکرد و سرزمینهای خود را توسعه میداد اما از زمان پیروزی انقلاب اسلامی همه توسعه طلبیهای او متوقف شد و نه تنها توسعه سرزمینی آنها متوقف شد بلکه امروز هیچ کس این رژیم را در منطقه نمیخواهد. همه ملتهای منطقه از این رژیم متنفر هستند و آنها خودشان بهتر این موضوع را میدانند و به همین دلیل مجبور شدهاند دور سرزمینهای اشغالی دیوار بکشند. وزیر دفاع با اشاره به تهدیدات اخیر ایران توسط سران رژیم صهیونیستی گفت: گاهی اوقات از سر استیصال سران این رژیم ادعاهای واهی را مطرح و جمهوری اسلامی و ایران بزرگ را به زعم خود تهدید میکنند. روشن است که این سخنان از سر استیصال است. فرمانده معظم کل قوا در همان سالهایی که آنها همین غلطهای زیادی را میکردند، فرمودند رژیم صهیونیستی دشمن اصلی ما نیست آنها حتی در اندازه جمهوری اسلامی ایران نیستند و میدانند و اگر نمیدانند بدانند که اگر غلط زیادی از آنها سر بزند تل آویو و حیفا را با خاک یکسان میکنیم. امیر حاتمی تأکید کرد: اگر غلط اضافی از آنها سر بزند خودشان میدانند و اگر نمیدانند بدانند که این بیانات رهبر معظم انقلاب تبدیل به طرح شده است و فرمان ایشان اجرا خواهد شد من به آنها توصیه و تأکید میکنم حتی در زبان هم این غلطهای زیادی را نکنند. گفتنی است «بنی گانتز» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی روز پنجشنبه در گفت و گو با شبکه خبری فاکس نیوز گفت که ارتش اسرائیل در حال تجدیدنظر در طرحها جهت کسب آمادگی برای یک حمله احتمالی به تأسیسات هستهای ایران است.او مدعی شد: «چنانچه جهان آنها [ایران] را پیشتر متوقف کند، خیلی خوب است. اما اگر این اتفاق نیفتد، ما باید به طور مستقل و جدا ایستادگی کنیم و ما باید خودمان از خودمان دفاع کنیم» .گانتز در ادامه با اشاره به مخالفت نخست وزیر رژیم صهیونیستی با احیای احتمالی برجام گفت که باید میان سیاستهای امریکا و اسرائیل تمایز قائل شد؛ زیرا به گفته او، «سیاست امریکا باید سیاست امریکا باشد و سیاست اسرائیل باید سیاست اسرائیل بماند».
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح همچنین با اشاره به اهمیت نیروی انسانی در موفقیت سازمان اشاره کرد و گفت: جوانان ما با حضور مؤثر خود در دفاع مقدس توانستند با رشادت و روحیه جهادی عزت و افتخار را برای کشور ما به ارمغان بیاورند و نگذارند وجبی از خاک کشور در تصرف دشمن قرار گیرد. وزیر دفاع گفت: شهدای ما با الگوپذیری از حضرت علی اکبر(ع) عاقبت به خیر شدند و ما نیز باید از این شهدا الگو گرفته و در مسیر آنها حرکت کنیم. وی ایران را مهد تمدن اسلامی ایران دانست و گفت: ایران مهد امنیت و افتخار است و این موقعیت با تلاش سربازان به دست آمده است. در پایان این مراسم از سربازان نمونه نیروهای مسلح کشور قدردانی شد.
نسخه جدید سلاح «مصاف» رونمایی شد
همزمان با سیزدهمین جشنواره جوان سرباز نیروهای مسلح به میزبانی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، امیر سرتیپ حاتمی از سلاح تهاجمی پیشرفته تمام ایرانی «مصاف» با کالیبر جدید و چند سلاح ورزشی رونمایی کرد. سلاح انفرادی مصاف با کالیبر 51×7.62 میلیمتری، دارای سه وضعیت ضامن، تک تیر و رگبار است و بر روی آن، ریل پیکاتینی استاندارد تعبیه شده است که امکان نصب تجهیزات جانبی مانند دوربین، رد دات، نارنجکانداز، دوپایه و ... را فراهم میکند. این نسخه جدید از سلاح مصاف امکان شلیک کلیه فشنگهای کالیبر 51×7.62 شامل فشنگ ثاقب، رسام و .... را دارد. برد مؤثر مصاف با دوربین دید در روز 800 متر و با دوربین حرارتی 600 متر است و تمامی مراحل طراحی، ساخت و تولید آن به دست متخصصان داخلی در سازمان صنایع دفاع انجام شده است و در آینده تحویل نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران خواهد شد.
به گزارش ایرنا، سرتیپ امیر حاتمی صبح دیروز در جشنواره سرباز جوان با اشاره به ابعاد مختلف قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران گفت: اگر در دنیای امروز که زورمداران برآن حاکمند، کشوری از قدرت برخوردار نباشد در عرصه بینالمللی زبون و ناتوان خواهد بود؛ چراکه این کشورهای استکباری جز زبان قدرت نمیفهمند. وی افزود: قدرت ابعاد و مؤلفههای مختلفی دارد؛ به لطف الهی جمهوری اسلامی امروز از همه ابعاد قدرت برخوردار است و از آن در حفظ امنیت و ثبات و دفاع از کشور استفاده میکند. وزیر دفاع گفت: قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران ابعاد مختلفی دارد که از وجوه آن میشود به قدرت منطقهای جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد. گروههای مقاومت میوه قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران هستند که در یمن، عراق، سوریه و لبنان حضور دارند و طعم این میوه را رژیم صهیونیستی بخوبی چشیده است.
سرتیپ حاتمی ادامه داد: رژیم صهیونیستی تا سال ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب اسلامی با آرزوی واهی نیل تا فرات هر روز ظلم بیشتر میکرد و سرزمینهای خود را توسعه میداد اما از زمان پیروزی انقلاب اسلامی همه توسعه طلبیهای او متوقف شد و نه تنها توسعه سرزمینی آنها متوقف شد بلکه امروز هیچ کس این رژیم را در منطقه نمیخواهد. همه ملتهای منطقه از این رژیم متنفر هستند و آنها خودشان بهتر این موضوع را میدانند و به همین دلیل مجبور شدهاند دور سرزمینهای اشغالی دیوار بکشند. وزیر دفاع با اشاره به تهدیدات اخیر ایران توسط سران رژیم صهیونیستی گفت: گاهی اوقات از سر استیصال سران این رژیم ادعاهای واهی را مطرح و جمهوری اسلامی و ایران بزرگ را به زعم خود تهدید میکنند. روشن است که این سخنان از سر استیصال است. فرمانده معظم کل قوا در همان سالهایی که آنها همین غلطهای زیادی را میکردند، فرمودند رژیم صهیونیستی دشمن اصلی ما نیست آنها حتی در اندازه جمهوری اسلامی ایران نیستند و میدانند و اگر نمیدانند بدانند که اگر غلط زیادی از آنها سر بزند تل آویو و حیفا را با خاک یکسان میکنیم. امیر حاتمی تأکید کرد: اگر غلط اضافی از آنها سر بزند خودشان میدانند و اگر نمیدانند بدانند که این بیانات رهبر معظم انقلاب تبدیل به طرح شده است و فرمان ایشان اجرا خواهد شد من به آنها توصیه و تأکید میکنم حتی در زبان هم این غلطهای زیادی را نکنند. گفتنی است «بنی گانتز» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی روز پنجشنبه در گفت و گو با شبکه خبری فاکس نیوز گفت که ارتش اسرائیل در حال تجدیدنظر در طرحها جهت کسب آمادگی برای یک حمله احتمالی به تأسیسات هستهای ایران است.او مدعی شد: «چنانچه جهان آنها [ایران] را پیشتر متوقف کند، خیلی خوب است. اما اگر این اتفاق نیفتد، ما باید به طور مستقل و جدا ایستادگی کنیم و ما باید خودمان از خودمان دفاع کنیم» .گانتز در ادامه با اشاره به مخالفت نخست وزیر رژیم صهیونیستی با احیای احتمالی برجام گفت که باید میان سیاستهای امریکا و اسرائیل تمایز قائل شد؛ زیرا به گفته او، «سیاست امریکا باید سیاست امریکا باشد و سیاست اسرائیل باید سیاست اسرائیل بماند».
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح همچنین با اشاره به اهمیت نیروی انسانی در موفقیت سازمان اشاره کرد و گفت: جوانان ما با حضور مؤثر خود در دفاع مقدس توانستند با رشادت و روحیه جهادی عزت و افتخار را برای کشور ما به ارمغان بیاورند و نگذارند وجبی از خاک کشور در تصرف دشمن قرار گیرد. وزیر دفاع گفت: شهدای ما با الگوپذیری از حضرت علی اکبر(ع) عاقبت به خیر شدند و ما نیز باید از این شهدا الگو گرفته و در مسیر آنها حرکت کنیم. وی ایران را مهد تمدن اسلامی ایران دانست و گفت: ایران مهد امنیت و افتخار است و این موقعیت با تلاش سربازان به دست آمده است. در پایان این مراسم از سربازان نمونه نیروهای مسلح کشور قدردانی شد.
نسخه جدید سلاح «مصاف» رونمایی شد
همزمان با سیزدهمین جشنواره جوان سرباز نیروهای مسلح به میزبانی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، امیر سرتیپ حاتمی از سلاح تهاجمی پیشرفته تمام ایرانی «مصاف» با کالیبر جدید و چند سلاح ورزشی رونمایی کرد. سلاح انفرادی مصاف با کالیبر 51×7.62 میلیمتری، دارای سه وضعیت ضامن، تک تیر و رگبار است و بر روی آن، ریل پیکاتینی استاندارد تعبیه شده است که امکان نصب تجهیزات جانبی مانند دوربین، رد دات، نارنجکانداز، دوپایه و ... را فراهم میکند. این نسخه جدید از سلاح مصاف امکان شلیک کلیه فشنگهای کالیبر 51×7.62 شامل فشنگ ثاقب، رسام و .... را دارد. برد مؤثر مصاف با دوربین دید در روز 800 متر و با دوربین حرارتی 600 متر است و تمامی مراحل طراحی، ساخت و تولید آن به دست متخصصان داخلی در سازمان صنایع دفاع انجام شده است و در آینده تحویل نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران خواهد شد.

شهباززاده قاتل بی رحم
حامد جیرودی / سجاد شهباززاده مهاجم سپاهان با 2 گلی که در بازی این هفته تیمش مقابل آلومینیوم به ثمر رساند، 15 گله شد تا جایگاه خود را در صدر جدول بهترین گلزنان لیگ بیستم مستحکمتر کند و از گادوین منشا مهاجم 10 گله گلگهر فاصله بیشتری بگیرد. این بازیکن 31 ساله که متولد ۳ بهمن ۱۳۶۸ در اردبیل است و دومین فصل حضور خود در جمع زردپوشان اصفهانی را سپری میکند، در این فصل در 16 بازی 1356 دقیقه به میدان رفته و به طور میانگین در هر بازی 93 صدم گل را به به ثمر رسانده تا به نوعی بهترین فصل دوران حرفهای فوتبال خود را سپری کند. او در لیگ چهاردهم که اولین فصل حضورش در استقلال را تجربه میکرد، در 32 بازی لیگ و جام حذفی 13 گل زده بود که بهترین آمار گلزنیاش تا قبل از این فصل به حساب میآمد ولی او حالا 2 گل از آمار قبلیاش هم بیشتر زده تا به این ترتیب، نقش تعین کننده و زیادی در مدعی بودن سپاهان در این فصل و قرار داشتنش در رده دوم جدول ایفا کرده باشد.
برابر با آقای گل فصل قبل
نکته جالبی که درخصوص این بازیکن باید به آن اشاره کرد، این است که او در حالی تاکنون 15 گل در لیگ برتر زده که فصل گذشته شیخ دیاباته مهاجم فعلی استقلال با همین تعداد گل به مقام آقای گلی لیگ نوزدهم رسیده بود ولی حالا 13 هفته دیگر به پایان لیگ بیستم باقی مانده و احتمال زیاد اگر شهباززاده به همین روند ادامه دهد و مشکلی مانند مصدومیت یا محرومیت برایش به وجود نیاید، این شانس را خواهد داشت که تعداد گلهای خود را افزایش دهد.
عبور از رکورد ادینهو
تا قبل از بازیهای این هفته، لوسیانو ادینهو مهاجم برزیلی سابق تراکتور و مس کرمان، رکورد بیشترین گل زده تا پایان هفته هفدهم را در اختیار داشت و توانسته بود در 17 هفته لیگ دهم، 14 گل بزند. رکوردی که شهباززاده با زدن گل اول به آلومینیوم به آن رسید و با زدن گل دوم به تیم اراکی از آن عبور کرد.
گلزنی برابر سرخابیها
شهباززاده با تعداد گلهایی که تاکنون در این فصل به ثمر رسانده است، برابر با کل مهاجمان استقلال و پرسپولیس گلزنی کرده است. در این فصل مهدی قایدی و امیرارسلان مطهری هم کدام 4 گل و دیاباته هم 2 گل برای استقلال زدهاند که جمع گلزنیشان 10 گل میشود. در پرسپولیس هم وحید امیری و امید عالیشاه هر کدام 2 گل زدهاند و مهدی عبدی هم یک گل که جمعشان 5 گل میشود. محمدمهدی مهدی خانی هنوز گلی نزده و آرمان رمضانی هم بدون گل زده از پرسپولیس جدا شد!
در راه عبور از آقای گلهای قبلی
شهباززاده در حالی مدعی اول آقای گلی لیگ بیستم به عنوان یک مهاجم ایرانی است که آخرین بازیکن ایرانی که آقای گل لیگ برتر شد، علی علیپور مهاجم سابق پرسپولیس بود که در پایان لیگ هفدهم با 19 گل زده به این عنوان دست یافت و حالا مهاجم سپاهان 4 گل دیگر تا رسیدن به او فاصله دارد. در لیگ هجدهم هم که کیروش استنلی مهاجم برزیلی سپاهــــــــان و لوسیانو پریرا مندز مهاجم برزیلی فولاد به طور مشترک با 16 گل زده آقای گل شدند و شهباززاده با یک گل دیگر با آنها برابر خواهد شد.
در مسیر رسیدن به نوروزی
عنوان بهترین گلزن یک دوره لیگ برتر و در کل ادوار لیگهای فوتبال ایران در اختیار رضا نوروزی مهاجم سابق فولاد است که در لیگ دهم 24 گل برای سرخپوشان اهوازی به ثمر رساند و شهباززاده در 13 بازی باقی مانده این فرصت را دارد که به رکورد او هم دست پیدا کند. رکوردی که 9 فصل است بازیکنی به آن نرسیده ولی شاید شهباززاده به آن دست یابد.
برابر با آقای گل فصل قبل
نکته جالبی که درخصوص این بازیکن باید به آن اشاره کرد، این است که او در حالی تاکنون 15 گل در لیگ برتر زده که فصل گذشته شیخ دیاباته مهاجم فعلی استقلال با همین تعداد گل به مقام آقای گلی لیگ نوزدهم رسیده بود ولی حالا 13 هفته دیگر به پایان لیگ بیستم باقی مانده و احتمال زیاد اگر شهباززاده به همین روند ادامه دهد و مشکلی مانند مصدومیت یا محرومیت برایش به وجود نیاید، این شانس را خواهد داشت که تعداد گلهای خود را افزایش دهد.
عبور از رکورد ادینهو
تا قبل از بازیهای این هفته، لوسیانو ادینهو مهاجم برزیلی سابق تراکتور و مس کرمان، رکورد بیشترین گل زده تا پایان هفته هفدهم را در اختیار داشت و توانسته بود در 17 هفته لیگ دهم، 14 گل بزند. رکوردی که شهباززاده با زدن گل اول به آلومینیوم به آن رسید و با زدن گل دوم به تیم اراکی از آن عبور کرد.
گلزنی برابر سرخابیها
شهباززاده با تعداد گلهایی که تاکنون در این فصل به ثمر رسانده است، برابر با کل مهاجمان استقلال و پرسپولیس گلزنی کرده است. در این فصل مهدی قایدی و امیرارسلان مطهری هم کدام 4 گل و دیاباته هم 2 گل برای استقلال زدهاند که جمع گلزنیشان 10 گل میشود. در پرسپولیس هم وحید امیری و امید عالیشاه هر کدام 2 گل زدهاند و مهدی عبدی هم یک گل که جمعشان 5 گل میشود. محمدمهدی مهدی خانی هنوز گلی نزده و آرمان رمضانی هم بدون گل زده از پرسپولیس جدا شد!
در راه عبور از آقای گلهای قبلی
شهباززاده در حالی مدعی اول آقای گلی لیگ بیستم به عنوان یک مهاجم ایرانی است که آخرین بازیکن ایرانی که آقای گل لیگ برتر شد، علی علیپور مهاجم سابق پرسپولیس بود که در پایان لیگ هفدهم با 19 گل زده به این عنوان دست یافت و حالا مهاجم سپاهان 4 گل دیگر تا رسیدن به او فاصله دارد. در لیگ هجدهم هم که کیروش استنلی مهاجم برزیلی سپاهــــــــان و لوسیانو پریرا مندز مهاجم برزیلی فولاد به طور مشترک با 16 گل زده آقای گل شدند و شهباززاده با یک گل دیگر با آنها برابر خواهد شد.
در مسیر رسیدن به نوروزی
عنوان بهترین گلزن یک دوره لیگ برتر و در کل ادوار لیگهای فوتبال ایران در اختیار رضا نوروزی مهاجم سابق فولاد است که در لیگ دهم 24 گل برای سرخپوشان اهوازی به ثمر رساند و شهباززاده در 13 بازی باقی مانده این فرصت را دارد که به رکورد او هم دست پیدا کند. رکوردی که 9 فصل است بازیکنی به آن نرسیده ولی شاید شهباززاده به آن دست یابد.

برنامه دولت برای بازار شب عید
- دستور اکید رئیس جمهور به وزارت صمت برای نظارت و مدیریت دقیق بر قیمت کالاها در ایام پایانی سال
- اولویتهای اقتصاد پس از آزادسازی منابع در گفتوگو با کارشناسان بررسی شد؛ استقبال از دلارهای فرامرزی و گشایشهای ارزی
- «ایران» با بررسی قیمت 23 کالا گزارش میدهد: سبد نوروز 1400 خانواده ایرانی چند تمام میشود؟
7 ، 8 و 9

به جای لباس میهمانی ویتامین دی میخرم
ترانه بنی یعقوب
گزارش نویس
این ویروس جدید که آمد خیلی چیزها را عوض کرد؛ شما با این گزاره موافقید یا نه؟ اشتباه نکنید منظورم فقط ماسک زدن و تغییر الگوی ارتباطات و فاصلهگذاری اجتماعی نیست، انگار سبک زندگی خیلیهایمان هم با شیوع کرونا عوض شده. سهیلا میگوید کرونا باعث شد کلی از مصرف گراییاش کم شود و کمتر خرید کند: «راستش هر وقت میرفتم دوری توی خیابان بزنم سر از یک پاساژ و مرکز خرید درمیآوردم و معمولاً هم دست خالی برنمیگشتم اما کرونا که آمد و چند ماهی قرنطینه بودم و خرید نکردم دیدم زندگی این طوری هم میگذرد. بعد کم کم سراغ کمد لباسهایم رفتم و دیدم چقدر لباس استفاده نکرده دارم. چقدر کیف و کفش دارم که فقط یک بار از آنها استفاده کردهام. بعد با خودم تصمیم گرفتم خرید نکنم و سر قولم با خودم هم ماندم. اگر خرید ضروری داشته باشم انجام میدهم اما خرید هرازگاهی و اتفاقی را کاملاً کنار گذاشتم الان هم که نزدیک سال نو شده برخلاف هر سال تا حالا چیزی نخریدهام. انگار سالهای قبل با خودم یک قرارداد نانوشته داشتم که حتماً در آستانه سال جدید خرید کنم. فکر میکردم سال نو است و خریدش، اما الان میبینم چه فکر بیهودهای بوده. کرونا اگر برای من یک دستاورد مفید داشته هم همین بوده.»
مادر و پسر دولایه ماسک زدهاند در یکی از مراکز خرید شرق تهران درحال خرید لباس میبینمشان؛ در روزهایی که کرونا بیداد میکند و ترس آن توی جان و دل همه هست. با این همه مرکز خرید کم رونق هم نیست. مادر و پسر نوجوانش توی دستشان چند پاکت خرید است. میگویند، خیلی باعجله خرید کردهاند و قصد دارند هرچه سریعتر از پاساژ بیرون بزنند. بیرون از مرکز خرید میگویند بعد از مدتها وارد یک مرکز خرید شدهاند و هول هولکی چند شلوار و بلوز برای پسر 18ساله خریدهاند. مادر میگوید: «راستش ما از آنهایی هستیم که خیلی رعایت میکنیم کمتر در مراکز شلوغ و سربسته حضور پیدا میکنیم. خیلیها باورشان نمیشود اما بعد از یک سال اولین باری است که به یک مرکز خرید آمدهایم و تقریباً نیم ساعته هم خرید کردیم. فقط امیدوارم خریدهایمان همان چیزی باشد که انتظارش را داشتیم. راستش انگیزه برای خرید خیلی نسبت به سالهای قبل کمتر شده، یعنی از اسفند 98 الگوی رفتار خریدمان هم تغییر کرده. اصلاً بیشتر دوست دارم پولهایمان را پسانداز کنیم که اگر مشکل و مسألهای در ارتباط با این بیماری پیش بیاید پول کافی داشته باشیم. مسأله دیگری هم که ذهنم را مشغول میکند این است که فکر میکنم خیلیها این روزها اصلاً شرایط خرید ندارند. بیماری بیشتر شده و همه اینها را که میبینم فقط گرایش به خرید مایحتاج ضروری میبینم و تقریباً هیچ چیز غیرضروری نمیخرم؛ مثل همین حالا که پسرم واقعاً به این لباسها نیاز داشت و برای خرید پا پیش گذاشتم. نمیدانم احساس میکنم ویروسی که دنیا را تسخیر کرده انگار روی علاقههای قبلی زندگیام تأثیر گذاشته و تغییرشان داده. این واقعاً مسأله صرف بیپولی نیست. در خرید مواد غذایی هم همین طورعمل میکنم قبلاً خیلی بیمحاباتر خرید میکردم انگار آدم نمیداند چه پیش میآید مثل اینکه در ابهام زندگی میکنیم و قدمهایمان را با احتیاط تر برمیداریم، مثل اینکه برنامهریزی برایمان سخت تر شده. دستکم روی سبک مصرف زندگی ما خیلی تأثیر داشته است.»
فریده را در یک مرکز خرید در مرکز شهر تهران میبینم یک روسری خریده وقتی درباره تغییر الگوهای رفتاریاش بویژه خرید کردن بعد از شیوع کرونا میپرسم کمی فکر میکند: «راستش مصرف گراییام بعد از شیوع کرونا کم شده اما از نظر اقتصادی زندگیام هیچ تفاوتی نکرده. مصرفگرایی کم شده چون مثلاً انگیزهای برای خرید لباس میهمانی و کیف و کفش ندارم چون عملاً جایی نمیروم مثلاً الان این روسری را که دستم میبینی از سر نیاز خریدهام. تجربه زندگی من نشان میدهد با اینکه اصلاً خرج لباس و ظاهرم نکردهام اما خرجهای دیگرم به خاطر کرونا و ماندن در خانه خیلی زیاد شده، مثال واضحش را برایتان بگویم استفادهام از اینترنت چند برابر شده. هفتهای 30 هزار تومان پول اینترنت میدهم. بهخاطر ترس از کرونا دائم ویتامین و مکمل غذایی استفاده میکنم که همه گرانند. ماهانه حدود 400 هزار تومان خرج این داروها میکنم. پس نمیتوانم بگویم مصرفگرایی کم شده فقط میتوانم بگویم مصرفگرایی مدلش عوض شده. قبل از کرونا اگر من ترجیحم این بود لباس میهمانی بخرم الان ترجیح میدهم یک چیز مفیدتر بخرم تا مریض نشوم. منظورم این است مصرفگرایی برای من تغییر شکل داده. تازه کسانی را دور بر خودم میبینم که دائم درحال خرید آنلاین هستند. من فکر میکنم تنها سبک زندگیمان عوض شده.»
نفیسه در هلند زندگی میکند و معتقد است رفتار مصرفگرایی مردم در دوران کرونا در این کشور هم عوض شده است: «اینجا همه کافهها و موزهها و مکانهای هنری و فرهنگی بستهاند و مردم کمتر پول خرج میکنند دیگر کنسرت و سینمایی در کار نیست ولی در مقابلش فرهنگ سفارش دادن آنلاین زیاد شده مردم هرچه بخواهند و نخواهند آنلاین سفارش میدهند و اینجا هم واقعاً همه چیز آنلاین پیدا میشود. این واقعاً نیاز به بررسی دقیق دارد که خرید آنلاین آیا واقعاً مصرفگرایی را جور دیگری نکرده؟»
مریم میگوید همیشه زمان رسیدن سال نو عادت داشته چند ظرف جدید یا لیوان چایی خوری جدید بخرد: «اینها را یک جور تغییر در زندگیام میدانستم یک جور نو کردن. اما الان چون میدانم قرار نیست میهمانی به خانهام بیاید این کار را نمیکنم چون همه چیز هم چند برابر قبل شده لزومی نمیبینم خرید جدید کنم به هر حال یک بخش خرید کردن هم برای این است که از میهمان پذیرایی کنیم. درباره لباس هم معمولاً لباسهایی مخصوص عید میخریدم اما الان لزومی نمیبینم یا خوراکیهایی که برای عید میخریدم مثل شیرینی و آجیل کاملاً از سبد مصرفی ما حذف شده است.»
در خیابان سهروردی تهران مشغول خرید کاغذ دیواری است، مغازههایی که همیشه نزدیک سال نو پر از آدم بود اما این روزها رونق زیادی ندارد. مرد میگوید: «فکر کردم امسال که کار خاصی برای عید نکردهایم حداقل یک دیوار خانهمان را عوض کنیم. خودت ببین چقدر همه مغازهها خلوتند انگار مردم حال و حوصله ندارند. راستش فکر میکنم بخش زیادی از مخارجی که میکردیم برای این بود که میخواستیم خانهمان را برای میهمانها عوض کنیم. یک فایده کرونا کم شدن رفت و آمدها و چشم وهم چشمیها است.»
علی در یکی از پاساژهای مرکز شهر تهران مغازه لباس فروشی دارد: «سال قبل ما و شب عید پارسال کاملاً از دست رفت یعنی از ابتدای اسفند که کرونا آمد همه چیز خراب شد. در طول سال هم مشتریهای ما فقط براساس نیاز خرید کردند و من ندیدم کسی برای مسافرت داخلی و خارجی و میهمانی خرید کند. یعنی همه برحسب نیاز خرید میکردند. شب عید امسال مردم بیشتر خرید میکنند. من مشتریهایی را میبینم که دقیقاً یک سال و خردهای است که ندیدمشان چون ما مشتریهای ثابت زیاد داریم بعد ناگهان با قیمتهایی مواجه میشوند که تقریباً دوبرابر پارسال شدهاند و از دست ماهم شاکی میشوند. همه اینها قدرت خرید را کم میکند یعنی شاید مسأله کم خرید کردن فقط کاهش مصرفگرایی نباشد چون درآمدها تغییر زیادی نکرده و از آنجایی که لباس هم جزو اقلام ضروری نیست راحت از سبد خرید مردم حذف میشود. امسال همچنان وضع بازار خراب است و ما شب عید مثل سال های قبل اصلاً نداریم و مردم -دست بالا- مثل مواقع عادی سال خرید میکنند. برخی شاید وقتی به مراکز خرید میآیند جمعیت زیادی را ببینند اما من میگویم 80 درصد جمعیتی که در مراکز خرید میبینیم تماشاچی هستند یا چیزهای خیلی دم دستی میخرند که فقط دست خالی برنگردند.»
هرچقدر هم بخواهیم انکار کنیم کرونا خیلی چیزها را عوض کرده نه تنها در این یک سال خیلیهایمان خودمان را با شرایط موجود تطبیق دادیم که مجبور شدیم در زندگی گذشتهمان هم بازنگری کنیم حالا چقدر این اثرات در دنیای پس از کرونا باقی خواهد ماند، هنوز کسی نمیداند.
گزارش نویس
این ویروس جدید که آمد خیلی چیزها را عوض کرد؛ شما با این گزاره موافقید یا نه؟ اشتباه نکنید منظورم فقط ماسک زدن و تغییر الگوی ارتباطات و فاصلهگذاری اجتماعی نیست، انگار سبک زندگی خیلیهایمان هم با شیوع کرونا عوض شده. سهیلا میگوید کرونا باعث شد کلی از مصرف گراییاش کم شود و کمتر خرید کند: «راستش هر وقت میرفتم دوری توی خیابان بزنم سر از یک پاساژ و مرکز خرید درمیآوردم و معمولاً هم دست خالی برنمیگشتم اما کرونا که آمد و چند ماهی قرنطینه بودم و خرید نکردم دیدم زندگی این طوری هم میگذرد. بعد کم کم سراغ کمد لباسهایم رفتم و دیدم چقدر لباس استفاده نکرده دارم. چقدر کیف و کفش دارم که فقط یک بار از آنها استفاده کردهام. بعد با خودم تصمیم گرفتم خرید نکنم و سر قولم با خودم هم ماندم. اگر خرید ضروری داشته باشم انجام میدهم اما خرید هرازگاهی و اتفاقی را کاملاً کنار گذاشتم الان هم که نزدیک سال نو شده برخلاف هر سال تا حالا چیزی نخریدهام. انگار سالهای قبل با خودم یک قرارداد نانوشته داشتم که حتماً در آستانه سال جدید خرید کنم. فکر میکردم سال نو است و خریدش، اما الان میبینم چه فکر بیهودهای بوده. کرونا اگر برای من یک دستاورد مفید داشته هم همین بوده.»
مادر و پسر دولایه ماسک زدهاند در یکی از مراکز خرید شرق تهران درحال خرید لباس میبینمشان؛ در روزهایی که کرونا بیداد میکند و ترس آن توی جان و دل همه هست. با این همه مرکز خرید کم رونق هم نیست. مادر و پسر نوجوانش توی دستشان چند پاکت خرید است. میگویند، خیلی باعجله خرید کردهاند و قصد دارند هرچه سریعتر از پاساژ بیرون بزنند. بیرون از مرکز خرید میگویند بعد از مدتها وارد یک مرکز خرید شدهاند و هول هولکی چند شلوار و بلوز برای پسر 18ساله خریدهاند. مادر میگوید: «راستش ما از آنهایی هستیم که خیلی رعایت میکنیم کمتر در مراکز شلوغ و سربسته حضور پیدا میکنیم. خیلیها باورشان نمیشود اما بعد از یک سال اولین باری است که به یک مرکز خرید آمدهایم و تقریباً نیم ساعته هم خرید کردیم. فقط امیدوارم خریدهایمان همان چیزی باشد که انتظارش را داشتیم. راستش انگیزه برای خرید خیلی نسبت به سالهای قبل کمتر شده، یعنی از اسفند 98 الگوی رفتار خریدمان هم تغییر کرده. اصلاً بیشتر دوست دارم پولهایمان را پسانداز کنیم که اگر مشکل و مسألهای در ارتباط با این بیماری پیش بیاید پول کافی داشته باشیم. مسأله دیگری هم که ذهنم را مشغول میکند این است که فکر میکنم خیلیها این روزها اصلاً شرایط خرید ندارند. بیماری بیشتر شده و همه اینها را که میبینم فقط گرایش به خرید مایحتاج ضروری میبینم و تقریباً هیچ چیز غیرضروری نمیخرم؛ مثل همین حالا که پسرم واقعاً به این لباسها نیاز داشت و برای خرید پا پیش گذاشتم. نمیدانم احساس میکنم ویروسی که دنیا را تسخیر کرده انگار روی علاقههای قبلی زندگیام تأثیر گذاشته و تغییرشان داده. این واقعاً مسأله صرف بیپولی نیست. در خرید مواد غذایی هم همین طورعمل میکنم قبلاً خیلی بیمحاباتر خرید میکردم انگار آدم نمیداند چه پیش میآید مثل اینکه در ابهام زندگی میکنیم و قدمهایمان را با احتیاط تر برمیداریم، مثل اینکه برنامهریزی برایمان سخت تر شده. دستکم روی سبک مصرف زندگی ما خیلی تأثیر داشته است.»
فریده را در یک مرکز خرید در مرکز شهر تهران میبینم یک روسری خریده وقتی درباره تغییر الگوهای رفتاریاش بویژه خرید کردن بعد از شیوع کرونا میپرسم کمی فکر میکند: «راستش مصرف گراییام بعد از شیوع کرونا کم شده اما از نظر اقتصادی زندگیام هیچ تفاوتی نکرده. مصرفگرایی کم شده چون مثلاً انگیزهای برای خرید لباس میهمانی و کیف و کفش ندارم چون عملاً جایی نمیروم مثلاً الان این روسری را که دستم میبینی از سر نیاز خریدهام. تجربه زندگی من نشان میدهد با اینکه اصلاً خرج لباس و ظاهرم نکردهام اما خرجهای دیگرم به خاطر کرونا و ماندن در خانه خیلی زیاد شده، مثال واضحش را برایتان بگویم استفادهام از اینترنت چند برابر شده. هفتهای 30 هزار تومان پول اینترنت میدهم. بهخاطر ترس از کرونا دائم ویتامین و مکمل غذایی استفاده میکنم که همه گرانند. ماهانه حدود 400 هزار تومان خرج این داروها میکنم. پس نمیتوانم بگویم مصرفگرایی کم شده فقط میتوانم بگویم مصرفگرایی مدلش عوض شده. قبل از کرونا اگر من ترجیحم این بود لباس میهمانی بخرم الان ترجیح میدهم یک چیز مفیدتر بخرم تا مریض نشوم. منظورم این است مصرفگرایی برای من تغییر شکل داده. تازه کسانی را دور بر خودم میبینم که دائم درحال خرید آنلاین هستند. من فکر میکنم تنها سبک زندگیمان عوض شده.»
نفیسه در هلند زندگی میکند و معتقد است رفتار مصرفگرایی مردم در دوران کرونا در این کشور هم عوض شده است: «اینجا همه کافهها و موزهها و مکانهای هنری و فرهنگی بستهاند و مردم کمتر پول خرج میکنند دیگر کنسرت و سینمایی در کار نیست ولی در مقابلش فرهنگ سفارش دادن آنلاین زیاد شده مردم هرچه بخواهند و نخواهند آنلاین سفارش میدهند و اینجا هم واقعاً همه چیز آنلاین پیدا میشود. این واقعاً نیاز به بررسی دقیق دارد که خرید آنلاین آیا واقعاً مصرفگرایی را جور دیگری نکرده؟»
مریم میگوید همیشه زمان رسیدن سال نو عادت داشته چند ظرف جدید یا لیوان چایی خوری جدید بخرد: «اینها را یک جور تغییر در زندگیام میدانستم یک جور نو کردن. اما الان چون میدانم قرار نیست میهمانی به خانهام بیاید این کار را نمیکنم چون همه چیز هم چند برابر قبل شده لزومی نمیبینم خرید جدید کنم به هر حال یک بخش خرید کردن هم برای این است که از میهمان پذیرایی کنیم. درباره لباس هم معمولاً لباسهایی مخصوص عید میخریدم اما الان لزومی نمیبینم یا خوراکیهایی که برای عید میخریدم مثل شیرینی و آجیل کاملاً از سبد مصرفی ما حذف شده است.»
در خیابان سهروردی تهران مشغول خرید کاغذ دیواری است، مغازههایی که همیشه نزدیک سال نو پر از آدم بود اما این روزها رونق زیادی ندارد. مرد میگوید: «فکر کردم امسال که کار خاصی برای عید نکردهایم حداقل یک دیوار خانهمان را عوض کنیم. خودت ببین چقدر همه مغازهها خلوتند انگار مردم حال و حوصله ندارند. راستش فکر میکنم بخش زیادی از مخارجی که میکردیم برای این بود که میخواستیم خانهمان را برای میهمانها عوض کنیم. یک فایده کرونا کم شدن رفت و آمدها و چشم وهم چشمیها است.»
علی در یکی از پاساژهای مرکز شهر تهران مغازه لباس فروشی دارد: «سال قبل ما و شب عید پارسال کاملاً از دست رفت یعنی از ابتدای اسفند که کرونا آمد همه چیز خراب شد. در طول سال هم مشتریهای ما فقط براساس نیاز خرید کردند و من ندیدم کسی برای مسافرت داخلی و خارجی و میهمانی خرید کند. یعنی همه برحسب نیاز خرید میکردند. شب عید امسال مردم بیشتر خرید میکنند. من مشتریهایی را میبینم که دقیقاً یک سال و خردهای است که ندیدمشان چون ما مشتریهای ثابت زیاد داریم بعد ناگهان با قیمتهایی مواجه میشوند که تقریباً دوبرابر پارسال شدهاند و از دست ماهم شاکی میشوند. همه اینها قدرت خرید را کم میکند یعنی شاید مسأله کم خرید کردن فقط کاهش مصرفگرایی نباشد چون درآمدها تغییر زیادی نکرده و از آنجایی که لباس هم جزو اقلام ضروری نیست راحت از سبد خرید مردم حذف میشود. امسال همچنان وضع بازار خراب است و ما شب عید مثل سال های قبل اصلاً نداریم و مردم -دست بالا- مثل مواقع عادی سال خرید میکنند. برخی شاید وقتی به مراکز خرید میآیند جمعیت زیادی را ببینند اما من میگویم 80 درصد جمعیتی که در مراکز خرید میبینیم تماشاچی هستند یا چیزهای خیلی دم دستی میخرند که فقط دست خالی برنگردند.»
هرچقدر هم بخواهیم انکار کنیم کرونا خیلی چیزها را عوض کرده نه تنها در این یک سال خیلیهایمان خودمان را با شرایط موجود تطبیق دادیم که مجبور شدیم در زندگی گذشتهمان هم بازنگری کنیم حالا چقدر این اثرات در دنیای پس از کرونا باقی خواهد ماند، هنوز کسی نمیداند.

حقایق ویروس انگلیسی و خطرات آن
فریبا خان احمدی
خبرنگار
«ویروس انگلیسی که میگویند چی هست؟ علائمش چیه؟ راست میگن هر کسی بگیره می میره؟ من شنیدم واکسن هم روش تأثیری نداره. این ویروس هم همون کرونای معمولی است؟ چه فرقی کرده که خطرناکتر است؟» اینها بخشی از سؤالاتی است که با وجود چرخش ویروس جهش یافته موسوم به کرونای انگلیسی در کشور هنوز رفتار این ویروس برای مردم در هالهای از ابهام قرار دارد و سؤالات بسیاری در این باره مطرح است. آن هم در روزهایی که زندگی ما در سایه این ویروس دستخوش تغییر شده و موارد ابتلا به آن نیز روز به روز در حال افزایش است. در این گزارش درباره حقایق ویروس انگلیسی با دکتر طلعت مختاری آزاد، ویروس شناس دانشگاه تهران گفتوگو کردهایم.
***
در طول چند هفته اخیریکی از سؤالاتی که بیشتر مردم از ما میپرسند درباره تفاوتهای ویروس ووهان و جهش یافته انگلیسی است. با وجود چرخش این ویروس در جامعه هنوز افکار عمومی درباره مفهوم جهش ویروسی، چیز چندانی نمیداند. برای همین هم بسیاری خطر پیک چهارم کرونا را جدی نگرفتهاند. ویروس جدید کرونا که در انگلیس ظهور کرده است چه ویژگیهایی دارد؟
«سارس کرونا ویروس 2» متعلق به خانوادهای است که کرونا ویروس به آن میگویند. اساس نامگذاری به این دلیل است که این ویروس بهخاطر وجود شاخکها شبیه تاج دیده میشود. اسید نوکلوئیک (نام گروهی از مولکولهای مهم زیستی است که در حمل اطلاعات ژنتیکی نقش دارند) کرونا ویروس «آر ان ای» است که دچار موتاسیون یا تغییراتی میشود. کرونا ویروسها دو ویژگی دارند نه تنها ژنوم شان «آر ان ای» است بلکه جزو بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان هستند یعنی حیوانات نیز به کرونا ویروس مبتلا میشوند. با این حال معمول نیست که ویروس از یک گونه به گونه دیگر منتقل شود مگر اینکه تغییراتی در ویروس اتفاق بیفتد. در این خانواده 7 تا ویروس انسانی داریم که 4 تا گونه آن به شکل سرماخوردگی معمولی بروز پیدا میکنند و 3 گونه ویروس کرونا که شامل سارس کرونا ویروس یک است؛ اواخر 2002 شروع شد چون خاصیت این خانواده موتاسیونهای پی در پی است بنابراین ویروس سارس یک از بین رفته است. ویروس مهم بعدی از این خانواده «مرس» است که مربوط به خاورمیانه بوده و سال 2013 دیده شد اما مدتی است کمتر از ابتلایش گزارش میشود این ویروس بسیار خطرناک بود چون مرگ و میربالایی داشت یعنی حدود 35 درصد مرگ و میر. آخرین ویروس از این خانواده «سارس کرونا ویروس دو» است که اواخر سال 2019 شناسایی شد و بیش از یک سال است این ویروس دیده میشود. تغییرات و موتاسیون طبیعت ویروس است. «آر ان ای»ها در ضمن تکثیر ویروس دچار اشتباه هایی میشوند و تغییرات در ویروس ایجاد میشود. خوشبختانه ویروس کرونا آنزیمی دارد که اشتباه ها را تصحیح میکند. شاید بهخاطر اینکه ویروس کرونا در جامعه میچرخد موتاسیون را بیشتر میبینیم. شاید روزی برسد که سطح ایمنی جامعه به قدری بالا برود که ویروس کمتر در جامعه چرخش و تکثیر پیدا کند و این همه موتاسیون نبینیم. آنچه جالب است در قرن 21 سه تا ویروس از این خانواده ایجاد شده است و ویروس آخری پاندمی یا طغیانهایی را در دنیا ایجاد کرده است. در مورد کرونا ویروس جدید در طی زمان با مطالعات علمی مشخص خواهد شد مهمترین راه انتقالش چگونه است و چگونه باید آن را درمان کرد. حتی درباره منشأ این ویروس که از کجا آمده است شبهاتی وجود دارد. میدانیم که کرونا ویروس 98 درصد شبیه ویروس خفاش بوده بهطوری که بعدها این مسأله مطرح شد که کرونا از خفاش به مورچه خوار منتقل شده و از این میزبان واسط به انسان منتقل شده است در حالی که در هفتههای اخیر گفته میشود این نظریه که مورچه خوار نقش مهمی در انتقال ویروس کرونا از حیوان به انسان داشته، کمرنگ شده است. آنچه مسلم است بهدلیل شباهت خیلی زیاد کرونا با ویروس خفاش طبیعتاً منشأ آن باید خفاش باشد. اینکه بگوییم شروع ویروس از چین بود نیاز به مطالعات بیشتری دارد. وقتی توالی ویروس مشخص شود بهتر میتوان دریافت که مبدأ ویروس کجا بوده است. آنچه تاکنون میدانیم منشأ ویروس از ووهان بوده اگرچه سازمان بهداشت جهانی به منشأ ویروس کرونا شک کرده و هنوز روی این مسأله بحث است.
تغییرات و موتاسیونهای ویروس کرونا نگرانی جدیدی را ایجاد کرده است. به نظر میرسد با جهشهای پی در پی، ویروس کرونا ماندگاری طولانی خواهد داشت و پاندمی با وجود واکسیناسیون هر چند فروکش خواهد کرد اماهمیشگی خواهد بود مثل ویروس آنفلوانزا. شما با این نظریه موافق هستید؟
ویروس میتواند دائم دچار تغییراتی شود همیشه نباید بدانیم این تغییرات در جهت وحشیتر شدن یا به عبارتی پاتوژنتر شدن این ویروس میشود خیلی وقتها موتاسیونهایی اتفاق میافتد که برعکس، آسیب زایی ویروس کمتر میشود حتی ممکن است تغییراتی اتفاق بیفتد و ویروس از بین برود مثل سارس. در مورد کرونا ویروس که بیماری کووید-19 ایجاد میکند کاملاً میتوان جهشها را بررسی کرد. کشورهایی که از نظر علمی پیشرفتهتر یا امکانات بهتری دارند روزانه تعداد زیادی از ویروس کرونا را تعیین توالی میکنند وکوچکترین تغییرات را متوجه میشوند به همین دلیل ویروس انگلیسی یا ویروس آفریقای جنوبی و برزیلی در کشورهایی تشخیص داده شده که از نظر امکانات تشخیصی بهترند. این تصور پیش نیاید اگر در یک کشوری ویروس جدید را شناسایی میکنند ممکن است منشأ ویروس همان کشور باشد. اصولاً در مورد ویروسهای تنفسی کنترل و محدودیت سخت است. یک سال تمام دنیا سعی میکند بیماری را کنترل کند اما نمیتوانند چون خیلی مواقع فرد هیچ علائم بالینی ندارد و بهخاطر تردد عامل ویروسی را منتقل میکند حتی این امکان وجود دارد فرد ناقل بیماری باشد و تشخیص آزمایشگاهی داده نشود چون هیچ تستی نیست بتواند صددرصد همه موارد یا تعداد کم ویروس را تشخیص دهد. ویروس تنفسی در همه جای دنیا دیده میشود و هیچ کشوری هم مقصر نیست. در مورد ویروس انگلیسی هنوز روی جهشهای آن تحقیق میکنند. وقتی موتاسیون جدید اتفاق می افتد خیلی سریع نمیتوان گفت این موتاسیون چه تغییری در بیماری زایی و قدرت انتقال ایجاد میکند وتأثیر واکسن بر آن چقدر است بلکه زمان نیاز است تا تشخیص دهند ولی اولین و مهمترین موتاسیون این ویروس روی پروتئین سطحی یا شاخک ویروس مهم است هم از نظر قدرت چسبیدن سلول به ویروس و هم واکسن. البته کلاً پاتوژنز (بیماری زایی)بیماری فقط مربوط به این نمیتواند باشد بلکه شرط لازم این است که ویروس به سلول بچسبد ولی وقتی ویروس داخل سلول تکثیر پیدا کند آسیب زایی ویروس مربوط به ژنهای دیگر است. در کل این ویروس 4 پروتئین در ساختمانش دارد، 16 پروتئین غیر ساختمانی دارد و 8 تا پروتئین کمکی دارد که این گروه سوم هستند که در بیماری زایی بسیار مؤثرند. چون این گروه، پروتئینهایی هستند که روی سیستم دفاعی ما تأثیر میگذارند و پاسخهای دفاعی ما را ضعیف میکنند و بهدلیل پاسخهای التهابی که ایجاد میکنند باعث شدت بیماری میشوند.
ویروس جهش یافته انگلیسی چگونه باعث بیماری زایی میشود؟
شایعات در فضای مجازی درباره حقایق این ویروس زیاد است؛ بهعنوان مثال گفته میشود ویروس جهش یافته بلافاصله پس از درگیری ریه فرد مبتلا را از بین میبرد.
جهشی که در ویروس ووهان اتفاق افتاده باعث تغییر در اسید آمینه (پروتئینها، زنجیرههای خطی یا پلیمرهایی هستند که از ترکیب اسیدهای آمینه حاصل میشوند) شد وهمین تغییر، قدرت چسبندگی سلول به ویروس را بیشتر کرده است در نتیجه قدرت تکثیر و انتقال ویروس بیشتر شده است طبیعتاً وقتی ویروس تکثیر پیدا میکند در جامعه بیشتر پخش میشود آنچه مهم است، این که در ویروس انگلیسی تغییرات زیادی اتفاق افتاده است، این معمول نبود که 23 اسید آمینه تغییر کرد و موتاسیونهای زیادی در آن دیده شد مقداری از این جهشها روی پروتئینهای سطحی ویروس بوده و مقداری هم روی پروتئینهای غیرساختمانی بود. اما چرا باید این همه تغییر را ناگهانی ببینیم؟ نظریههای مختلفی میتواند وجود داشته باشد شاید این ویروس در بدن فردی که سیستم ایمنی اش اشکال داشته تکثیر پیدا میکرد چون کسانی که سیستم ایمنیشان اشکال دارد قدرت تکثیر ویروس زیاد است اما اینکه علت این بوده است که این همه تغییرات میبینیم هنوز مشخص نیست. نظریه دیگر این است آیا جهشهای ویروس به این علت است که این ویروس در بدن فردی که پلاسما درمانی شده وارد شده و برای بقای خودش این همه تغییر را داده است یا زمانی تشخیص داده شده که موتاسیون زیاد و بتدریج اتفاق افتاده ولی ناگهانی تشخیص داده شده است. اینها مسأله مهمیاند و هنوز در حال تحقیق هستند.
خانم دکتر سؤال اساسی این است در ویروس ووهان گفته میشد جوانان مبتلا میشوند اما شدت بروز علائم زیاد نبود یا به اصطلاح ناقل خاموش بودند با جهش ویروس بیماری زایی در جوانان بیشتر اتفاق میافتد؟ علت این مسأله چیست؟
تغییرات این ویروس باعث شد جوانان بیشتر درگیر شوند. ویروس برزیلی که ژاپنیها آن را تشخیص دادند شباهتهایی به ویروس انگلیسی دارد ولی موتاسیون دیگری در آن اتفاق افتاده است در ویروس انگلیسی مهمترین موتاسیون روی اسیدآمینهای بود که ویروس به آن میچسبید. در ویروس برزیلی موتاسیونهای دیگری اتفاق افتاده که بیشتر روی شاخک ویروس بود. بنابراین هیچ کس نمیگوید بیماری زایی سارش کرونا ویروس 2 چقدر تغییر کرده است ولی وقتی ویروس تغییر میکند سؤالاتی برای ما مطرح میشود. آیا این ویروس جدید است؟ آیا این همه واکسن ساخته شده برای ویروس جهش یافته مؤثر هستند؟ چون واکسنها بر اساس ویروسهای اول درست شدهاند. این سؤال مطرح است این واکسنها روی سوشه انگلیسی و ژاپنی مؤثر باشند ولی روی سوشه آفریقای جنوبی مؤثر نباشد، یکی از نگرانیها اثربخشی واکسن است. نگرانی دیگر این است آیا کسانی که قبلاً گرفتند مجدداً ممکن است بهدلیل تغییرات ویروس، دوباره کرونا با علائم بالینی بگیرند؟ طبیعی است عفونت همیشه اتفاق میافتد چون عفونت با بیماری فرق میکند خیلیها ممکن است عاملی وارد بدن شود ولی علائمی نشان ندهند. این سؤال مطرح میشود آیا ویروس جهش یافته میتواند افراد مبتلای قبلی را دوباره مبتلا کند؟ کلاً عفونت مجدد در مورد کروناویروس خیلی زیاد نبوده و 3 دهم درصد بود. یعنی سه در هزارنفر است این خیلی زیاد نیست انقدر جای نگرانی باشد. اوایل فکر میکردند این اتفاق میافتد. اگر علمی صحبت کنیم باید بدانیم افرادی که دوبار کرونا گرفتند آیا با دو سوشه متفاوت یا با همان سوشه آلوده شدند؟ یا اینکه حتی قطعاتی از ویروس مانده و دوباره مبتلا شدهاند از این نظرهم میتواند مهم باشد. قدرت بیماری زایی ویروسها فرق میکند و این مسأله مهمی است حتی ممکن است غیر از دستگاه تنفسی مشکلات جدی تری بهوجود بیاورند.
می توانیم تخمین بزنیم میزان انتقال ویروس موتاسیون یافته نسبت به ویروس ووهان از فرد مبتلا چقدر است؟
اینها سؤالاتی است که مطرح است. راه اصلی انتقال این ویروس قطرات تنفسی است به همین دلیل است که ماسک میزنیم. اخیراً گفتهاند برای پیشگیری ازویروس موتاسیون یافته دو تا ماسک بزنیم بهتر است چون ویروس اندازه 190 نانومتر است. ماسک جراحی نمیتواند مانع ورود ویروس شود ولی میتواند مانع خروج قطرات تنفسی شود و این میتواند کمک کننده باشد. مطالعات اخیر نشان داده با یک ماسک 42 درصد و دو تا ماسک حدود 90 درصد از انتقال ویروس جلوگیری میشود البته در شرایط خاصی ویروس میتواند هوابرد باشد مثل زمانی که مریض اینتوبه میشود چون اگر کرونا میتوانست هوابرد باشد خیلی سریع در جامعه پخش میشد و قدرت انتقالش بیشتر بود. به هر حال اینها سؤالاتی است که پاسخ دقیقی ندارند.
سؤال آخر اینکه با وجود درگیری کشورها با ویروس جهش یافته انگلیسی کدام واکسن کرونا روی این ویروس اثرگذارتر است؟
خیلی سخت است در این لحظه واکسنها را مقایسه کنیم یا بگوییم عوارض جانبی کدام کمتر یا بیشتر است اینها را زمان نشان میدهد کارخانههای متعدد واکسن میسازند و هیچ وقت هیچ واکسنی صددرصد نبوده و هیچ واکسنی نبوده که هیچ عوارضی نداشته باشد. طبیعی است همه واکسنها کم و بیش عوارضی داشته باشند برای مثال واکسن آنفلوانزا حدود 70 درصد مؤثر است اگر ما از واکسن کرونا نیز همین درصد ایمنی داشته باشیم انتقال ویروس کم میشود در هر حال واکسن میتواند در این شرایط خوب باشد واکسنها کم و بیش عوارضی دارند و این بعدها مشخص میشود. در نظر بگیریم فعلاً داروی مؤثری برای این بیماری نیست ممکن است بزودی دارویی شناسایی شود این ویروس جزو ویروسهایی است که میتوان برایش دارو درست کرد ولی روی این واکسنها کنکاش نکنیم باید ببینیم تأثیرشان چقدر است شاید ایران واکسنهای بهتری ایجاد کند طبیعتاً در مورد ویروس تنفسی ایمنی موضعی در دستگاه تنفسی داشته باشیم خیلی بهتر است. واکسن آمده و جاهای مختلف دنیا واکسن میسازند ما هم امیدواریم سال 1400 به زندگی عادی برگردیم اینجور زندگی کردن خیلی مشکل است اگر قرار باشد همه چیز مجازی باشد و ارتباط واقعی نباشد بعداً مشکلات دیگر خواهیم داشت.
خبرنگار
«ویروس انگلیسی که میگویند چی هست؟ علائمش چیه؟ راست میگن هر کسی بگیره می میره؟ من شنیدم واکسن هم روش تأثیری نداره. این ویروس هم همون کرونای معمولی است؟ چه فرقی کرده که خطرناکتر است؟» اینها بخشی از سؤالاتی است که با وجود چرخش ویروس جهش یافته موسوم به کرونای انگلیسی در کشور هنوز رفتار این ویروس برای مردم در هالهای از ابهام قرار دارد و سؤالات بسیاری در این باره مطرح است. آن هم در روزهایی که زندگی ما در سایه این ویروس دستخوش تغییر شده و موارد ابتلا به آن نیز روز به روز در حال افزایش است. در این گزارش درباره حقایق ویروس انگلیسی با دکتر طلعت مختاری آزاد، ویروس شناس دانشگاه تهران گفتوگو کردهایم.
***
در طول چند هفته اخیریکی از سؤالاتی که بیشتر مردم از ما میپرسند درباره تفاوتهای ویروس ووهان و جهش یافته انگلیسی است. با وجود چرخش این ویروس در جامعه هنوز افکار عمومی درباره مفهوم جهش ویروسی، چیز چندانی نمیداند. برای همین هم بسیاری خطر پیک چهارم کرونا را جدی نگرفتهاند. ویروس جدید کرونا که در انگلیس ظهور کرده است چه ویژگیهایی دارد؟
«سارس کرونا ویروس 2» متعلق به خانوادهای است که کرونا ویروس به آن میگویند. اساس نامگذاری به این دلیل است که این ویروس بهخاطر وجود شاخکها شبیه تاج دیده میشود. اسید نوکلوئیک (نام گروهی از مولکولهای مهم زیستی است که در حمل اطلاعات ژنتیکی نقش دارند) کرونا ویروس «آر ان ای» است که دچار موتاسیون یا تغییراتی میشود. کرونا ویروسها دو ویژگی دارند نه تنها ژنوم شان «آر ان ای» است بلکه جزو بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان هستند یعنی حیوانات نیز به کرونا ویروس مبتلا میشوند. با این حال معمول نیست که ویروس از یک گونه به گونه دیگر منتقل شود مگر اینکه تغییراتی در ویروس اتفاق بیفتد. در این خانواده 7 تا ویروس انسانی داریم که 4 تا گونه آن به شکل سرماخوردگی معمولی بروز پیدا میکنند و 3 گونه ویروس کرونا که شامل سارس کرونا ویروس یک است؛ اواخر 2002 شروع شد چون خاصیت این خانواده موتاسیونهای پی در پی است بنابراین ویروس سارس یک از بین رفته است. ویروس مهم بعدی از این خانواده «مرس» است که مربوط به خاورمیانه بوده و سال 2013 دیده شد اما مدتی است کمتر از ابتلایش گزارش میشود این ویروس بسیار خطرناک بود چون مرگ و میربالایی داشت یعنی حدود 35 درصد مرگ و میر. آخرین ویروس از این خانواده «سارس کرونا ویروس دو» است که اواخر سال 2019 شناسایی شد و بیش از یک سال است این ویروس دیده میشود. تغییرات و موتاسیون طبیعت ویروس است. «آر ان ای»ها در ضمن تکثیر ویروس دچار اشتباه هایی میشوند و تغییرات در ویروس ایجاد میشود. خوشبختانه ویروس کرونا آنزیمی دارد که اشتباه ها را تصحیح میکند. شاید بهخاطر اینکه ویروس کرونا در جامعه میچرخد موتاسیون را بیشتر میبینیم. شاید روزی برسد که سطح ایمنی جامعه به قدری بالا برود که ویروس کمتر در جامعه چرخش و تکثیر پیدا کند و این همه موتاسیون نبینیم. آنچه جالب است در قرن 21 سه تا ویروس از این خانواده ایجاد شده است و ویروس آخری پاندمی یا طغیانهایی را در دنیا ایجاد کرده است. در مورد کرونا ویروس جدید در طی زمان با مطالعات علمی مشخص خواهد شد مهمترین راه انتقالش چگونه است و چگونه باید آن را درمان کرد. حتی درباره منشأ این ویروس که از کجا آمده است شبهاتی وجود دارد. میدانیم که کرونا ویروس 98 درصد شبیه ویروس خفاش بوده بهطوری که بعدها این مسأله مطرح شد که کرونا از خفاش به مورچه خوار منتقل شده و از این میزبان واسط به انسان منتقل شده است در حالی که در هفتههای اخیر گفته میشود این نظریه که مورچه خوار نقش مهمی در انتقال ویروس کرونا از حیوان به انسان داشته، کمرنگ شده است. آنچه مسلم است بهدلیل شباهت خیلی زیاد کرونا با ویروس خفاش طبیعتاً منشأ آن باید خفاش باشد. اینکه بگوییم شروع ویروس از چین بود نیاز به مطالعات بیشتری دارد. وقتی توالی ویروس مشخص شود بهتر میتوان دریافت که مبدأ ویروس کجا بوده است. آنچه تاکنون میدانیم منشأ ویروس از ووهان بوده اگرچه سازمان بهداشت جهانی به منشأ ویروس کرونا شک کرده و هنوز روی این مسأله بحث است.
تغییرات و موتاسیونهای ویروس کرونا نگرانی جدیدی را ایجاد کرده است. به نظر میرسد با جهشهای پی در پی، ویروس کرونا ماندگاری طولانی خواهد داشت و پاندمی با وجود واکسیناسیون هر چند فروکش خواهد کرد اماهمیشگی خواهد بود مثل ویروس آنفلوانزا. شما با این نظریه موافق هستید؟
ویروس میتواند دائم دچار تغییراتی شود همیشه نباید بدانیم این تغییرات در جهت وحشیتر شدن یا به عبارتی پاتوژنتر شدن این ویروس میشود خیلی وقتها موتاسیونهایی اتفاق میافتد که برعکس، آسیب زایی ویروس کمتر میشود حتی ممکن است تغییراتی اتفاق بیفتد و ویروس از بین برود مثل سارس. در مورد کرونا ویروس که بیماری کووید-19 ایجاد میکند کاملاً میتوان جهشها را بررسی کرد. کشورهایی که از نظر علمی پیشرفتهتر یا امکانات بهتری دارند روزانه تعداد زیادی از ویروس کرونا را تعیین توالی میکنند وکوچکترین تغییرات را متوجه میشوند به همین دلیل ویروس انگلیسی یا ویروس آفریقای جنوبی و برزیلی در کشورهایی تشخیص داده شده که از نظر امکانات تشخیصی بهترند. این تصور پیش نیاید اگر در یک کشوری ویروس جدید را شناسایی میکنند ممکن است منشأ ویروس همان کشور باشد. اصولاً در مورد ویروسهای تنفسی کنترل و محدودیت سخت است. یک سال تمام دنیا سعی میکند بیماری را کنترل کند اما نمیتوانند چون خیلی مواقع فرد هیچ علائم بالینی ندارد و بهخاطر تردد عامل ویروسی را منتقل میکند حتی این امکان وجود دارد فرد ناقل بیماری باشد و تشخیص آزمایشگاهی داده نشود چون هیچ تستی نیست بتواند صددرصد همه موارد یا تعداد کم ویروس را تشخیص دهد. ویروس تنفسی در همه جای دنیا دیده میشود و هیچ کشوری هم مقصر نیست. در مورد ویروس انگلیسی هنوز روی جهشهای آن تحقیق میکنند. وقتی موتاسیون جدید اتفاق می افتد خیلی سریع نمیتوان گفت این موتاسیون چه تغییری در بیماری زایی و قدرت انتقال ایجاد میکند وتأثیر واکسن بر آن چقدر است بلکه زمان نیاز است تا تشخیص دهند ولی اولین و مهمترین موتاسیون این ویروس روی پروتئین سطحی یا شاخک ویروس مهم است هم از نظر قدرت چسبیدن سلول به ویروس و هم واکسن. البته کلاً پاتوژنز (بیماری زایی)بیماری فقط مربوط به این نمیتواند باشد بلکه شرط لازم این است که ویروس به سلول بچسبد ولی وقتی ویروس داخل سلول تکثیر پیدا کند آسیب زایی ویروس مربوط به ژنهای دیگر است. در کل این ویروس 4 پروتئین در ساختمانش دارد، 16 پروتئین غیر ساختمانی دارد و 8 تا پروتئین کمکی دارد که این گروه سوم هستند که در بیماری زایی بسیار مؤثرند. چون این گروه، پروتئینهایی هستند که روی سیستم دفاعی ما تأثیر میگذارند و پاسخهای دفاعی ما را ضعیف میکنند و بهدلیل پاسخهای التهابی که ایجاد میکنند باعث شدت بیماری میشوند.
ویروس جهش یافته انگلیسی چگونه باعث بیماری زایی میشود؟
شایعات در فضای مجازی درباره حقایق این ویروس زیاد است؛ بهعنوان مثال گفته میشود ویروس جهش یافته بلافاصله پس از درگیری ریه فرد مبتلا را از بین میبرد.
جهشی که در ویروس ووهان اتفاق افتاده باعث تغییر در اسید آمینه (پروتئینها، زنجیرههای خطی یا پلیمرهایی هستند که از ترکیب اسیدهای آمینه حاصل میشوند) شد وهمین تغییر، قدرت چسبندگی سلول به ویروس را بیشتر کرده است در نتیجه قدرت تکثیر و انتقال ویروس بیشتر شده است طبیعتاً وقتی ویروس تکثیر پیدا میکند در جامعه بیشتر پخش میشود آنچه مهم است، این که در ویروس انگلیسی تغییرات زیادی اتفاق افتاده است، این معمول نبود که 23 اسید آمینه تغییر کرد و موتاسیونهای زیادی در آن دیده شد مقداری از این جهشها روی پروتئینهای سطحی ویروس بوده و مقداری هم روی پروتئینهای غیرساختمانی بود. اما چرا باید این همه تغییر را ناگهانی ببینیم؟ نظریههای مختلفی میتواند وجود داشته باشد شاید این ویروس در بدن فردی که سیستم ایمنی اش اشکال داشته تکثیر پیدا میکرد چون کسانی که سیستم ایمنیشان اشکال دارد قدرت تکثیر ویروس زیاد است اما اینکه علت این بوده است که این همه تغییرات میبینیم هنوز مشخص نیست. نظریه دیگر این است آیا جهشهای ویروس به این علت است که این ویروس در بدن فردی که پلاسما درمانی شده وارد شده و برای بقای خودش این همه تغییر را داده است یا زمانی تشخیص داده شده که موتاسیون زیاد و بتدریج اتفاق افتاده ولی ناگهانی تشخیص داده شده است. اینها مسأله مهمیاند و هنوز در حال تحقیق هستند.
خانم دکتر سؤال اساسی این است در ویروس ووهان گفته میشد جوانان مبتلا میشوند اما شدت بروز علائم زیاد نبود یا به اصطلاح ناقل خاموش بودند با جهش ویروس بیماری زایی در جوانان بیشتر اتفاق میافتد؟ علت این مسأله چیست؟
تغییرات این ویروس باعث شد جوانان بیشتر درگیر شوند. ویروس برزیلی که ژاپنیها آن را تشخیص دادند شباهتهایی به ویروس انگلیسی دارد ولی موتاسیون دیگری در آن اتفاق افتاده است در ویروس انگلیسی مهمترین موتاسیون روی اسیدآمینهای بود که ویروس به آن میچسبید. در ویروس برزیلی موتاسیونهای دیگری اتفاق افتاده که بیشتر روی شاخک ویروس بود. بنابراین هیچ کس نمیگوید بیماری زایی سارش کرونا ویروس 2 چقدر تغییر کرده است ولی وقتی ویروس تغییر میکند سؤالاتی برای ما مطرح میشود. آیا این ویروس جدید است؟ آیا این همه واکسن ساخته شده برای ویروس جهش یافته مؤثر هستند؟ چون واکسنها بر اساس ویروسهای اول درست شدهاند. این سؤال مطرح است این واکسنها روی سوشه انگلیسی و ژاپنی مؤثر باشند ولی روی سوشه آفریقای جنوبی مؤثر نباشد، یکی از نگرانیها اثربخشی واکسن است. نگرانی دیگر این است آیا کسانی که قبلاً گرفتند مجدداً ممکن است بهدلیل تغییرات ویروس، دوباره کرونا با علائم بالینی بگیرند؟ طبیعی است عفونت همیشه اتفاق میافتد چون عفونت با بیماری فرق میکند خیلیها ممکن است عاملی وارد بدن شود ولی علائمی نشان ندهند. این سؤال مطرح میشود آیا ویروس جهش یافته میتواند افراد مبتلای قبلی را دوباره مبتلا کند؟ کلاً عفونت مجدد در مورد کروناویروس خیلی زیاد نبوده و 3 دهم درصد بود. یعنی سه در هزارنفر است این خیلی زیاد نیست انقدر جای نگرانی باشد. اوایل فکر میکردند این اتفاق میافتد. اگر علمی صحبت کنیم باید بدانیم افرادی که دوبار کرونا گرفتند آیا با دو سوشه متفاوت یا با همان سوشه آلوده شدند؟ یا اینکه حتی قطعاتی از ویروس مانده و دوباره مبتلا شدهاند از این نظرهم میتواند مهم باشد. قدرت بیماری زایی ویروسها فرق میکند و این مسأله مهمی است حتی ممکن است غیر از دستگاه تنفسی مشکلات جدی تری بهوجود بیاورند.
می توانیم تخمین بزنیم میزان انتقال ویروس موتاسیون یافته نسبت به ویروس ووهان از فرد مبتلا چقدر است؟
اینها سؤالاتی است که مطرح است. راه اصلی انتقال این ویروس قطرات تنفسی است به همین دلیل است که ماسک میزنیم. اخیراً گفتهاند برای پیشگیری ازویروس موتاسیون یافته دو تا ماسک بزنیم بهتر است چون ویروس اندازه 190 نانومتر است. ماسک جراحی نمیتواند مانع ورود ویروس شود ولی میتواند مانع خروج قطرات تنفسی شود و این میتواند کمک کننده باشد. مطالعات اخیر نشان داده با یک ماسک 42 درصد و دو تا ماسک حدود 90 درصد از انتقال ویروس جلوگیری میشود البته در شرایط خاصی ویروس میتواند هوابرد باشد مثل زمانی که مریض اینتوبه میشود چون اگر کرونا میتوانست هوابرد باشد خیلی سریع در جامعه پخش میشد و قدرت انتقالش بیشتر بود. به هر حال اینها سؤالاتی است که پاسخ دقیقی ندارند.
سؤال آخر اینکه با وجود درگیری کشورها با ویروس جهش یافته انگلیسی کدام واکسن کرونا روی این ویروس اثرگذارتر است؟
خیلی سخت است در این لحظه واکسنها را مقایسه کنیم یا بگوییم عوارض جانبی کدام کمتر یا بیشتر است اینها را زمان نشان میدهد کارخانههای متعدد واکسن میسازند و هیچ وقت هیچ واکسنی صددرصد نبوده و هیچ واکسنی نبوده که هیچ عوارضی نداشته باشد. طبیعی است همه واکسنها کم و بیش عوارضی داشته باشند برای مثال واکسن آنفلوانزا حدود 70 درصد مؤثر است اگر ما از واکسن کرونا نیز همین درصد ایمنی داشته باشیم انتقال ویروس کم میشود در هر حال واکسن میتواند در این شرایط خوب باشد واکسنها کم و بیش عوارضی دارند و این بعدها مشخص میشود. در نظر بگیریم فعلاً داروی مؤثری برای این بیماری نیست ممکن است بزودی دارویی شناسایی شود این ویروس جزو ویروسهایی است که میتوان برایش دارو درست کرد ولی روی این واکسنها کنکاش نکنیم باید ببینیم تأثیرشان چقدر است شاید ایران واکسنهای بهتری ایجاد کند طبیعتاً در مورد ویروس تنفسی ایمنی موضعی در دستگاه تنفسی داشته باشیم خیلی بهتر است. واکسن آمده و جاهای مختلف دنیا واکسن میسازند ما هم امیدواریم سال 1400 به زندگی عادی برگردیم اینجور زندگی کردن خیلی مشکل است اگر قرار باشد همه چیز مجازی باشد و ارتباط واقعی نباشد بعداً مشکلات دیگر خواهیم داشت.

بستری برای دیده شدن
نداسیجانی
خبرنگار
در سالی که گذشت شیوع کرونا موجب شد اهالی فرهنگ و هنر در کنار تمام سختیها و نگرانیها، تجربههای تازهای به دست آورند و اغلب فعالیتهای آنها در فضای مجازی و به صورت آنلاین شکل گرفت و حتی برخی از مهمترین رویدادها و فستیوالهای هنری کشور هم در این قالب برگزار شد. اما یکی از این اتفاقات تازه برگزاری نخستین دوره جشنواره «هنر زنده است» بود؛ جشنوارهای که به گفته برگزارکنندگان آن «هنر زنده است مولود شرایطی است که بیماری کووید ۱۹ بر جامعه جهانی تحمیل کرده و با وجود مصائبی که این پاندمی به بار آورد، انگیزهای ایجاد شد تا ضمن توجه به راههای ارتباطی سنتی، راههای پرامکان ارتباط مجازی از نو مورد توجه قرار گیرد» و همان طور که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست با اعضای شورای سیاستگذاری این جشنواره اشاره داشت: «هیچ اتفاقی از جمله جنگ، بیماری، بلایای طبیعی و... نمیتواند هنر را به تعطیلی بکشاند. هنر یک حیات پویا دارد و هیچ چیز نمیتواند آن را به افول برساند.» عهدهدار این جشنواره بخش خصوصی است که البته با حمایت معنوی وزارت ارشاد، تلاش کرده هیچ همپوشانی با دیگر جشنوارههای کشور نداشته باشد و تنها هدفش صیانت از فرهنگ و هنر در هر شرایط ممکن بوده است. جشنواره هنر زنده است شامل چهار بخش فیلم، تئاتر، موسیقی و دیجیتال آرت بوده و از 10 تا 20 اسفندماه از طریق پلتفرمهای نمایشی در حال برگزاری است.
دیده شدن افرادی که دیده نشدهاند
فردین خلعتبری درباره ایده شکلگیری این جشنواره به «ایران» گفت: «هنرزنده است جشنوارهای است شامل 4 بخش سینما، تئاتر، موسیقی و دیجیتال آرت که ریاست شورای سیاستگذاری آن برعهده بهروز غریب پور بوده و چهار دبیر مجزا در هر بخش انتخاب شدهاند. اما ایده اولیه این کار از ابتدای امسال عملی شد و با یک همفکری بین دوستانی چون آقای کمال تبریزی دبیر بخش فیلم، بهروز غریبپور دبیر بخش تئاتر، محمود کلاری دبیر بخش دیجیتال آرت و... انجام گرفت. هدف ما این بود که در دوران کرونا یک فعالیت فرهنگی بصورت جدی و در قالب مجازی شکل بگیرد و بتوانیم از حمایت گروههای مختلف هنری هم برخوردار شویم. ما دوست داشتیم با نگاه کیفی براین جشنواره، انگیزهای برای ترغیب این دوستان ایجاد کنیم تا در یک حرکت دست جمعی هنری با عنوان «هنر زنده است» مشارکت کنند.»
خلعتبری با اشاره به اینکه بخشهای مختلف این جشنواره از استقبال بسیار خوبی برخوردار بوده است، بیان داشت: «بخش موسیقی به چهار شاخه تقسیم شده است: موسیقی آوازی آقایان با یک خواننده و یک ساز، موسیقی آوازی بانوان که با سه خواننده (به صورت پلی فونی یا چند صدایی) و یک ساز، بخش گروه نوازی آنسامبل دو تا شش نفره و بخش موسیقی الکترونیک. این نوع دسته بندی برای اولین بار در یک جشنواره موسیقی اتفاق افتاده است. لازم به ذکر است به غیر از بخش موسیقی الکترونیک تمامی ژانرهای موسیقی این امکان را داشتند تا در دیگر بخشها شرکت کنند. به عنوان مثال آوازهای موسیقی مقامی، سنتی و حتی خوانندگی در سبک پاپ در یک بخش (خواننده مرد و یک ساز همراه) قرار گرفت و داوران به لحاظ هنری کارها را با در نظر داشتن کیفیت اجرا در سبک و ژانر خودشان مورد ارزیابی و بررسی قرار دادند. این جشنواره با در نظر داشتن این نگرش که در نهایت «موسیقی یک هنر واحد است» اتفاق بسیار مهمی را به انجام رساند.»
این آهنگساز ضمن ابراز خرسندی از استقبالی که در بخشهای مختلف موسیقی انجام گرفت، اظهار کرد: «باتوجه به اینکه این جشنواره اولین دوره خود را تجربه میکند، آثار ارسال شده به لحاظ کیفی بسیار قابل تأمل بودند. نکته قابل توجه این است که بسیاری از آثار دریافت شده به دلیل شرایط خاص بخش موسیقی این جشنواره، برای نخستین بار برای جشنواره «هنر زنده است» آهنگسازی شدهاند، در واقع به نوعی جشنواره نقشی در تولید محتوا داشته است و شاید یکی از مهمترین دستاوردهای این نگرش خاص در جشنواره حضور گروههای حرفهای در این بخش بوده است. جالب است بدانید با وجود آنکه اعلام شده بود گروههای شرکت کننده میتوانند دربخش رقابتی یا بخش جنبی شرکت داشته باشند، تمایل گروهها به حضور در بخش مسابقه بود، حضور گروههای حرفهای که کار داوری را حساستر و سختتر کرد و داورانی با کارنامه درخشان و کاملاً شناخته شده که برای حمایت از هنرمندان در این جشنواره حضور به هم رساندند.»
اما نکته قابل توجه برگزارکنندگان جشنواره هنرزنده است ایجاد بستری «برای دیده شدن افرادی که تاکنون دیده نشدهاند» بود، این در حالی است که در بخش موسیقی طی سال جشنوارههای متعددی چون موسیقی جوان، موسیقی نواحی و موسیقی فجر برگزار میشود و در کنار آن جشنوارههای کوچک دیگری هم در نقاط مختلف کشور انجام شده است. خلعتبری در پاسخ به نگاه متفاوت خود از هنرمندانی که تا به امروز فرصتی برای حضور در جشنوارهها را نداشتهاند گفت: «این جشنواره موازی کاری با دیگر جشنوارههای کشور نداشته است. ما سعی کردیم نگاه متفاوتی را ارائه کنیم. به طور مثال در جشنواره موسیقی جوان گرایش برگزارکنندگان بیشتر به سمت تک نوازی است اما در این جشنواره تأکید بر گروه نوازی بوده است و نکته دیگر اینکه حضور شرکت کنندگان در بخشهای مختلف موسیقی از جمله موسیقیهای آلترناتیو، فیوژن یا الکترونیک است و در جشنوارههایی که نام برده شد کمتر پیش آمده که چنین گروههایی حضور پیدا کنند و تا به حال چندان مجالی برای حضور آنها فراهم نشده بود. طبق اعلام نظر داوران در جمع بندی نهایی 21 اثر در بخش موسیقی الکترونیک شرکت کردند و رقابت تنگانگ رقم خورد و این موضوع در معرفی این نوع موسیقی و هنرمندانی که در این زمینه کار میکنند میتواند اتفاق خوبی باشد. البته بسیاری ازاین دوستان افراد شناخته شدهای هستند و هدف تنها دیده شدن کسانی که تا به امروز فرصتی در این عرصه نداشتند نبوده است و این همکاری در شکلگیری این مجموعه، فارغ از نتایج داوری با حضور سرمایههای ارزشمند موسیقی ایران برای من افتخار بزرگی است. درواقع به دور از نگاه داوری و نتایج آن که همیشه حاشیههای جشنوارهها هستند، اصل قضیه هویت بخشی و پرداختن به موسیقی به مثابه یک جریان فرهنگی است. در این جشنواره آنچه برای ما حائز اهمیت بود کیفیت آثار بود اینکه ما حتی بتوانیم فضایی ایجاد کنیم که گروههای آماتوری این فضا را پیدا کنند تا به سمت موسیقی حرفهای حرکت کنند. از سوی دیگر ما میخواستیم موسیقی بتواند در گونههای مختلف مخاطبان بسیاری را جذب کند و ترغیب کننده کسانی باشد که به هر دلیل دراین زمینه کم کاری کردهاند تا در سالهای آینده به ما بپیوندند و بتوانیم یک جامعه موسیقی «هنر زنده است» را همچنان حفظ کنیم.
کارهای درخشان و خلاق
او درباره بخش موسیقی الکترونیک بیان کرد: در بخش موسیقی الکترونیک از حضور گروههایی که موسیقیشان تلفیق موسیقی الکترو اکوستیک است ممانعت شد و گرایش این بخش صرفاً موسیقی الکترونیک است یعنی موسیقی که صرفاً با ادوات موسیقی الکترونیک تولید شده و اینگونه ما با تواناییها و انگیزههای آهنگسازی متفاوتی مواجه شدیم که شامل طیف گستردهای از رویکردها به موسیقی الکترونیک است.
خلعتبری درخصوص نوآوری که در این جشنواره و در بخش موسیقی انجام گرفته پاسخ داد: در این مجموعه حدود 30 درصد کار خلاقانه درخشان و جدی داشتهایم بخصوص در بخش آنسامبلهای دو تا 6 نفره که هنرمندان در گونههای مختلف موسیقی آثاری نو و خلاقانه ارائه کردند.
بخش دیگر این جشنواره جایزه آهنگسازی است که کمتر به این موضوع توجه شده است این آهنگساز در این باره اظهار کرد: جایزه آهنگسازی بخش مهمی در این جشنواره است. اگر به تشخیص هیأت داوران در میان گروههای شرکت کننده در این 4 بخش اثر یا حتی آثاری دارای ویژگیهای آهنگسازی شاخصی باشد، تشویق و معرفی شوند.
آرزوی تداوم جشنواره
دبیر بخش موسیقی جشنواره هنر زنده است درباره اینکه آیا این جشنواره اختصاص به دوران کرونا داشته یا در سالهای بعد هم برگزار میشود پاسخ داد: از نام این جشنواره این نتیجهگیری حاصل میشود که تمام تلاش ما این بوده جشنواره «هنر زنده است تداوم» داشته باشد و در سالهای آینده هم دورههای مختلف آن برگزار شود تا به عنوان یک نگاه تازه جشنوارهای در بخش خصوصی بتوانیم این حیات را ادامه دهیم و درخواست ما از جامعه هنری این است که به این جشنواره بپیوندند و همکاری کنند همان طور که تا به امروز در بخشهای مختلف حامی ما بودهاند. حضور هنرمندان صاحبِ منزلت در این جشنواره خود گویای این نکته است و مطمئن هستیم با این روش که آقای غریب پور پیش گرفتهاند این اسامی تعدادشان بیشتر هم خواهد شد و امیدوارم جریان مطبوعات و تبلیغات نیز در این کمکرسانی همراه ما باشند تا پایههای این اتفاق بزرگ در بخش خصوصی مستحکمتر شود تا از کمکهای دولتی بی نیاز باشد و بتواند روی پای خود بایستد. او در پایان اشاره کرد اجراهای این جشنواره در سالهای بعد هم به شکل آنلاین ادامه دارد اما اگر امکان اجرای صحنهای وجود داشته باشد گروههایی را یا در زمان برگزاری جشنواره یا حتی در زمانی دیگر روی صحنه خواهیم برد.
برش
جشنواره «هنر زنده است» دارای 4 بخش است. دبیری بخش موسیقی آن را فردین خلعتبری برعهده دارد و احمد پژمان، محمدرضا علیقلی، پیمان یزدانیان و حامد ثابت بهعنوان اعضای داوری بخش موسیقی جشنواره «هنر زنده است» انتخاب شدهاند و امیر بهاری نیز مدیر اجرایی بخش موسیقی این جشنواره است. از بین گروههای شرکت کننده، ۷۴ گروه منتخب در ۴ بخش موسیقی شرکت دارند که اجرای گروهی (آنسامبل ۲ تا شش ۶ نفره)، اجرای گروه آوازی سه نفره بانوان (خوانش تریو) به همراه یک ساز، اجرای آوازی خواننده مرد و یک ساز و بخش موسیقی الکترونیک به رقابت میپردازند.
خبرنگار
در سالی که گذشت شیوع کرونا موجب شد اهالی فرهنگ و هنر در کنار تمام سختیها و نگرانیها، تجربههای تازهای به دست آورند و اغلب فعالیتهای آنها در فضای مجازی و به صورت آنلاین شکل گرفت و حتی برخی از مهمترین رویدادها و فستیوالهای هنری کشور هم در این قالب برگزار شد. اما یکی از این اتفاقات تازه برگزاری نخستین دوره جشنواره «هنر زنده است» بود؛ جشنوارهای که به گفته برگزارکنندگان آن «هنر زنده است مولود شرایطی است که بیماری کووید ۱۹ بر جامعه جهانی تحمیل کرده و با وجود مصائبی که این پاندمی به بار آورد، انگیزهای ایجاد شد تا ضمن توجه به راههای ارتباطی سنتی، راههای پرامکان ارتباط مجازی از نو مورد توجه قرار گیرد» و همان طور که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست با اعضای شورای سیاستگذاری این جشنواره اشاره داشت: «هیچ اتفاقی از جمله جنگ، بیماری، بلایای طبیعی و... نمیتواند هنر را به تعطیلی بکشاند. هنر یک حیات پویا دارد و هیچ چیز نمیتواند آن را به افول برساند.» عهدهدار این جشنواره بخش خصوصی است که البته با حمایت معنوی وزارت ارشاد، تلاش کرده هیچ همپوشانی با دیگر جشنوارههای کشور نداشته باشد و تنها هدفش صیانت از فرهنگ و هنر در هر شرایط ممکن بوده است. جشنواره هنر زنده است شامل چهار بخش فیلم، تئاتر، موسیقی و دیجیتال آرت بوده و از 10 تا 20 اسفندماه از طریق پلتفرمهای نمایشی در حال برگزاری است.
دیده شدن افرادی که دیده نشدهاند
فردین خلعتبری درباره ایده شکلگیری این جشنواره به «ایران» گفت: «هنرزنده است جشنوارهای است شامل 4 بخش سینما، تئاتر، موسیقی و دیجیتال آرت که ریاست شورای سیاستگذاری آن برعهده بهروز غریب پور بوده و چهار دبیر مجزا در هر بخش انتخاب شدهاند. اما ایده اولیه این کار از ابتدای امسال عملی شد و با یک همفکری بین دوستانی چون آقای کمال تبریزی دبیر بخش فیلم، بهروز غریبپور دبیر بخش تئاتر، محمود کلاری دبیر بخش دیجیتال آرت و... انجام گرفت. هدف ما این بود که در دوران کرونا یک فعالیت فرهنگی بصورت جدی و در قالب مجازی شکل بگیرد و بتوانیم از حمایت گروههای مختلف هنری هم برخوردار شویم. ما دوست داشتیم با نگاه کیفی براین جشنواره، انگیزهای برای ترغیب این دوستان ایجاد کنیم تا در یک حرکت دست جمعی هنری با عنوان «هنر زنده است» مشارکت کنند.»
خلعتبری با اشاره به اینکه بخشهای مختلف این جشنواره از استقبال بسیار خوبی برخوردار بوده است، بیان داشت: «بخش موسیقی به چهار شاخه تقسیم شده است: موسیقی آوازی آقایان با یک خواننده و یک ساز، موسیقی آوازی بانوان که با سه خواننده (به صورت پلی فونی یا چند صدایی) و یک ساز، بخش گروه نوازی آنسامبل دو تا شش نفره و بخش موسیقی الکترونیک. این نوع دسته بندی برای اولین بار در یک جشنواره موسیقی اتفاق افتاده است. لازم به ذکر است به غیر از بخش موسیقی الکترونیک تمامی ژانرهای موسیقی این امکان را داشتند تا در دیگر بخشها شرکت کنند. به عنوان مثال آوازهای موسیقی مقامی، سنتی و حتی خوانندگی در سبک پاپ در یک بخش (خواننده مرد و یک ساز همراه) قرار گرفت و داوران به لحاظ هنری کارها را با در نظر داشتن کیفیت اجرا در سبک و ژانر خودشان مورد ارزیابی و بررسی قرار دادند. این جشنواره با در نظر داشتن این نگرش که در نهایت «موسیقی یک هنر واحد است» اتفاق بسیار مهمی را به انجام رساند.»
این آهنگساز ضمن ابراز خرسندی از استقبالی که در بخشهای مختلف موسیقی انجام گرفت، اظهار کرد: «باتوجه به اینکه این جشنواره اولین دوره خود را تجربه میکند، آثار ارسال شده به لحاظ کیفی بسیار قابل تأمل بودند. نکته قابل توجه این است که بسیاری از آثار دریافت شده به دلیل شرایط خاص بخش موسیقی این جشنواره، برای نخستین بار برای جشنواره «هنر زنده است» آهنگسازی شدهاند، در واقع به نوعی جشنواره نقشی در تولید محتوا داشته است و شاید یکی از مهمترین دستاوردهای این نگرش خاص در جشنواره حضور گروههای حرفهای در این بخش بوده است. جالب است بدانید با وجود آنکه اعلام شده بود گروههای شرکت کننده میتوانند دربخش رقابتی یا بخش جنبی شرکت داشته باشند، تمایل گروهها به حضور در بخش مسابقه بود، حضور گروههای حرفهای که کار داوری را حساستر و سختتر کرد و داورانی با کارنامه درخشان و کاملاً شناخته شده که برای حمایت از هنرمندان در این جشنواره حضور به هم رساندند.»
اما نکته قابل توجه برگزارکنندگان جشنواره هنرزنده است ایجاد بستری «برای دیده شدن افرادی که تاکنون دیده نشدهاند» بود، این در حالی است که در بخش موسیقی طی سال جشنوارههای متعددی چون موسیقی جوان، موسیقی نواحی و موسیقی فجر برگزار میشود و در کنار آن جشنوارههای کوچک دیگری هم در نقاط مختلف کشور انجام شده است. خلعتبری در پاسخ به نگاه متفاوت خود از هنرمندانی که تا به امروز فرصتی برای حضور در جشنوارهها را نداشتهاند گفت: «این جشنواره موازی کاری با دیگر جشنوارههای کشور نداشته است. ما سعی کردیم نگاه متفاوتی را ارائه کنیم. به طور مثال در جشنواره موسیقی جوان گرایش برگزارکنندگان بیشتر به سمت تک نوازی است اما در این جشنواره تأکید بر گروه نوازی بوده است و نکته دیگر اینکه حضور شرکت کنندگان در بخشهای مختلف موسیقی از جمله موسیقیهای آلترناتیو، فیوژن یا الکترونیک است و در جشنوارههایی که نام برده شد کمتر پیش آمده که چنین گروههایی حضور پیدا کنند و تا به حال چندان مجالی برای حضور آنها فراهم نشده بود. طبق اعلام نظر داوران در جمع بندی نهایی 21 اثر در بخش موسیقی الکترونیک شرکت کردند و رقابت تنگانگ رقم خورد و این موضوع در معرفی این نوع موسیقی و هنرمندانی که در این زمینه کار میکنند میتواند اتفاق خوبی باشد. البته بسیاری ازاین دوستان افراد شناخته شدهای هستند و هدف تنها دیده شدن کسانی که تا به امروز فرصتی در این عرصه نداشتند نبوده است و این همکاری در شکلگیری این مجموعه، فارغ از نتایج داوری با حضور سرمایههای ارزشمند موسیقی ایران برای من افتخار بزرگی است. درواقع به دور از نگاه داوری و نتایج آن که همیشه حاشیههای جشنوارهها هستند، اصل قضیه هویت بخشی و پرداختن به موسیقی به مثابه یک جریان فرهنگی است. در این جشنواره آنچه برای ما حائز اهمیت بود کیفیت آثار بود اینکه ما حتی بتوانیم فضایی ایجاد کنیم که گروههای آماتوری این فضا را پیدا کنند تا به سمت موسیقی حرفهای حرکت کنند. از سوی دیگر ما میخواستیم موسیقی بتواند در گونههای مختلف مخاطبان بسیاری را جذب کند و ترغیب کننده کسانی باشد که به هر دلیل دراین زمینه کم کاری کردهاند تا در سالهای آینده به ما بپیوندند و بتوانیم یک جامعه موسیقی «هنر زنده است» را همچنان حفظ کنیم.
کارهای درخشان و خلاق
او درباره بخش موسیقی الکترونیک بیان کرد: در بخش موسیقی الکترونیک از حضور گروههایی که موسیقیشان تلفیق موسیقی الکترو اکوستیک است ممانعت شد و گرایش این بخش صرفاً موسیقی الکترونیک است یعنی موسیقی که صرفاً با ادوات موسیقی الکترونیک تولید شده و اینگونه ما با تواناییها و انگیزههای آهنگسازی متفاوتی مواجه شدیم که شامل طیف گستردهای از رویکردها به موسیقی الکترونیک است.
خلعتبری درخصوص نوآوری که در این جشنواره و در بخش موسیقی انجام گرفته پاسخ داد: در این مجموعه حدود 30 درصد کار خلاقانه درخشان و جدی داشتهایم بخصوص در بخش آنسامبلهای دو تا 6 نفره که هنرمندان در گونههای مختلف موسیقی آثاری نو و خلاقانه ارائه کردند.
بخش دیگر این جشنواره جایزه آهنگسازی است که کمتر به این موضوع توجه شده است این آهنگساز در این باره اظهار کرد: جایزه آهنگسازی بخش مهمی در این جشنواره است. اگر به تشخیص هیأت داوران در میان گروههای شرکت کننده در این 4 بخش اثر یا حتی آثاری دارای ویژگیهای آهنگسازی شاخصی باشد، تشویق و معرفی شوند.
آرزوی تداوم جشنواره
دبیر بخش موسیقی جشنواره هنر زنده است درباره اینکه آیا این جشنواره اختصاص به دوران کرونا داشته یا در سالهای بعد هم برگزار میشود پاسخ داد: از نام این جشنواره این نتیجهگیری حاصل میشود که تمام تلاش ما این بوده جشنواره «هنر زنده است تداوم» داشته باشد و در سالهای آینده هم دورههای مختلف آن برگزار شود تا به عنوان یک نگاه تازه جشنوارهای در بخش خصوصی بتوانیم این حیات را ادامه دهیم و درخواست ما از جامعه هنری این است که به این جشنواره بپیوندند و همکاری کنند همان طور که تا به امروز در بخشهای مختلف حامی ما بودهاند. حضور هنرمندان صاحبِ منزلت در این جشنواره خود گویای این نکته است و مطمئن هستیم با این روش که آقای غریب پور پیش گرفتهاند این اسامی تعدادشان بیشتر هم خواهد شد و امیدوارم جریان مطبوعات و تبلیغات نیز در این کمکرسانی همراه ما باشند تا پایههای این اتفاق بزرگ در بخش خصوصی مستحکمتر شود تا از کمکهای دولتی بی نیاز باشد و بتواند روی پای خود بایستد. او در پایان اشاره کرد اجراهای این جشنواره در سالهای بعد هم به شکل آنلاین ادامه دارد اما اگر امکان اجرای صحنهای وجود داشته باشد گروههایی را یا در زمان برگزاری جشنواره یا حتی در زمانی دیگر روی صحنه خواهیم برد.
برش
جشنواره «هنر زنده است» دارای 4 بخش است. دبیری بخش موسیقی آن را فردین خلعتبری برعهده دارد و احمد پژمان، محمدرضا علیقلی، پیمان یزدانیان و حامد ثابت بهعنوان اعضای داوری بخش موسیقی جشنواره «هنر زنده است» انتخاب شدهاند و امیر بهاری نیز مدیر اجرایی بخش موسیقی این جشنواره است. از بین گروههای شرکت کننده، ۷۴ گروه منتخب در ۴ بخش موسیقی شرکت دارند که اجرای گروهی (آنسامبل ۲ تا شش ۶ نفره)، اجرای گروه آوازی سه نفره بانوان (خوانش تریو) به همراه یک ساز، اجرای آوازی خواننده مرد و یک ساز و بخش موسیقی الکترونیک به رقابت میپردازند.

سردار هوشی سادات فرمانده قرارگاه خاتمالانبیا(ص) سپاه شد
گروه سیاسی/ با حکم فرمانده کل سپاه، سردار سرتیپ دوم پاسدار «سید حسین هوشی سادات» به سمت فرمانده قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا (ص) سپاه منصوب شد. این خبری بود که بعداز ظهر دیروز اعلام شد. خبری که فضای سیاسی کشور چندان آمادگی قبلی شنیدن آن را نداشت. این یعنی دیگر سعید محمد را در رأس قرارگاه خاتمالانبیا (ص) نخواهیم دید. به گزارش سپاه نیوز، فرمانده کل سپاه با قدردانی از زحمات و تلاشهای سردار سرتیپ دوم پاسدار «سعید محمد» طی دوره تصدی فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) وی را به عنوان مشاور فرمانده کل سپاه منصوب کرد. آنطور که سپاه نیوز نوشته، سردار هوشی سادات پیش از این معاونت مهندسی و پدافند غیرعامل سپاه را عهدهدار بوده است.
اهمیت این خبر در جایی بود که سعید محمد طی ماههای اخیر به عنوان یکی از گزینههای انتخابات ریاست جمهوری 1400 مطرح شده بود. سفرهای متعدد استانی او و افزایش چشمگیر فعالیتهای رسانهای وی هم این گمانه را تقویت کرده بود که او در حال آمادهسازی خود برای ورود به رقابت 1400 است. اما نکته دیگر این بود که در خبر منتشر شده توسط پایگاه اطلاعرسانی سپاه نیوز هیچ اشارهای به این مسأله نشده که این جابهجایی به دنبال استعفای سعید محمد بوده یا برکناری وی؟ به همین دلیل هم بخشی از گمانهزنیها در فضای مجازی بر این محور بود که سعید محمد از سمت خود برکنار شده است. با وجود این ساعتی پس از انتشار خبر این جابهجایی، کانالهای تلگرامی نزدیک به فرمانده سابق قرارگاه خاتمالانبیا گزارشهایی منتشر کردند مبنی بر اینکه او با استعفای خود از این سمت کنار رفته. در متن استعفایی که توسط این کانالهای خبری به نقل از سردار سعید محمد خطاب به فرمانده کل سپاه منتشر شده، آمده است: «ضمن تشکر از حمایتهای بی دریغ جنابعالی از اینجانب در پیشبرد مأموریتهای قرارگاه خاتم، از آنجا که احتمال دارد به دلیل حضور اینجانب در فضای انتخاباتی شائبههایی متوجه نهاد مقدس سپاه شود در راستای صیانت از سپاه و قرارگاه انقلابی- جهادی خاتمالانبیاء، از سمت خود استعفا میدهم. امید است این قرارگاه در جهت ادامه مأموریتهای خود بیش از پیش موفق بوده و برگهای زرین دیگری به دفتر خدمات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بیفزاید. بنده نیز به عنوان سرباز رهبر معظم انقلاب همواره در خدمت نظام مقدس جمهوری اسلامی و در خط نورانی امام (ره)، رهبری و شهدای گرانقدر انقلاب، خدمتگزار مردم عزیز ایران سرافراز خواهم بود.»
سایت تابناک هم به نقل از یک منبع آگاه هدف از استعفای سعید محمد را حضور او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ اعلام کرد و نوشت که وی حدود دو ماه پیش درخواست استعفای خود را به سردار سلامی داده بود. دقایقی بعد هم انتشار جملاتی از همین استعفانامه در حساب شخصی توئیتر سعید محمد به معنای تأیید وجود چنین متن استعفایی بود. چیزی که معنایش این است که سعید محمد را باید دومین چهره نظامی بعد از حسین دهقان دانست که اسب خود را رسماً برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 زین کرده است.
اهمیت این خبر در جایی بود که سعید محمد طی ماههای اخیر به عنوان یکی از گزینههای انتخابات ریاست جمهوری 1400 مطرح شده بود. سفرهای متعدد استانی او و افزایش چشمگیر فعالیتهای رسانهای وی هم این گمانه را تقویت کرده بود که او در حال آمادهسازی خود برای ورود به رقابت 1400 است. اما نکته دیگر این بود که در خبر منتشر شده توسط پایگاه اطلاعرسانی سپاه نیوز هیچ اشارهای به این مسأله نشده که این جابهجایی به دنبال استعفای سعید محمد بوده یا برکناری وی؟ به همین دلیل هم بخشی از گمانهزنیها در فضای مجازی بر این محور بود که سعید محمد از سمت خود برکنار شده است. با وجود این ساعتی پس از انتشار خبر این جابهجایی، کانالهای تلگرامی نزدیک به فرمانده سابق قرارگاه خاتمالانبیا گزارشهایی منتشر کردند مبنی بر اینکه او با استعفای خود از این سمت کنار رفته. در متن استعفایی که توسط این کانالهای خبری به نقل از سردار سعید محمد خطاب به فرمانده کل سپاه منتشر شده، آمده است: «ضمن تشکر از حمایتهای بی دریغ جنابعالی از اینجانب در پیشبرد مأموریتهای قرارگاه خاتم، از آنجا که احتمال دارد به دلیل حضور اینجانب در فضای انتخاباتی شائبههایی متوجه نهاد مقدس سپاه شود در راستای صیانت از سپاه و قرارگاه انقلابی- جهادی خاتمالانبیاء، از سمت خود استعفا میدهم. امید است این قرارگاه در جهت ادامه مأموریتهای خود بیش از پیش موفق بوده و برگهای زرین دیگری به دفتر خدمات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بیفزاید. بنده نیز به عنوان سرباز رهبر معظم انقلاب همواره در خدمت نظام مقدس جمهوری اسلامی و در خط نورانی امام (ره)، رهبری و شهدای گرانقدر انقلاب، خدمتگزار مردم عزیز ایران سرافراز خواهم بود.»
سایت تابناک هم به نقل از یک منبع آگاه هدف از استعفای سعید محمد را حضور او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ اعلام کرد و نوشت که وی حدود دو ماه پیش درخواست استعفای خود را به سردار سلامی داده بود. دقایقی بعد هم انتشار جملاتی از همین استعفانامه در حساب شخصی توئیتر سعید محمد به معنای تأیید وجود چنین متن استعفایی بود. چیزی که معنایش این است که سعید محمد را باید دومین چهره نظامی بعد از حسین دهقان دانست که اسب خود را رسماً برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 زین کرده است.

اولین پیروزی «بایدن» در سنا
اقتصاد امریکا با تصویب بسته 1.9 میلیارد دلاری بهبود می یابد
بنفشه غلامی/ مجلس سنای امریکا سرانجام پس از چالشهای بسیار به اولین طرح ابتکاری «جو بایدن»، رئیس جمهوری امریکا رأی مثبت داد و با بسته کمکی 1.9 میلیارد دلاری به اقتصاد کرونا زده امریکا موافقت کرد. این طرح باید به تصویب مجلس نمایندگان نیز برسد اما با توجه به اینکه اکثریت این مجلس در دست دموکراتها است، تصور نمیشود مشکلی بر سر راه آن باشد.
به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، چالشهای دموکراتها و جمهوریخواهان در سنای امریکا تا لحظههای آخر ادامه داشت. این لایحه یکی از مهمترین اولویتهای «جو بایدن» در 45 روزی که از ریاست جمهوریاش میگذرد، بوده است. زیرا یکی از وعدههای انتخاباتی او اجرای برنامهای برای مقابله با شیوع کرونا و حمایت مالی از اقتصاد شهروندان آسیبدیده از کرونا بود. او از همینرو از همحزبیهای خود خواسته بود تا هرچه سریعتر بسته کمکی درخواستی او را ولو بدون حمایت جمهوریخواهان تصویب کنند و در پی اقناع آنان نباشند.
پس از تصویب این بسته کمکی، «چاک شومر»، رهبر اکثریت سنا خطاب به مردم امریکا گفت: «کمک در راه است. در حال حاضر کار ما کمک به کشورمان است تا از توفان عبور کنند و به آیندهای امیدوار کننده برسند.»
بر مبنای این مصوبه هر امریکایی 1400 دلار کمک اقتصادی بلاعوض از دولت دریافت میکند، مزایای بیمه بیکاری تمدید میشود، دولت هزینههای مربوط به واکسن و تستهای کرونا را تقبل میکند و علاوه بر این به خانوادههای کمدرآمد تخفیفهای مالیاتی میدهد.
به گزارش «سیانان»، تصویب بسته کمکی مورد درخواست جو بایدن در واقع نخستین پیروزی او در همکاری قوه مقننه و قانونگذاران امریکایی با او است. اما این پیروزی برای او چنان شیرین نبود. زیرا این بسته کمکی با 50 رأی موافق و 49 رأی مخالف به تصویب رسید که کاملاً معنادار است. سنای امریکا متشکل از 48 سناتور دموکرات، 50 سناتور جمهوریخواه و دو سناتور مستقل شامل «برنی سندرز» و «آنگوش کینگ» است که هر دو گرایشهای دموکرات دارند و در تعیین اکثریت و اقلیت سنا، به کرسیهای دموکراتها اضافه میشوند. بنابراین مشخص است که در تصویب این بسته کمکی جمهوریخواهان نقشی نداشتهاند. این پیروزی زمانی برای او بیشتر شیرینی خود را از دست خواهد داد که در نشست مجلس نمایندگان برای تصویب این بسته کمکی دیگربار جمهوریخواهان از تأیید کنار بکشند و بسته تنها با رأی دموکراتها که اکثریت مجلس نمایندگان را دارند، تأیید شده و به دست «جو بایدن» برسد تا آن را امضا کند. او در حالی این بسته را امضا خواهد کرد که میداند آرای داده شده، آن دموکراسی که او در جریان سخنرانیاش در مراسم سوگند ریاست جمهوری وعده آن را داد، نیست و شکافها آنقدر عمیق هستنند که راه خود را تا کنگره امریکا نیز باز کردهاند. با این حال او نیز همانند همه دموکراتهای کنگره امریکا امیدوار است که این مصوبه به جمهوریخواهان اثبات کرده باشد که بهتر است به جای کنارهگیری آنها نیز وارد بازی شوند و در پیشبرد اهداف «بایدن» که در نهایت کمک به مردم است، با دموکراتها همسو شوند. زیرا گام بعدی که رئیس جمهوری دموکرات امریکا خواهان برداشتن آن است، ایجاد اصلاحات بنیادین و زیرساختی است که بدون شک باید با همراهی جمهوریخواهان که نیمی از کشور را رهبری میکنند، برخوردار باشد. زیرا طرحهایی که قانونی را تغییر میدهند، باید حداقل رأی 60 سناتور را داشته باشند. بنابراین همسو نشدن سناتورهای جمهوری خواه با «بایدن» میتواند طرحهای آتی او را با خطر جدی مواجه کند.
به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، چالشهای دموکراتها و جمهوریخواهان در سنای امریکا تا لحظههای آخر ادامه داشت. این لایحه یکی از مهمترین اولویتهای «جو بایدن» در 45 روزی که از ریاست جمهوریاش میگذرد، بوده است. زیرا یکی از وعدههای انتخاباتی او اجرای برنامهای برای مقابله با شیوع کرونا و حمایت مالی از اقتصاد شهروندان آسیبدیده از کرونا بود. او از همینرو از همحزبیهای خود خواسته بود تا هرچه سریعتر بسته کمکی درخواستی او را ولو بدون حمایت جمهوریخواهان تصویب کنند و در پی اقناع آنان نباشند.
پس از تصویب این بسته کمکی، «چاک شومر»، رهبر اکثریت سنا خطاب به مردم امریکا گفت: «کمک در راه است. در حال حاضر کار ما کمک به کشورمان است تا از توفان عبور کنند و به آیندهای امیدوار کننده برسند.»
بر مبنای این مصوبه هر امریکایی 1400 دلار کمک اقتصادی بلاعوض از دولت دریافت میکند، مزایای بیمه بیکاری تمدید میشود، دولت هزینههای مربوط به واکسن و تستهای کرونا را تقبل میکند و علاوه بر این به خانوادههای کمدرآمد تخفیفهای مالیاتی میدهد.
به گزارش «سیانان»، تصویب بسته کمکی مورد درخواست جو بایدن در واقع نخستین پیروزی او در همکاری قوه مقننه و قانونگذاران امریکایی با او است. اما این پیروزی برای او چنان شیرین نبود. زیرا این بسته کمکی با 50 رأی موافق و 49 رأی مخالف به تصویب رسید که کاملاً معنادار است. سنای امریکا متشکل از 48 سناتور دموکرات، 50 سناتور جمهوریخواه و دو سناتور مستقل شامل «برنی سندرز» و «آنگوش کینگ» است که هر دو گرایشهای دموکرات دارند و در تعیین اکثریت و اقلیت سنا، به کرسیهای دموکراتها اضافه میشوند. بنابراین مشخص است که در تصویب این بسته کمکی جمهوریخواهان نقشی نداشتهاند. این پیروزی زمانی برای او بیشتر شیرینی خود را از دست خواهد داد که در نشست مجلس نمایندگان برای تصویب این بسته کمکی دیگربار جمهوریخواهان از تأیید کنار بکشند و بسته تنها با رأی دموکراتها که اکثریت مجلس نمایندگان را دارند، تأیید شده و به دست «جو بایدن» برسد تا آن را امضا کند. او در حالی این بسته را امضا خواهد کرد که میداند آرای داده شده، آن دموکراسی که او در جریان سخنرانیاش در مراسم سوگند ریاست جمهوری وعده آن را داد، نیست و شکافها آنقدر عمیق هستنند که راه خود را تا کنگره امریکا نیز باز کردهاند. با این حال او نیز همانند همه دموکراتهای کنگره امریکا امیدوار است که این مصوبه به جمهوریخواهان اثبات کرده باشد که بهتر است به جای کنارهگیری آنها نیز وارد بازی شوند و در پیشبرد اهداف «بایدن» که در نهایت کمک به مردم است، با دموکراتها همسو شوند. زیرا گام بعدی که رئیس جمهوری دموکرات امریکا خواهان برداشتن آن است، ایجاد اصلاحات بنیادین و زیرساختی است که بدون شک باید با همراهی جمهوریخواهان که نیمی از کشور را رهبری میکنند، برخوردار باشد. زیرا طرحهایی که قانونی را تغییر میدهند، باید حداقل رأی 60 سناتور را داشته باشند. بنابراین همسو نشدن سناتورهای جمهوری خواه با «بایدن» میتواند طرحهای آتی او را با خطر جدی مواجه کند.

نشانههای تقویت دیپلماسی
عبدالرضا فرجی راد
استاد ژئوپلیتیک دانشگاه
مقایسهای میان تحولات روزهای اخیر در عرصه سیاست خارجی با تحولاتی که هفته گذشته در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی رخ داد، نشان میدهد که وضعیت ناامیدکننده هفته گذشته که از مخدوش شدن فضا به ضرر ایران حکایت داشت با وقوع چند اقدام دستخوش تغییر شده است. تصویب قطعنامه تروئیکای اروپایی در حالی با عقبنشینی این کشورها در نشست هفته گذشته شورای حکام ملغی شد که آزادسازی بخشی از پولهای ایران در عراق از یک طرف و نهایی شدن مسأله پولهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی و اقداماتی که هند برای خرید نفت از ایران در دستور کار قرار داده است، نشان میدهد امریکا به منظور تلطیف فضا جهت تسهیل مسیر دیپلماسی با ایران چراغ سبز نشان داده است. از سوی دیگر اتفاقاتی در نقاط حساس و بحرانی منطقه از جمله در عراق و مرز سوریه در حال رخ دادن است که امریکا میکوشد …
در عراق از یک طرف و نهایی شدن مسأله پولهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی و اقداماتی که هند برای خرید نفت از ایران در دستور کار قرار داده است، نشان میدهد امریکا به منظور تلطیف فضا جهت تسهیل مسیر دیپلماسی با ایران چراغ سبز نشان داده است. از سوی دیگر اتفاقاتی در نقاط حساس و بحرانی منطقه از جمله در عراق و مرز سوریه در حال رخ دادن است که امریکا میکوشد به دلیل حساسیتهای موجود پیرامون برجام، آتش تنش را بالا نبرد. بنابراین از سوی مقابل، نشانههای مثبتی در حال ارسال است که میتواند فضا را برای گرهگشایی از بنبست کنونی برجام آماده کند. این در حالی است که نهادهای تصمیم گیرنده در ایران و امریکا درصدد هستند که مسأله برجام را در کوتاه مدت حل کنند زیرا با در نظر گرفتن انتخابات ریاست جمهوری ایران، دولت بعدی ایران عملاً در شهریورماه روی کار میآید و قدرت را در دست میگیرد و این در حالی است که مقامهای ایرانی و امریکایی هیچ گونه تأخیری را پیرامون حل مسأله برجام جایز نمیدانند. چنان که مقام معظم رهبری هم فرمودند که اگر ما بتوانیم تحریمها را برداریم، یک ساعت هم تأخیر جایز نیست. بنابراین از برآیند این موضعگیری و دیگر مواضع شورای عالی امنیت ملی و رئیس جمهوری ایران این گونه میتوان ارزیابی کرد عزم نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر رفع تحریمها در سریعترین حالت ممکن است. اما در همین وضعیت، برخی از چهرهها و گروههای سیاسی در کشور میکوشند روند حل و فصل برجام تا روی کار آمدن دولت بعدی در ایران به درازا کشیده شود. چنان که برخی در مواضع خود طرح رفع تدریجی و یک ساله تحریمها از سوی امریکا را مطرح کردهاند حال آنکه این موضعگیری که با هدف سیاسی مطرح شده برخلاف سیاست رسمی نظام است. اعلام آمادگی ایران برای ارائه یک ابتکار عمل در کانالهای دیپلماتیک در همین چارچوب مطرح شده است. این در حالی است که اراده حل این مسأله در امریکا هم دیده میشود اما دولت بایدن با مشکلات زیادی در عرصه داخلی روبهرو است و نمیخواهد با کنگره درگیر شود ولی به هر روی اقدام به خروج از برجام تصمیم دولت پیشین این کشور بوده و ایران معتقد است که نباید هزینه آن را بپردازد.
چنانچه سرعت این روند به کندی وضعیت جاری ادامه یابد، این تنها تهران نیست که با تحمل فشارهای اقتصادی زیان میبیند بلکه با افزایش تنشهای منطقهای، اوضاع از کنترل امریکا خارج خواهد شد. یعنی برخلاف آنچه که خانم «وندی شرمن» اخیراً گفته و ژئوپلیتیک منطقه و تحولات جاری را به ضرر تهران و آن را دلیلی برای گفتوگوی دوباره درباره برجام دانسته است، تغییرات جاری نه تنها به ضرر ایران نبوده که اتفاقاً به نفع آن بوده است. درست است که رژیم صهیونیستی وارد خلیج فارس شده و شماری از کشورهای منطقه خاورمیانه با آن متحد شدهاند اما مجموع این اقدامات عملاً امنیت آنها را در معرض تهدید قرار داده است. حال آنکه دولت امریکا بنا به دلایل بسیار داخلی و خارجی امکان اقدام نظامی در منظقه را ندارد و گذر زمان و تطویل بازگشت به برجام اوضاع را به ضرر این کشور تغییر خواهد داد.
در شرایط کنونی و برمبنای رویدادهایی که در روزهای اخیر رخ داده است، روزنههایی برای به جریان انداختن دیپلماسی میان تهران و واشنگتن گشوده شده است که باید هرچه زودتر به واقعیت بپیوندد. اگرچه مسیر کند است اما به درستی به جریان افتاده و تنها یک جهش سریع میتواند وضعیت کند کنونی را تسریع کرده و این امید وجود داشته باشد که در یک الی دو هفته آینده اتفاقاتی جدی در حوزه دیپلماسی رقم بخورد.
استاد ژئوپلیتیک دانشگاه
مقایسهای میان تحولات روزهای اخیر در عرصه سیاست خارجی با تحولاتی که هفته گذشته در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی رخ داد، نشان میدهد که وضعیت ناامیدکننده هفته گذشته که از مخدوش شدن فضا به ضرر ایران حکایت داشت با وقوع چند اقدام دستخوش تغییر شده است. تصویب قطعنامه تروئیکای اروپایی در حالی با عقبنشینی این کشورها در نشست هفته گذشته شورای حکام ملغی شد که آزادسازی بخشی از پولهای ایران در عراق از یک طرف و نهایی شدن مسأله پولهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی و اقداماتی که هند برای خرید نفت از ایران در دستور کار قرار داده است، نشان میدهد امریکا به منظور تلطیف فضا جهت تسهیل مسیر دیپلماسی با ایران چراغ سبز نشان داده است. از سوی دیگر اتفاقاتی در نقاط حساس و بحرانی منطقه از جمله در عراق و مرز سوریه در حال رخ دادن است که امریکا میکوشد …
در عراق از یک طرف و نهایی شدن مسأله پولهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی و اقداماتی که هند برای خرید نفت از ایران در دستور کار قرار داده است، نشان میدهد امریکا به منظور تلطیف فضا جهت تسهیل مسیر دیپلماسی با ایران چراغ سبز نشان داده است. از سوی دیگر اتفاقاتی در نقاط حساس و بحرانی منطقه از جمله در عراق و مرز سوریه در حال رخ دادن است که امریکا میکوشد به دلیل حساسیتهای موجود پیرامون برجام، آتش تنش را بالا نبرد. بنابراین از سوی مقابل، نشانههای مثبتی در حال ارسال است که میتواند فضا را برای گرهگشایی از بنبست کنونی برجام آماده کند. این در حالی است که نهادهای تصمیم گیرنده در ایران و امریکا درصدد هستند که مسأله برجام را در کوتاه مدت حل کنند زیرا با در نظر گرفتن انتخابات ریاست جمهوری ایران، دولت بعدی ایران عملاً در شهریورماه روی کار میآید و قدرت را در دست میگیرد و این در حالی است که مقامهای ایرانی و امریکایی هیچ گونه تأخیری را پیرامون حل مسأله برجام جایز نمیدانند. چنان که مقام معظم رهبری هم فرمودند که اگر ما بتوانیم تحریمها را برداریم، یک ساعت هم تأخیر جایز نیست. بنابراین از برآیند این موضعگیری و دیگر مواضع شورای عالی امنیت ملی و رئیس جمهوری ایران این گونه میتوان ارزیابی کرد عزم نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر رفع تحریمها در سریعترین حالت ممکن است. اما در همین وضعیت، برخی از چهرهها و گروههای سیاسی در کشور میکوشند روند حل و فصل برجام تا روی کار آمدن دولت بعدی در ایران به درازا کشیده شود. چنان که برخی در مواضع خود طرح رفع تدریجی و یک ساله تحریمها از سوی امریکا را مطرح کردهاند حال آنکه این موضعگیری که با هدف سیاسی مطرح شده برخلاف سیاست رسمی نظام است. اعلام آمادگی ایران برای ارائه یک ابتکار عمل در کانالهای دیپلماتیک در همین چارچوب مطرح شده است. این در حالی است که اراده حل این مسأله در امریکا هم دیده میشود اما دولت بایدن با مشکلات زیادی در عرصه داخلی روبهرو است و نمیخواهد با کنگره درگیر شود ولی به هر روی اقدام به خروج از برجام تصمیم دولت پیشین این کشور بوده و ایران معتقد است که نباید هزینه آن را بپردازد.
چنانچه سرعت این روند به کندی وضعیت جاری ادامه یابد، این تنها تهران نیست که با تحمل فشارهای اقتصادی زیان میبیند بلکه با افزایش تنشهای منطقهای، اوضاع از کنترل امریکا خارج خواهد شد. یعنی برخلاف آنچه که خانم «وندی شرمن» اخیراً گفته و ژئوپلیتیک منطقه و تحولات جاری را به ضرر تهران و آن را دلیلی برای گفتوگوی دوباره درباره برجام دانسته است، تغییرات جاری نه تنها به ضرر ایران نبوده که اتفاقاً به نفع آن بوده است. درست است که رژیم صهیونیستی وارد خلیج فارس شده و شماری از کشورهای منطقه خاورمیانه با آن متحد شدهاند اما مجموع این اقدامات عملاً امنیت آنها را در معرض تهدید قرار داده است. حال آنکه دولت امریکا بنا به دلایل بسیار داخلی و خارجی امکان اقدام نظامی در منظقه را ندارد و گذر زمان و تطویل بازگشت به برجام اوضاع را به ضرر این کشور تغییر خواهد داد.
در شرایط کنونی و برمبنای رویدادهایی که در روزهای اخیر رخ داده است، روزنههایی برای به جریان انداختن دیپلماسی میان تهران و واشنگتن گشوده شده است که باید هرچه زودتر به واقعیت بپیوندد. اگرچه مسیر کند است اما به درستی به جریان افتاده و تنها یک جهش سریع میتواند وضعیت کند کنونی را تسریع کرده و این امید وجود داشته باشد که در یک الی دو هفته آینده اتفاقاتی جدی در حوزه دیپلماسی رقم بخورد.

انبوه خسته و تنها
سمیه توحیدلو
جامعه شناس
عصر به عصر که میشود رسانهها را بالا و پایین میکنیم برای دیدن تعداد کشتهشدگان از کرونا و مبتلایان آن روز. انگار که حواس مان جمع تر باشد که ببینیم بالاخره کدام واکسن، کی و چگونه قرار است برایمان ایمنی بیاورد. به وضعیت واکسیناسیون در دنیا هم حساس شدهایم و مهمتر اینکه وضعیت کشورهای حوالی ما و مثل ما چگونه است. گاهی حسرت، گاهی نگرانی و در بسیاری از موارد هم بی خیالی. اصلاً مگر قرار است چه اتفاقی بیفتد. دو روز کمتر یا بیشتر چه فرقی میکند برای روز و روزگاری که افق آینده آنقدر کوتاه شده که حتی نمیشود دو قدمی را دید و روی آن حساب کرد؛ البته برای بعضی وضع همیشه خوب است. اما این بعضی دیگر که به گواهی آمار طبقات فرودست به حساب میآیند و جمعیت شان بیش از نیمی از جامعه را تشکیل میدهد، موضوع فرق میکند. یک سال است هرچه توانستهاند کردهاند. یک عید را در خانه حتی خودشان نان پختهاند. ماهها بیرون نرفتن جز به ضرورت و یک سال ندیدن عزیزان را تجربه کردهاند؛ اما برخی مجبور شدهاند سر کار باشند. فاصله اجتماعی؟ پروتکل؟ شوخی میکنید؟ مگر میشود در اتوبوس و مترو فاصله را رعایت کرد؟ دورکاری؟ مگر تمام سال میشود دورکار بود؟ با کدام اجازه؟ بستن مغازهها و کسب و کارها؟ چرخ زندگی چگونه بگردد؟ مگر همین کوتاه شدن ساعتهای شبانه خودش لطمه نمیزند؟ بیشتر؟ چگونه؟ تا کی اینگونه است و قرار است تا چه زمانی تمام شود؟ اصلاً تمام میشود؟ با کدام واکسن؟ چقدر این حرفها برایمان تکراری شده است، اما چه میتوانیم بکنیم که داغ سوزان است و سر شدهایم به اعداد و پرکشیدنهای زنجیره ای دوستان و همراهانی که هیچ وقت باور نمیکردیم به این زودی از دست بروند. مرگ واضح ترین تصویر مقابل رویمان شده است. مرگ آگاهی که بد نیست، اما باید بنشینیم و انتظارش را بکشیم؟ کرونا مدام طعمه برمیگزیند و به شکل ناعادلانهای طعمه را از میان طبقات کم برخوردار بیشتر گلچین میکند. مشاغل با ریسک بالا، حمل و نقل عمومی، قیمت بالای خدمات پزشکی و داروهای نایاب و گران کرونا. وقتی چیزی ته کیسه نیست که بشود از روزی احتمالی همان روز گذشت، کدام پروتکل جواب میدهد. همه هست، همه اینها هست. حاکمیت آزمون بزرگی در پیش دارد. واکسن و معیشت. اما ما چه کنیم که در امان بمانیم. ما مردمی که هر روز آمارها و اسم عزیزانمان را در صفحه تسلیتها میبینیم. ما باید چه کنیم؛ شاید کمی صبوری. آنکه نیازش به حضور در خیابان نیست نیاید تا آنکه نان و قوت خانواده اش بسته به حضور است ایمنتر باشد. سفر همیشه هست اما سلامتی و عمر معلوم نیست. غول کرونا کنار ماست و در خانه همسایه رخنه نکرده است. چارهای نداریم جز شنیدن توصیه پزشکان به استفاده از همین ملزومات حداقلی. ماسک و ماسک و ماسک. جدی بگیریم و خوردن و آشامیدن را به زمانهای تنهایی موکول کنیم. ما نیاز به همدلی جمعی داریم. اصلاً چرا این حرفها را من باید بزنم؟ نه همه باید مدام به هم بگوییم. با همدلی. ما نیاز به توصیه همدیگر به رعایت موارد بهداشتی داریم. فرزندان ما، پدران و مادران ما، دوستان و آشنایان ما قرار نیست در این اندوه جمعی ما را هم در لیست نداشتههایشان یادداشت کنند. همبستگی و همدلی بین اقشار اجتماعی و مطالبه عمومی از حاکمیت و پرداختن به اولویتهای مشخص در بین مسئولان وظیفه تاریخی این روزهای ماست. باهم از این گردنه عبور میکنیم. بسیاری تا به امروز در این مسیر سخت جاماندهاند. کاش بر تعداد جاماندگان افزوده نشود.
جامعه شناس
عصر به عصر که میشود رسانهها را بالا و پایین میکنیم برای دیدن تعداد کشتهشدگان از کرونا و مبتلایان آن روز. انگار که حواس مان جمع تر باشد که ببینیم بالاخره کدام واکسن، کی و چگونه قرار است برایمان ایمنی بیاورد. به وضعیت واکسیناسیون در دنیا هم حساس شدهایم و مهمتر اینکه وضعیت کشورهای حوالی ما و مثل ما چگونه است. گاهی حسرت، گاهی نگرانی و در بسیاری از موارد هم بی خیالی. اصلاً مگر قرار است چه اتفاقی بیفتد. دو روز کمتر یا بیشتر چه فرقی میکند برای روز و روزگاری که افق آینده آنقدر کوتاه شده که حتی نمیشود دو قدمی را دید و روی آن حساب کرد؛ البته برای بعضی وضع همیشه خوب است. اما این بعضی دیگر که به گواهی آمار طبقات فرودست به حساب میآیند و جمعیت شان بیش از نیمی از جامعه را تشکیل میدهد، موضوع فرق میکند. یک سال است هرچه توانستهاند کردهاند. یک عید را در خانه حتی خودشان نان پختهاند. ماهها بیرون نرفتن جز به ضرورت و یک سال ندیدن عزیزان را تجربه کردهاند؛ اما برخی مجبور شدهاند سر کار باشند. فاصله اجتماعی؟ پروتکل؟ شوخی میکنید؟ مگر میشود در اتوبوس و مترو فاصله را رعایت کرد؟ دورکاری؟ مگر تمام سال میشود دورکار بود؟ با کدام اجازه؟ بستن مغازهها و کسب و کارها؟ چرخ زندگی چگونه بگردد؟ مگر همین کوتاه شدن ساعتهای شبانه خودش لطمه نمیزند؟ بیشتر؟ چگونه؟ تا کی اینگونه است و قرار است تا چه زمانی تمام شود؟ اصلاً تمام میشود؟ با کدام واکسن؟ چقدر این حرفها برایمان تکراری شده است، اما چه میتوانیم بکنیم که داغ سوزان است و سر شدهایم به اعداد و پرکشیدنهای زنجیره ای دوستان و همراهانی که هیچ وقت باور نمیکردیم به این زودی از دست بروند. مرگ واضح ترین تصویر مقابل رویمان شده است. مرگ آگاهی که بد نیست، اما باید بنشینیم و انتظارش را بکشیم؟ کرونا مدام طعمه برمیگزیند و به شکل ناعادلانهای طعمه را از میان طبقات کم برخوردار بیشتر گلچین میکند. مشاغل با ریسک بالا، حمل و نقل عمومی، قیمت بالای خدمات پزشکی و داروهای نایاب و گران کرونا. وقتی چیزی ته کیسه نیست که بشود از روزی احتمالی همان روز گذشت، کدام پروتکل جواب میدهد. همه هست، همه اینها هست. حاکمیت آزمون بزرگی در پیش دارد. واکسن و معیشت. اما ما چه کنیم که در امان بمانیم. ما مردمی که هر روز آمارها و اسم عزیزانمان را در صفحه تسلیتها میبینیم. ما باید چه کنیم؛ شاید کمی صبوری. آنکه نیازش به حضور در خیابان نیست نیاید تا آنکه نان و قوت خانواده اش بسته به حضور است ایمنتر باشد. سفر همیشه هست اما سلامتی و عمر معلوم نیست. غول کرونا کنار ماست و در خانه همسایه رخنه نکرده است. چارهای نداریم جز شنیدن توصیه پزشکان به استفاده از همین ملزومات حداقلی. ماسک و ماسک و ماسک. جدی بگیریم و خوردن و آشامیدن را به زمانهای تنهایی موکول کنیم. ما نیاز به همدلی جمعی داریم. اصلاً چرا این حرفها را من باید بزنم؟ نه همه باید مدام به هم بگوییم. با همدلی. ما نیاز به توصیه همدیگر به رعایت موارد بهداشتی داریم. فرزندان ما، پدران و مادران ما، دوستان و آشنایان ما قرار نیست در این اندوه جمعی ما را هم در لیست نداشتههایشان یادداشت کنند. همبستگی و همدلی بین اقشار اجتماعی و مطالبه عمومی از حاکمیت و پرداختن به اولویتهای مشخص در بین مسئولان وظیفه تاریخی این روزهای ماست. باهم از این گردنه عبور میکنیم. بسیاری تا به امروز در این مسیر سخت جاماندهاند. کاش بر تعداد جاماندگان افزوده نشود.

تعیین راهبرد ارزی
کامران ندری
اقتصاددان
پس از آزادسازی منابع بلوکه شده ارزی در کوتاهمدت نخستین تصمیمی که باید گرفته شود در رابطه با نرخ ارز است. درآمدها این امکان را به دولت میدهد که نرخ ارز را تعیین کند و حالا این سؤال مهم مطرح میشود که چه نرخ ارزی در شرایط فعلی برای اقتصاد ما مفید است و آیا کاهش آن میتواند به اقتصاد کمک کند و اینکه در سالهای آینده راهبرد ارزی کشور چه خواهد بود! مسأله بعدی این است که ما در اقتصادمان یکسری مشکلات ساختاری جدی داریم؛ گرفتاریهایی که در نظام بانکی داریم یا اینکه برخی از بانکها وضعیت مناسبی ندارند و احتمالاً اگر تورم متوقف شود ممکن است وضعیت اینها بدتر شود. همچنین ناترازیهایی در صندوق بازنشستگی و تأمین اجتماعی وجود دارد که در حوزه درآمدها و هزینههای دولت و نظام مالیاتی کشور مشکلات جدی داریم. همچنین سیاستهای تجاریمان هم یک مسأله مهم است. نکته اصلی بحث این است که دولت در ارتباط با این مشکلات و مسائل ساختاری چه برنامه و نگاهی دارد؟ آیا مشکلات را مانند اقتصاددانها میبیند؟ البته کشور بعد از برجام هم با چنین مشکلاتی مواجه بود، یعنی بخشی از درآمدهای نفتی آزاد شد، اما مسئولان برای حل مشکلات ساختاری هیچ برنامهای نداشتند. من فکر میکنم با آزاد شدن درآمدهای نفتی اولویت با پرداخت به مشکلات ساختاری اقتصاد است، یعنی بتوانیم نظام و مشکلات بانکیمان را حل کنیم و مسائل و مشکلاتی را که در حوزه بازنشستگی و تأمین اجتماعی وجود دارد حل کنیم. همچنین این مشکلات ساختاری چهار دهه است که گریبانگیر اقتصاد ما است. ما در حوزه تأمین مالی مسأله داریم و خانوارهای ما با مشکل روبهرو هستند و جوانی که میخواهد تشکیل زندگی بدهد نمیتواند از وام و تسهیلات بانکی برای تأمین نیازهای خود با هزینه کم برخوردار باشد. سیاستهای حمایتیمان مشکل دارد و یارانههایی که پرداخت میشود اصولی نیست و کسانی که باید مشمول نیستند؛ در واقع ما ضعفهای پایهای داریم و اینگونه منابعمان را هدر میدهیم؛ باید در سیاستهای توسعه صنعتیمان بازنگری صورت بگیرد؛ با آزاد شدن درآمدهای نفتی کارهای خیلی زیادی است که باید انجام شود و مسئولان مستقر برنامه مشخصی برای حل این مشکلات داشته باشند. این مسائلی که گفتم اولویت کشور است و بعد از اینکه راهبرد ارزی مشخص شد باید در گام بعدی برنامههای بلند مدت برای اقتصاد داشته باشیم و چالشهای چهار دهه گذشته حل شوند.
اقتصاددان
پس از آزادسازی منابع بلوکه شده ارزی در کوتاهمدت نخستین تصمیمی که باید گرفته شود در رابطه با نرخ ارز است. درآمدها این امکان را به دولت میدهد که نرخ ارز را تعیین کند و حالا این سؤال مهم مطرح میشود که چه نرخ ارزی در شرایط فعلی برای اقتصاد ما مفید است و آیا کاهش آن میتواند به اقتصاد کمک کند و اینکه در سالهای آینده راهبرد ارزی کشور چه خواهد بود! مسأله بعدی این است که ما در اقتصادمان یکسری مشکلات ساختاری جدی داریم؛ گرفتاریهایی که در نظام بانکی داریم یا اینکه برخی از بانکها وضعیت مناسبی ندارند و احتمالاً اگر تورم متوقف شود ممکن است وضعیت اینها بدتر شود. همچنین ناترازیهایی در صندوق بازنشستگی و تأمین اجتماعی وجود دارد که در حوزه درآمدها و هزینههای دولت و نظام مالیاتی کشور مشکلات جدی داریم. همچنین سیاستهای تجاریمان هم یک مسأله مهم است. نکته اصلی بحث این است که دولت در ارتباط با این مشکلات و مسائل ساختاری چه برنامه و نگاهی دارد؟ آیا مشکلات را مانند اقتصاددانها میبیند؟ البته کشور بعد از برجام هم با چنین مشکلاتی مواجه بود، یعنی بخشی از درآمدهای نفتی آزاد شد، اما مسئولان برای حل مشکلات ساختاری هیچ برنامهای نداشتند. من فکر میکنم با آزاد شدن درآمدهای نفتی اولویت با پرداخت به مشکلات ساختاری اقتصاد است، یعنی بتوانیم نظام و مشکلات بانکیمان را حل کنیم و مسائل و مشکلاتی را که در حوزه بازنشستگی و تأمین اجتماعی وجود دارد حل کنیم. همچنین این مشکلات ساختاری چهار دهه است که گریبانگیر اقتصاد ما است. ما در حوزه تأمین مالی مسأله داریم و خانوارهای ما با مشکل روبهرو هستند و جوانی که میخواهد تشکیل زندگی بدهد نمیتواند از وام و تسهیلات بانکی برای تأمین نیازهای خود با هزینه کم برخوردار باشد. سیاستهای حمایتیمان مشکل دارد و یارانههایی که پرداخت میشود اصولی نیست و کسانی که باید مشمول نیستند؛ در واقع ما ضعفهای پایهای داریم و اینگونه منابعمان را هدر میدهیم؛ باید در سیاستهای توسعه صنعتیمان بازنگری صورت بگیرد؛ با آزاد شدن درآمدهای نفتی کارهای خیلی زیادی است که باید انجام شود و مسئولان مستقر برنامه مشخصی برای حل این مشکلات داشته باشند. این مسائلی که گفتم اولویت کشور است و بعد از اینکه راهبرد ارزی مشخص شد باید در گام بعدی برنامههای بلند مدت برای اقتصاد داشته باشیم و چالشهای چهار دهه گذشته حل شوند.

روحانی: اروپا به بیعملی درباره برجام پایان دهد
وزیر خارجه ایرلند: فرصت مناسبی برای مذاکره و گفتوگو ایجاد شده است
گروه سیاسی/ «سایمون کاوونی»، وزیر امور خارجه ایرلند روز گذشته به ایران سفر کرد و در دیدار با رئیس جمهوری و وزیر خارجه کشورمان درباره توافق هستهای و تحولات پیرامون آن گفتوگو کرد. این مقام اروپایی که پیشتر اعلام کرده مشتاق است در نقش خود به عنوان «تسهیلکننده اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت» ایفای نقش کند، در حالی در تهران حضور یافته است که مقامهای ایرانی پیش از این بارها بر اهمیت قطعنامه 2231 و ضرورت اجرای آن تأکید کردهاند، تا جایی که حتی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان گفته بود امریکا از آنجا که عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل است موظف به اجرای این قطعنامه است ،حتی اگر به برجام هم برنگردد. قطعنامه یادشده در حکم باطلکننده همه قطعنامههایی است که پیش از امضای توافق هستهای در شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران صادر شده و به بهانه آنها تحریمهایی علیه کشورمان وضع شده است؛ در روزهای گذشته اگر چه ایران پیشنهاد اروپاییها مبنی بر حضور در نشست مشترک 1+4 به همراه نماینده امریکا را رد کرده، اما در پی انصراف تروئیکای اروپایی و امریکا از صدور قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفته میشود که فرصت جدیدی به دیپلماسی برای برونرفت از بنبست فعلی داده شده است؛ در همین چارچوب وزیر خارجه کشورمان اخیراً گفته که طرح مبتکرانهای با عنوان اقدام سازنده را آماده کرده تا بتواند از وضعیت پیچیده تحولات جاری گرهگشایی کند. وزیر خارجه ایران در گفتوگویی که یک ماه پیش با همتای ایرلندی خود داشت نیز تصریح کرده بود که اقدامات امریکا با ایجاد مزاحمت و وضع تحریمهای غیرقانونی بویژه در چند سال اخیر که با اهداف و مفاد منشور مغایرت داشته و ناقض معاهدات بینالمللی بوده، به چندجانبهگرایی ضربه وارد کرده است. انتظار این است همه کشورها بویژه اعضای شورای امنیت در راستای صلح و امنیت بینالمللی تلاش سازنده داشته باشند.
در همین چارچوب رئیس جمهوری ایران و وزیر خارجه در دیدار روز گذشته با «کاوونی» با اشاره به موضوع برجام خواستار نقشآفرینی جدی اروپا درباره این توافق شدند.
حسن روحانی در دیدار وزیر امور خارجه ایرلند، ضمن اعلام آمادگی ایران برای همکاری با نهادهای بینالمللی برای حل و فصل بحرانهای منطقه، تأکید کرد: «بهترین راه برای حل مشکلات با همکاران اروپایی در سطوح مختلف دوجانبه، منطقهای و بینالمللی، مذاکرات مبتنی بر احترام متقابل و پرهیز از هرگونه تهدید و فشار است». به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، روحانی با اشاره به شکست تحریمهای غیرقانونی و فشار حداکثری امریکا علیه ملت ایران و اعتراف دولتمردان جدید این کشور به این موضوع، اظهار داشت: «فعال شدن برجام به عنوان یک توافق چندجانبه بینالمللی منوط به لغو تحریمها از سوی امریکا و ایفای تعهدات کامل همه اعضا است». رئیس جمهوری با انتقاد از بیعملی و بیتحرکی اروپا نسبت به تعهدات برجامی، افزود: «جمهوری اسلامی ایران متعهد به برجام و حفظ آن بوده و تنها طرفی است که برای آن هزینه پرداخته است اما این وضع نمیتواند به همین شکل تداوم یابد و برای حفظ و احیای برجام اجرای کامل قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل از سوی همه اعضای برجام ضروری است.»
روحانی در ادامه با اشاره به اقدام ایران در توقف اجرای پروتکل الحاقی براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، تأکید کرد: «بهرغم توقف اجرای پروتکل الحاقی، ایران همچنان مصمم به همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایفای وظایف این سازمان براساس توافق صورت گرفته است».
رئیس جمهوری خاطرنشان کرد: «ایران آمادگی دارد پس از رفع تحریمهای غیرقانونی امریکا و دست کشیدن این کشور از سیاست تهدید و فشار، بلافاصله اقدامات جبرانی خود را منطبق با مفاد برجام انجام داده و به تعهدات خود عمل کند». روحانی همچنین در این دیدار توسعه و تعمیق روابط تهران – دوبلین در همه زمینهها بویژه روابط اقتصادی و تجاری را خواستار شد و با تأکید بر استفاده از همه ظرفیتهای موجود در این زمینه، اظهار داشت: دو کشور ظرفیتهای استفاده نشده زیادی در همه ابعاد دارند که باید برای استفاده از آن تلاش کرد.
وزیر امور خارجه ایرلند نیز در این دیدار با اشاره به نقش این کشور به عنوان عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل برای 2 سال آتی و جایگاه تسهیلگری در اجرای برجام و قطعنامه 2231 سازمان ملل متحد، گفت: خروج ترامپ از توافق برجام یک اشتباه تاریخی بود و دولت جدید امریکا مصمم به بازگشت به برجام است.
«کاوونی» با بیان اینکه برجام را به عنوان یک توافق بینالمللی برای صلح بسیار ارزشمند میدانیم، افزود: «ما تمام تلاش خود را برای حفظ برجام انجام خواهیم داد و حاضریم هر نقش ممکن را که میتواند به بهتر شدن شرایط و آغاز دوباره گفتوگوهای همه اعضای برجام کمک کند، ایفا کنیم». او با اشاره به تغییرات ایجاد شده در دولت امریکا و تمایل دولتمردان این کشور برای بازگشت به برجام، اظهار داشت: «با شرایط جدید فرصت مناسبی برای مذاکره و گفتوگو ایجاد شده که باید از آن به عنوان ملزم شدن همه اعضا به اجرای برجام استفاده کنیم».
وزیر امور خارجه ایرلند همچنین با همتای ایرانی خود دیدار و گفتوگو کرد؛ در دیدار ظریف و وزیر خارجه ایرلند دو طرف ضمن گفتوگو در مورد برجام، در ارتباط با مسائل دوجانیه و آخرین تحولات بینالملل نیز به رایزنی و گفتوگو پرداختند؛ در این دیدار، سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه و سعید خطیبزاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان نیز حضور داشتند.
در همین چارچوب رئیس جمهوری ایران و وزیر خارجه در دیدار روز گذشته با «کاوونی» با اشاره به موضوع برجام خواستار نقشآفرینی جدی اروپا درباره این توافق شدند.
حسن روحانی در دیدار وزیر امور خارجه ایرلند، ضمن اعلام آمادگی ایران برای همکاری با نهادهای بینالمللی برای حل و فصل بحرانهای منطقه، تأکید کرد: «بهترین راه برای حل مشکلات با همکاران اروپایی در سطوح مختلف دوجانبه، منطقهای و بینالمللی، مذاکرات مبتنی بر احترام متقابل و پرهیز از هرگونه تهدید و فشار است». به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، روحانی با اشاره به شکست تحریمهای غیرقانونی و فشار حداکثری امریکا علیه ملت ایران و اعتراف دولتمردان جدید این کشور به این موضوع، اظهار داشت: «فعال شدن برجام به عنوان یک توافق چندجانبه بینالمللی منوط به لغو تحریمها از سوی امریکا و ایفای تعهدات کامل همه اعضا است». رئیس جمهوری با انتقاد از بیعملی و بیتحرکی اروپا نسبت به تعهدات برجامی، افزود: «جمهوری اسلامی ایران متعهد به برجام و حفظ آن بوده و تنها طرفی است که برای آن هزینه پرداخته است اما این وضع نمیتواند به همین شکل تداوم یابد و برای حفظ و احیای برجام اجرای کامل قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل از سوی همه اعضای برجام ضروری است.»
روحانی در ادامه با اشاره به اقدام ایران در توقف اجرای پروتکل الحاقی براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، تأکید کرد: «بهرغم توقف اجرای پروتکل الحاقی، ایران همچنان مصمم به همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایفای وظایف این سازمان براساس توافق صورت گرفته است».
رئیس جمهوری خاطرنشان کرد: «ایران آمادگی دارد پس از رفع تحریمهای غیرقانونی امریکا و دست کشیدن این کشور از سیاست تهدید و فشار، بلافاصله اقدامات جبرانی خود را منطبق با مفاد برجام انجام داده و به تعهدات خود عمل کند». روحانی همچنین در این دیدار توسعه و تعمیق روابط تهران – دوبلین در همه زمینهها بویژه روابط اقتصادی و تجاری را خواستار شد و با تأکید بر استفاده از همه ظرفیتهای موجود در این زمینه، اظهار داشت: دو کشور ظرفیتهای استفاده نشده زیادی در همه ابعاد دارند که باید برای استفاده از آن تلاش کرد.
وزیر امور خارجه ایرلند نیز در این دیدار با اشاره به نقش این کشور به عنوان عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل برای 2 سال آتی و جایگاه تسهیلگری در اجرای برجام و قطعنامه 2231 سازمان ملل متحد، گفت: خروج ترامپ از توافق برجام یک اشتباه تاریخی بود و دولت جدید امریکا مصمم به بازگشت به برجام است.
«کاوونی» با بیان اینکه برجام را به عنوان یک توافق بینالمللی برای صلح بسیار ارزشمند میدانیم، افزود: «ما تمام تلاش خود را برای حفظ برجام انجام خواهیم داد و حاضریم هر نقش ممکن را که میتواند به بهتر شدن شرایط و آغاز دوباره گفتوگوهای همه اعضای برجام کمک کند، ایفا کنیم». او با اشاره به تغییرات ایجاد شده در دولت امریکا و تمایل دولتمردان این کشور برای بازگشت به برجام، اظهار داشت: «با شرایط جدید فرصت مناسبی برای مذاکره و گفتوگو ایجاد شده که باید از آن به عنوان ملزم شدن همه اعضا به اجرای برجام استفاده کنیم».
وزیر امور خارجه ایرلند همچنین با همتای ایرانی خود دیدار و گفتوگو کرد؛ در دیدار ظریف و وزیر خارجه ایرلند دو طرف ضمن گفتوگو در مورد برجام، در ارتباط با مسائل دوجانیه و آخرین تحولات بینالملل نیز به رایزنی و گفتوگو پرداختند؛ در این دیدار، سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه و سعید خطیبزاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان نیز حضور داشتند.

سیاست خارجی را از وزارت خارجه بشنوید نه دیگران
گروه سیاسی/ محسن رضایی این روزها باز هم به صدر اخبار برگشته؛ با اظهارنظرهایی که خصوصاً درباره سیاست خارجی ایران داشت. او اخیراً در مصاحبهای با روزنامه «فایننشال تایمز» دو موضوع مهم را مطرح کرده؛ یکی اینکه امریکا با دادن تضمین برای برداشتن تحریمها در یکسال بعد میتواند با ایران مذاکره کند و دیگری اینکه برای دفاع از کشورهای منطقه هر یک ریالی که بدهیم، یک ریال مطالبه خواهیم کرد. دستگاه دیپلماسی اما میگوید که این مواضع هیچ ربطی به سیاستهای کشور ندارند و دیدگاه شخصی خود محسن رضایی هستند. معاون اول رئیس جمهوری هم به کنایه گفته که فقط «موضعی که وزیر خارجه اعلام میکند موضع جمهوری اسلامی است.»
سخنان دیپلماتیک رضایی؛ مواضع شخصی
محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در مصاحبه خود با «فایننشال تایمز» درباره مذاکره با امریکا گفته بود که «آنها با تضمین لغو یکساله تحریمهایی که پس از برجام وضع شدند، میتوانند از ما بخواهند که به مذاکرات باز گردیم.» رضایی در سخنان خود تأکید کرده بود: «باید هر ماه طی مذاکرات شاهد کاهش تحریمها علیه ایران باشیم.» بر اساس توضیحات رضایی «به عنوان مثال در ماه اول باید شاهد لغو تحریم علیه معاملات مالی و موانع بانکهای اروپایی باشیم. همچنین لغو تحریمهای نفتی از اولویتهای ما برای مذاکرات است.» او تأکید کرد که هر گام امریکا بویژه آزادسازی میلیاردها دلار اموال بلوکه شده ایران میتواند به عنوان «هدیه» و حسننیت واشنگتن در مذاکرات تلقی شود. این بخش اول سخنان او در این مصاحبه بود که انتشار آن واکنشهای زیادی در پی داشت. بخش دیگر این مصاحبه هم از این قاعده مستثنی نبود. جایی که رضایی گفته است: «ما از ملتهای منطقه که با تجاوز روبهرو هستند، دفاع خواهیم کرد به شرطی که از ما بخواهند به آنها کمک کنیم. ما برقراری صلح و امنیت در منطقه را از وظایف خود میدانیم. هرچه منطقه ناامن باشد، خسارات وارده به تجارت ما نیز بیشتر خواهد بود. این کمکها در چارچوب منافع ملی ایران خواهد بود.» مسأله مناقشهبرانگیز در این بخش از سخنان رضایی جایی بود که او بحث دخل و خرج این کمکها را مطرح کرد؛ «از این به بعد، هر یک ریال که به هرکسی بدهیم، یک ریال را ادعا خواهیم کرد، زیرا اقتصاد برای ما بسیار مهم است. هیچ دلیلی وجود ندارد که ما به امنیت عراق و سوریه کمک کنیم و سپس ببینیم که سایر کشورها از مزایای اقتصادی بهرهمند میشوند.» اصل اختلافات بر سر سخنان رضایی بابت این است که او از چه موضعی اینگونه درباره سیاست خارجی نظام صحبت میکند؟ این موضوع از آنرو دارای حساسیت دوچندان شد که رضایی سیگنالهایی نیز مبنی بر احتمال نامزدیاش در انتخابات ریاست جمهوری ارسال کرده بود.
دو واکنش وزارت خارجه به یک مصاحبه
پیرو این مصاحبه، وزارت امور خارجه در روزهای گذشته در دو نوبت به اظهارات محسن رضایی واکنش نشان داد. دیروز روابط عمومی وزارت امور خارجه در اطلاعیهای با تأکید بر اینکه اظهارات محسن رضایی درباره کمکهای ایران به مبارزه با تروریسم در سوریه و عراق دیدگاه شخصی او بوده، اعلام کرد: «ایران با درک خطر تروریسم برای منطقه و بنا به درخواست دولتهای عراق و سوریه برای مبارزه با داعش حضور یافت.» در این اطلاعیه آمده است: «آنچه گفته شده است دیدگاه شخصی مصاحبه شونده بوده و با نگاه جمهوری اسلامی ایران فاصله دارد و ایران در همه موارد و مقاطع براساس اصل برادری به کمک دولتهای عراق و سوریه شتافت که جلوه بارز آن را در مبارزه با داعش میتوان دید.» اطلاعیه روابط عمومی وزارت امور خارجه در ادامه افزوده است: «ایران با درک خطر تروریسم بر منطقه و بنا به درخواست دولت عراق و سوریه برای مبارزه با داعش حضور پیدا کرد.» دو روز قبل از این هم سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در واکنش به بخش دیگر سخنان رضایی درباره مذاکره با امریکا گفته بود: «نظرات مطرح شده در این مصاحبه شخصی است. کلیه امور مرتبط به سیاست خارجی از طریق وزارت امور خارجه و از مجرای دیپلماتیک منتقل میشود.» وی افزوده بود: «در زمینه مذاکرات و پرونده هستهای، محمدجواد ظریف به عنوان وزیر خارجه ایران مسئولیت دارد و رضایی هیچگونه مسئولیت مستقیم یا غیرمستقیمی در این زمینه ندارد.» محمدجواد ظریف نیز روز جمعه ۱۵ اسفند، ساعاتی پس از انتشار مصاحبه رضایی با «فایننشال تایمز»، بدون اشاره به نام کسی در توئیتر نوشت: «عرصه سیاسی ایران پویاست و مقامات نظرات متنوعی مطرح میکنند، اما آن نظرات نباید با سیاست رسمی دولت اشتباه گرفته شود.» وی نوشت: «من، به عنوان وزیر خارجه و مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران، بزودی طرح اقدام سازنده و دقیق خودمان را ارائه خواهم کرد؛ البته از طریق کانالهای دیپلماتیک.» محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری هم اگرچه نامی از محسن رضایی نبرد اما گفت که افراد غیرذیصلاح علامت اشتباه به خارج ندهند. محسن رضایی اما ساعاتی بعد بدون اشاره به مصاحبه خود با روزنامه فایننشال تایمز موضعی متفاوت اتخاذ کرد و گفت که هیچ مذاکرهای انجام نمیشود.
کنایه جهانگیری: هرکسی هوس میکند برای انتخابات جملهای میگوید
دیروز همچنین اسحاق جهانگیری در واکنش به اظهارات اخیر محسن رضایی گفت: «برجام یک توافق بینالمللی است، ما مقید به آن هستیم و به آن برمیگردیم اما پیشنیاز آن این است که امریکاییها تحریمها را لغو کنند. درباره مسائل خارجی، برجام و مسأله هستهای هم آن کسی که از طرف نظام صحبت میکند در مقابل خارجیها وزیر خارجه است.» او ادامه داد: «اعتبار موضعگیری وزیر خارجه را نباید مخدوش کرد، وزیر خارجه تنها کسی است که از بیانات رهبر انقلاب و سیاستهایی که ترسیم میکند و سیاستهایی که شورای عالی امنیت ملی تعیین میکند اطلاعات کامل دارد و از طرفی مذاکره کننده ایران با طرف خارجی است؛ موضعی که وزیر خارجه اعلام میکند موضع جمهوری اسلامی است.» جهانگیری که در نشست شورای راهبردی و مدیریت اقتصادی استان یزد سخن میگفت، افزود: «حال هر کسی هوس میکند و جملهای میگوید هیچ مسئولیتی هم در این زمینه ندارد، حالا به انتخابات فکر میکند یا مسائل دیگری وجود دارد من کاری به آن ندارم، نمیتوانیم جلوی کسی را بگیریم.»
سخنان دیپلماتیک رضایی؛ مواضع شخصی
محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در مصاحبه خود با «فایننشال تایمز» درباره مذاکره با امریکا گفته بود که «آنها با تضمین لغو یکساله تحریمهایی که پس از برجام وضع شدند، میتوانند از ما بخواهند که به مذاکرات باز گردیم.» رضایی در سخنان خود تأکید کرده بود: «باید هر ماه طی مذاکرات شاهد کاهش تحریمها علیه ایران باشیم.» بر اساس توضیحات رضایی «به عنوان مثال در ماه اول باید شاهد لغو تحریم علیه معاملات مالی و موانع بانکهای اروپایی باشیم. همچنین لغو تحریمهای نفتی از اولویتهای ما برای مذاکرات است.» او تأکید کرد که هر گام امریکا بویژه آزادسازی میلیاردها دلار اموال بلوکه شده ایران میتواند به عنوان «هدیه» و حسننیت واشنگتن در مذاکرات تلقی شود. این بخش اول سخنان او در این مصاحبه بود که انتشار آن واکنشهای زیادی در پی داشت. بخش دیگر این مصاحبه هم از این قاعده مستثنی نبود. جایی که رضایی گفته است: «ما از ملتهای منطقه که با تجاوز روبهرو هستند، دفاع خواهیم کرد به شرطی که از ما بخواهند به آنها کمک کنیم. ما برقراری صلح و امنیت در منطقه را از وظایف خود میدانیم. هرچه منطقه ناامن باشد، خسارات وارده به تجارت ما نیز بیشتر خواهد بود. این کمکها در چارچوب منافع ملی ایران خواهد بود.» مسأله مناقشهبرانگیز در این بخش از سخنان رضایی جایی بود که او بحث دخل و خرج این کمکها را مطرح کرد؛ «از این به بعد، هر یک ریال که به هرکسی بدهیم، یک ریال را ادعا خواهیم کرد، زیرا اقتصاد برای ما بسیار مهم است. هیچ دلیلی وجود ندارد که ما به امنیت عراق و سوریه کمک کنیم و سپس ببینیم که سایر کشورها از مزایای اقتصادی بهرهمند میشوند.» اصل اختلافات بر سر سخنان رضایی بابت این است که او از چه موضعی اینگونه درباره سیاست خارجی نظام صحبت میکند؟ این موضوع از آنرو دارای حساسیت دوچندان شد که رضایی سیگنالهایی نیز مبنی بر احتمال نامزدیاش در انتخابات ریاست جمهوری ارسال کرده بود.
دو واکنش وزارت خارجه به یک مصاحبه
پیرو این مصاحبه، وزارت امور خارجه در روزهای گذشته در دو نوبت به اظهارات محسن رضایی واکنش نشان داد. دیروز روابط عمومی وزارت امور خارجه در اطلاعیهای با تأکید بر اینکه اظهارات محسن رضایی درباره کمکهای ایران به مبارزه با تروریسم در سوریه و عراق دیدگاه شخصی او بوده، اعلام کرد: «ایران با درک خطر تروریسم برای منطقه و بنا به درخواست دولتهای عراق و سوریه برای مبارزه با داعش حضور یافت.» در این اطلاعیه آمده است: «آنچه گفته شده است دیدگاه شخصی مصاحبه شونده بوده و با نگاه جمهوری اسلامی ایران فاصله دارد و ایران در همه موارد و مقاطع براساس اصل برادری به کمک دولتهای عراق و سوریه شتافت که جلوه بارز آن را در مبارزه با داعش میتوان دید.» اطلاعیه روابط عمومی وزارت امور خارجه در ادامه افزوده است: «ایران با درک خطر تروریسم بر منطقه و بنا به درخواست دولت عراق و سوریه برای مبارزه با داعش حضور پیدا کرد.» دو روز قبل از این هم سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در واکنش به بخش دیگر سخنان رضایی درباره مذاکره با امریکا گفته بود: «نظرات مطرح شده در این مصاحبه شخصی است. کلیه امور مرتبط به سیاست خارجی از طریق وزارت امور خارجه و از مجرای دیپلماتیک منتقل میشود.» وی افزوده بود: «در زمینه مذاکرات و پرونده هستهای، محمدجواد ظریف به عنوان وزیر خارجه ایران مسئولیت دارد و رضایی هیچگونه مسئولیت مستقیم یا غیرمستقیمی در این زمینه ندارد.» محمدجواد ظریف نیز روز جمعه ۱۵ اسفند، ساعاتی پس از انتشار مصاحبه رضایی با «فایننشال تایمز»، بدون اشاره به نام کسی در توئیتر نوشت: «عرصه سیاسی ایران پویاست و مقامات نظرات متنوعی مطرح میکنند، اما آن نظرات نباید با سیاست رسمی دولت اشتباه گرفته شود.» وی نوشت: «من، به عنوان وزیر خارجه و مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران، بزودی طرح اقدام سازنده و دقیق خودمان را ارائه خواهم کرد؛ البته از طریق کانالهای دیپلماتیک.» محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری هم اگرچه نامی از محسن رضایی نبرد اما گفت که افراد غیرذیصلاح علامت اشتباه به خارج ندهند. محسن رضایی اما ساعاتی بعد بدون اشاره به مصاحبه خود با روزنامه فایننشال تایمز موضعی متفاوت اتخاذ کرد و گفت که هیچ مذاکرهای انجام نمیشود.
کنایه جهانگیری: هرکسی هوس میکند برای انتخابات جملهای میگوید
دیروز همچنین اسحاق جهانگیری در واکنش به اظهارات اخیر محسن رضایی گفت: «برجام یک توافق بینالمللی است، ما مقید به آن هستیم و به آن برمیگردیم اما پیشنیاز آن این است که امریکاییها تحریمها را لغو کنند. درباره مسائل خارجی، برجام و مسأله هستهای هم آن کسی که از طرف نظام صحبت میکند در مقابل خارجیها وزیر خارجه است.» او ادامه داد: «اعتبار موضعگیری وزیر خارجه را نباید مخدوش کرد، وزیر خارجه تنها کسی است که از بیانات رهبر انقلاب و سیاستهایی که ترسیم میکند و سیاستهایی که شورای عالی امنیت ملی تعیین میکند اطلاعات کامل دارد و از طرفی مذاکره کننده ایران با طرف خارجی است؛ موضعی که وزیر خارجه اعلام میکند موضع جمهوری اسلامی است.» جهانگیری که در نشست شورای راهبردی و مدیریت اقتصادی استان یزد سخن میگفت، افزود: «حال هر کسی هوس میکند و جملهای میگوید هیچ مسئولیتی هم در این زمینه ندارد، حالا به انتخابات فکر میکند یا مسائل دیگری وجود دارد من کاری به آن ندارم، نمیتوانیم جلوی کسی را بگیریم.»
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
# من - ماسک - میزنم
-
اخطار وزیر دفاع به رژیم صهیونیستی
-
شهباززاده قاتل بی رحم
-
برنامه دولت برای بازار شب عید
-
به جای لباس میهمانی ویتامین دی میخرم
-
حقایق ویروس انگلیسی و خطرات آن
-
بستری برای دیده شدن
-
سردار هوشی سادات فرمانده قرارگاه خاتمالانبیا(ص) سپاه شد
-
اولین پیروزی «بایدن» در سنا
-
نشانههای تقویت دیپلماسی
-
انبوه خسته و تنها
-
تعیین راهبرد ارزی
-
روحانی: اروپا به بیعملی درباره برجام پایان دهد
-
سیاست خارجی را از وزارت خارجه بشنوید نه دیگران

اخبارایران آنلاین