شهلا ریاحی و فیلم مرجان
نخستین کارگردان زن سینمای ایران
قدرتالزمان وفادوست 17ساله بود که با حمایت همسرش اسماعیل ریاحی پا به صحنه تئاتر گذاشت و در نخستین تجربه اجرا «معزدیوان فکری»نقش اول نمایش خود«سیاست هارونالرشید» را به او داد. وفادوست خیلی زود به بازیگری مشهور تبدیل شد و نام هنری «شهلا ریاحی» را انتخاب کرد، نامی که چند سال بعد تبدیل بهعنوانی ماندگار در سینمای ایران شد. ریاحی بعد از تجربه حضور در چند فیلم بهعنوان بازیگر، در فیلم «مرجان» در کسوت کارگردان حاضر شد و عنوان «نخستین زن سینمای ایران» را در حالی از آن خود کرد که در سینمای دنیا، زنان اقبال چندانی به حضور در مقام کارگردانی نداشتند.ریاحی در دهه 30 که تولیدات سالانه سینمای نوپای ایران انگشتشمار بود، نام خود را در میان کارگردانان سینما ثبت کرد، هرچند بعضی معتقدند که او در فیلم مرجان بیشتر بازیگردان بود تا کارگردان و احمد شیرازی تصویربردار این فیلم، آن را دکوپاژ کرده است، اما نمیتوان انکار کرد ریاحی نخستین قدم را برای حضور زنان در جایگاهی متفاوت در سینمای ایران برداشت، سینمایی که در دهه سی و سالهای بعد از آن تصویری کلیشهای از زن را ارائه میکرد.
در فیلمی که برای نخستین بار یک زن تهیهکننده آن بود و روی صندلی کارگردانی آن نشسته بود محمدعلی جعفری، شهلا ریاحی، تقی ظهوری، احمد قدکچیان، رحیم روشنیان و تاجالملوک احمدی نقش آفرینی کردند. «منوچهر کیمرام» هم با فیلم مرجان نخستین تجربه نویسندگی خود را در سینما داشت.
ریاحی در این فیلم علاوه بر کارگردانی، بازیگر نقش اول (مرجان) را هم برعهده دارد.
تجربه حضور در تئاتر و سینما در جامعه سنتی آن روزهای ایران، اتفاق سادهای نبود، ریاحی (که سال 98 درگذشت) در مصاحبهای گفته بود: «فقط خدا میداند خانواده و اطرافیان چه قیامتی کردند. میگفتند مگر آدم زن جوانش را روی صحنه میبرد؟
زمانی هم که وارد عرصه سینما شدم، همه خانوادهام سیاه پوشیدند و گفتند قدرتالزمان مرده و دیگر برای ما وجود ندارد! اصلاً برای آنها ورود زن به عرصه هنر، غیرقابل قبول بود.» ریاحی مرجان را در سال 1335 ساخت و تا سال 1341 که فروغ فرخزاد «خانه سیاه است» را تولید کرد، هیچ زنی عنوان کارگردانی را در سینما نداشت.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه