نسخه Pdf
ایران عصر
نگاهی به هنر در گام دوم
تأثیر آفرینش‌های هنری بر اقتصاد درون‌زا و برون‌گرا
سید مجتبی حسینی
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
هنر کیمیای مغتنم انسانی است. زبان گویایی که دردها را به نجیب‌ترین شکل باز می‌گوید و در عین حال نوشداروی آن را ارمغان می‌دهد. بیان رسایی که شکوه و مدارج و دستاوردهای هر جامعه‌ای را در بهترین صورت سامان می‌بخشد تا هم عزت‌بخش قوم خود باشد و هم مفاخره‌ای ماندگار در زمین و زمان.
هنر پدیده‌ای جادوانه است که در آن گذشته و حال و آینده به تناسب و همزمان قابل رؤیت است. از دریچه یک اثر نقاشی متعلق به هر کجای جهان هم دیروز هنر و منابع الهام بخش هنرمندان هویداست، هم نگاه امروزین شان و هم مسیری که خواهند پیمود به سمت فردا...
تعبیر ممتازی است «چراغ آیینه» بودن هنر و هر آن زمان که مدیریت کلان جامعه‌ای این تعبیر را شناخت و بدان التفاتی از سر آگاهی کرد آثار و برکات مانایش را تجربه کرد.
از این منظر کم نیستند آثار هنری ادوار مختلف کشور ما، آثاری که قرن‌ها مایه مباهات ایرانیان بوده‌اند. این صعود سعد هنر به گواه تاریخ هیچ گاه بی‌بهره از معنویت، خداباوری و ایمانی راسخ به سامان نرسیده و از این روست که در حافظه زمان، هنرمندان، مردمان صاحب جاه و نام‌آورِ روزگار خود بوده‌اند و در جامعه نقش آفرین.
افزون بر وجوه معنوی و فرهنگی هنر، این عنصر ناب در اعتماد به نفس بخشیدن به آحاد جامعه در معرفی داشته‌های غیرمادی، در افزایش غرور و عزت ملی، نقشی بی قرین داشته لیکن وجه اقتصادی هنر دست‌کم در یک قرن اخیر و سده حاضر کمتر از همیشه در کشور ما مورد توجه قرار گرفته است. بررسی اجمالی تاریخ حتی به روشنی گواه است که خلاقیت (به معنای عام) و هنر (به معنای خاص) چه میزان در اقتصاد ملی ایران مؤثر بوده. آنگاه که معماری و تزئینات وابسته‌اش، منسوجات و البسه برآمده از آن، خوشنویسی و هنرهای کتابتی در داخل و خارج خواهان بسیار داشته آیین‌های نمایشی و نغمه‌های موسیقی بر قوام جامعه و ایستادگی و فعالیتش مؤثر و نقش‌آفرین بوده است. بررسی وضع هنر از مناظر مختلف در طول پنج دهه گذشته در کشورهای مختلف بویژه کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد که هنر را به‌عنوان پدیده‌ای دارای وجوه گوناگون و ظرفیت‌های ممتاز در کانون توجه قرار داده‌اند. میزان تأثیرگذاری فرهنگی بر جهان از طریق هنر، نحوه تأثیر بر جامعه خود، افزایش تولید داخلی حاصل از فعالیت‌های هنری و اشتغال‌های مستقیم و غیرمستقیم.... با وجود این هنر می‌تواند دیگر بار به طور جدی مورد توجه قرار گیرد و کارکردهای متنوع آن در خدمت رشد معنوی و توسعه مادی واقع شود. بیانیه گام دوم انقلاب حاصل بینشی است که می‌خواهد در دوران استقرار و اعتلای ایران اسلامی از ظرفیت‌های مختلف بر محورهای تعیین شده در مسیر رشد بهره ببرد.
اگرچه روح حاکم بر بیانیه گام دوم فرهنگی است و در جای جای آن می‌شود ضرورت و اهمیت فرهنگ را دید اما مواردی به‌طور خاص در متن اشارت‌های روشن به ظرفیت‌های فرهنگ و هنر دارد که در صورت شناخته شدن و مبنای تدبیر و عمل قرار گرفتن، می‌تواند نقشی شایسته و مؤثرتر از گذشته ایفا نماید. نخستین گامِ توجه به هنر، خنثی‌سازی تبلیغات سوء خارجی و تبلیغات انباشته از تحریف و دروغ‌پردازی است، در حالی که کشورهای توسعه یافته نماد و نشانه‌های جدی ترقی خود را پرداختن به هنر و رشد آن می‌شمارند و کم توجهی به هنر را نماد تحجر و زمان ناشناسی، جمهوری اسلامی ایران نه تنها در قیاس با همسایگان و منطقه بلکه در عرصه بروز جهانی به دو دلیل ستاره‌ای درخشان است، یکی سابقه تاریخی و پیشینه تمدنی فرهنگ و هنر ایران و شناخته شدگی این میراث عظیم بشری در سطح جهان و دیگر فعالیت‌های گسترده هنری با وجود تمامی اختلاف سلیقه‌های داخلی و دروغ‌پردازی خارجی، بر صحنه رفتن حدود 7000 عنوان تئاتر با بیش از 140هزار اجرا، برگزاری حدود 5000 کنسرت و بیش از 3500 نمایشگاه تجسمی در سال در کنار صدها رویداد و جشنواره و... خود شاخصی است از توان تولید و میزان تقاضای فرهنگی، هنری کشور و ظرفیتی ارزشمند برای مقابله با بخشی از دشمنی‌ها.
همچنین نباید از یاد برد که سهم و میزان آفرینش‌های هنری بازمانده از تاریخ، کمیت قابل توجه و کیفیت مثال زدنی آثار به امروز رسیده، تأثیرات تاریخی و معاصر، الهام بخشی و قابلیت پیوند با زندگی روزمره، هنر را نه یک عنصر گلخانه‌ای بلکه به مزیتی زنده و رقابتی برای ایران بدل کرده و به دستمایه آن می‌تواند در عرصه ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی نقشی در خور بیافریند.
از نکات مهمی که در سال‌های اخیر کمتر به آن پرداخته شده و برای بهره بردن از آن تدبیر بایده صورت نگرفته است، نیروی انسانی جوان، پرشمار و توانمند است. پس از انقلاب اسلامی هنر مورد توجه تمامی اقشار جامعه واقع شد و در پرتو توجه بنیانگذار انقلاب و رهبری معظم در این پدیده شریف رشدی قابل تحسین رقم خورد به نحوی که در بیش از 250 مرکز آموزش عالی و قریب 6000 آموزشگاه، جوانان ایران می‌توانند هنر بیاموزند و پس از کسب مهارت‌های لازم تحقق شعار «ما می‌توانیم» را با مهارتی چشمگیر به تجلی برسانند.
طبعاً پرداختن به هنر، خاصه هنری چون هنر ایران خود از بهترین راه‌های پایبندی به اخلاق و پرداختن به معنویت و توجه به منشی اصیل در سبک زندگی است، مسیری که به حتم سه ویژگی توأمان را به همراه دارد. نخست امیدآفرینی و عزتمندی و اعتماد به نفس، که علاوه بر جامعه هنری بر کل جامعه تأثیر قابل توجه خود را نشان خواهد داد، دوم اثرگذاری آفرینش‌های هنری بر اقتصادی درون‌زا، برون‌گرا، متکی بر داشته‌ها، ارزان، مانا، اشتغال آفرین که نمونه‌های مشابه خارجی آن با توفیق همراه بوده و براساس شواهد متعدد مطالعاتی، می‌توان به موفقیت متفاوت و خیره‌کننده اقتصاد فرهنگ و هنر ایران امید داشت. سومین دستاورد رسیدن به تولیدات مناسب فرهنگی ـ هنری است، آثاری برآمده از اصالت‌های فرهنگی که می‌تواند ضمن معرفی داشته‌ها، ذوق و ذائقه مخاطبان را شکل بخشد.
عرصه فرهنگ و هنر بهترین و درخشان‌ترین نماد و نشانه تمدنی است و اگر براساس اهداف انقلاب اسلامی و رویکرد بیانیه گام دوم عالی‌ترین هدف را رسیدن به تمدن نوین اسلامی بدانیم این غایت جز از طریق شناخت دقیق و عمیق گذشته، معرفت به آن، آفرینش‌های امروزی و نگاهی بلند به فردا مقدور نخواهد بود.
آدرس مطلب
http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7428/20/552540/0
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه
ویژه نامه ها
.jpg)
